Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lutego 2020 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Martyniec

Protokolant: Alicja Winiarska

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2020 r. we Wrocławiu na rozprawie sprawy

z powództwa Gminy W.

przeciwko E. M.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

VIII C 1932/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do tutejszego Sądu w dniu 31 stycznia 2019 r. strona powodowa Gmina W. domagała się zasądzenia od pozwanej E. M. na swoją rzecz kwoty 45 925,97 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 28 787,51 zł od dnia 1 września 2014 r. do dnia zapłaty, zaś od kwoty 17 138,46 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Jednocześnie powód wnosił o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podano, że w dniu 24 kwietnia 1995 r. strona powodowa zawarła z pozwaną E. M. umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ulicy (...). W oparciu o zawartą umowę najmu, pozwana była zobowiązana do uiszczania na rzecz strony powodowej do 10-tego dnia każdego miesiąca czynszu oraz zaliczek z tytułu należności za media. Wysokość należności z tytułu czynszu najmu oraz opłat za media ulegała zmianie, o której powód każdorazowo informował pozwaną, przesyłając zawiadomienia o zmianie stawek i rozliczenia kosztów. Pozwana nie wywiązywała się z ciążącego na niej zobowiązania, wobec czego powód wystosował do pozwanej pisemne wezwanie do zapłaty, które pozostało bez odpowiedzi. Zadłużenie pozwanej względem powoda z tytułu czynszu najmu i opłat za media za okres objęty pozwem od 31-03-2004 r. do 31-08-2014 r. wynosi 45 925,97 zł, w tym 28 787,51 zł należność główna oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie za czynsz i media w kwocie 17 138,46 zł skapitalizowane na dzień 31-08-2014 r.

W dniu 09 sierpnia 2019 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VII Wydziale Cywilnym wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwana złożyła sprzeciw, zaskarżając nakaz zapłaty w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz od strony powodowej kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia, a także zarzut niezgodności żądania z zasadami współżycia społecznego. Uzasadniając podniesiony zarzut niezgodności żądania z zasadami współżycia społecznego, pozwana wskazała na swoją trudną sytuację życiową, a także utrzymujący się bardzo zły stan lokalu przy ul. (...)., na co strona powodowa, mimo wielokrotnych zgłoszeń składanych przez pozwaną, nie reagowała.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty strona powodowa w całości podtrzymała dotychczasowe wnioski i twierdzenia zawarte w pozwie. Według powoda, podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia nie zasługiwał na ochronę, jako sprzeczny z art. 5 k.c., bowiem postawa pozwanej świadczyła o lekceważeniu własnych obowiązków i stanowiła nadużycie prawa podmiotowego, a nadto długotrwałe zaleganie z zapłatą należności za korzystanie z lokalu powoduje, że jest ono finansowane przez pozostałych mieszkańców (...), co stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego. Ponadto pozwana wniosła o rozłożenie zadłużenia na raty, przez co uznała roszczenie powoda co do zasady i wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 kwietnia 1995 r. pomiędzy powodem a pozwaną E. M. zawarta została umowa, na podstawie której powód - jako wynajmujący - wynajął pozwanej jako najemcy lokal mieszkalny położony we W., przy ul. (...). na czas nieokreślony. Wysokość czynszu najmu oraz opłat z tytułu miesięcznych zaliczek na media określona została na łączną kwotę 22,27 zł.

Dowód: umowa najmu lokalu z dnia 24 kwietnia 1995 r. (k. 15-18 akt).

Zawiadomieniem z dnia 8 lipca 2004 r. Gmina W. poinformowała pozwaną o zmianie wysokości czynszu i opłat na łączną kwotę 85,90 zł obowiązującą w okresie od dnia 1 listopada 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2005 r., następnie na kwotę 94,58 zł obowiązującą od dnia 1 września 2005 r. Zawiadomieniem z dnia 27 grudnia 2007 r. zmieniono kwotę czynszu na 127,14 zł obowiązującą od dnia 1 maja 2008 r. oraz kwotę opłat niezależnych od właściciela na 79,04 zł obowiązującą od 1 stycznia 2008 r. Kolejno zawiadomieniem z dnia 8 lutego 2010 r. zmieniono wysokość opłat niezależnych od właściciela na kwotę 98,62 zł, obowiązującą od 1 marca 2010 r. Następnie wysokość czynszu i opłat niezależnych od wynajmującego została określona w piśmie z dnia 9 marca 2011 r. na kwotę 258,88 zł, mającą obowiązywać od 1 marca 2011 r. W zawiadomieniu z dnia 19 lipca 2013 r. wskazano na zmianę opłat na łączną kwotę 311,24 zł, mającą obowiązywać od 1 lipca 2013 r.

