Pełny tekst orzeczenia

1Sygn. akt II AKa 179/20

1.1WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSA Stanisław Kucharczyk

Sędziowie: SA Andrzej Wiśniewski

SO del. do SA Maciej Strączyński (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Anita Jagielska

2przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Szczecin Prawobrzeże del. do Prokuratury Okręgowej w Szczecinie Ewy Obarek

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2020 r.

sprawy 1) S. B., 2) P. J.,

3) A. F. i 4) A. C.

oskarżonych z art. 258 § 1 kk, art. 279 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk oraz z art. 13 § 2 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk,

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim

z dnia 9 marca 2020 r., sygn. akt II K 151/19

I. uchyla:

1) pkt. II, IV, VI i VIII części dyspozytywnej wyroku dotyczące kar łącznych wymierzonych wszystkim oskarżonym;

2) zawarte w pkt. I, III, V i VII części dyspozytywnej wyroku orzeczenia o wymierzonych wszystkim oskarżonym karach za ciągi przestępstw obejmujące czyny II – XXV,

II. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1) uniewinnia wszystkich oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów VI, VIII, IX, X, XI, XII, XIII, XVIII, XIX, XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV i XXV,

2) co do czynu XV ustala, że oskarżeni dokonali kradzieży rowerów w ilości około 40 sztuk o wartości około 36.000 euro, co odpowiada kwocie 152.280 zł,

3) czyny XVI i XVII uznaje za jedno przestępstwo popełnione w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, kwalifikowane z art. 279 § 1 kk w zb. z art. 13 § 2 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i z art. 65 § 1 kk,

4) uznając czyny II, III, IV, V, VII, XIV, XV (z powyższą zmianą ustaleń) oraz czyn opisany powyżej w podpunkcie 3 za popełnione przez wszystkich oskarżonych – z pominięciem czynu III co do A. C. – w warunkach ciągu przestępstw, a za tak opisane ciągi przestępstw na podstawie art. 279 § 1 kk w zb. z art. 14 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk oraz art. 33 § 1 i 2 kk wymierza oskarżonym kary:

- S. B. 1 (jednego) roku i 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności i 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych każda,

- P. J. 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych każda,

- A. F. 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny po 60 (sześćdziesiąt) złotych każda,

- A. C. 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny po 30 (trzydzieści) złotych każda,

5) na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk i art. 86 § 1 kk wymierza oskarżonym kary łączne pozbawienia wolności:

- S. B. 2 (dwóch) lat,

- P. J. 2 (dwóch) lat i 3 (trzech) miesięcy,

- A. F. 2 (dwóch) lat i 3 (trzech) miesięcy,

- A. C. 1 (jednego) roku i 7 (siedmiu) miesięcy,

III. w pozostałym zakresie utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy,

IV. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. J. 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych z VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu A. F. w postępowaniu odwoławczym,

V. wymierza oskarżonym za obie instancje opłaty w wysokości:

- S. B. 4.300 (cztery tysiące trzysta) złotych,

- P. J. 4.400 (cztery tysiące czterysta) złotych,

- A. F. 2.800 (dwa tysiące osiemset) złotych,

- A. C. 1.500 (tysiąc pięćset) złotych,

natomiast zwalnia ich od wydatków za postępowanie odwoławcze.

SSO Maciej Strączyński SSA Stanisław Kucharczyk SSA Andrzej Wiśniewski

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 179/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 9 marca 2020 r. sygn.. II K 151/19.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ obrońcy czterech oskarżonych

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

S. B.

Ustalenie faktu obecnego leczenia oskarżonego.

Zaświadczenia lekarskie

(...), (...)

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Nie było.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Zaświadczenia lekarskie

Art. 424 § 1 pkt 1 kpk nie przewiduje wskazywania powodów uznania dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

a) obraza przepisów postępowania, mająca istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk polegająca na bezpodstawnej odmowie nadania waloru wiarygodności wyjaśnieniom A. C. w części, w której nie przyznaje się on do popełnienia zarzucanych mu czynów, podczas gdy przeprowadzone dowody wykluczają udział oskarżonego w niektórych z nich tj. usiłowaniach kradzieży,

b) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na niezasadnym przyjęciu, że A. C. ponosi winę również za usiłowanie kradzieży, które jednak nie doszły do skutku, w sytuacji, gdy oskarżony nie wiedział, że takie „puste" włamania w ogóle miały miejsce.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe dwa zarzuty, postawione przez obrońcę A. C., są w rzeczywistości jednym zarzutem, zapisanym dwukrotnie tylko dla zwiększenia ich ilości. Jeśli bowiem Sąd Okręgowy dopuściłby się wskazanej obrazy przepisów postępowania, to błąd w ustaleniach faktycznych byłby jej nieuchronnym skutkiem, a jeśli błąd taki by nastąpił, to tylko na skutek niewłaściwej oceny dowodów, czyli uchybienia art. 7 kpk.

W przypadku A. C. trudno mówić o odmowie dania wiary jego wyjaśnieniom, gdyż były one bardzo skromne, a co do zdecydowanej większości czynów A. C. ograniczył się do deklaracji, że nie przyznaje się do winy i w ogóle nie składał wyjaśnień jako takich. Należy zaś zwrócić uwagę, że oświadczenie o przyznaniu się lub nieprzyznaniu do zarzucanego czynu stanowi odrębne oświadczenie, a nie element wyjaśnień (art. 386 § 1 kpk). Nie było więc czemu dać wiarę lub odmówić wiary. Natomiast wyjaśnienia oskarżonego, których dotyczy niniejszy zarzut, nie są wyjaśnieniami co do faktów, ale stanowiskiem oskarżonego w zakresie stawianych mu zarzutów udziału w usiłowaniach kradzieży.

A. C., co jest oczywiste dla Sądu Apelacyjnego, wiedział, że mają miejsce usiłowania kradzieży, a to dlatego, że do Niemiec pojechał po to, aby wozić samochodem dostawczym kradzione rzeczy, a na parkingach zatrzymywał się po to, aby jego wspólnicy owe kradzione rzeczy załadowali do samochodu. Nie musiał wiedzieć, do którego konkretnie samochodu włamują się wspólnicy, bo ta wiedza do odegrania jego roli nie była mu potrzebna. O udanej kradzieży dowiadywał się wtedy, gdy wspólnicy do jego samochodu zgodnie z ustalonym planem ładowali kradziony towar, natomiast jeśli kradzież się nie udała, to nie tracili czasu na meldowanie mu na parkingu, w którym samochodzie przecięli plandekę i czemu z niego nic nie zabrali. Nie zmienia to jednak świadomości A. C. co do tego, w czym uczestniczy. Zresztą przed przecięciem plandeki żaden z członków grupy nie miał pewności, do jakiego samochodu nastąpi włamanie – to zależało od tego, jaki samochód zastaną na parkingu i czy będzie w nim coś, co się do kradzieży nadaje.

Usiłowanie zachodzi wtedy, gdy sprawca wykonuje wszystkie działania w celu dokonania czynu, a do dokonania nie dochodzi z przyczyn niezależnych od sprawcy. Jednak usiłowania kradzieży z włamaniem dokonują wszyscy sprawcy: nie tylko ci, którzy pokonują fizyczne zabezpieczenie przed kradzieżą, ale i ci, którzy mieli wynosić kradzione rzeczy lub zabierać je samochodem z miejsca kradzieży, a także ewentualnie stali na czatach. Stanowisko oskarżonego (i skarżącego obrońcy) zmierzało zaś do uznania, że gdyby dokonano kradzieży, wszyscy braliby w niej udział, ale skoro kradzież się nie udała, to usiłowania dokonywał tylko ten, który przecinał plandekę samochodu, a pozostali sprawcami usiłowania nie są. Tak nie jest. Współsprawcy, którzy przybyli na miejsce kradzieży i byli przygotowani do wykonania swoich zadań, nie są zwolnieni z odpowiedzialności za usiłowanie kradzieży z tego tylko powodu, że z przyczyn od nich niezależnych nie doszło do tego etapu stadialnego kradzieży, na którym mieli oni wykonać swoje przestępcze zadania.

Zresztą tłumaczenie, że A. C. nie wiedział o usiłowaniach kradzieży, prowadzi do absurdalnego wniosku, że choć ogólnie wiedział, iż jedzie dokonywać kradzieży (bo tylko po to wyjechał z Polski) i wiedział, że w tym właśnie celu zatrzymuje się na parkingu, na którym stoją samochody ciężarowe (bo tylko po to się tam zatrzymywał), to o kradzieży jednak „nie wiedział” z tego tylko powodu, że nie informowano go z góry, do którego samochodu pójdą jego wspólnicy.

A. C. od swojej roli nigdy nie odstąpił i wywodzenie, że w usiłowaniach kradzieży „nie brał udziału” jest sprzeczne z jego zamiarami, z jakimi przyjeżdżał na parkingi, a tym samym z jednoznacznymi ustaleniami faktycznymi.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego A. C. od zarzuconych mu czynów IX, XII do XIV, XVII, XIX, XX do XXIV.

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Oskarżony został uniewinniony od większości czynów wskazanych w tym wniosku (za wyjątkiem czynu XIV i XVII), ale z przyczyn innych niż treść niniejszego zarzutu, wskazanych w części dotyczących zmiany wyroku oraz omawiającej zarzuty opisane w punkcie 4.

