Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2020 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Martyniec

Protokolant: Alicja Winiarska

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2020 r. we Wrocławiu na rozprawie sprawy

z powództwa G. W. - (...)

przeciwko T. K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 1.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje stronie powodowej uiścić na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu) kwotę 350 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na zwrot kosztów podróży świadka.

Sygn. akt VIII C 841/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 29 stycznia 2018 r. strona powodowa G. W. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego T. K. kwoty 5 784,23 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 5 451,34 zł od dnia 2 grudnia 2017 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu oraz od kwoty 5 784,23 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Strona powodowa domagała się również zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania, a także kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że stronie powodowej przysługuje prawo własności lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...). Pozwany zajmuje ww. lokal bez tytułu prawnego. Strona powodowa sporządziła rozliczenie finansowe, w którym określiła kwotę naliczeń odszkodowania za każdy miesiąc wraz z odsetkami ustawowymi wyliczonymi na dzień 1 grudnia 2017 r.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt VII Nc 1887/18 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu uwzględnił powództwo.

W sprzeciwie z dnia 5 marca 2019 r. od ww. nakazu zapłaty pozwany T. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o obciążenie strony powodowej kosztami postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że od 2002 r. przebywa na terytorium Stanów Zjednoczonych oraz że nigdy nie zajmował lokalu przy ul. (...).

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Lokal mieszkalny położony we W. przy ul. (...) stanowi własnośćG. W..

( Dowód: okoliczność bezsporna).

Na mocy umowy najmu z dnia 1 kwietnia 1995 r. najemcą ww. lokalu został J. K. – ojciec pozwanego.

( Dowód: umowa najmu z dnia 1 kwietnia 1995 r., k. 39 i nast.)

Ojciec pozwanego zmarł w dniu 28 listopada 2007 r., zaś pozwany nie wstąpił ani też nie miał uprawnień do wstąpienia w stosunek najmu po nim. Według stanu na dzień 5 grudnia 2008 r., pozwany nie zamieszkiwał w lokalu przy ul. (...) we W., nie zamieszkiwał tam również za życia ojca.

( Dowód: pismo powodowej G. do pozwanego z dnia 5 grudnia 2008 r., k. 203)

Pismem z dnia 15 stycznia 2009 r. powodowa G. zwróciła się do pozwanego o przekazanie lokalu w stanie wolnym do dyspozycji (...).

( Dowód: pismo powodowej G. do pozwanego z dnia 15 stycznia 2009 r., k. 204)

Pismem z dnia 27 lutego 2013 r. powodowa G. wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 10 697,33 zł tytułem zaległych należności tytułem opłat za sporny lokal.

( Dowód: pismo powodowej G. do pozwanego z dnia 27 lutego 2013 r., k. 205)

W 2016 r. toczyło się postępowanie o eksmisję pozwanego z ww. lokalu, zakończone wydaniem w dniu 19 grudnia 2016 r. wyroku uwzględniającego powództwo.

( Dowód: akta sprawy VIII C 1099/16 prowadzonej przez tut. Sąd)

Pozwany od 2002 r. zamieszkuje w USA. Wyjeżdżając, pozostawił swoje rzeczy w mieszkaniu swojej siostry i mamy. W okresie objętym żądaniem pozwu, tj. od 28 lutego 2016 r. do 1 grudnia 2017 r., prowadził w USA działalność gospodarczą w branży budowlano – remontowej pod nazwą M. by T. (...). Od 1 maja 2016 r. wynajmował wraz z R. G. mieszkanie w G. w hrabstwie B. w stanie N. J., ponosząc czynsz w wysokości 4 100 USD. W dniu 23 października 2016 r. zawarł w G. związek małżeński z R. G.. Osoby zamieszkujące w budynku przy ul. (...) we W. nie kojarzą osoby pozwanego.

( Dowód: zaświadczenie o prowadzeniu przez pozwanego działalności gospodarczej w USA w latach 2011-2019, k. 30 - 38; umowa najmu mieszkania w G. w hrabstwie B. w stanie N. J.z dnia 6 kwietnia 2016 r., k. 51 - 55; certyfikat małżeństwa, k. 59 i nast.; zeznania świadków: A. L., D. K., e-protokół z dnia 7 października 2019 r., k. 226 i nast.; zeznania świadka A. P., e-protokół z dnia 3 lutego 2020 r., k. 257 i nast.; przesłuchanie pozwanego, e-protokół z dnia 3 lutego 2020 r., k. 226 i nast.; zeznania świadka M. O., e-protokół dnia 29 czerwca 2020 r., k. 303 i nast.)

