Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Joanna Jank

Protokolant : sekretarz sądowy Katarzyna Chachulska

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2019 r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa R. B.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  pozbawia wykonalności w całości tytuł wykonawczy w postaci prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 20 września 2016 r., wydanego w sprawie o sygn. akt I C 221/16,

II.  zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. na rzecz R. B. kwotę 4.310 (cztery tysiące trzysta dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sygnatura akt: I C 1195/18

UZASADNIENIE

Powód R. B. wniósł pozew przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. domagając się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 20 września 2016r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt I C 221/16.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż na mocy ww. wyroku Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od niego na rzecz pozwanego kwotę 13.845,15 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu z zastrzeżeniem prawa powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do wysokości spadku nabytego po L. B.. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 21 lutego 2017r. W stosunku do pozostałych spadkobierców ustawowych L. J. B. i S. K. toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym w Wejherowie, który wyrokiem z dnia 1 lutego 2017r. prawomocnie oddalił powództwo. Powód powołuje się na treść art. 375 § 2 kpc, zgodnie z którym wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne. Jak wyjaśnił powód w obu toczących się oddzielnie sprawach z powództwa (...) sp. z o.o. współdłużnicy solidarni podnieśli analogiczne zarzuty w postaci niewykazania wysokości roszczenia i braku legitymacji czynnej powoda. W uzasadnieniu wyroku w sprawie I C 134/16 Sąd Rejonowy w Wejherowie stwierdził, że po stronie powoda brak było legitymacji procesowej do wniesienia powództwa, przez co powództwo zostało oddalone. Na poparcie swoich twierdzeń powód przywołał orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie III Co 9/65 i Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie I ACa 416/12. Zdaniem powoda wskutek oddalenia powództwa przeciwko współdłużnikom solidarnym nastąpiło zdarzenie, o jakim mowa w art. 840 § 2 pkt 2 kpc. W celu uniknięcia sporu sądowego powód wystąpił do pozwanej spółki z wezwaniem do złożenia oświadczenia woli o umorzeniu wierzytelności, jednak odpowiedź była negatywna.

(pozew k. 3-6)

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła o oddalenie powództwa. Zdaniem pozwanego dłużnik nie jest uprawniony do żądania pozbawienia wykonalności przedmiotowego wyroku, albowiem zarzut braku legitymacji procesowej czynnej uwzględniony przez Sąd Rejonowy w Wejherowie był przedmiotem rozpoznania Sądu Okręgowego w Gdańsku i nie został uwzględniony. W ocenie pozwanej wyrok Sądu Rejonowego w Wejherowie ma skutek tylko między stronami co do których zapadł. Pozwana podniosła, że orzeczenie SN w sprawie III Co 9/65 zapadło w innym stanie faktycznym, gdyż w przedmiotowej sprawie najpierw uprawomocnił się wyrok Sądu Rejonowego w Wejherowie, a następnie wyrok przeciwko R. B.. Przepis art. 840 § 1 pkt 2 kpc dotyczy nowych zdarzeń, jakie nastąpiły po zamknięciu rozprawy i w procesie opozycyjnym nie może dojść do ponownego badania istoty stosunku cywilnoprawnego. Pozwana wskazała także, że wyłączone jest stosowanie art. 375 § 2 kc, jeżeli w danym stosunku prawnym, będącym źródłem odpowiedzialności solidarnej, zapadł na korzyść jednego z dłużników solidarnych wyrok z uwzględnieniem zarzutu nie przewidzianego w obowiązujących przepisach dla danego stosunku prawnego, nie mającego mocy zwolnienia z długu. Tego rodzaju zarzut jako niedopuszczalny nie jest zarzutem wspólnym i ma skutek jedynie pomiędzy stronami co do których zapadł wyrok a tym samym nie zwalnia pozostałych dłużników solidarnych. Nadto, zdaniem pozwanej, wyrok Sądu Rejonowego w Wejherowie opierał się na błędnej ocenie, że przelew wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki jest możliwy jedynie bezpośrednio na rzecz (...) sp. z o.o. Na potwierdzenie swojego stanowiska pozwana przytoczyła uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku w sprawie III Ca 65/17. W ocenie pozwanej była ona uprawniona do żądania spełnienia świadczenia przez spadkobierców pożyczkobiorcy, odpowiadających solidarnie i mogła skierować żądanie wobec jednego, wszystkich bądź niektórych z nich. Jednocześnie, pozwana wskazała, że zupełnie nieusprawiedliwione byłoby przyjęcie, że powód, który skorzystał z przysługującego mu prawa do obrony i przedstawił przed Sądami obu instancji zarzuty, które zostały uznane za niezasadne, mógłby doprowadzić do pozbawienia wydanego przeciwko niemu tytułu wykonawczego w oparciu o te same zarzuty, które były już przedmiotem rozpoznania sądów.