Co do czynu XIV sprawstwo oskarżonego zostało wykazane, była to nieudana kradzież z samochodu, w którym były klocki (...). O czynie tym oraz okolicznościach jego dokonania opowiadali S. B. (k. 8641) i P. C. (k. 8647, 8726). Tego samego dnia oskarżeni dokonali zresztą, w tym samym składzie, ale na innym parkingu, udanej kradzieży rowerów z zarzutu XV i udziału A. C. w tym czynie obrońca nie kwestionuje.

Sąd Okręgowy dysponował też dowodami udziału A. C. w zdarzeniu, w trakcie którego dokonano usiłowania kradzieży z pkt. XVII i kradzieży z pkt. XVI – miały one miejsce na parkingu w K. w nocy z 10/11 maja 2017 r. Tu z kolei obrońca nie kwestionuje udziału A. C. w kradzieży z pkt. XVI (jest to kradzież odzieży (...), omówiona także niżej), a więc nie podważa udziału oskarżonego w tym zdarzeniu. Żąda jedynie ekskulpacji oskarżonego z usiłowania kradzieży z pkt. XVII z tego powodu, że kradzież ta się nie udała, zatem do samochodu kierowanego przez A. C. nie przyniesiono łupów. Jak to stwierdzono w omówieniu zarzutu, argumentacja ta nie może się ostać. Łupów nie przyniesiono i dlatego oskarżony odpowiada za usiłowanie, a nie za dokonanie kradzieży.

Lp.

Zarzut

2

Obraza przepisów postępowania, mająca istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk i 5 § 2 kpk polegającą na dokonaniu dowolnej, nie zaś swobodnej oceny materiału dowodowego, która doprowadziła do błędnego ustalenia przez Sąd wartości oraz liczby opisanych w zarzucie XV rowerów z naczepy siodłowej (...) (apelacja obrońcy A. C.).

☒ zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy podszedł do zarzutu XV, podobnie jak do pozostałych, zupełnie bezkrytycznie. Tymczasem co do owego czynu istnieje kilka dowodów wskazujących, że oskarżeni nie dokonali kradzieży aż 117 rowerów. S. B. (k. 3836-3840), P. C. (k. 7781-7785) i A. F. (k. 9159-9161) podali, że w kradzieży rowerów uczestniczyli, ale ukradli ich mniej, bo około 40. Również D. W. (k. 2672-2681, 2965-2972, 3659-3663) wyjaśnił, a następnie zeznał, że rowerów było mniej: część z nich znaleziono zresztą w jego magazynie, a on sam podał, że sprzedawał je w ilościach 4 – 8 sztuk i niewiele razy, jak to określił, więcej niż dwa razy. Jeśli dodać do tego pojemność samochodu, którego używali oskarżeni podczas kradzieży, to oczywiste się staje, że dowody powyższe są całkowicie spójne, gdyż oskarżeni nie mieli samochodu, do którego zdołaliby zmieścić 117 rowerów, a pojemność używanego przez nich samochodu dostawczego odpowiada mniejszej ich ilości. Należało więc przyjąć, że istotnie ukradli około 40 rowerów, a jeśli pozostałe też skradziono, dokonać tego mógł kto inny.

Wniosek

O zmianę opisu zarzucanego w punkcie XV czynu i przyjęcie, że łączna liczba skradzionych rowerów wynosiła nie więcej niż 40, a szkoda nie więcej 20.000 euro.

☒ zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut był zasadny całkowicie, a więc i wniosek na nim oparty musiał zostać uwzględniony – jeśli chodzi o ilość rowerów, bo co do ich wartości. Sąd Apelacyjny przeliczył ją proporcjonalnie do ustalonej liczby skradzionych rowerów i określił na około 36.000 euro, uwzględniając tu łączną wartość 117 rowerów i fakt, że ustalono kradzież około 40 z nich.

Lp.

Zarzut

3

a) obraza przepisów postępowania, mająca istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym dowodu z wyjaśnień oskarżonych oraz zeznań świadków i przyjęcie, że A. C. działał w ramach zorganizowanej grupy przestępczej w myśl art. 258 §1 kk,

b) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, że A. C. obejmował swoją świadomością istnienie rzekomej grupy zorganizowanej, a nadto, że zdecydował się w niej uczestniczyć i wykonywać polecenia.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe dwa zarzuty, postawione przez obrońcę A. C., są w rzeczywistości jednym zarzutem, z przyczyn identycznych jak w przypadku zarzutu opisanego w pkt. 1 (a i b).

Przeprowadzone dowody wskazują, że wszyscy oskarżeni tworzyli zorganizowaną grupę przestępczą. Grupa ta miała szefa – był nim S. B., który organizował wyjazdy (zwoływał na nie wspólników), a po dokonanych kradzieżach zajmował się sprzedawaniem skradzionych rzeczy, on też wypłacał pozostałym sprawcom ich udziały w łupach. W grupie był stały podział ról, były osoby wyznaczone do przecinania plandek w okradanych samochodach, do noszenia kradzionych rzeczy i ładowania ich do samochodu i był też kierowca samochodu, którym wożono kradzione rzeczy, mianowicie A. C..

Dokonanie całej serii czynów w taki sam sposób (nie tylko tych, które są przedmiotem niniejszego postępowania, bo niektóre kradzieże zostały objęte postępowaniami prowadzonymi w Niemczech) musi prowadzić do wniosku, że oskarżeni stanowili zorganizowaną grupę przestępczą, która miała stały skład, był w niej szef i stały podział ról między członków, a jeżdżąc do Niemiec, wszyscy wiedzieli, po co tam jeżdżą i jaką rolę mają do odgrywania po każdym zatrzymaniu się ich samochodów na parkingu, na którym stoją pojazdy ciężarowe. Oskarżony miał więc pełną świadomość, że jeździ regularnie do Niemiec z tymi samymi wspólnikami po to, aby dokonywać kradzieży i że ma w grupie, podobnie jak inni jej członkowie, wyznaczoną stałą rolę i zadanie związane z tą rolą wykonywał. Udział w zorganizowanej grupie przestępczej nie wymaga pisemnej umowy jej członków czy też uroczystej przysięgi przy wstępowaniu do grupy. Jeżeli członek grupy regularnie wykonuje powierzone mu zadania o charakterze przestępczym, wspólnie z tymi samymi osobami, w ten sam sposób i na polecenie tego samego szefa, to nie ma wątpliwości, że do zorganizowanej grupy przestępczej należy, ze wszystkimi tego skutkami przewidzianymi w art. 258 § 1 kk i art. 65 kk.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego A. C. od zarzucanego mu czynu I.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niewątpliwie prawidłowego ustalenia Sądu Okręgowego, że zorganizowana grupa przestępcza istniała, a A. C. był jej członkiem, uwzględnienie wniosku nie było możliwe.

Lp.

Zarzut

4

a) Obraza przepisów postępowania, mająca istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym w szczególności wyjaśnień oskarżonych: S. B., A. F., P. J. polegającej na pominięciu działających na korzyść A. C. wyjaśnień, w których wskazują oni, że nie kojarzą oskarżonego z niektórych wyjazdów, a tym samym błędnym przyjęciu przez Sąd, że oskarżony dopuścił się wszystkich zarzucanych jemu czynów, również tych, do których popełnienia się nie przyznał (zarzut apelacji obrońcy A. C.).

b) Obraza przepisów postępowania mającą zasadniczy wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk oraz 410 kpk polegająca na dokonaniu przez sąd I instancji dowolnej, sprzecznej z zasadami logiki oraz doświadczeniem życiowym oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego skutkującej uznaniem winy oskarżonego w zakresie jego sprawstwa wszystkich zarzuconych czynów, w sytuacji gdy istnieją w tym zakresie fundamentalne, niedające usunąć się wątpliwości wynikające z wyjaśnień oskarżonego (A.) F. oraz współoskarżonych złożonych na etapie sądowym przedmiotowego postępowania, które przeczą ustaleniom faktycznym dokonanym przez sąd I instancji w tym zakresie (zarzut apelacji obrońcy A. F.).

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie jest daleka od tego, czego należy oczekiwać od Sądu I instancji. W dodatku nie da się stwierdzić, na jakich dowodach Sąd Okręgowy oparł swoje ustalenia co do winy i sprawstwa oskarżonych w przypadku większości przypisanych im czynów. Uzasadnienie zaskarżonego wyroku rażąco narusza bowiem normy zawarte w art. 424 § 1 kpk.

Obowiązkiem Sądu I instancji jest wskazać co do każdego z przypisanych oskarżonym czynów (a więc każdego z ustalonych faktów), na jakich w tej mierze oparł się dowodach. Ma więc wskazywać co do każdego faktu te i tylko te dowody, które dotyczą opisywanego czynu. Od tego obowiązku Sąd Okręgowy całkowicie się uchylił, albowiem przy opisie każdej z przypisanych przez siebie oskarżonym kradzieży, jako dowody ich sprawstwa wskazywał wszystkie wyjaśnienia S. B. i wszystkie lub prawie wszystkie wyjaśnienia/zeznania P. C., dziesiątki protokołów, podobnie traktując zeznania D. W., a niekiedy – choć w mniejszym zakresie – wyjaśnienia pozostałych oskarżonych. Dowiódł tym samym umiejętności posługiwania się komputerową opcją „kopiuj – wklej”, natomiast Sądowi Apelacyjnemu w zasadzie uniemożliwił normalną kontrolę odwoławczą wyroku, zmuszając go do orzekania o winie niejako od nowa.