Stan zadłużenia lokalu położonego we W. przy ul. (...) z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie z niego, za okres od 1 marca 2016 r. do 1 grudnia 2017 r., wynosi wraz z odsetkami za opóźnienie kwotę 5 784,23 zł.

( Dowód: kartoteka naliczeń, k. 7)

Pismem z dnia 4 grudnia 2017 r. strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 5 451,34 zł z tytułu należności za korzystanie z lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...).

( Dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 4 grudnia 2017 r., k. 8)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Ustalając stan faktyczny, Sąd wziął po uwagę dowody z dokumentów w postaci: kartoteki naliczeń, przedsądowego wezwania do zapłaty, zaświadczeń o prowadzeniu przez pozwanego działalności gospodarczej na terytorium Stanów Zjednoczonych, zaświadczenia o zawarciu przez niego małżeństwa w Stanach Zjednoczonych oraz umowy najmu mieszkania w mieście G. (N. J., USA).

Sąd wziął również pod uwagę dowody osobowe w postaci zeznań świadków A. L. (siostry pozwanego), D. K. (matki pozwanego), A. P. i M. O. (osób zamieszkujących w budynku przy ul. (...) we W.), jak również przesłuchania pozwanego.

Powyższe dowody są zbieżne i korelują ze sobą, dlatego trudno było odmówić im wiarygodności.

Nie było możliwe przeprowadzenie wszystkich dowodów osobowych zawnioskowanych przez powoda, bowiem J. U., wskazany jako osoba sąsiadująca z pozwanym, zmarł w dniu 16 stycznia 2020 r., jak wynika z informacji organu policji, któremu polecono doprowadzenie ww. osoby (k. 268), natomiast A. G. nie zastano pod adresem przy ul. (...) (informacja policji na k. 328). Skoro zatem, pomimo zastosowania przez Sąd wszelkich środków przymusu, dowodów tych nie udało się przeprowadzić, zostały one pominięte.

Strona powodowa domagała się zasądzenia na jej rzecz odszkodowania, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (j.t. Dz.U.2019.1182 ze zm. zwanej dalej ustawą o ochronie praw lokatorów), zgodnie z którym osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

Strona powodowa nie zaoferowała żadnych dowodów na okoliczność, iż pozwany zajmował sporny lokal bez tytułu prawnego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika zaś wprost, iż pozwany od kilkunastu lat zamieszkuje w Stanach Zjednoczonych. Dopiero faktyczne stałe zajmowanie lokalu mieszkalnego może stanowić podstawę do naliczenia odszkodowania za bezumowne korzystanie z tego lokalu, pozwany zaś nie przebywał w nim nawet sporadycznie, nie posiadał do niego kluczy, nie przechowywał tam swoich rzeczy. Jego pierwsze odwiedziny w Polsce miały miejsce dopiero w 2018 r., gdyż jak wyjaśnił, opuszczenie USA wcześniej wiązałoby się z niemożliwością powrotu tam, jako że aż do 2018 r. jego status w tym kraju pozostawał nie uregulowany.

W świetle ustalonego stanu faktycznego nie ulega wątpliwości, że centrum życiowe pozwanego zarówno obecnie, jak i w okresie objętym pozwem, jest związane wyłącznie ze Stanami Zjednoczonymi; tam pozwany mieszka, prowadzi działalność, tam też zawarł związek małżeński.

W świetle powyższego nieuzasadnione i bezpodstawne są twierdzenia strony powodowej zawarte w piśmie z dnia 27 czerwca 2019 r., stanowiącym odpowiedź na sprzeciw, że lokal pozostaje we władaniu konkretnych osób aż do momentu przekazania go protokołem zdawczo – odbiorczym. Skoro pismo, w którym powodowa G. zwróciła się do pozwanego o przekazanie lokalu w stanie wolnym do dyspozycji (...), skierowane zostało na adres spornego lokalu, w którym pozwany nigdy nie przebywał i pod którym nigdy nie odbierał korespondencji, to pozwany nie mógł mieć wiedzy, czy i kto zgłasza do tego lokalu jakiekolwiek roszczenia. Co więcej, powodowa G., jak wynika z treści pisma z dnia 5 grudnia 2008 r., była świadoma faktu, że pozwany nie zamieszkiwał w lokalu przy ul. (...) we W. ani w dacie kierowania do niego ww. pisma, ani też uprzednio, za życia ojca pozwanego.

