Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 64/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Zielińska

Protokolant: p.o. sekr. sądowego Magdalena Mrozowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2020 roku w P.

sprawy z powództwa A. O.

przeciwko K. O.

o obniżenie alimentów

I.  Oddala powództwo.

II.  Zasądza od powoda A. O. na rzecz pozwanej K. O. kwotę 900 (dziewięćset) złotych wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt III RC 64/20

UZASADNIENIE

A. O. wystąpił o obniżenie alimentów, zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 01 października 2018 roku w sprawie VI RC 1416/17, na rzecz K. O. z kwoty po 400 złotych miesięcznie do kwoty po 100 złotych miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podniósł, że sytuacja materialna pozwanej K. O. znacznie się poprawiła i nie znajduje się już ona w niedostatku. W chwili ustanowienia obowiązku alimentacyjnego pozwana nie pracowała, gdyż przebywała na zwolnieniu chorobowym. Obecnie pracuje w P. w sklepie sieci K., gdzie osiąga zarobki w wysokości około 3 000 złotych miesięcznie na rękę. Dodatkowo otrzymuje alimenty od powoda w kwocie 400 złotych miesięcznie. Podkreślił, że pozwana nie ma nikogo na utrzymaniu, a dochody przeznacza jedynie na swoje potrzeby. W 2018 roku zakupiła samochód marki B.. Ponadto mieszka w trzypokojowym mieszkaniu komunalnym o powierzchni 82,99 m 2, którego czynsz wynosi 165,98 złotych miesięcznie. Powód wskazał, że nie ma dostępu do mieszkania, a większość wspólnych rzeczy, stanowiących ich dorobek małżeński, pozostaje w mieszkaniu i pozwana cały czas z nich korzysta. Obecnie trwa sprawa o podział majątku wspólnego małżonków.

Powód zaznaczył, że pozwana mieszka z ich wspólnym dorosłym synem, który jest solidarnie odpowiedzialny za zapłatę czynszu i innych opłat związanych z mieszkaniem, co w ocenie pozwanego oznacza, że jego była żona pokrywa tylko połowę czynszu oraz pozostałych opłat, natomiast drugą połowę pokrywa syn.

Powód podniósł, że w dalszym ciągu pracuje na stanowisku pracownika budowlanego w firmie (...) w P.. Zaznaczył jednak, że jego wynagrodzenie uległo obniżeniu i obecnie zarabia około 1 900 złotych miesięcznie. Ma na utrzymaniu partnerkę oraz 14-miesięcznego syna. Partnerka powoda nie pracuje. Przebywa na urlopie wychowawczym ze względu to, że nie stać ich na posłanie dziecka do żłobka lub opłacenie niani. Podkreślił, że mieszkają w wynajętej kawalerce o powierzchni 37 m 2, za którą płacą łącznie 1 025 złotych miesięcznie. Dodał, że brakuje mu pieniędzy na podstawowe potrzeby życia codziennego.

W odpowiedzi na pozew pozwana K. O. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu wskazała, że w momencie orzekania o alimentach przez Sąd Okręgowy w Olsztynie zarobki stron kształtowały się na podobnym poziomie. Podniosła, że w chwili obecnej jest sama i musi sama pokrywać wszystkie koszty. Przyznała, że obecnie zamieszkuje wraz synem, jednak jest on bezrobotny, dorabia tylko sezonowo.

Podkreśliła, że powód porzucił pozwaną dla swojej obecnej partnerki. Był świadomy obowiązków ciążących na nim względem byłej żony, a mimo to zdecydował się na kolejne dziecko.

Przyznała, że pracuje. Jednak jej zarobki nie są wystarczające, aby mogła utrzymać siebie i mieszkanie. Wskazała, że wydatki związane z jej średniomiesięcznym utrzymaniem kształtują się w następujący sposób: czynsz – 671,99 złotych, energia elektryczna - 82,14 złotych, internet - 45,51 złotych, TV – 110 złotych, lekarstwa – 100 złotych, witaminy – 80 złotych, chemia i środki czystości – 100 złotych, spłata raty pożyczki - 1 115,71 złotych, fryzjer – 26 złotych, dojazd do pracy – 400 złotych, telefon – 40 złotych. Pozostałe środki przeznacza na wyżywienie i ubranie.

Sąd ustalił, co następuje:

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 01 października 2018 roku wydanym w sprawie VI RC 1416/17 rozwiązał przez rozwód małżeństwo K. O. oraz A. O., zawarte 25 grudnia 1992 roku w B. z winy A. O..

Jednocześnie zasądził od A. O. na rzecz K. O. alimenty w kwocie po 400 złotych miesięcznie, płatne z góry do 15 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek raty.

(dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 7 oraz wyrok rozwodowy z dnia 01.10.2018r. k. .622-622v akt sprawy VI RC 1416/17 Sądu Okręgowego w Olsztynie).

A. O. był zatrudniony w firmie budowlanej (...) w P. za wynagrodzeniem około 2 000 złotych miesięcznie. Mieszkał ze swoją partnerką A. K. (1) w wynajętym mieszkaniu, za które płacił 800 złotych miesięcznie. Partnerka A. O. nie pracowała, pozostawała na jego utrzymaniu. Nie dokładała się do kosztów utrzymania.