(odpowiedź na pozew k. 41-42v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 kwietnia 2015r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła do Sądu Rejonowego w Gdyni pozew przeciwko R. B. domagając się zapłaty kwoty 21.359,65 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wnoszący pozew podniósł, iż jest nabywcą wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki nr (...) z dnia 28 stycznia 2011r., której stroną był L. B., natomiast pozwany R. B. jest jednym ze spadkobierców ustawowych pożyczkobiorcy.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o pozew k. 3-3v akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 221/16)

Wyrokiem z dnia 20 września 2016r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 221/16 Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od R. B. na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. kwotę 13.845,15 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 25 lipca 2014r. do dnia zapłaty (pkt I.), zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt II.). Jednocześnie, w pkt IV. wyroku Sąd zastrzegł R. B. prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczoną odpowiedzialność do wysokości wartości spadku nabytego po L. B. w zakresie należności objętych orzeczeniem.

W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Rejonowy w Gdyni stwierdził, że zarzut pozwanego co do braku legitymacji procesowej powoda jest nieuzasadniony, gdyż zastrzeżenie poczynione przez strony umowy pożyczki z dnia 28 stycznia 2011r. w ust. 30 umowy dotyczyło wyłącznie wierzytelności przeterminowanych. Dokonując wykładni postanowienia umownego zawartego w ust. 30 umowy pożyczki z uwzględnieniem Regulaminu Sąd uznał, że zgoda na przelew wierzytelności udzielona przez spadkodawcę dotyczyła wyłącznie wierzytelności przeterminowanych i przelew takich wierzytelności – bez zgody dłużnika – rzeczywiście byłby bezskuteczny. Natomiast, wierzytelność będąca przedmiotem przelewu nie miała charakteru wierzytelności przeterminowanej, w chwili śmierci dłużnika. Wierzytelność ta stała się natomiast wymagalna stosownie do § 29 Regulaminu, tj. z dniem ustania członkostwa w spółdzielni, co miało miejsce z chwilą śmierci członka (...).

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wyrok z dnia 20 września 2016r. k. 229 wraz z uzasadnieniem k. 236-242 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 221/16)

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2017r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt III Ca 65/17 Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił apelację R. B.. Sąd Okręgowy uznał, że Sąd I instancji trafnie przyjął, że zgoda dłużnika na dokonanie przelewu wierzytelności nie była wymagana. Nadto, zdaniem Sądu Okręgowego, nie ma żadnych uzasadnionych i przekonujących podstaw do przyjęcia, że w pkt 30 umowy strony ograniczyły dopuszczalność zbycia wierzytelności tylko na rzecz konkretnego podmiotu i tym samym wyłączyły dopuszczalność zbycia wierzytelności na rzecz wszystkich innych podmiotów. Sąd II instancji zwrócił uwagę, że umowa zawarta pomiędzy (...) i pożyczkodawcą nie zawierała wyraźnego i kategorycznego zakazu dokonywania przelewu na rzecz innych podmiotów, ani nie wskazano w sposób jednoznaczny, iż przelew wierzytelności dopuszczalny jest jedynie (wyłącznie) na rzecz (...) sp. z o.o.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wyrok z dnia 21 lutego 2017r. k. 293 wraz z uzasadnieniem k. 297-303 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 221/16)

(...) sp. z o.o. z siedzibą w S. wniosła pozew o zapłatę kwoty 21.359,65 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wynikającej z nabycia wierzytelności z umowy pożyczki nr (...), także przeciwko pozostałym spadkobiercom ustawowym L. J. B. i S. K..