Dowód: zawiadomienie z dnia 8 lipca 2004 r. (k.19 akt); zawiadomienie z dnia 27 grudnia 2007 r. o zmianie czynszu/odszkodowania w związku ze zmianą stawki bazowej oraz zaliczek miesięcznych za media (k. 20 akt); zawiadomienie z dnia 8 lutego 2010 r. o zmianie opłat niezależnych od wynajmującego (k.21 akt); pismo informujące o zmianie opłat za czynsz i opłaty niezależne od wynajmującego (k.22 akt); zawiadomienie z dnia 19 lipca 2013 r. o zmianie opłat niezalenych od wynajmującego (k. 23 akt).

Zadłużenie pozwanej w związku z nieuiszczonymi opłatami z tytułu najmu lokalu mieszkalnego (tj. opłat za czynsz i media) za okres od 31.04.2004 r. do 31.08.2014 r. wyniosło 45 925,97 zł, w tym 28 787,51 zł należność główna za czynsz i media oraz odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone na dzień 31.08.2014 r. w kwocie 17 138,46 zł.

Dowód: zweryfikowana kartoteka finansowa (k. 27-32 akt)

Pismem z dnia 11 grudnia 2018 r. strona powodowa wystosowała do pozwanej przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 73 998,68 zł zaległych należności pieniężnych przysługujących Gminie W., z tytułu korzystania z lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...).

Dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 11 grudnia 2018 r. (k. 25 akt)

Pozwana 28 stycznia 2019 r. złożyła stronie powodowej wniosek w sprawie udzielenie ulgi z tytułu korzystania z lokalu, składając 2 kwietnia 2019 r. oświadczenie majątkowe. Pismem z dnia 22 lipca 2019 r. strona powodowa poinformowała pozwaną, że po rozpoznaniu jej wniosku o udzielenie ulgi w spłacie należności pieniężnych z tytułu najmu lokalu mieszkalnego została wyrażona zgoda na rozłożenie spłaty należności pieniężnych w wysokości 75 508,97 zł, według stanu na dzień 31.01.2019 r., na 96 rat, przy czym spłata należności może zostać dokonana w formie spełnienia świadczenia rzeczowego (odpracowania długu). W związku z powyższym poproszono o zgłoszenie się w terminie 14 dni w celu podpisania porozumienia informując, że w przypadku gdy nie dojdzie do podpisania porozumienia w powyżej określonym terminie podjęte zostaną dalsze czynności w celu odzyskania należności.

Dowód: oświadczenie o stanie majątkowym (k. 109-112), pismo z dnia 22.07.2019 r. (k. 131 akt)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Poza sporem jest, że pozwaną E. M. łączy ze stroną powodową umowa najmu lokalu mieszkalnego, na podstawie której obowiązana jest do uiszczania na rzecz Gminy W. czynszu oraz opłat niezależnych od wynajmującego do 10-go dnia każdego miesiąca. Roszczenie strony powodowej oparte było zatem na treści art. 659 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia oraz niezgodność żądania z zasadami współżycia społecznego.

Roszczenia majątkowe, jak wynika z treści art. 117 § k.c., co do zasady ulegają przedawnieniu. Przepis art. 117 § 2 k.c. stanowi natomiast, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Powód nie twierdził, że pozwana zrzekła się skorzystania z zarzutu przedawnienia, podnosił natomiast, że uznała roszczenie co do zasady i wysokości składając wniosek o rozłożenie zadłużenia na raty.

Na wstępie wskazać należy, iż jednym z warunków skutecznego przerwania biegu przedawnienia roszczenia poprzez uznanie długu na podstawie art. 123 § 1 pkt 2 k.c. jest, aby czynności prowadzące do takiego przerwania miały miejsce przed upływem terminu przedawnienia. Podkreślić należy, że przedawnienie następuje z mocy prawa na skutek samego upływu czasu. Nie może być więc mowy o przerwaniu biegu przedawnienia, jeżeli przedawnienie już nastąpiło (tak m. in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 03.07.2015, I ACa 277/15, LEX nr 1770682).

