Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1169/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2020r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 września 2020r.

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z/s w K. (KRS (...))

przeciwko pozwanym U. L. (PESEL (...)) i J. L. (1) (PESEL (...))

o zapłatę

1.  umarza postępowanie w części, co do kwoty 1.510,05zł (jeden tysiąc pięćset dziesięć złotych 05/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie,

2.  oddala powództwo w stosunku do pozwanych U. L. i J. L. (1) w pozostałej części,

3.  zasądza od powoda Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z/s w K. tytułem zwrotu kosztów procesu na rzecz:

a.  pozwanej U. L. kwotę 1.817,00zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych 00/100),

b.  pozwanej J. L. (1) kwotę 1.817,00zł (jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych 00/100).

UZASADNIENIE

W dniu 23 kwietnia 2018r. powód Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) z/s w K. skierował w stosunku do pozwanych A. L., P. L., U. L. i J. L. (1) żądanie zasądzenia solidarnie kwoty pieniężnej w wysokości 8.893,59zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 8.557,02zł od dnia 1 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty i od kwoty 336,57zł od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu tego kwalifikowanego pisma procesowego powód podniósł, iż pozwanym A. L. i P. L. przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...), natomiast pozwane U. L. i J. L. (1) mieszkają w/w nieruchomości, co powoduje, że wszyscy w/w są zobowiązani do ponoszenia opłat za korzystanie z lokalu. Pozwani posiadają zaległości w opłatach za przedmiotowy lokal za okres od miesiąca lutego 2017r. do dnia 31 marca 2018r. w łącznej wysokości 8.557,02zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym S. (...) w sprawie o sygn. akt (...)uwzględnił w całości roszczenia powództwa i rozstrzygnął o kosztach postępowania. Wskazany tytuł egzekucyjny zaopatrzono w klauzulę wykonalności. Na podstawie tego tytułu wykonawczego wierzyciel wystąpił z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które jest prowadzone przez komornika sądowego przy S. (...) J. K. w sprawie o sygn. akt (...)

W dniu 7 maja 2020r. pozwana U. L., a w dniu 20 lipca 2020r. J. L. (1) wniosły sprzeciw od przywołanego orzeczenia zaskarżając je w całości i wniosły o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenia od powoda na rzecz każdej z nich kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwane podniosły, iż w okresie którego dotyczy powództwo nie zamieszkiwały w K. pod adresem Prymasa S. W. (...), gdzie były jedynie zameldowane, lecz w P. i innych miejscowościach, gdzie koncentrują się ich interesy życiowe osobiste i zawodowe.

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2020r. S. (...) w sprawie o sygn. akt (...)

- uznał, że sprzeciw pozwanej U. L. od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym S. (...) z dnia 27 kwietnia 2018r. w sprawie o sygn. akt (...)został wniesiony w terminie,

- odrzucił wniosek pozwanej U. L. o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym S. (...) z dnia 27 kwietnia 2018r. w sprawie o sygn. akt (...),

- uchylił zarządzenie referendarza sądowego z dnia 19 czerwca 2018r. w sprawie o sygn. akt(...) co do stwierdzenia prawomocności nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 27 kwietnia 2018r. w sprawie o sygn. akt I (...)w stosunku do pozwanych U. L. i J. L. (1),

- uchylił postanowienie referendarza sądowego z dnia 19 czerwca 2018r. w sprawie o sygn. akt (...) w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym S. (...) z dnia 27 kwietnia 2018r. w sprawie o sygn. akt (...)w stosunku do pozwanych U. L. i J. L. (1),

- oddalił wniosek pozwanej U. L. o zabezpieczenie roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy S. (...) J. K. w sprawie o sygn. akt (...)

W odpowiedzi na sprzeciwy powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko procesowe, jednocześnie zawarł wniosek, że w sytuacji nieuwzględnienia powództwa w stosunku do pozwanych, o nieobciążanie go kosztami zastępstwa procesowego odwołując się w tym względzie do zasad słuszności.

Na rozprawie w dniu 23 września 2020r. powód wniósł o zasądzenie od pozwanych U. L. i J. L. (1) na jego rzecz kwoty 7.383,54zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty oraz odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 797,10zł od dnia 1 kwietnia 2018r. do dnia 31 marca 2020r., od kwoty 376,38zł od dnia 1 kwietnia 2018r. do dnia 31 lipca 2020r. i od kwoty 336,57zł od dnia 23 kwietnia 2018r. do dnia zapłaty, a także cofnął powództwo w pozostałej części wraz ze zrzeczeniem się roszczenia oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwane wniosły o oddalanie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwanym A. L. i P. L. przysługuje, na podstawie umowy sprzedaży z dnia 21 grudnia 1999r. Rep. (...), spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...).

Pozwany U. L. i J. L. (1) zamieszkiwały w przedmiotowej nieruchomości odpowiednio do 2011r. i 2012r.

