Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 października 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SA Elżbieta Mieszczańska (spr.)

Sędziowie: SA Małgorzata Niementowska

SA Wojciech Kopczyński

Protokolant: Magdalena Baryła

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. del. Andrzeja Kuklisa

po rozpoznaniu w sprawie V. G. (V. G.)

podejrzanej o przestępstwo z § 166 ust. 1 węgierskiego kodeksu karnego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 2 października 2013 roku, sygn. akt V Kop 34/13

w przedmiocie przekazania podejrzanej na podstawie Europejskiego Nakazu Aresztowania organom ścigania Węgier

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a

zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 2 października 2013 roku, sygn. akt V Kop 34/13 Sąd Okręgowy w Katowicach uwzględnił wniosek Prokuratora Prokuratury Okręgowej
w Katowicach w przedmiocie przekazania podejrzanej obywatelki Węgier V. G.
c. S. i V. ur. dnia (...) w B. w celu przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego w sprawie o to, że w dniu 16 stycznia 2013 roku
około godz. 16 w m. U. (Węgry) wywołała kłótnię ze swoimi rodzicami, nakazując im opuszczenie domu, grożąc śmiercią, podczas której to kłótni pochwyciła nóż kuchenny
i zaatakowała swojego ojca wbijając mu nóż w plecy w okolicę lewego płuca i lewej nerki oraz zadała cztery rany cięte w twarz wymienionego, po czym wbiła mu nóż w twarz krzycząc, że go zabije, a po wyrwaniu przez pokrzywdzonego noża z rąk wymienionej uciekła ona w nieznanym kierunku, to jest o przestępstwo z art. 166 ust. 1 węgierskiego kodeksu karnego.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł obrońca podejrzanej zarzucając:

–

błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść a polegający na błędnym uznaniu, że zachodzi konieczność i podstawa przekazania ściganej V. G.na terytorium Węgier z uwagi na jej ucieczkę
z kraju i nie wskazanie jej aktualnego miejsca pobytu, podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym Europejskiego Nakazu Aresztowania w oryginale i tłumaczeniu wskazuje bezspornie, że organy węgierskie posiadały adres zamieszkania V. G.na terytorium RP, a tym samym brak było podstaw do wydania ENA przez Sąd Powiatowy w B.;

–

błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ
na treść orzeczenia, będący wynikiem naruszenia wskazanych poniżej przepisów postępowania, a polegający na przyjęciu, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy przekazany przez stronę węgierską jest wystarczający i daje podstawę do merytorycznego rozpoznania wniosku Prokuratury Okręgowej o wykonanie ENA wydanego przez władze węgierskie, podczas gdy informacje przekazane przez państwo wydania nakazu nie są wystarczające do podjęcia decyzji o przekazaniu i wymagają uzupełnienia;

–

obrazę przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to
art. 4 kpk, art. 7 kpk, oraz art. 607z § 1 kpk, art. 92 kpk oraz art. 366 § 1 kpk, polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, oparciu się przez Sąd I Instancji na niepełnym materiale dowodowym zebranym w toku postępowania oraz okolicznościach nieujawnionych w toku postępowania, nadto niezweryfikowaniu podnoszonych przez obrońcę kwestii poprzez nie wezwanie organu sądowego, który wydał Europejski Nakaz Aresztowania do jego uzupełnienia, przy istotnych brakach w przedmiotowym dokumencie;

–

obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 607k § 1 kpk, art. 607z §1 kpk, co skutkowało naruszeniem art. 607p kpk, art. 607r kpk oraz art. 607s §2 kpk, poprzez oparcie się przez Sąd I Instancji na dokumencie w postaci Europejskiego Nakazu Aresztowania wydanego przez Sąd Powiatowy w B.,
w którym nie wskazano precyzyjnie celu przekazania V. G., gdyż wnioskowano o jej przekazanie „w celu przeprowadzenia postępowania karnego, lub wykonania kary pozbawienia wolności, bądź środka zabezpieczającego”, a nadto nie wezwanie przez Sąd I Instancji Sądu Powiatowego w B. do uzupełnienia Europejskiego Nakazu Aresztowania przez wskazanie przyczyn żądania zatrzymania
i przekazania V. G.które to braki informacyjne uniemożliwiały dokonanie pełnej oceny występowania obligatoryjnych i fakultatywnych przesłanek odmowy wykonania ENA i przesłanek niewykonania nakazu;