Wyrokiem z dnia 1 lutego 2017r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 134/16 Sąd Rejonowy w Wejherowie oddalił powództwo. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd wskazał, że z uwagi na istniejące zastrzeżenie umowne powódka nie posiada czynnej legitymacji procesowej do dochodzenia roszczeń na podstawie umowy pożyczki z dnia 28 listopada 2011r., albowiem wierzytelności nie nabyła wprost od Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. w G., a zastrzeżenie umowne jest skuteczne wobec nabywcy wierzytelności zgodnie z art. 514 kc.

Żadna ze stron nie wniosła apelacji. Wyrok ten uprawomocnił się najwcześniej z dniem 23 lutego 2017r.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wyrok Sądu Rejonowego w Wejherowie z dnia 1 lutego 2017r. wraz z uzasadnieniem k. 8-19)

Pismem z dnia 11 kwietnia 2017r. pełnomocnik powoda wezwał pozwaną do złożenia oświadczenia woli o umorzeniu wierzytelności przysługującej jej tytułem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 20 września 2016r. z uwagi na art. 375 § 2 kc w związku z prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wejherowie z dnia 1 lutego 2017r. oddalającym powództwo w stosunku do współdłużników solidarnych. W odpowiedzi, pismem z dnia 26 kwietnia 2017r. pozwana uznała żądanie powoda za bezzasadne.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o wezwanie z dnia 11 kwietnia 2017r. k. 28, pismo pozwanego z dnia 26 kwietnia 2017r. k. 29)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów. Oceniając zabrany materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności wymienionych powyżej dowodów z dokumentów urzędowych w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni w sprawie o sygnaturze I C 221/16, wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku w sprawie o sygnaturze III Ca 65/17 oraz wyroku Sądu Rejonowego w Wejherowie z dnia 1 lutego 2017r. w sprawie o sygnaturze I C 134/16. W przypadku dwóch pierwszych orzeczeń, Sąd przeprowadził dowód z oryginałów znajdujących się w aktach sprawy I C 221/16, natomiast w przypadku ostatniego wymienionego powyżej orzeczenia Sąd przeprowadził dowód z odpisu wyroku poświadczonego za zgodność z oryginałem przez zawodowego pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym, który jednak nie był kwestionowany przez stronę przeciwną. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 129 § 3 kpc zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej ma charakter dokumentu urzędowego. Przy ocenie wartości dowodowej wymienionych powyżej dokumentów Sąd miał na uwadze, że w myśl art. 244 kpc orzeczenia te jako dokumenty urzędowe korzystają z domniemania autentyczności i domniemania zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, zaś w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie kwestionowała powyższych domniemań w trybie art. 252 kpc. Brak było również podstaw do kwestionowania dokumentów prywatnych w postaci przedprocesowej korespondencji stron. Dokumenty te zostały bowiem podpisane, zaś żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani też nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod ww. pismami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Przedmiotowe dokumenty nie noszą również żadnych znamion podrobienia, przerobienia ani żadnej innej ingerencji.

W niniejszej sprawie powód domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 20 września 2016r. wydanego w sprawie o sygnaturze akt I C 221/16. Podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 840 § 1 pkt 2 kpc, zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