I tak w okolicznościach faktycznych rozpatrywanej sprawy, nawet jeśli uznać, że pozwana pismami ze stycznia i kwietnia 2019 r. złożyła oświadczenie o uznaniu roszczenia, to oświadczenie to było nie wywołało skutku przerwania biegu przedawnienia wobec wierzytelności, której termin przedawnienia w tej dacie już upłynął, a zatem oświadczenie pozwanej nie wywołuje skutków z art. 123 § 1 pkt 2 k.c.

Na mocy art. 118 k.c. co do zasady termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Zagadnienie wymagalności roszczenia ma znaczenie dla określenia początku biegu terminu przedawnienia (art. 120 § 1 k.c.). Roszczenie staje się wymagalne w ostatnim dniu przewidzianego dla zobowiązania terminu do spełnienia świadczenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2006 roku, sygn. akt I CSK 17/05), a sama wymagalność roszczenia oznacza stan, w którym uprawniony może skutecznie domagać się realizacji roszczenia (jego powództwo w takiej sytuacji nie jest przedwczesne).

Zdaniem Sądu, w zakresie żądania zapłaty czynszu najmu i opłat niezależnych od wynajmującego zastosowanie znajdował trzyletni okres przedawnienia, zarówno w odniesieniu do należności czynszowych, jak i zaliczek na media. Oba rodzaje świadczeń miały bowiem na gruncie umowy najmu charakter świadczeń okresowych.

Według przyjmowanych w piśmiennictwie kryteriów, świadczenie jest okresowe, jeżeli polega na periodycznym dawaniu uprawnionemu w czasie trwania określonego stosunku prawnego pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, których ogólna ilość nie jest z góry określona. Umowa określała zarówno czynsz najmu, jak i zaliczki na media w sposób okresowy, miały być one uiszczane co miesiąc, do dnia 10-go każdego miesiąca, przy czym opłaty za media miały charakter cyklicznych zaliczek, każda z nich stawała się wymagalna odrębnie, nie zaś w momencie dokonania końcowego rozliczenia danego okresu. Istotę świadczenia okresowego stanowi to, że dłużnik zobowiązany jest spełnić je periodycznie, w określonych z góry odstępach czasu, a suma tych świadczeń nie składa się na z góry oznaczoną wielkość. Wobec powyższego nie ulega wątpliwości, że wymagalność każdego z miesięcznych roszczeń z tytułu najmu następowała w dniu 10. każdego kolejnego miesiąca. Od tych dni zatem rozpoczynał się bieg przedawnienia dochodzonych pozwem roszczeń.

Roszczenia o zapłatę czynszu i zaliczek na media, jak i odsetek są roszczeniami o świadczenia okresowe, a zatem ulegają przedawnieniu wraz z upływem trzyletniego terminu od dnia ich wymagalności, przy czym roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się najpóźniej z chwilą przedawnienia roszczenia głównego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2005r., sygn. akt V CK 655/04).

Mając na uwadze powyższe, a także datę wytoczenia powództwa, tj. dzień 31 stycznia 2019 r., jak i okres zadłużenia pozwanej objęty pozwem, tj. od 31 marca 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2014 r. uznać należy, że całość roszczenia, którego powód pozwem dochodzi uległa przedawnieniu.

Zgłoszenie zarzutu przedawnienia nie było przy tym, zdaniem Sądu, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i nie stanowiło nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 k.c. Sąd podziela dominujący w orzecznictwie pogląd, że jedynie wyjątkowo można nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2006 r., IV CK 380/05, Lex nr 179977 oraz uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2003 r., V CK 399/02, Lex nr 175965). Strona powodowa, tj. Gmina W., której obowiązkiem jest właściwe gospodarowanie mieniem komunalnym, zaniechała wcześniejszego złożenia pozwu, co nie było spowodowane zachowaniem pozwanej. Powód powinien liczyć się z możliwością skorzystania przez pozwaną z zarzutu przedawnienia, zwłaszcza że korzysta z profesjonalnej obsługi prawnej. Nadto zachowanie pozwanej polegające na niepłaceniu czynszu i opłat za media, tj. samo niedotrzymanie warunków umowy najmu, nie dawało podstaw do postawienia szczególnego zarzutu nadużycia prawa.

Z powyższych względów Sąd oddalił powództwo.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi, na jego żądanie, koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Niezbędne koszty poniesione przez pozwaną, do celowego dochodzenia swoich praw, wyniosły 3617 zł i obejmowały: kwotę 3600 zł kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.