–

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, poprzez niezastosowanie art. 607z § 1 kpk, co spowodowało naruszenie art. 607r § 1 pkt 3 kpk,
a polegające na niewezwaniu do wskazania informacji o aktualnym stanie postępowania, toczącego się przed Sądem Powiatowym w B. w sprawie o sygn. akt 4 Bny.173/2013, co uniemożliwiło weryfikacje ujemnych przesłanek z art. 607r § 1 pkt 3 kpk;

–

obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to
art. 94 §1 pkt5 kpk, poprzez nienależyte sporządzenie uzasadnienia postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 2 października 2013 roku w sprawie o sygn. akt V Kop 34/13;

–

obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to
art. 204 § 2 kpk oraz art. 204 § 3 kpk w związku z art. 201 kpk poprzez oparcie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie na niepełnym, nierzetelnym tłumaczeniu Europejskiego Nakazu Aresztowania z języka węgierskiego na język polski, który to brak uniemożliwił stwierdzenie w jakim celu państwo wzywające wydało ENA, co
w konsekwencji uniemożliwiło kompleksową ocenę przesłanek odmowy wykonania nakazu.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca podejrzanej wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia, poprzez orzeczenie o odmowie wykonania Europejskiego Nakazu Aresztowania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

Ponadto na podstawie art. 426 § 1 kpk wniósł o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia, do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia niniejszego postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w Katowicach dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i prawnych i słusznie postanowił o przekazaniu w trybie art. 607 k § 1 kpk V. G. organom ścigania Węgier, w celu przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego. Sąd odwoławczy nie dopatrzył się natomiast sygnalizowanej przez obrońcę w treści zarzutów obrazy licznych, wymienionych w zażaleniu przepisów prawa procesowego, która miałaby wpłynąć na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Przede wszystkim nie można zgodzić się ze skarżącym, aby w niniejszej sprawie występowały „braki informacyjne”, które w przekonaniu autora zażalenia spowodowały, że wydane rozstrzygnięcie narusza szereg przytoczonych w zażaleniu przepisów procedury karnej. Wbrew wywodom skarżącego Sąd Okręgowy w Katowicach dysponował całością materiału dowodowego, niezbędnego do wydania decyzji o przekazaniu w trybie art. 607k § 1 kk. Skarżący nie ma racji wskazując, że materiał dowodowy będący podstawą wydania Europejskiego Nakazu Aresztowania nie jest wystarczający do wydania decyzji o przekazaniu i wymaga uzupełnienia. Materiał ten jest bowiem kompletny, nadto, jak należy przypomnieć, zarówno w orzecznictwie, jak i nauce prawa karnego procesowego od dawna utrwalonym jest stanowisko, że sam fakt wydania nakazu oznacza, iż nie ma potrzeby szczegółowego weryfikowania dowodowej podstawy postanowienia o aresztowaniu. W odniesieniu do podstawy ogólnej z art. 249 § 1 in fine, przyjmuje się, że przy uwzględnieniu zasady wzajemnego zaufania, na której oparta jest współpraca sądowa w sprawach karnych między państwami członkowskimi UE, fakt wydania ENA przez organ sądowy innego państwa, stwarza wysokie prawdopodobieństwo, iż osoba ścigana popełniła przestępstwo
(por. SA w Warszawie II AKz 517/10, Apel.-W-wa 2010, nr 4, poz. 18). Oczywiście nie oznacza to, że żadna weryfikacja tej przesłanki nie jest dopuszczalna, z tym, że wskazuje się, iż możliwość taką należy ograniczyć wyłącznie do sytuacji wyjątkowych, kiedy fakt popełnienia przestępstwa przez osobę ściganą jest wysoce wątpliwy, zwłaszcza w świetle materiału dowodowego uzyskanego już po wydaniu i przekazaniu ENA (por. też M. Wąsek-Wiaderek, Dopuszczalność..., s. 141). Weryfikacja ta powinna być jednak ograniczona do sprawdzenia, czy nie ujawniły się ważkie okoliczności, których nie znał sąd państwa wydania ENA, a których waga jest na tyle znacząca, że sprzeciwiają się one tymczasowemu aresztowaniu podejrzanego (por. SA w Katowicach II AKz 518/06, KZS 2007, z. 1, poz. 99). W niniejszej sprawie jednak sytuacja taka nie występuje.