Strona powodowa powództwo oparła na zarzucie w postaci wydania wyroku na korzyść niektórych z dłużników solidarnych, uwzględniającego zarzut wspólny wszystkim dłużnikom solidarnym. Powód wskazywał, że wraz z J. B. i S. K. jest spadkobiercą ustawowym L. B., który zawarł umowę pożyczki ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. z siedzibą w G.. Nabywcą wierzytelności wynikającej z tej umowy był (...) S.a.r.l z siedzibą w Luksemburgu, który następnie w drodze umowy przelewu przeniósł ją na rzecz pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Pozwana spółka wytoczyła powództwo o zapłatę przeciwko spadkobiercom pożyczkobiorcy, przy czym sprawa przeciwko R. B. toczyła się przed Sądem Rejonowym w Gdyni pod sygnaturą I C 221/16, natomiast przeciwko pozostałym spadkobiercom przed Sądem Rejonowym w Wejherowie pod sygnaturą I C 134/16. Jak wywodzi powód w obu sprawach tożsame były zarzuty pozwanych dłużników solidarnych dotyczące m.in. braku czynnej legitymacji procesowej po stronie dochodzącego zapłaty wierzyciela (pactum de non cedendo), przy czym tylko w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Wejherowie zarzut ten został uwzględniony, a powództwo oddalone. W ocenie powoda zarzut braku legitymacji procesowej czynnej należy do kategorii zarzutów wspólnych dla dłużników solidarnych. Zgodnie zaś z treścią art. 375 § 2 kc wyrok zapadły na korzyść jednego z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, jeżeli uwzględnia zarzuty, które są im wszystkim wspólne. W odpowiedzi na pozew pozwana spółka zaprzeczyła, by zarzut braku legitymacji procesowej był wspólnym zarzutem dłużników solidarnych, a także wskazała, że art. 840 § 1 pkt 2 kpc dotyczy nowych zdarzeń, jakie nastąpiły po zamknięciu rozprawy, zaś wyrok Sądu Rejonowego w Wejherowie w sprawie o sygnaturze I C 134/16 uprawomocnił się wcześniej niż orzeczenie, będące przedmiotem niniejszego sporu.

Przechodząc do rozważań merytorycznych wskazać należy, iż w judykaturze nie budzi sporu, że jedną z podstaw powództwa przeciwegzekucyjnego może być wydanie wyroku na korzyść jednego z dłużników solidarnych w następstwie uwzględnienia zarzutu wspólnego wszystkim dłużnikom solidarnym (art. 375 § 2 kc). Wyrok taki wywiera bowiem względem dłużników solidarnych, którzy nie brali udziału w procesie, skutek materialnoprawny, taki jakby zobowiązanie wobec nich wygasło (por. uchwała SN(7) z dnia 26 sierpnia 1965r., III CO 9/65, OSNC 1967, Nr 3, poz. 42 z glosą E. Wengerka, OSPiKA 1968, Nr 6, poz. 114; wyrok SN z dnia 11 grudnia 2008r., II CSK 272/08, OSNC 2009, Nr 3, poz. 81; postanowienie SN z dnia 23 marca 2006r., II CZ 17/06, Legalis, wyrok SN z dnia 28 stycznia 2010r., I CSK 249/09, OSNC 2010, Nr 9, poz. 124, postanowienie SN z dnia 23 lipca 2014r., V CSK 506/13, Legalis).