K. O. w czasie orzekania o rozwodzie zatrudniona była w sklepie (...) za wynagrodzeniem około 2 000 złotych miesięcznie. Ponosiła wówczas następujące koszty: raty kredytów - 726,89 złotych, telewizja – 30 złotych, internet – 45,50 złotych, czynsz – 251 złotych, telefon – 137 złotych, energia elektryczna – 120 złotych, odzież – 300 złotych, gaz – 50 złotych miesięcznie. Ponadto ponosiła koszty zakupu żywności, środków czystości i kosmetyków, a także raz na rok kupowała opał za kwotę 2 000 złotych. K. O. mieszkała z pełnoletnim synem stron w mieszkaniu należącym do gminy.

(dowód: ustalenia stanu faktycznego k. 628v-629 akt sprawy VI RC 1416/17 Sądu Okręgowego w Olsztynie)

A. O. nadal pracuje w firmie budowlanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na stanowisku pracownika budowalnego.

Jego dochód netto po potrąceniu podatku, a także składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za 2019 rok wyniósł 39 420,93 zł, co dało miesięcznie kwotę 3 285 zł.

(dowód: informacja PIT-11 o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2019 k. 96-97)

W 2020 roku w okresie od stycznia do lipca A. O. osiągał przeciętne wynagrodzenie miesięczne w wysokości około 2 700 złotych netto. Ponadto, jak wyjaśnił, w przypadku pomyłki lub błędu w obliczeniach godzin pracy, otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenie bezpośrednio do ręki, którego nie kwituje na liście płac.

(dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu powoda k.94, zeznania powoda A. O. k. 125v).

A. O. posiada małoletniego syna I. O. ze związku z A. K. (1), który urodził się (...). Spodziewa się kolejnego dziecka. A. K. (1) jest zatrudniona w sklepie w swojej matki - A. K. (2) Sklep (...) w B.. Obecnie przebywa na urlopie wychowawczym. Otrzymuje na małoletniego I. świadczenie wychowawcze 500+. Nie otrzymuje zasiłku rodzinnego i dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.

Dwa lata temu zakupiła samochód marki M. rok produkcji 2010 za kwotę około 31 000 zł. A. O. tym samochodem dojeżdża do pracy.

(dowód: odpis skróconego aktu urodzenia małoletniego I. O..16; informacja PIT-11 i PIT-11a A. K. (1) k. 98, 99; zaświadczenie o wypłaconym zasiłku macierzyńskim k. 100; wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego k. 101; zgoda pracodawcy na urlop wychowawczy k. 102; decyzja o odmowe przyznania zasiłków k.103; badanie USG w pierwszym trymestrze ciąży k. 104; zeznania powoda A. O. k. 125v)

Rodzina mieszka w wynajmowanym mieszkanie, którego koszt łącznie z opłatami wynosi około 1000 zł miesięcznie. A. O. i A. K. (1) opłaty te ponoszą po połowie.

(dowód: umowa najmu mieszkania k. 17; sms o podwyższeniu odstępnego k. 18; zawiadomienie o wysokości opłat k. 19; faktura za energię elektryczną k. 20; przelew kwoty 1025 zł tytułem czynszu k. 21; zeznania powoda A. O. k. 125v)

K. O. nie zawarła ponownie małżeństwa, nie jest z nikim związana. Od 01 lutego 2019 roku pracuje na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w firmie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ze średnim wynagrodzeniem około 2 400 złotych netto wraz z premią.

Jej dochód netto po potrąceniu podatku, a także składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za 2019 rok wyniósł 20 741,04 zł (18 822,84 z firmy (...) + 1 918,20 z Powiatowego Urzędu Pracy w P.), co dało miesięcznie kwotę 1728,42 zł.

(dowód: informacje PIT-11 o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2019 k. 41, 42-43; zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 120)

Ponosi następujące wydatki: czynsz za mieszkanie 672 zł, energia elektryczna – 159 zł, internet – 45 zł, telewizja – 110 złotych, kosmetyki i środki czystości – 150 złotych, abonament telefoniczny – 40 złotych.

Wzrost wydatków związanych z czynszem za mieszkanie jest spowodowany podłączeniem lokalu mieszkalnego do miejskiego ogrzewania.

K. O. nadal zamieszkuje wspólnie z synem, który ma 26 lat i w miarę możliwości dokłada się do opłat.

(dowód: zawiadomienie o wysokości opłat za lokal mieszkalny k. 45; umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych k.46-47; potwierdzenie opłaty za internet k. 48; umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 50; faktura za energię elektryczną k. 51; zeznania pozwanej K. O. k. 126)

W dniu 18 marca 2019 roku zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą we W. umowę o kredyt w wysokości 50 837,50 zł obejmującego między innymi: środki przeznaczone na cele konsumpcyjnej - 3 000 zł, środki na spłatę zobowiązań finansowych wobec innego banku – 35 750,15 zł, środki na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia na życie – 5 398,94 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie prowizji banku za udzielenie kredytu – 6 095,42 zł. Miesięczna rata kredytu wynosi 1115, 71 zł. Kredyt będzie spłacać do kwietnia 2024 roku.