Karty akt wskazane co do każdego czynu nie mają w przeważającej większości nic wspólnego z tymi dowodami, które tego czynu dotyczą. Wklejanie przy opisie każdego czynu jako „dowodu” wszystkich wyjaśnień oskarżonego, mówiącego o licznych zdarzeniach w wielu przesłuchaniach, jest ewidentną obrazą art. 424 § 1 kpk, gdyż Sąd Okręgowy powinien był wskazać co do każdego ze zdarzeń tylko te wyjaśnienia oskarżonego, które zdarzenia dotyczyły, a nie te, w których na temat przedmiotowego zdarzenia oskarżony w ogóle nie wyjaśniał. Tymczasem zdecydowania większość tak „kopiowanych i wklejanych” dowodów dotyczy innych czynów (wszystkich opisywanych w wyjaśnieniach), a nie tego właśnie, przy którym je przywołano. Zresztą wiele z owych „wskazanych wyjaśnień” to w ogóle nie są wyjaśnienia oskarżonych (np. k. 3555-3561 „wklejone” wielokrotnie jako wyjaśnienia S. B. nie są wyjaśnieniami oskarżonego). Identycznie traktował Sąd Okręgowy materiały przekazane przez stronę niemiecką, powołując przy każdym czynie jako dowód całość tych materiałów (setki kart), a nie te z nich, które przedmiotowego czynu dotyczyły.

Taki sposób przywoływania dowodów budzi zasadnicze wątpliwości co do tego, czy Sąd Okręgowy dowody te rzetelnie przeanalizował. Przy każdym skazaniu powołuje się bowiem na dowody w zdecydowanej większości z czynem nie związane, niekiedy błędnie wskazane, czyniąc to hurtowo i przypadkowo, natomiast ani razu w uzasadnieniu nie wskazał ich w sposób konkretniejszy, odwołując się do właściwego przesłuchania i właściwych materiałów śledztwa. Tymczasem przedmiotem niniejszej sprawy jest 25 zarzutów i nie jest tak, że każdego z nich dotyczy cały materiał dowodowy w sprawie. Podsumowanie oceny dowodów dokonanej przez Sąd Okręgowy prowadzi do wniosku, że nie tyle dał on wiarę zebranym dowodom, co dał wiarę prokuratorowi, albowiem ustalenia Sądu Okręgowego nie są dokonane w oparciu o konkretne dowody co do każdego czynu, za to w 100 % pokrywają się z zarzutami prokuratora, bez najmniejszej poprawki. A przecież to sąd ma obowiązek oceniać dowody, czyniąc to samodzielnie i odpowiednio wnikliwie.

Już gromadzenie dowodów na etapie postępowania przygotowawczego w niniejszej sprawie budzi wiele zastrzeżeń. Na początku śledztwa prokurator i policja przesłuchiwali podejrzanych i pozyskiwali od nich informacje na temat dokonanych kradzieży, uzyskując np. dużo danych o pierwszych opisywanych czynach, natomiast w miarę powiększania przedmiotowego zakresu sprawy generalnie tego zaniechali. Chociaż S. B. i P. C. (jako podejrzani) wyrażali wolę nie tylko przyznania się do wszystkich popełnionych czynów, ale także ujawnienia działalności przestępczej grupy i liczyli w zamian za to na łagodne potraktowanie, to policja i prokurator z tego nie skorzystali. Widać było, że całkowicie satysfakcjonowały przesłuchujących wypowiedziane do protokołu słowa „przyznaję się”, gdyż po uzyskaniu takich deklaracji przesłuchujący nie dążyli już do uzyskania od podejrzanych bliższych wyjaśnień, które pozwoliłyby na sprawdzenie, do jakich to czynów się oni przyznają i czy aby na pewno mają na myśli to te same kradzieże, o których dane przysłała niemiecka policja. Tymczasem zadaniem organów ścigania nie jest uzyskanie przyznania się podejrzanego do popełnienia wszystkich czynów, o jakie postawi się mu zarzuty, ale ustalenie, czy podejrzany rzeczywiście jest sprawcą każdego konkretnego czynu.

Zresztą prokurator nie przygotował nawet należycie akt, bo po wyłączeniu z nich materiałów nienależących do sprawy uchylił się od ich uporządkowania. Kopiując akta, stworzył kilkanaście osobliwych „tomów” akt zawierających same okładki i spisy kart (wyłączał wszystkie, pozostawiając sam bezprzedmiotowy spis!), tylko po to, aby uchylić się od ich przenumerowania i marnować papier. Sąd zaś należytego stanu akt sprawy od prokuratora nie wyegzekwował.

Na etapie postępowania sądowego uzyskanie od S. B. i P. C. (jako świadka) bliższych informacji nie było już łatwe, zarówno z tego powodu, że ich wolą było wtedy uzyskanie dla siebie jak najkorzystniejszego orzeczenia (a ewidentnie uważali, że aby je uzyskać, muszą przede wszystkim się przyznawać), jak również z uwagi na upływ czasu w powiązaniu z dużą ilością czynów. Niedociągnięcia postępowania przygotowawczego, nad którymi Sąd Okręgowy przeszedł do porządku, stały się nieusuwalne.

Zarzuty obu apelacji (w przypadku obrońcy A. F. był to jedyny zarzut, w przypadku obrońcy A. C. jeden z wielu) generalnie są więc zasadne, ale ponieważ obrońcy złożyli wniosek o uniewinnienie oskarżonych od popełnienia konkretnie wskazanych czynów, dokładniejsza analiza znajduje się poniżej. Obejmuje ona wiele czynów, a przy tym tak się złożyło, że obrońcy A. C. i A. F., stawiając analogiczny zarzut, wnosili o uniewinnienie swoich mandantów od zupełnie różnych czynów – wskazali łącznie 17 z 24 zarzutów kradzieży, ale ani jeden czyn nie został przy tych zarzutach wskazany przez obydwu skarżących obrońców.

Wniosek

a) O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego A. C. od zarzuconych mu czynów II, IV, IX, XII - XIV, XVII, XIX, XX do XXIV,

b) O zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego A. F. od zarzuconych mu czynów III, V, VI, VII, VIII, XVIII i XXV.

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Czyn II, charakterystyczny i rozpoznawalny dla oskarżonych z uwagi na dokonanie kradzieży szczególnego towaru – gitar marki (...), opisany został przez P. C. (k. 4984-4990), który ujawnił wtedy współsprawców (w tym A. F. i A. C.), a wyjaśnienia te kilkakrotnie potem oskarżony/świadek ten potwierdził (k. 6183-6187, 6191-6195, 7781-7785). Również S. B., który początkowo co do owych rzeczy przyznawał się tylko do paserstwa, ostatecznie przyznał swoje sprawstwo i ujawnił okoliczności czynu (k. 3682-3686). Wniosek o uniewinnienie A. C. od popełnienia tego czynu nie jest więc zasadny.

Czyn III, czyli kradzież kosiarek marki (...) dokonana na terenie Polski, jest jednym z tych, o których więcej mówił oskarżony S. B.. Wskazał, że czynu tego dokonał, a mówiąc o współsprawcach, ujawniał udział w czynie P. J., P. C. i A. F. (k. 3674-3679). Biorąc pod uwagę, że wiadomo też, iż skradzione kosiarki zostały następnie sprzedane przez S. B. D. W., co został wykazane odpowiednimi dowodami, należy uznać, że sprawstwo oskarżonych co do tego czynu, w tym sprawstwo A. F., wykazane zostało. A. F. nie przyznawał się do popełnienia tego czynu (nie był to jedyny czyn, co do którego przyjął taką postawę), bliższych wyjaśnień w tym zakresie nie składał, ale w tym przypadku dowody jego winy zostały zebrane, podobnie jak pozostałych oskarżonych i wniosek o uniewinnienie oskarżonego w tym zakresie nie znajduje podstaw faktycznych.

Czyn IV to również dość dokładnie opisana kradzież artykułów chemicznych dokonana w nocy z 22/23 kwietnia 2017 r. w J.. Opisali ją w wyjaśnieniach S. B. (k. 3562-3566, 3682-3686, 4720-4723) i P. C. (k. 6183-6187, 7781-7785, 9264-9267), zakup kradzionych rzeczy opisał D. W. (k. 924-931, 2965-2972, 9269-9270), a nawet A. F. początkowo tej kradzieży nie zaprzeczał, choć potem linię zmienił (k. 9159-9161). Te dowody pozwalają na ustalenie udziału A. C. (to jego obrońca sprawstwo kwestionuje) w powyższym czynie.

Podobnie jest jeśli chodzi o czyn V, kradzież odzieży marki (...) dokonaną w L.. W tym przypadku o czynie opowiadali S. B. (k. 3836-3840) i P. C. (k. 4984-4990), wskazując także na udział w przedmiotowej kradzieży pozostałych oskarżonych, w tym A. F.. Zatem zaprzeczenie A. F. nie jest wystarczające do wzbudzenia wątpliwości co do dowodów w przypadku tej kradzieży.