Brak jest także podstaw do występowania do Państwa wydania nakazu
o podanie, na jakim obecnie etapie znajduje się postępowanie prowadzone przeciwko podejrzanej V. G., skoro oczywistym jest, że znajduje się na etapie oczekiwania przez organy węgierskiego wymiaru sprawiedliwości na wykonanie ENA. Tym samym brak jest podstaw do występowania o informację, czy nie zapadło prawomocne orzeczenie
o umorzeniu śledztwa lub inne orzeczenia kończące postępowanie w sprawie, skoro omawiany dokument spełnia wszelkie wymogi formalne, o jakich mowa w art. 607c §1 kpk a ponadto istnieje obowiązek poinformowania o takim fakcie organu wymiaru sprawiedliwości państwa wykonania nakazu (art. 607g kpk).

Brak jest także racjonalnych podstaw do występowania o uzupełnienie tłumaczenia ENA, z uwagi na to, iż wyróżnienie podkreśleniem węgierskiego sformułowania, nie znalazło odzwierciedlenia w dokonanym tłumaczeniu. O ile można zgodzić, że jest to pewien brak, tym niemniej uchybienie to nie wpłynęło na kształt wydanego rozstrzygnięcia. Daje się też bez wątpliwości usunąć, zarówno na podstawie porównania obu tekstów oraz przeprowadzenia nieskomplikowanej operacji umysłowej, opartej na zasadzie logicznego rozumowania, dostępnej każdemu rozsądnie myślącemu człowiekowi, jak też w świetle pozostałych dowodów zebranych w sprawie. Otóż w pierwszych trzech linijkach tekstu ENA, opisane są trzy cele, w jakich dokument ten może zostać wydany. A ponieważ z treści tego dokumentu jednoznacznie wynika, że przeciwko podejrzanej aktualnie toczy się postępowanie karne o jeden czyn, opisany w ENA, wyczerpujący znamiona usiłowania zabójstwa stypizowanego w § 166 ust 1 węgierskiego kodeksu karnego, które to nie zostało jeszcze zakończone z uwagi na wydalenie się podejrzanej z terenu Węgier, to powyższe stwarza w pełni uzasadnione podstawy do przyjęcia, że celem wystąpienia z ENA przez Państwo wydające ten dokument jest konieczność przeprowadzenia postępowania karnego. Nadto z karty karnej przedstawionej przez Prokuratora na posiedzeniu w dniu 2 października 2013 roku (k. 244) jednoznacznie wynika, że wobec podejrzanej wszczęte jest tylko jedno postępowanie, którego przedmiotem ma być ocena jej ewentualnej odpowiedzialności karnej w związku z zarzuconym czynem, prowadzone wyłącznie w niniejszej sprawie pod sygn. akt V Kop 34/13 i w nim stosowany jest tymczasowy areszt, przedłużony do dnia 29 października 2013 roku. Na koniec należy jeszcze dodać, że powyższe potwierdza także proste wprowadzenie w internetowy słownik języka węgierskiego podkreślonych w oryginale słów, które po przetłumaczeniu na polski brzmią: „postępowanie karne”.

W świetle powyższego brak jest jakichkolwiek podstaw do przedłużania procedury ENA i występowania o uzupełnienie tłumaczenia tekstu – o co wnioskuje w zażaleniu skarżący.