(dowód: umowa o kredyt gotówkowy k. 121-122; harmonogramu spłat kredytu k.49-49v)

Podobnie, jak były mąż, z B. do pracy w P. dojeżdża samochodem. Dnia 12 lutego 2019 roku zakupiła samochód marki B. (...) rok produkcji 1999 za kwotę 5 500 zł.

(dowód: umowa kupna-sprzedaży k. 119; zeznania pozwanej K. O. k. 126)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, a w szczególności dokumentów złożonych przez strony oraz zeznaniom stron. Sąd dał wiarę w całości dowodom z dokumentów, zaś dowodom z zeznań w zakresie wyżej opisanym.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą roszczenia powoda jest art. 138 k.r.o., który stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego, w tym podwyższenia, obniżenia lub uchylenia alimentów. W tym względzie należy porównać stan istniejący w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Podstawą zasądzenia alimentów od powoda na rzecz pozwanej w wyroku rozwodowym był przepis art. 60 § 2 k.r.o. zgodnie z którym, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Celem, jakiemu ma służyć uprzywilejowane roszczenie alimentacyjne małżonka niewinnego przewidziane art. 60 § 2 k.r.o. w stosunku do rozwiedzionego współmałżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, jest zapobieżenie sytuacji, w której rozwód miałby spowodować pogorszenie w istotny sposób sytuacji materialnej małżonka niewinnego w porównaniu do sytuacji, w której znajdowałby się w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie. Zakres w jakim ma to nastąpić, określa z jednej strony stopień pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego, a z drugiej strony zasady słuszności. Odpowiedni zakres, w ocenie Sądu, znajduje się pomiędzy granicą, poniżej której leży niedostatek, a granicą, której przekroczenie byłoby zrównaniem stopy życiowej obojga rozwiedzionych małżonków.

Porównanie sytuacji stron wskazuje, że rozwód nadal pociąga za sobą pogorszenie sytuacji pozwanej. W tym miejscu należy zaznaczy i podkreślić, że pozwana nie musi znajdować się w niedostatku, aby była alimentowana przez powoda.

Świadczenia alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania. Istnieją nie z powodu rozwodu, lecz mimo rozwodu, który nie stwarza nowego obowiązku alimentacyjnego, lecz powoduje zmodyfikowanie obowiązku istniejącego w czasie trwania małżeństwa (stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w uchwale 7 sędziów z dnia 2.07.1955 r. I CO 27/55, OSN 1956, nr 2, poz. 33). Zatem świadczenia alimentacyjne między byłymi małżonkami stanowią kontynuację obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania powstałego przez zawarcie małżeństwa. Gdyby nie doszło do rozwodu, małżonkowie mieliby prawo oczekiwania od siebie nawzajem wsparcia, opieki w chorobie, a także pomocy materialnej. Stwierdzenie winy rozkładu pożycia stanowi podstawę do przyjęcia, że do rozwodu doszło w wyniku niezgodnych z zasadami moralnymi zachowań małżonka winnego. Zachowania takie mają konsekwencje prawne w postaci obowiązku alimentacyjnego na rzecz małżonka niewinnego.

To naganne zachowanie powoda – zdrada małżeńska, doprowadziło do rozpadu małżeństwa stron i pogorszenia się sytuacji finansowej pozwanej. Zatem nadal istnieje obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej i nie zaszły żadne okoliczności, które nakładałyby na Sąd obowiązek obniżenia alimentów.

Nie znalazły podstaw twierdzenia powoda, że sytuacja pozwanej znacznie się polepszyła, gdyż w dacie rozwodu pozwana nie pracowała, a obecnie pracuje i jej wynagrodzenie wynosi około 3 000 złotych. W dacie rozwodu pozwana pracowała i osiągała wynagrodzenie w wysokości około 2 000 zł. Obecnie jej wynagrodzenie wynosi około 2 400 zł z premiami.

Sytuacja zarobkowa powoda poprawiła się, gdyż w czasie orzekania o rozwodzie powód otrzymywał dochody w wysokości 2 000 złotych. W 2019 roku jego średni miesięczny dochód netto wynosił 3 285 zł, a w tym roku za okres od stycznia do lipca wyniósł 2 700 zł.

Należy również podkreślić, że nie jest okolicznością uzasadniającą obniżenie alimentów fakt, że powód założył nową rodzinę i ma na utrzymaniu małoletnie dziecko. Wynagrodzenie powoda wzrosło na tyle, że jest on w stanie płacić alimenty na byłą żonę i partycypować w kosztach utrzymania małoletniego dziecka z obecnego związku. Należy wskazać, że partnerka powoda jest również zobowiązana do utrzymywania ich małoletniego syna.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 138 k.r.o., art.60 § 2 k.r.o. oddalił powództwo.

O kosztach procesu rozstrzygnął w oparciu o przepisy § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.) oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W tym przypadku jest to kwota 900 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.