Odmiennie wygląda sytuacja co do czynu VI. Jest to kradzież odzieży marki (...) dokonana w nocy z 9/10 maja 2017 r. na parkingu M. N.. Zauważyć należy, że następnej nocy, na parkingu w K. oskarżeni okradli ten sam samochód. Z wyjaśnień S. B. (k. 4924-4927) i zeznań/wyjaśnień P. C. (k. 4984-4990, 6183-6187) wynika, że oskarżeni istotnie ten samochód okradli, ale tylko raz i z opisu czynu wynika, że była to druga kradzież, opisana w zarzucie XVI. Oskarżeni mówili bowiem, że wyglądało na to, iż samochód ten przed nimi już wcześniej ktoś okradł. Sąd Okręgowy w ogóle nie ocenił tej kwestii, nie zastanawiając się nad oczywistym faktem, jak skrajnie mało prawdopodobne jest, aby oskarżeni w odstępie 24 godzin, na dwóch różnych parkingach w dwóch miejscach Niemiec, trafiali przypadkowo na ten sam samochód ciężarowy, w wyniku czego dwa razy go okradli. Nie ocenił też w ogóle faktu, że z wyjaśnień oskarżonych wynika jasno, iż potwierdzają dokonanie tylko jednej, a nie dwóch kradzieży odzieży (...), a skoro przyznawali się do wielu czynów, to raczej zapamiętaliby fakt, że dwa razy przypadkowo trafili na ten sam samochód – wiele to nie zmieniało w ich sytuacji w sprawie.

Sąd Okręgowy powołał się także na pewne dowody wbrew ich treści. Nie jest prawdą, że w miejscu kradzieży z zarzutu VI o godzinie 02.43 logował się numer (...), którym posługiwał się wówczas P. J.. Policja niemiecka z L. podała bowiem pięć numerów polskich telefonów związanych z tą kradzieżą, logujących się we wskazanym miejscu i są to inne numery (k. 6934, 6957). Natomiast wskazany numer P. J. logował się w miejscu innego zdarzenia, usiłowania kradzieży w P., gdzie tylko przecięto plandekę samochodu i nic nie ukradziono, ale czyn ten nie jest objęty niniejszą sprawą (k. 7157-7158).

Sąd Okręgowy wbrew dowodom ustalił także, że na miejscu zdarzenia XVI (czyli drugiej kradzieży odzieży (...) w K.) zostały znalezione te same odciski obuwia co ujawnione wcześniej w M. N.. Nie jest to prawdą, gdyż w K. ujawniono takie same odciski, jak zabezpieczone na miejscu kradzieży w L., gdzie dokonano czynu V, a nie takie, jak w M. N., gdzie dokonano czynu VI (k. 3834, 6796, 6944, 6965). Na parkingu w M. N. nie było w ogóle zabezpieczonych śladów butów. Nie ma więc dowodu, że kradzieży z zarzutu XVI, którą oskarżeni w wyjaśnieniach opisywali, dokonały te same osoby, co kradzieży z zarzutu VI, jest natomiast dowód, że w K. była ta sama osoba, co w L..

Finalnie trzeba więc stwierdzić, że prokurator nie przedstawił Sądowi Okręgowemu dowodów na okoliczność, iż czynu VI dokonali właśnie oskarżeni. (...) przekazane z Niemiec pozwalają tylko stwierdzić, że kradzież ta miała miejsce. a Sąd, wydając wyrok skazujący, zamiast na dowodach stwierdzających winę oskarżonych, oparł się na twierdzeniu prokuratora zawartym w akcie oskarżenia. Należało więc wyrok zmienić i nie tylko A. F., ale wszystkich oskarżonych uniewinnić od popełnienia czynu VI.

Czyn VII jest jednym z tych, co do których dowody winy oskarżonych uzyskano. Była to kradzież dokonana w W., gdy skradziono wyroby chemiczne marki (...). O dokonaniu przez wszystkich oskarżonych tego czynu mówili zarówno S. B. (k. 3836-3840), jak i P. C. (k. 4984-4990, 6183-6187, 6191-6195). W tej sytuacji zaprzeczenie A. F. (o jego uniewinnienie wnosił obrońca) nie jest wystarczającym dowodem podważającym ich wyjaśnienia, a sprawstwo oskarżonych należy uznać za ustalone.

Orzekanie na temat zarzutu VIII, którego dotyczy wniosek obrońcy A. F., oraz czynów IX, XII i XIII zaskarżonych przez obrońcę A. C. musi być przeprowadzone łącznie, gdyż czyny VIII – XIII dotyczą jednego zajścia (co do czynów X i XI nie złożono wniosków reformatoryjnych związanych z omawianym zarzutem). Chodzi tu o czyny dokonane za jednym razem, w nocy z 9 na 10 maja 2017 r. na parkingu w miejscowości G.. Zarzut VIII to kradzież sześciu akumulatorów, które, jak to napisał Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, oskarżeni mieli wywieźć do Polski i tu sprzedać. Otóż w żadnych wyjaśnieniach żadnego oskarżonego nie ma mowy o tym, aby kiedykolwiek oskarżeni ukradli akumulatory i zawieźli je do Polski. Trzeba zauważyć, że z uwagi na cechy fizyczne takich przedmiotów (bardzo duży ciężar, utrudniający przenoszenie) nie sposób przyjąć, że tak charakterystycznej kradzieży by nie pamiętali. P. C. zapytany wprost oświadczył, że nie przypomina sobie, by kiedykolwiek ukradli jakiekolwiek akumulatory (k. 9264-9267). Nie nabył też takich rzeczy D. W.. Zatem ustalenie, że oskarżeni akumulatory ukradli, przywieźli do Polski i sprzedali, jest całkowicie pozbawione podstaw dowodowych.

Na jakich dowodach Sąd Okręgowy się oparł, nie wiadomo, gdyż podobnie jak w przypadku wielu innych czynów, powoływał się tu na „całe” wyjaśnienia S. B. i P. C., a także na wyjaśnienia P. J. z rozprawy, który o przedmiotowej kradzieży nie mówił nic. Skoro żaden z oskarżonych nie mówił nic o kradzieży akumulatorów, to siłą rzeczy żaden z nich nie wspomniał też o tym, aby w tym miejscu, gdzie dokonano kradzieży akumulatorów, w ogóle byli i przecięli jakiekolwiek plandeki. Tymczasem czyny IX, XII i XIII (zaskarżone co do A. C.) to usiłowania, które zakończyły się na przecięciu plandek i stwierdzeniu, że z wnętrza tych samochodów oskarżeni nie mają co zabrać. O ile nie ma wątpliwości, że czyny te miały miejsce (wynika to z materiałów przedstawionych przez stronę niemiecką), o tyle z niczego nie da się wyprowadzić wniosku, że czynów tych dokonali oskarżeni. Żaden z nich nigdy niczego na ten temat nie powiedział, a dowodów, że to oni, a nie kto inny dokonał kradzieży – brak.

Nie ma więc dowodów na dokonanie przez oskarżonych czynów VIII, IX, XII i XIII i są to kolejne czyny, co do których Sąd Okręgowy orzekał w oparciu wyłącznie o twierdzenia prokuratora. Sąd Apelacyjny uniewinnił więc wszystkich oskarżonych od powyższych czynów wobec braku jakichkolwiek dowodów ich winy. Odnośnie czynów X i XI sytuacja jest podobna, ale ponieważ wnioski reformatoryjne tych czynów nie dotyczyły, omówić je trzeba w innym miejscu.

Czyn XIV (co do którego wniosek o uniewinnienie złożył obrońca A. C.) należy do tych, co do których sprawstwo oskarżonych zostało wykazane. Była to nieudana kradzież z samochodu, w którym były klocki (...) i o czynie tym oraz okolicznościach jego dokonania opowiadali S. B. (k. 8641) i P. C. (k. 8647, 8726). Tego samego dnia dokonali oskarżeni, w tym samym składzie, ale na innym parkingu, udanej kradzieży rowerów z zarzutu XV, tymczasem udziału A. C. w tym czynie obrońca już nie kwestionuje.

W przypadku udziału A. C. w zdarzeniu, w trakcie którego dokonano usiłowania kradzieży z pkt. XVII (a także kradzieży z pkt. XVI – miały one miejsce na parkingu w K. w nocy z 10/11 maja 2017 r.) to wniosek ten jest po części powtórzeniem omówionej już kwestii z zarzutu 1, w którym obrońca wywodził, że jeżeli kradzieży tylko usiłowano dokonać, to A. C. powinien zostać uniewinniony. W przypadku zdarzenia z K. Sąd Okręgowy dysponował dowodami udziału wszystkich oskarżonych w zdarzeniu, a zostały one już wskazane przy omawianiu przyczyn uniewinnienia oskarżonych od czynu VI, kiedy to stwierdzono, że czynu XVI oskarżeni dokonali, ale czynu VI nie. Obrońca A. C. nie kwestionuje jego udziału w kradzieży odzieży (...) w K., natomiast żąda ekskulpacji oskarżonego z dokonanego w tym samym miejscu i tym samym czasie usiłowania kradzieży, z tego powodu, że kradzież się nie udała, zatem do samochodu kierowanego przez A. C. nie przyniesiono łupów. Ta kwestia jest już omówiona odnośnie zarzutu 1.

Czyny XVIII-XXV wchodzą zaś w zakres zdarzenia z nocy z 11/12 maja 2017 r. zaistniałego w T., na parkingu (...) O.. Oskarżonym zarzucono popełnienie tam ośmiu czynów: kradzieży wina i ajerkoniaku (czyn XVIII), sześciu usiłowań kradzieży, zakończonych po przecięciu plandek i stwierdzeniu, że w samochodach nie ma rzeczy przydatnych do kradzieży (czyny XIX – XXIV) oraz kradzieży chipsów ziemniaczanych (czyn XXV). Obrońca A. F. domaga się uniewinnienia oskarżonego od czynów XVIII i XXV (dwóch kradzieży dokonanych), a obrońca A. C. uniewinnienia tego oskarżonego od czynów XIX – XXIV (sześciu usiłowań kradzieży).