Bezzasadną jest również obszerna argumentacja odnosząca się do problematyki adresu zamieszkania podejrzanej oraz miejsca jej przebywania w Polsce. W istocie prawdą jest, że organy węgierskiego wymiaru sprawiedliwości dysponowały adresem pobytu podejrzanej na terenie Polski, przez co możliwym było skierowanie ENA do właściwego organu w Polsce.
W przeciwnym bowiem wypadku obowiązywałby inny reżim prawny i wszczęta zostałaby procedura o jakiej mowa w art. 607d §1 kpk.

Chybionym jest zarzut naruszenia art. 607s §2 kpk zmierzający do wykazania, iż podejrzana V. G. posiada na terytorium Polski miejsce zamieszkania lub stałego pobytu. Wskazany przepis stwarza fakultatywną podstawę odmowy wykonania ENA wydanego w celu wykonania kary pozbawienia wolności lub środka polegającego na pozbawieniu wolności w innym państwie członkowskim UE, jeżeli osoba ścigana ma miejsce zamieszkania lub stale przebywa na terytorium RP. Chodzi tu o osobę niebędącą obywatelem polskim oraz nie korzystającą z prawa azylu na terytorium RP, gdyż do nich zastosowanie ma dalej idący przepis art. 607s § 1. Tyle tylko, że w niniejszej sprawie dokument ten został wydany, celem przeprowadzenia przeciwko podejrzanej postępowania karnego, a nie celem wykonania kary lub innego środka polegającego na pozbawieniu wolności, co wykazano powyżej i wprost wynika z treści zawartego w aktach sprawy Europejskiego Nakazu Aresztowania (k.175). Powyższe sprawia, że nie ma potrzeby odnoszenia się do obszernej argumentacji prezentowanej przez autora zażalenia, odnoszącej się do charakteru więzi łączącej podejrzaną z Polską, ponieważ jest całkowicie bezzasadną. Na marginesie tylko należy wskazać, że V. G. nie ma w Polsce żadnej rodziny, nie zna języka polskiego, nie jest zameldowana pod adresem, pod którym aktualnie zamieszkuje, nie przyjechała też do Polski z zamiarem zamążpójścia, mimo że aktualnie składa takie deklaracje. Trudno też uznać obecnego polskiego przyjaciela podejrzanej, poznanego kilka miesięcy temu na portalu internetowym, jako osobę silnie i trwale łączącą podejrzaną
z Polską.

Nie można także zgodzić się z całością argumentacji odnoszącej się do braku szczegółowego omówienia przez Sąd Okręgowy bezwzględnych i względnych przesłanek negatywnych pozwalających na odmowę wykonania nakazu europejskiego, stypizowanych
w art. 607p i 607r kpk skoro ich nie stwierdzono, albowiem nie występują w przedmiotowej sprawie. Z treści zaskarżonego orzeczenia jednoznacznie natomiast wynika, iż istnienie tychże obligatoryjnych i fakultatywnych okoliczności odmowy wykonania nakazu było rozważane w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Jednak dokonując oceny wniosku organu węgierskiego wymiaru sprawiedliwości sąd doszedł do przekonania, że spełnia on wszystkie wymogi formalne, jak również, że w niniejszej sprawie nie zachodzą obligatoryjne oraz fakultatywne przesłanki odmowy wydania podejrzanej. W tej sytuacji brak było podstaw do szczegółowego omawiania każdej z ewentualności objętych w treści opisanych wyżej unormowań z osobna.

Mając powyższe na uwadze, jak też nie dopatrując się we wniesionym
środkach odwoławczych argumentów mogących wpłynąć na zmianę zaskarżonego postanowienia orzeczono jak w części dyspozytywnej.

Z.

Odpis postanowienia doręczyć osobie ściganej z pouczeniem,

iż nie przysługuje mu prawo do wniesienia zażalenia oraz jego obrońcy.

Katowice, dnia 16 października 2013 roku.