Zważyć należy, iż w myśl przepisu art. 840 § 1 pkt 2 kpc dłużnik może domagać się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności wyłącznie wskutek zdarzeń, jakie nastąpiły po powstaniu tytułu egzekucyjnego. W przedmiotowej sprawie niewątpliwie przesłanka ta została zachowana. W uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1965r. w sprawie III Co 9/65 – mającej charakter zasady prawnej – wskazano, że dłużnik solidarny, w stosunku do którego uprawomocniło się orzeczenie uwzględniające powództwo, może żądać umorzenia egzekucji prowadzonej z tego orzeczenia na tej podstawie, że następnie zostało prawomocnie oddalone powództwo wierzyciela w stosunku do innego dłużnika solidarnego na skutek uwzględnienia zarzutu wspólnego dłużnikom solidarnym. W przedmiotowej uchwale Sąd Najwyższy rozważał sytuację, gdy najpierw zapadło orzeczenie niekorzystne dla jednego z dłużników solidarnych, a następnie w sprawie przeciwko innemu dłużnikowi solidarnemu sąd wydał orzeczenie dla niego korzystne, przy czym stało się to na skutek uwzględnienia zarzutów wspólnych. Jak wskazano w uzasadnieniu uchwały „odpowiedź twierdząca na pytanie, czy orzeczenie korzystne dla dłużnika solidarnego zwalnia - w rozumieniu wymienionych przepisów - także takiego dłużnika solidarnego, przeciwko któremu już zapadło niekorzystne dla niego orzeczenie, zależy z jednej strony od tego, czy uzasadniają ją przepisy prawa materialnego, z drugiej zaś od tego, czy przepisy prawa procesowego pozwalają także w takim wypadku na synchronizację sprzecznych orzeczeń dotyczących dwu osób znajdujących się w identycznej sytuacji prawnej. Jeśli chodzi o prawo materialne, to należy uznać, że daje ono podstawę do takiej synchronizacji. Zarówno bowiem art. 17 § 2 kz, jak i art. 375 § 2 kc, nie odróżniają dwu odmiennych sytuacji w zależności od tego, który z dwu opisanych wyżej wyroków (korzystny i niekorzystny dla dłużników solidarnych) zapadł wcześniej. L. non distinguente stosuje się on zatem do obu sytuacji. Takiemu rozwiązaniu nie stoją też na przeszkodzie zasady prawa procesowego. Wprawdzie w omawianej obecnie sytuacji (tzn. w wypadku, gdy najpierw zapadło orzeczenie niekorzystne dla jednego z dłużników solidarnych) orzeczenie to jest prawomocne, ale procedura przewiduje środki, które w określonych okolicznościach pozwalają na wzruszenie przez osobę zainteresowaną nawet prawomocnego orzeczenia. Takim środkiem jest - jeżeli chodzi o omawianą sytuację - powództwo przeciwegzekucyjne, przewidziane poprzednio w art. 573 kpc a obecnie w art. 840 nowego kpc. Ani brzmienie tego przepisu, ani jego cel, ani wreszcie - co jest najważniejsze - przepisy prawa materialnego nie sprzeciwiają się uznaniu drugiego wyroku, korzystnego dla dłużników solidarnych, za jedno ze zdarzeń, które uzasadniają wyłączenie egzekucji z pierwszego orzeczenia. Przeciwnie, skoro przepisy art. 17 § 2 kz oraz art. 375 § 2 kc nakazują - jak to wyżej wyjaśniono - traktowanie samego wyroku korzystnego dla dłużników solidarnych jako zdarzenie zwalniające pozostałych dłużników solidarnych z zobowiązania, to tym samym wyrok ten zrównują z innymi zdarzeniami powodującymi zwolnienie z zobowiązania, a przede wszystkim z faktem uiszczenia należności przez jednego z nich.”. Ta wykładnia przepisu art. 375 § 2 kpc jest powszechnie przyjmowana w judykaturze i doktrynie (por. wyrok SN z 31 sierpnia 1966 r., III CR 226/64, OSN 1967, Nr 4, poz. 72; wyrok SN z 28 stycznia 2010 r., I CSK 249/09, OSP 2010, Nr 11, poz. 111, z glosami: P. Machnikowskiego, OSP 2010, Nr 11, poz. 111 i M. Borkowskiej, Gl. 2012, Nr 1, s. 33; uchwała SN z 28 lutego 2013 r., III CZP 108/12, OSN 2013, Nr 9, poz. 107; postanowienie SN z 23 lipca 2014 r., V CSK 506/13, OSN 2015, Nr 6, poz. 77; wyrok SN z 27 kwietnia 2016 r., II CSK 361/15; K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. T. I. Komentarz. Art. 1–449 ¹⁰ , Wyd. 9, Warszawa 2018; E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2017; M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019; M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626. Wyd. 2, Warszawa 2019).