We wskazanych datach pozwane wyprowadziły się na stałe z domu rodzinnego do P., gdzie zamieszkały, studiowały, a następnie podjęły prace zawodowe, przy czym pozwana U. L. zmieniała miejsce zatrudnienia w zależności od potrzeb pracodawcy. W/w wracały do K. jedynie okazjonalnie w celu odwiedzin rodziców, w czasie świąt i wydarzeń rodzinnych.

Pozwane U. i J. L. (1) do miesiąca maja 2020r. pozostawały zameldowane w K. przy ul. (...).

( akt notarialny Rep. A (...) k. 12-13, umowa najmu lokalu mieszkalnego k. 38-40, 41, faktura k. 42, potwierdzenie udziału w programie E.+ k. 43, umowa o dzieło k. 44, 45, 46-47, 50, 51, umowa wypożyczenia k. 48, umowa uczestnictwa w projekcie k. 49, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 52-53, zaświadczenie k. 57, oświadczenie właściciela potwierdzające pobyt w lokalu k. 79-80, 115, umowa o pracę k. 81, 122, PIT – 11 k. 82, 123-126, zaświadczenie k. 101, 102, wyciąg z rejestru k. 103, zestawienie wysokości opłat k. 104, wyciąg ze statutu spółdzielni k. 105-106, wypis aktu notarialnego Rep. A (...) k. 116-118, kopia dyplomu k. 119, karta kodów k. 120, oświadczenie zleceniobiorcy do celów podatkowych k. 121, konto k. 141, kartoteka konta k. 142, zeznania świadka P. L. k. 148v, zeznania świadka A. L. k. 149, przesłuchanie pozwanej U. L. k. 149-149v, przesłuchanie pozwanej J. L. (1) k. 149v-150)

Pozwani A. L. i P. L. posiadają zaległości z tytułu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem opisanego wyżej lokalu mieszkalnego za okres od miesiąca lutego 2017r. do dnia 31 marca 2018r. w łącznej wysokości 8.557,02zł.

( wykaz zaległości k. 14, analiza konta k. 15-17, wezwanie do zapłaty k. 17, 147, monit ostateczny k. 18, 146, ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 19)

Sąd w całości dał wiarę dokumentom znajdującym się w aktach sprawy, gdyż nie ujawniły się żadne podstawy uzasadniające kwestionowanie prawidłowości i poprawności ich sporządzenia przez uprawnione do tego organy i w formie przepisanej, a powyższe nie było negowane przez żadną ze stron.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych ((...)– j.t.) za opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu.

Solidarna odpowiedzialność wskazanych osób ogranicza się do wysokości opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania w lokalu.

W konsekwencji przyjęcia solidarnej odpowiedzialności wymienionych osób spółdzielnia może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (art. 366 § 1 kc).

Solidarna odpowiedzialność nie uzasadnia przy tym współuczestnictwa koniecznego w rozumieniu art. 72 § 2 kpc ani współuczestnictwa jednolitego, o którym mowa w art. 73 § 2 kpc. W razie pozwania jednym pozwem kilku osób jako dłużników solidarnych zachodzi jedynie współuczestnictwo materialne, przewidziane w art. 72 § 1 pkt 1 kpc.

Zamieszkanie jest prawną kwalifikacją określonego stosunku danej osoby do miejsca. Na prawną konstrukcję zamieszkania składają się dwa elementy: przebywanie w określonej miejscowości oraz zamiar stałego pobytu. O stałości pobytu na określonym terytorium decyduje przede wszystkim takie przebywanie, które ma na celu założenie tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów, chodzi zatem o aktualne centrum życiowe działalności człowieka. Przez pojęcie „zamiar” należy rozumieć nie wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych, możliwych do stwierdzenia okoliczności. Przy ustalaniu zamiaru nie można poprzestawać tylko na oświadczeniach zainteresowanej osoby – por. wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 13 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt (...) opubl. L. (...) nr (...)

Powyższe warunki należy ocenić przez pryzmat faktu, iż dla ustalenia miejsca zamieszkania konieczne jest stwierdzenie stałości przebywania w danym środowisku, a nie przemijający pobyt. Zameldowanie ma natomiast tylko związek z ewidencją ludności (por. art. 24 i n. ustawy z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności ((...)– j.t. ze zm.) i nie jest tożsame z miejscem zamieszkania osoby fizycznej.

Stałe zamieszkiwanie stanowi kryterium faktyczne.

Przesłanka „stałego zamieszkiwania z członkiem spółdzielni lub właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni” spełnia rolę delimitującą. Zawiera ona w sobie wymaganie, żeby taka osoba nie miała innego miejsca zamieszkania.

O stałym zamieszkiwaniu w lokalu członka spółdzielni lub właściciela lokalu niebędącego członkiem spółdzielni lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni można mówić tylko wtedy, gdy cała życiowa działalność danej osoby zostanie ześrodkowana w tym właśnie lokalu w ten sposób, że stanie się on jej centrum życiowym, tzn. gdy w mieszkaniu tym będą koncentrowały się wszystkie jej sprawy osobiste i majątkowe – por. wyrok S. (...) w S. (...) z dnia 28 marca 2013r. w sprawie o sygn. akt (...) opubl. L., wyrok SN z dnia 12 września 2001r. w sprawie o sygn. akt (...), opubl. L., wyrok SN z dnia 3 lutego 2000r. w sprawie o sygn. akt (...), opubl. L., wyrok SN z dnia 17 czerwca 1999r. w sprawie o sygn. akt (...) opubl. L..