O miejscu zamieszkania decydują występujące łącznie dwie przesłanki faktyczne: przebywanie w znaczeniu fizycznym w określonej miejscowości i zamiar stałego pobytu (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2013 r., sygn. akt II OSK 530/13, LEX nr 1337430). Jeśli jedna z ww. przesłanek nie jest spełniona, powoduje to utratę miejsca zamieszkania. Nie można utożsamiać miejsca zamieszkania z miejscem zameldowania na pobyt stały. To miejsce zamieszkania, nie zaś zameldowania, osoby fizycznej, jest jedną z istotnych danych wywołujących rozmaite skutki prawne, od uprawnień materialnych (np. do renty socjalnej, do udziału w wyborach samorządowych) po kwestie procesowe (właściwość sądu, właściwość organu administracyjnego; tak: T. P., Zamiar stałego pobytu jako przesłanka ustalenia miejsca zamieszkania, LEX/el. 2014). Dla oceny miejsca stałego pobytu nie jest więc wystarczające wskazanie przez stronę powodową adresu zameldowania pozwanego w sytuacji, w której wskazany adres nie jest jego faktycznym miejscem zamieszkania, co ma miejsce w niniejszej sprawie. Okoliczność zameldowania pozwanego pod wskazanym w pozwie adresem sama w sobie nie przesądza o jego faktycznym miejscu pobytu. Instytucja zameldowania ma wyłącznie charakter rejestracyjny i stanowi czynność materialno - techniczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2017 r., poz. 657 j.t. ze zm.). Nie może przesądzać zarówno o woli, jak i rzeczywistym zamiarze pozwanego co do przebywania pod adresem wskazanym w pozwie (zob. uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 27 marca 2014 r., sygn. akt II SA/Po 137/14 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 października 2017 r., sygn. akt II SA/Gl 493/17).

Użyte w treści art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów pojęcie „zajmowanie” lokalu nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane. W celu określenia jego znaczenia niezbędne jest zatem odwołanie się do potocznego rozumienia tego terminu. Według słownika języka polskiego PWN, czasownik „ zajmować” oznacza „zapełnić sobą lub czymś jakąś przestrzeń lub powierzchnię” (sjp.pwn.pl). Wskazać w tym miejscu należy, że ustawa o ochronie praw lokatorów poza pojęciem „zajmowania” użytym w art. 18 ust. 1 przedmiotowej ustawy, posługuje się również, np. w art. 14 ust. 4 tejże ustawy, pojęciem „zamieszkiwania”. Nie są to bynajmniej pojęcia tożsame. Zgodnie bowiem z art. 25 k.c., miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. O zamieszkiwaniu można zatem mówić jedynie w odniesieniu do osób fizycznych. Natomiast zajmowanie, zgodnie z przytoczoną definicją, odnosi się zarówno do osób, jak i do rzeczy. Tym samym użyte w art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów pojęcie „zajmowanie” lokalu ma znacznie szerszy zakres od pojęcia „zamieszkiwania” w lokalu, na co zwracała uwagę strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 27 czerwca 2019 r. O ile istotą korzystania z lokalu mieszkalnego jest zamieszkiwanie w nim, to nie jest to jedyny i wyłączny sposób korzystania z lokalu mieszkalnego. Z danego lokalu można bowiem korzystać także i w celu przechowania należących do danej osoby rzeczy. Jednak i takiej okoliczności powód nie wykazał, a z zeznań świadka A. L. – siostry pozwanego, wynika, że swoje rzeczy pozwany pozostawił w mieszkaniu jej i matki (w G.); również matka pozwanego zaprzeczyła, aby kiedykolwiek przechowywał on w spornym lokalu we W. swoje rzeczy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd, w oparciu o art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, oddalił powództwo (pkt I).

Orzeczenie o kosztach (pkt II) zostało wydane w oparciu o art. 98 k.p.c., przy czym koszty poniesione przez pozwanego obejmowały 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd w punkcie III wyroku na podstawie art. 113 u.k.s.c. w zw. z art. 98 k.p.c. obciążył stronę powodową jako przegrywającą nieuiszczonymi kosztami sądowymi, które obejmowały wydatki poniesione tymczasowo na zwrot kosztów podróży świadka A. L..