Jak wynika z załączonych dokumentów wyrok Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 20 września 2016r. uprawomocnił się w dniu 21 lutego 2017r. Natomiast, wyrok Sądu Rejonowego w Wejherowie uprawomocnił się niewątpliwie po powstaniu tytułu egzekucyjnego, będącego przedmiotem niniejszego postępowania. Orzeczenie w sprawie o sygnaturze I C 134/16 zapadło bowiem w dniu 1 lutego 2017r. Zgodnie z treścią art. 369 § 1 kpc apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Natomiast stosownie do art. 369 § 2 kpc jeżeli strona nie zgłosiła wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do zgłoszenia takiego wniosku. Zatem, najwcześniej wyrok ten mógł uprawomocnić się po upływie 21 dni od daty jego ogłoszenia, a więc w dniu 23 lutego 2017r. Oznacza to, że wyrok ten – uwzględniający zarzut wspólny wszystkim dłużnikom solidarnym – uprawomocnił się później niż wyrok niekorzystny dla powoda. W związku z powyższym, w świetle powołanego powyżej stanowiska judykatury powód mógł domagać się pozbawienia wykonalności przedmiotowego tytułu wykonawczego.

Dalej, nie ulega wątpliwości, że w podniesiony w obu postępowaniach zarzut dotyczący braku czynnej legitymacji procesowej po stronie wierzyciela był wspólnym zarzutem przysługującym wszystkim dłużnikom solidarnym. Zgodnie z treścią art. 375 § 1 kc dłużnik solidarny może się bronić zarzutami, które przysługują mu osobiście względem wierzyciela, jak również tymi, które ze względu na sposób powstania lub treść zobowiązania są wspólne wszystkim dłużnikom. W orzecznictwie wskazuje się, że zarzuty wspólne, o których mowa w art. 375 § 2 kc, cechuje swoista ogólność względem stosunku zobowiązaniowego, którego dotyczą w tym znaczeniu, że ocena zasadności zarzutów, które są dłużnikom solidarnym wspólne, może być dokonana bez konieczności analizy sytuacji każdego z dłużników solidarnych, w szczególności tych, którzy zarzutu nie podnoszą (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 czerwca 2012 r., I ACa 216/12, L.). W obu postępowaniach zarzut dłużników był tożsamy i dotyczył wpływu zastrzeżenia umownego przewidzianego w pkt. 30 umowy pożyczki – który stanowił, że pożyczkobiorca wyraża zgodę na dokonanie przez (...) przelewu wierzytelności w przypadku przeterminowania całości lub części należności z tytułu udzielonej przez (...) pożyczki na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. – na możliwość dochodzenia należności przez pozwaną spółkę, która nabyła wierzytelność od (...) S.a.r.l z siedzibą w Luksemburgu, a nie bezpośrednio od pożyczkodawcy tj. od Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G.. Zarzut ten sprowadzał się zatem do podważenia skuteczności nabycia wierzytelności przez cesjonariusza. Nie ulega wątpliwości, że skutek w postaci bezskuteczności nabycia wierzytelności przez pozwanego miał wpływ na sytuację prawną wszystkich dłużników solidarnych, a nie tylko niektórych. Jak wskazuje się bowiem w doktrynie przypadku umownego wyłączenia zbywalności wierzytelności umowa cesji zawarta bez zgody dłużnika nie może spowodować nabycia wierzytelności przez cesjonariusza (por. Konrad Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 21, 2019). Umowa ani ustawa nie ustanawiają w tym zakresie żadnych ograniczeń podmiotowych. Przedmiotowy zarzut nie dotyczył zatem indywidualnych relacji niektórych dłużników z wierzycielem, lecz był to zarzut wspólny wszystkim dłużnikom solidarnym. W konsekwencji uwzględnienie takiego zarzutu w sprawie przeciwko innemu dłużnikowi solidarnemu, stanowiło podstawę do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, jaki został wydany przeciwko powodowi.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 840 § 1 pkt 2 kpc w zw. z art. 375 § 2 kc, powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywającego niniejszy spór pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.310 zł, na którą składają się: opłata sądowa od pozwu (693 zł), opłata za czynności fachowego pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym w stawce minimalnej stosownie do § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804) wynoszącej 3.600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).