Sąd Apelacyjny stwierdził, że w żadnych wyjaśnieniach żadnego oskarżonego nie pada ani słowo o kradzieży, w trakcie której zabraliby alkohol. A. F. nic o tych czynach też nie mówił, używał tylko niepewnego zwrotu „myślę, że ich dokonaliśmy”, ale nie opisał nigdy tego zdarzenia. Nie widać zresztą, by którykolwiek z oskarżonych został w toku śledztwa, a tym bardziej postępowania sądowego o kradzież alkoholu w ogóle zapytany. Przecięcie plandeki (nieudana kradzież) jest zaś czynem na tyle mało identyfikowalnym, że nie sposób ustalić, iż jakakolwiek relacja o przecięciu plandeki może odnosić się do zdarzenia z T., gdzie dokonano przecięcia aż ośmiu plandek (chyba, że kradzieży dokonywały różne grupy złodziei w różnym czasie). Nie ma w wypowiedziach oskarżonych jakiegokolwiek opisu zdarzenia, które można byłoby kojarzyć z przecięciem kolejno ośmiu plandek i zabraniem alkoholu z jednego samochodu, a chipsów z drugiego. Należy więc stwierdzić, że Sąd Okręgowy nie dysponował dowodem, który potwierdzałby, że oskarżeni dokonali jakiejkolwiek kradzieży alkoholu (czyn XVIII), a także, że to oni dokonali sześciu tych konkretnie przecięć plandek (usiłowań kradzieży XIX – XXIV), które miały miejsce na parkingu w T.. W sprawie istnieją tylko przekazane przez stronę niemiecką dowody, że takie zdarzenia miały miejsce.

Natomiast czyn XXV, kradzież chipsów ziemniaczanych, miał istotnie miejsce, ale opis tego zdarzenia, podany w potwierdzonych na rozprawie wyjaśnieniach P. C. (k. 7781-7785) nie przystaje do kradzieży w T.. P. C. mianowicie opowiadał, że podczas jednej z kradzieży współoskarżonemu, który przecinał plandekę, „wybuchły” w twarz przewożone chipsy, ale podał też, że chipsy te zostały przez nich następnie zabrane i że potem je jedli (a nawet podał, jakiego rodzaju były). Tymczasem podczas kradzieży w T. sprawcy nie zabrali chipsów, bo porzucili je na miejscu kradzieży. Zostały one odnalezione przez policję na miejscu zdarzenia, leżące na innym samochodzie i oddane pokrzywdzonemu. Prokurator jasno zapisał w zarzucie, że pokrzywdzony odzyskał skradzione mienie. Nie można więc przyjąć, że opisana przez P. C. kradzież, w trakcie której sprawcy chipsy zabrali i zjedli, jest tą dokonaną w T., w trakcie której sprawcy chipsów nie zabrali, lecz je porzucili i pokrzywdzony je odzyskał. Poza tym skoro podczas tego samego zajścia skradziono też alkohol z innego samochodu, to gdyby o to zdarzenie chodziło, P. C. mówiłby o kradzieży alkoholu z jednego samochodu, a chipsów z drugiego. Zatem dowody nie pozwalają na stwierdzenie, że czyn z zarzutu XXV to ta kradzież chipsów, o której mówi w swoich wyjaśnieniach P. C.. Sąd Okręgowy dowodów tu jak zwykle nie wskazał, przywołując przy tych ustaleniach hurtowo wszystkie wyjaśnienia oskarżonych. Sąd Apelacyjny mógł więc jedynie uniewinnić od czynów XVIII - XXV zarówno A. F. i A. C., jak i pozostałych oskarżonych, stwierdzając, że zebrane dowody nie pozwalają na zidentyfikowanie zdarzenia z T. jako serii czynów, których dokonali właśnie oskarżeni.

Lp.

Zarzut

5

Obraza przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, skutkującej błędnym przyjęciem, że A. C. z popełnianych czynów zabronionych uczynił sobie stałe źródło utrzymania.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Art. 65 kk nie mówi o uczynieniu sobie przez sprawcę z działalności przestępczej stałego źródła utrzymania. Mówi o działaniu w zorganizowanej grupie przestępczej (co było przedmiotem odrębnego zarzutu odwoławczego, odrzuconego w pkt. 2) oraz o uczynieniu sobie z działalności przestępczej stałego źródła dochodu, a nie utrzymania. Źródło dochodu to pojęcie szersze niż źródło utrzymania: źródłem dochodu jest to, co zapewnia oskarżonemu stały dochód (choćby i dodatkowy, uboczny w świetle jego potrzeb życiowych), a źródłem utrzymania jest to, co zapewnia mu stały dochód kluczowy dla możliwości utrzymania się. Penalizacji z art. 65 kk podlega więc sprawca, który czerpie z popełniania przestępstw stałe zyski, niekoniecznie na tyle znaczne, by były głównym źródłem jego utrzymywania się, a nie tylko ten, który utrzymuje się wyłącznie lub w kluczowym zakresie z działalności przestępczej.

A. C. w okresie objętym działalnością grupy przestępczej regularnie jeździł do Niemiec, by tam uczestniczyć w kradzieżach i otrzymywał za to regularnie pieniądze. Oczywiste jest, że właśnie dla zysku to robił. Oznacza to, że znamię stałego źródła dochodu z art. 65 kk jest co do niego spełnione niezależnie od innego, dotyczącego działania w zorganizowanej grupie przestępczej, które i tak przesądziłoby o zastosowaniu art. 65 kk.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej czynów art. 65 kk.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut powyższy jest niezasadny, a wobec skazania oskarżonego za czyn z art. 258 § 1 kk i tak nie był decydujący dla zastosowania art. 65 kk co do przypisanych oskarżonemu czynów.

Lp.

Zarzut

6

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dokonanie całkowicie dowolnego, a zarazem zawyżonego ustalenia wysokości nawiązek orzeczonych na rzecz pokrzywdzonych, podczas gdy w realiach niniejszej sprawy z uwagi na niemożność ustalenia powstałych szkód „zasadnym” było odstąpienie od orzekania nawiązki (apelacja obrońcy A. C.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ustalenie wysokości nawiązek rzadko kiedy może zostać zawyżone (poza wyjątkowo rażącymi przypadkami), albowiem nawiązka z zasady nie odpowiada wartości wyrządzonej szkody, lecz jest stosowana wtedy, gdy w ocenie Sądu orzekanie o odszkodowaniu byłoby znacznie utrudnione, gdy wymagałoby dokładnego ustalenia wysokości odszkodowania. Niemożność ustalenia szkód nie uzasadnia odstąpienia od orzekania nawiązki, jako że ma ona charakter środka karnego, a więc jest sankcją dla sprawcy i właśnie należy w takiej sytuacji orzec nawiązkę zamiast obowiązku naprawienia szkody. Sprawca, który odniósł korzyść z przestępstwa, musi zostać tej korzyści pozbawiony, jako że przestępstwo nie może się opłacać.

Tymczasem analiza wysokości nawiązek, jakie zasądził Sąd Okręgowy, pozwala stwierdzić, że we wszystkich przypadkach wynosiły one zaledwie kilka procent w stosunku do wyrządzonych szkód, zapisanych w zarzutach (i to pod warunkiem zsumowania nawiązek zasądzonych od wszystkich sprawców, a przecież na każdego z nich przypada tylko jedna czwarta). Były one zatem bardzo nikłe i nie sposób uznać ich za zawyżone.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez odstąpienie od orzekania od oskarżonego A. C. nawiązki na rzecz pokrzywdzonych, a z daleko posuniętej ostrożności o znaczne obniżenie orzeczonych od A. C. nawiązek na rzecz pokrzywdzonych.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Orzeczone nawiązki są bardzo niskie i nie ma już podstaw ani do ich obniżenia, ani tym bardziej do odstąpienia od ich orzekania.

Lp.

Zarzut

7

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, że oskarżony (A. C.) działał w ramach instytucji ciągu przestępstw określonej w art. 91 k.k., podczas gdy w niniejszej sprawie, z uwagi na podjęcie wielu zachowań, w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, należało przyjąć konstrukcję przestępstwa ciągłego stypizowaną w art. 12 § 1 k.k.

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W sprawie niniejszej istotnie ani Sąd, ani prokurator nie zastanowili się, czy oskarżeni dokonując kradzieży działali ze z góry powziętym zamiarem. Nie dokonano w ogóle analizy zachowań oskarżonych pod tym kątem. Sąd Apelacyjny stwierdza zatem, że o z góry powziętym zamiarze w przypadku takich czynów, jak kradzieże można mówić wtedy, gdy sprawca dokonuje kilku kradzieży wiedząc od razu, że dokona lub może dokonać więcej niż jednej. Jeżeli więc chodzi o kradzieże dokonywane w różnych miejscach i w różnych dniach, to nie można mówić o z góry powziętym zamiarze. Dokonując kradzieży na jednym parkingu sprawcy jeszcze nie wiedzieli, czy tego samego dnia lub nocy na pewno pojadą w inne miejsce i dokonają kolejnej kradzieży. To zależało od przebiegu kradzieży dokonywanej jako pierwsza, w tym od tego, czy mieliby jeszcze w samochodzie miejsce na kolejny towar i czy opłacałoby się ryzykować kolejną kradzież, mając już skradzione towary do wywiezienia do Polski. Nie wiedzieli też, czy na pewno następnej nocy pojadą dokonywać kradzieży (nie kradli codziennie), czy będą mieli taką możliwość (warunkiem było choćby rozładowanie łupów i ich upłynnienie lub ukrycie), a jeśli tak, to dokąd pojadą i czy wszyscy będą mogli w kolejnej kradzieży uczestniczyć. Nie można w takiej sytuacji mówić o z góry powziętym zamiarze.