Ustalony przez Sąd stan faktyczny daje asumpt do stwierdzenia, iż pozwane U. L. i J. L. (1) w okresie, do którego odnosi się pieniężne żądanie powództwa, tj. od miesiąca lutego 2017r. do dnia 31 marca 2018r. nie zamieszkiwały w przedmiotowym mieszkaniu w tym sensie, że w lokalu tym nie koncentrowały się ich wszystkie sprawy życiowe, osobiste, zawodowe i majątkowe, chociaż w nim okazjonalnie przebywały, co było uzasadnione ich więzami rodzinnymi łączącymi je z rodzicami.

Obowiązkiem pozwanego było wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach, czemu powód nie sprostał w warunkach niniejszego postępowania (art. 232 kpc i art. 6 kc).

W szczególności obowiązkiem powoda jako profesjonalisty, który dysponuje administracją oraz środkami i instrumentami umożliwiającymi ustalenie okoliczności, co do liczby osób faktycznie zamieszkujących razem w lokalu znajdującym się w zarządzie jego substancją mieszkaniową, było poczynienie stosownego dochodzenia w kierunku oznaczenia osób odpowiedzialnych do pokrycia opłat, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych ((...)– j.t.).

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w B. z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I(...) opubl. L. (...)nr (...)).

W przedstawionych warunkach zaniechanie polegające na braku dołączenia dowodów na poparcie przytaczanych okoliczności daje asumpt do uznania, iż przytoczone okoliczności budzą uzasadnione wątpliwości, w szczególności w zakresie legitymacji czynnej powoda i biernej pozwanych U. L. i J. L. (1) oraz istnienia zobowiązania, jego wysokości i wymagalności w zakresie kapitału i należności ubocznych oraz podstawy faktycznej i prawnej żądania.

Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Żądanie pozwu jest tzw. roszczeniem formalnym (procesowym), którego treścią jest twierdzenie powoda o przysługującym mu i podlegającym ochronie prawnomaterialnym interesie.

Legitymacja procesowa wskazuje kwalifikację materialną podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód jest uprawniony do występowania z żądaniem udzielenia mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanego, a ten zobowiązany do określonego zachowania się.

W niniejszym postępowaniu powód nie wykazał, że spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jego twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem.

W przedmiotowym postępowaniu nie istnieje możliwości określenia, że w procesie występują w charakterze stron te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu.

Przed oceną merytoryczną sprawy Sąd zawsze z urzędu ustala czy strony występujące w procesie posiadają legitymację, jej brak zawsze skutkuje oddaleniem powództwa bez potrzeby, a dokładniej bez możliwości merytorycznej oceny roszczenia.

O umorzeniu postępowania w części orzeczono na podstawie art. 355 kpc.

W tym miejscu należy wskazać, iż pomimo, że powód dokonał zmiany jakościowej powództwa i ograniczył żądanie procesowe o kwoty stanowiące równowartość wpłat pieniężnych pozwanych A. L. i P. L. wynikających z ich obowiązku na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie o sygn. akt (...), to nie można kwalifikować tej okoliczności jako „częściowej wygranej” powoda albowiem na skuteczne wniesienie sprzeciwu uchyliło z obrotu prawnego to orzeczenie wobec pozwanych U. L. i J. L. (2), o których obowiązku zapłaty solidarnie z w/w Sąd negatywnie w całości rozstrzygnął dopiero w przedmiotowym postępowaniu (por. art. 505 § 2 kpc).

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w z art. 98 § 1 – 3 kpc oraz na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ((...) – j.t.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. (...) – j.t. ze zm.).

Brak było jednocześnie podstaw w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy do uwzględnienia wniosku strony powodowej o rozstrzygnięcie o kosztach procesu w oparciu o treść art. 102 kpc.

Ustanowiona w art. 102 kpc zasada słuszności, jako stanowiąca odstępstwo zasady odpowiedzialności za wynik procesu, jest rozwiązaniem szczególnym, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności.

Do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” należą zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie natomiast wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem, że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeśli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu. Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku, powinien być oceniony z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego – por. postanow. SN z dnia 11 października 2012r. w sprawie o sygn. akt (...), opubl. L., postanow. SN z dnia 14 maja 2012r. w sprawie o sygn. akt (...) opubl. L., postanow. SN z dnia 8 września 2010r. w sprawie o sygn. akt(...), opubl. L..

Zaistniała w rozpoznawanej sprawie sytuacja, przy uwzględnieniu przywołanych wyżej przesłanek, które nie wystąpiły w stosunku do strony powodowej, przemawiała za zastosowaniem zasady odpowiedzialności za wynik sprawy.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.