Odmiennie rzecz się ma, jeśli sprawcy dokonywali kilku czynów na tym samym parkingu, okradając lub usiłując okraść samochody stojące obok siebie. Wtedy rzeczywiście należy już mówić o z góry powziętym zamiarze. Jeżeli sprawcy przyjeżdżają na jeden parking z planem, że dokonają kradzieży, ale nie wiedząc jeszcze, jakie samochody będą na parkingu stały, nie mogą z góry wiedzieć, który lub które samochody okradną, to zachowanie takie, jak przecięcie kilku plandek i sprawdzenie kilku samochodów pod kątem możliwości dokonania kradzieży można i należy uznać za podjęte z jednym, z góry powziętym zamiarem okradzenia jednego lub więcej samochodów. Gdy sprawcy widzą, że samochody stoją obok siebie i da się okraść kilka z nich, mogą przyjąć z góry powzięty zamiar dokonania kilku kradzieży – choćby na tej zasadzie, że przetną plandeki w kilku samochodach i gdy w którymś z nich znajdą rzeczy nadające się do kradzieży, to je ukradną i za jednym razem wszystkie skradzione rzeczy wywiozą (kierowca samochodu, który wywozi kradzione rzeczy, dopuszcza się w ogóle jednego tylko działania). Przy okradaniu za jednym razem kilku samochodów stojących obok siebie należy więc stosować instytucję czynu ciągłego.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez zastosowanie instytucji czynu ciągłego określonej w art. 12 § 1 kk, a tym samym wyeliminowanie przyjętej przez Sąd konstrukcji ciągu przestępstw z art. 91 § 1 kk.

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Instytucja czynu ciągłego finalnie znalazła zastosowanie tylko co do dwóch czynów dokonanych na jednym parkingu, a mianowicie czynów XVI i XVII. Miałaby też zastosowanie w przypadku czynów VIII - XIII oraz XVIII - XXV, gdyby je oskarżonym przypisano, ale od tych czynów oskarżeni zostali uniewinnieni.

Lp.

Zarzut

8

Rażąca niewspółmierność kary wymierzonej wobec A. C. w punkcie VII wyroku za czyny z punktów II oraz IV do XXV w wymiarze roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny 200 stawek dziennych po 30 zł.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

A. C. przypisano udział w całej serii czynów, zaplanowanych i zorganizowanych, w których brał udział w celu uzyskiwania stałych i regularnych korzyści majątkowych, a zatem posiadania stałego źródła dochodu. Są to poważne okoliczności obciążające, które wykluczają uznanie oskarżonego za sprawcę przypadkowego: dał on dowód swojej woli stałego czerpania zysków z przestępstw, a to dowodzi znacznej demoralizacji. W takiej sytuacji wymierzoną mu za 23 czyny – bo za tyle czynów przecież Sąd Okręgowy oskarżonego skazał – karę 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności uznać należy wręcz za rażąco i niewspółmiernie łagodną, skoro została ona orzeczona w sytuacji, gdy za jedną taką kradzież minimalna kara (zakładając podstawowe zagrożenie z art. 279 § 1 kk) wynosi rok pozbawienia wolności. Również wymierzenie grzywny było w pełni zasadne, gdyż oskarżony dokonywał czynów dla zysku. Kara mieszana, postulowana przez obrońcę, byłaby zupełnie nieadekwatna do czynów z uwagi na ustawowe granice jej zagrożenia, gdyż pozbawienie wolności w karze mieszanej nie może trwać dłużej niż 6 miesięcy. Wniosek o wymierzenie kary mieszanej wynika ewidentnie z dążenia do tego, aby pozbawienie wolności w przypadku A. C. zmieściło się w okresie podlegającego zaliczeniu na poczet kary tymczasowego aresztowania, a więc żeby nie powrócił on już do zakładu karnego. Zakres przestępczej działalności oskarżonego i stopień jego winy nie pozwala na uwzględnienie takiego wniosku.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez wymierzenie w stosunku do oskarżonego A. C. kary mieszanej z art. 37b kk, a z daleko posuniętej ostrożności, na wypadek uznania przez Sąd, że nie zachodzą przesłanki do zastosowania kary mieszanej, o wymierzenie A. C. kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kara orzeczona wobec oskarżonego została wprawdzie obniżona, ale wynikało to z faktu uniewinnienia go od części czynów. W innym przypadku wniosek nie byłby zasadny.

Lp.

Zarzut

9

Rażąca niewspółmierność kary łącznej orzeczonej wobec A. C. w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności, jako nieuwzględniającej wyżej opisanych okoliczności.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Fakt, że Sąd Apelacyjny uchylił orzeczenie o karze łącznej z przyczyn innych niż podniesione w powyższym zarzucie sprawia, iż ustosunkowywanie się do zarzutu jest bezprzedmiotowe, ale należy wskazać, że przy karach jednostkowych wynoszących trzy miesiące pozbawienia wolności oraz rok i dziesięć miesięcy pozbawienia wolności, granice kary łącznej zawierają się w zakresie od roku i dziesięciu miesięcy do dwóch lat i jednego miesiąca pozbawienia wolności. Przy takim zakresie kar w ogóle nie ma możliwości, by kara łączna była surowa w sposób rażąco niewspółmierny. Różnica między karą minimalną a maksymalną wynosi 3 miesiące, czyli nieco ponad 10 % całości kary, jest więc zbyt mała, by wystąpiła niewspółmierność rażąca.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez wymierzenie w stosunku do oskarżonego A. C. kary mieszanej z art. 37b kk, a z daleko posuniętej ostrożności, na wypadek uznania przez Sąd, że nie zachodzą przesłanki do zastosowania kary mieszanej, o wymierzenie A. C. kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek był niezasadny z przyczyn wskazanych w ocenie zarzutu, a bezprzedmiotowy z powodu orzeczenia nowej kary łącznej.

Lp.

Zarzut

10

Rażąca niewspółmierność - surowość wymierzonej oskarżonemu (A. F.) kary pozbawienia wolności w wymiarze 3 lat i 4 miesięcy, nieadekwatnej do roli oskarżonego w przypisanym procederze, wymiaru korzyści majątkowej odniesionej z popełnionego przestępstwa, a nadto warunków i właściwości osobistych, które według przekonania obrony w sytuacji uznania sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów skutkować powinny wymierzeniem kary we względniejszym dla oskarżonego wymiarze.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut, gdyby oskarżonemu przypisano wszystkie zarzucane mu czyny, nie byłby zasadny. Kara wymierzona oskarżonemu za udział w 24 kradzieżach i usiłowaniach (z których każdy czyn odrębnie jest zagrożony karą co najmniej jednego roku pozbawienia wolności) oraz przynależność do zorganizowanej grupy przestępczej nie byłaby rażąco niewspółmiernie surowa. Zarzut w tym względzie jest ogólnikowy i nie zawiera żadnego konkretu pozwalającego uznać, że właściwości i warunki osobiste A. F. rzeczywiście nakazują potraktować go jeszcze łagodniej. Jest to jednak konstatacja bezprzedmiotowa, gdyż karę z uwagi na znaczny zakres uniewinnienia trzeba było orzec od nowa.

Wniosek

O orzeczenie względniejszej dla oskarżonego (A. F.) kary za popełnienie pozostałych zarzucanych czynów.

☒ zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ od wielu czynów A. F. i pozostałych oskarżonych uniewinniono, Sąd Apelacyjny musiał wymierzyć kary na nowo, o czym mowa w części dotyczącej zmiany wyroku.

Lp.

Zarzut

11

Obraza prawa materialnego, tj. art. 60 § 3 kk poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy wymieniony przepis obliguje sąd do zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary w stosunku do sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia, co bezsprzecznie miało miejsce w przedmiotowej sprawie (dotyczy S. B.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obraza art. 60 § 3 kk nie miała w niniejszej sprawie miejsca. Art. 57 § 2 kk, którego skarżący dyskretnie nie dostrzegł, stanowi bowiem, że jeżeli zbiegają się podstawy nadzwyczajnego złagodzenia i obostrzenia kary, sąd może (a nie musi) zastosować zarówno nadzwyczajne złagodzenie, jak i obostrzenie kary. W przypadku S. B. takie okoliczności zaszły, albowiem zachodzą co do niego okoliczności uzasadniające nadzwyczajne złagodzenie kary z art. 60 § 3 kk, ale także uzasadniające nadzwyczajne zaostrzenie kary z art. 65 kk, zatem co do każdego z czynów sąd mógł karę nadzwyczajnie zaostrzyć, złagodzić lub orzec ją w ramach ustawowego zagrożenia. Ponadto kara za kradzieże jest orzeczona w trybie art. 91 § 1 kk, a więc jest karą za ciąg przestępstw, co oznacza, że jest to w istocie kara łączna, wymierzana od razu za wszystkie czyny, dla uproszczenia orzekana bez uprzedniego określania wysokości kar jednostkowych. Samo stosowanie art. 91 § 1 kk jest więc też nadzwyczajnym zaostrzeniem kary, wynikającym z wymierzania jednej kary za więcej niż jedno przestępstwo. Oznacza to, że Sąd Okręgowy nie był zobowiązany do nadzwyczajnego złagodzenia S. B. kary w trybie art. 60 § 3 kk i nie naruszył tego przepisu.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku (co do S. B.) poprzez zastosowanie, na podstawie art. 60 § 3 kk, instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, a w konsekwencji, w trybie art. 60 § 5 warunkowe zawieszenie orzeczonej kary na stosowny okres próby, ewentualnie o obniżenie wymiaru orzeczonej kary zgodnie z zasadami nakreślonymi w art. 60 § 6 kk.

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Apelacyjny uznał, że wprawdzie obraza art. 60 § 3 kk miejsca nie miała, jednak okoliczność przewidzianą w tym przepisie uwzględniono co do S. B. w niewystarczającym stopniu. Ponieważ jednak uniewinniono oskarżonego co do znacznej liczby czynów, wymiar kary i tak musiał zostać określony na nowo, o czym będzie mowa niżej.

Lp.

Zarzut

12

Orzeczenie w stosunku do P. J. kary łącznej w wymiarze 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności, jako rażąco niewspółmiernej do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, a także nie uwzględniającej postawy procesowej oskarżonego, który przyznał się do popełnienia stawianych mu w akcie oskarżenia zarzutów; w sposób szczegółowy i wyczerpujący opisał sposób popełnienia zarzucanych mu czynów, wyraził skruchę, jak również niewspółmiernej do jego dotychczasowej postawy życiowej, jak również nie uwzględniającej pozytywnej prognozy kryminologicznej na przyszłość.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ocena tego zarzutu jest podobna do zarzutu 10, który dotyczył niewspółmierności kary dotyczącej A. F.. Kara orzeczona wobec P. J. również nie jest rażąco surowa, jeśli wziąć pod uwagę, że Sąd Okręgowy orzekł ją za dokonanie 24 kradzieży i usiłowań kradzieży w zorganizowanej grupie przestępczej. Generalnie jest to kara łagodna. Prawdą jest, że oskarżony generalnie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, natomiast zupełnie nie jest prawdą, że w sposób szczegółowy i wyczerpujący opisał sposób ich popełnienia. P. J. był tym z oskarżonych, który złożył wyjaśnienia w bardzo wąskim zakresie i w przeciwieństwie do S. B. nie można przypisać mu woli ujawnienia wszystkich okoliczności popełnionych przestępstw. Nie ujawniał sam z siebie okoliczności czynów i ograniczał się generalnie do przyznawania się do tego, co mu zarzucono. W oparciu o jego wyjaśnienia nie dałoby się dokonać zbyt wielu ustaleń w sprawie, w przeciwieństwie np. do S. B.. Oświadczał, że żałuje popełnionych czynów, ale nie jest to okoliczność kluczowa, należy zauważyć, że stało się tak, gdy oskarżony zaczął ponosić konsekwencje popełnionych przestępstw.

Co do pozytywnej prognozy na przyszłość, to należy zauważyć, że wszyscy oskarżeni – w tym P. J. – podawali, że mieli pracę i środki utrzymania, zatem ich zaangażowanie się w kradzieże nie było spowodowane potrzebami życiowymi, tylko chęcią łatwego zdobywania korzyści majątkowych. Pod tym kątem można byłoby oceniać prognozę co do wszystkich oskarżonych, w tym P. J..

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez orzeczenie wobec P. J. kary łącznej w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszenlem, jej wykonania na okres próby 3 lat, orzeczenie dozoru kuratora i obowiązku informowania sądu o przebiegu okresu próby (wymierzenie za czyn I kary 6 miesięcy pozbawienia wolności; za czyny od II do XXV kary 1 roku pozbawienia wolności i kary łącznej w wysokości 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 3 lat.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Obrońca wnosi o wymierzenie oskarżonemu kary rażąco i niewspółmiernie łagodnej, oderwanej całkowicie od okoliczności faktycznych i poziomu winy oskarżonego. Wniosek ma jeden cel, zrozumiały zresztą z uwagi na rolę obrońcy – ma doprowadzić do tego, aby oskarżony nie trafił już do zakładu karnego. Sąd jednak nie może się takimi celami kierować, kara musi być adekwatna do czynów i winy, a w niniejszej sprawie musi być – z uwagi na zakres uniewinnień – wymierzona na nowo.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Nie było.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Orzeczenie o winie co do zarzutu I (udziału w zorganizowanej grupie przestępczej) co do wszystkich oskarżonych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powyższe orzeczenie zaskarżone było tylko co do A. C. (zarzut 3), apelacja w tym względzie nie okazała się zasadna, zatem wyrok w tej części należało utrzymać w mocy. Należy też zaznaczyć, że kwalifikacja prawna czynu I co do S. B. nie odpowiada ustaleniom Sądu Okręgowego. Z ustaleń tych ewidentnie wynika, że S. B. grupą przestępczą kierował, zatem co do niego powinna mieć zastosowanie kwalifikacja prawna z art. 258 § 1 i 3 kk. Przyczyny, dla których ani prokurator, ani Sąd Okręgowy nie rozważały w ogóle takiej kwalifikacji, nie są znane Sądowi Apelacyjnemu, gdyż nie wyjaśniono ich w uzasadnieniach ani aktu oskarżenia, ani wyroku. Jednakże brak apelacji na niekorzyść oskarżonego uniemożliwia dokonanie w tym zakresie zmiany wyroku zgodnej z ustaleniami Sądu Okręgowego i kwalifikacja czynu co do S. B. musiała zostać utrzymana w mocy.

0.12.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Orzeczenie o winie co do zarzutu II, III, IV, V, VII, XIV, XVI, XVII co do wszystkich oskarżonych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny utrzymania w mocy orzeczenia o winie co do zarzutów II, III, IV, V, VII i XVI omówiono odnośnie zarzutów z pkt. 4. Przyczyny utrzymania go w mocy co do zarzutów XIV i XVII (odnośnie A. C., gdyż tylko co do niego zaskarżono orzeczenie o winie w tym zakresie) omówiono odnośnie zarzutów 1 i 4. Rozważania tam zawarte odnoszą się do dowodów, które dotyczą wszystkich oskarżonych i powtarzanie ich jest niecelowe.

0.13

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Orzeczenie o karach grzywny.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Apelacyjny pozostawił bez zmiany co do wszystkich oskarżonych orzeczenie o karach grzywny, mimo, że uniewinnił ich od znacznej części czynów. Wynika to z faktu, że zakres uniewinnień generalnie objął przede wszystkim usiłowania kradzieży oraz czyny, przy których wartość zabranego mienia była nikła lub nieustalona. Te czyny, co do których dokonano przekonujących ustaleń dotyczących sprawstwa oskarżonych, wiązały się generalnie z zabraniem znacznie większej ilości rzeczy i wyrządzeniem większych szkód oraz przyniosły oskarżonym większe zyski, a taka właśnie okoliczność jest kluczowa przy orzekaniu kary grzywny. Sąd Apelacyjny uznał zatem, że kary grzywny jako związane przede wszystkim z tymi czynami i ustaleniami, które zostały podtrzymane, w przeciwieństwie do kar pozbawienia wolności nie powinny ulec zmianie i co do wszystkich oskarżonych orzekł je w tym samym wymiarze co Sąd I instancji.

0.14

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Kwalifikacja prawna czynu XIV.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zastosowana przez prokuratora i powtórzona bez namysłu i analizy przez Sąd Okręgowy kwalifikacja prawna czynu XIV jest wadliwa. Z opisu czynu wynika, że sprawcy nie dokonali kradzieży, ponieważ zostali spłoszeni przez kierowcę pojazdu. Jest to więc usiłowanie zwykłe, mogące doprowadzić do skutku przestępczego i powinno być kwalifikowane z zastosowaniem art. 13 § 1 kk. Czyn ten natomiast prokurator opisał jako usiłowanie nieudolne, mechanicznie kopiując występującą przy licznych innych czynach kwalifikację z zastosowaniem art. 13 § 2 kk, nie dostrzegając oczywistego faktu, że w tym przypadku przyczyna niepowodzenia sprawców była inna. Sąd Apelacyjny nie mógł jednak dokonać korekty tej wadliwej kwalifikacji prawnej z braku apelacji na niekorzyść oskarżonych, gdyż byłaby to zmiana zaostrzająca.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Uniewinnienie oskarżonych od popełnienia czynów VI, VIII-XIII i XVIII-XXV.

Zwięźle o powodach zmiany

Oskarżeni zostali uniewinnieni od popełnienia 15 czynów, ale w istocie uniewinnienie to dotyczy trzech zdarzeń, gdyż o ile czyn VI dokonany został jako jednorazowy, to czyny VIII - XIII i XVIII - XXV to serie przestępstw, obejmujące kradzieże i usiłowania dokonane jednocześnie na tych samych parkingach. Gdyby oskarżeni zostali uznani za winnych popełnienia tych czynów, uznane by one zostały za dwa czyny ciągłe obejmujące po kilka kradzieży. Przyczyny uniewinnienia oskarżonych od popełnienia wszystkich tych czynów opisane zostały w odniesieniu do zarzutu 4.

W omówieniu z zarzutu 4 pominięto ze względów formalnych jedynie czyny X i XI, a to dlatego, że zaskarżający w tym zakresie wyrok obrońcy A. C. i A. F. nie skierowali wniosków przeciwko skazaniu za te czyny. Czyny X i XI były jednak elementem zdarzenia mającego miejsce w nocy z 9 na 10 maja 2017 r. na parkingu w G., a Sąd Apelacyjny ustalił, że nie ma dowodów na popełnienie przez oskarżonych jakiegokolwiek czynu w tym miejscu i czasie, co jest o tyle kluczowe, że czyny te wiązały się ze sobą. Uznanie oskarżonych za sprawców którejkolwiek kradzieży dokonanej w G. tej nocy mogłoby kojarzyć ten czyn z okradzeniem również pozostałych samochodów. Czyn XI był usiłowaniem kradzieży (ograniczył się do przecięcia plandeki), a jego opis z punktu widzenia oskarżonych byłby identyczny z opisem czynów IX, XII i XIII. Zatem skoro nie da się w wyjaśnieniach oskarżonych zidentyfikować jakichkolwiek twierdzeń, które można byłoby wiązać z czynami IX, XII i XIII, to ów brak dowodów dotyczy w tym samym stopniu identycznego czynu XI.

Natomiast czyn X jest kradzieżą dokonaną. Prokurator określił go jako kradzież „bliżej nieokreślonych przedmiotów w postaci tekstyliów nieustalonej wartości”. Jest to trudne do zaakceptowania, gdyż dysponując materiałami strony niemieckiej, zawierającymi nawet dane ustalonego pokrzywdzonego, należało określić dane tej kradzieży bliżej. Żaden z oskarżonych w żadnych wyjaśnieniach nigdy nie opisał jakiegokolwiek zdarzenia, które można byłoby kojarzyć z tą kradzieżą. Byłoby to trudne, skoro prokurator nie wskazał, co ukradziono, ale żaden z oskarżonych w ogóle nie mówił o kradzieży „bliżej nieokreślonych” tekstyliów – wszystkie wyjaśnienia opisujące kradzieże odzieży dawały się odnieść do konkretnych, ustalonych innych czynów (V i XVI). Jedynym oskarżonym naprawdę zapytanym o tę kradzież był A. F., który oświadczył, że „myśli”, iż takiego czynu dokonali (k. 8719), co nie jest żadnym dowodem.

Ten zwrot wystarczył zarówno prokuratorowi, jak i Sądowi Okręgowemu do ustalenia sprawstwa oskarżonych. Sądowi Apelacyjnemu taki zwrot oczywiście nie wystarcza, a w kontekście faktu, że nie sposób znaleźć w wyjaśnieniach oskarżonych czegokolwiek, co pozwala połączyć ich osoby z pozostałymi czynami dokonanymi w G., należało uniewinnić oskarżonych również od popełnienia tego czynu.

0.0.12

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Orzeczenie wobec oskarżonych nowych kar za czyny II – XVII.

Zwięźle o powodach zmiany

Uniewinnienie oskarżonych od trzech zdarzeń, obejmujących jednak łącznie 15 spośród 24 zarzucanych im kradzieży i usiłowań (w istocie powinno to być uniewinnienie od trzech spośród jedenastu czynów, bo tak prawidłowo, z właściwym stosowaniem art. 12 § 1 kk, należało postawić zarzuty) spowodowało konieczność orzeczenia wobec nich nowych kar pozbawienia wolności za kradzieże. Kar grzywny, o czym była już mowa, Sąd Apelacyjny nie zmienił.

Kary pozbawienia wolności za kradzieże Sąd Okręgowy orzekł w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności co do S. B., P. J. i A. F., a 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności wobec A. C.. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie były to kary orzeczone proporcjonalnie. W szczególności karę wymierzoną A. C. w porównaniu z rolami pozostałych oskarżonych nadmiernie zaniżono, choć jego zadanie (bycie kierowcą samochodu dostawczego, którym wywożono łupy z miejsca kradzieży) było niezbędne do dokonania każdego z czynów i wcale nie odgrywał on w kradzieżach roli mniejszej niż pozostali sprawcy, a różnica w ilości czynów między tym oskarżonym a pozostałymi to tylko jedna kradzież.

Natomiast analiza zakresu, w jakim oskarżonym finalnie winę przypisano, bez odrywania się od kar orzeczonych przez Sąd Okręgowy za 24 czyny z art. 279 § 1 kk (przy prawidłowej ocenie prawnej czynów tych byłoby 11), i w zestawieniu z faktem, że oskarżonym przypisano 9 kradzieży i usiłowań (a stanowiły one 8 przestępstw), była podstawą orzeczenia nowych kar za kradzieże. Sąd Apelacyjny stwierdził zatem, że kary muszą zostać stosownie obniżone i w przypadku P. J. i A. F. obniżył je z 3 do 2 lat pozbawienia wolności. W przypadku A. C. obniżano karę wynoszącą pierwotnie 1 rok i 10 miesięcy pozbawienia wolności, ale jak zaznaczono, różnica między karą orzeczoną wobec tego oskarżonego a karami, które wymierzono współsprawcom, była za duża. Dlatego w przypadku A. C. wymierzono karę niższą niż dwóm wymienionym oskarżonym, ale byłą to kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności – różnica jest więc mniejsza, a wynika ona i tak bardziej z roli oskarżonego niż z faktu, że w jednej kradzieży nie uczestniczył.

W przypadku S. B. Sąd Apelacyjny wziął pod uwagę postawę oskarżonego w toku postępowania. Co do tego oskarżonego bowiem jako jedynego z czterech obecnie osądzanych (gdyż co do P. C. wyrok już wydano) można jednoznacznie przyjąć, iż ujawnił on szeroko organom ścigania działalność grupy przestępczej, a gdyby w porę skorzystano z jego woli ujawniania faktów i odpowiednio go przesłuchano, powiedziałby zapewne jeszcze więcej. Pozostali oskarżeni składali wyjaśnienia znacznie bardziej skąpe i żaden z nich nie spełnił warunków z art. 60 § 3 kk. Przeciwko S. B. przemawia jego kierownicza rola w czynach, ale w ograniczonym zakresie, gdyż skoro Sąd Okręgowy przestępstwa z art. 258 § 1 i 3 kk (co już omówiono) mu nie przypisał, Sąd Apelacyjny nie może traktować go jak osoby kierującej grupą przestępczą, gdyż naruszyłby w ten sposób zakaz reformationis in peius.

Należało więc uznać, że w przypadku S. B. występuje dodatkowa okoliczność łagodząca z art. 60 § 3 kk. Co do tego oskarżonego (który w przeciwnym wypadku zostałby za kierowanie kradzieżami, choć nie grupą przestępczą, ukarany nieco surowiej od współsprawców) trzeba było więc orzec za kradzieże karę nieco niższą niż wobec A. F. i P. J., a mianowicie 1 roku i 9 miesięcy pozbawienia wolności. Nie były tu, w ocenie Sądu Apelacyjnego, ważką okolicznością przedstawione w postępowaniu odwoławczym zaświadczenia lekarskie, bowiem wynikać ma z nich (ewidentnie w tym celu zostały sporządzone), że oskarżony nie powinien odbywać kary pozbawienia wolności, ponieważ ma stany lękowe z obawy przed karą pozbawienia wolności. Należy stwierdzić, że sprawcy przestępstw powinni bać się kary pozbawienia wolności, a jeśli przestępstwa popełniali, to nie wolno łagodzić im kar z tej racji, że się ich boją, nawet jeśli owe stany lękowe stwierdza psychiatra.

0.0.13

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Orzeczenie nowych kar łącznych.

Zwięźle o powodach zmiany

Wobec obniżenia kar za kradzieże co do wszystkich oskarżonych, trzeba było orzec nowe kary łączne obejmujące kary za kradzieże oraz udział w grupie przestępczej. Sąd Apelacyjny orzekł te kary proporcjonalnie do kar jednostkowych i uznając, że łączność między kradzieżami a udziałem w grupie przestępczej jest taka sama co do każdego z nich. Wobec P. J. i A. F. orzeczono więc kary po 2 lata i 3 miesiące pozbawienia wolności, wobec ukaranego niższymi karami A. C. – 1 roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności, a wobec S. B. z uwagi na wskazaną już dodatkową okoliczność łagodzącą – 2 lat pozbawienia wolności.

Wszystkie kary przekraczają 1 rok pozbawienia wolności, zatem Sąd Apelacyjny nie rozważał z przyczyn prawnych możliwości warunkowego zawieszenia ich wykonania. Dotyczyło to również S. B., co do którego można było znaleźć prawną możliwość warunkowego zawieszenia kary w trybie art. 60 § 3 kk, ale byłoby to niezasadne. Oskarżony ten wprawdzie działalność przestępczą grupy ujawnił, ale to on ją zainicjował i odgrywał w niej główną rolę. Działalność ta była zbyt nasilona i zbyt zorganizowana, aby można było uznać, że kara warunkowo zawieszona będzie w niniejszym przypadku wystarczająca – wszyscy oskarżeni muszą odczuć wymierzone im sankcje.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Nie miało miejsca.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Nie miało miejsca.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Orzeczenie o kosztach obrony A. F. znajduje oparcie w § 17 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

V

Apelacje obrońców oskarżonych, mimo że w znacznej części chybione jeśli chodzi o zarzuty, okazały się jednak skuteczne i potrzebne, ponieważ w dość szerokim zakresie doprowadziły do zmiany zaskarżonego wyroku. Sąd uznał więc, że względy słuszności przewidziane w art. 624 § 1 kk przemawiają za zwolnieniem oskarżonych od wydatków postępowania odwoławczego Natomiast ponieważ finalnie zostali skazani, Sąd Apelacyjny wymierzył im opłaty za obie instancje zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 i 5, art. 3 ust. 1 i art. 10 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

SSO Maciej Strączyński SSA Stanisław Kucharczyk SSA Andrzej Wiśniewski

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego S. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w części

co do kary

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

0.11.4. Wnioski

☒ zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego P. J.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w części

co do kary

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☒ zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego A. F.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o winie i karze

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w części

co do winy

co do kary

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☒ zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego A. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość co do oskarżonego

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w całości

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☒ zmiana