Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Paulina Lebowska

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2020 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka akcyjna spółka komandytowa w S.

przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo;

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 287 (dwieście osiemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt: XI GC 756/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 grudnia 2019 r. (...) spółka akcyjna spółka komandytowa w S. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczona odpowiedzialnością w G. kwoty 204,80 euro z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 lutego 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu powódka podała, iż dochodzona należność wynika ze zlecenia transportowego na trasie z N. (Niemcy) – I. (Niemcy), które pozwana przyjęła do realizacji, akceptując konieczność rozliczenia paletowego, co było zapisane w Ogólnych Warunkach (...) Usług (...), które były częścią zlecenia. Podała, że pozwana zlecenie wykonała, jednak nie wykonała swoich obowiązków polegających na rozliczeniu palet, w związku czym powódka obciążyła pozwaną karą umowną w wysokości 12,80 euro za każdą nierozliczoną paletę.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 19 lutego 2020 roku Referendarz sądowy w XI Wydziale Gospodarczym Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie uwzględnił żądanie pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu. Zdaniem pozwanej wytoczone powództwo jest nieuzasadnione. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia wszystkich roszczeń dochodzonych przez powódkę, a nadto podniosła, że powódka nie miała podstaw do naliczenia kary umownej, gdyż strony umówiły się na dokonanie transportu bez wymiany palet, tym samym nie obowiązywały postanowienia (...) w zakresie naliczania kar umownych za nierozliczenie palet.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka reprezentowana przez A. L. skontaktowała się za pomocą komunikatora giełdy (...).eu. z pozwaną reprezentowaną przez W. S. odnośnie wykonania transportu 10 ton ładunku chłodnią na trasie N.-I.. Podczas rozmowy W. S. potwierdził, że przyjmuje zlecenie, zwrócił się o wysłanie zlecenia na adres (...) W rozmowie A. L. zaznaczyła, że transport jest bez wymiany palet.

W dniu 8 sierpnia 2018 roku powódka zleciła pozwanej transport 10 ton ładunku z miejscowości N. w Niemczech do I. w Niemczech (nr (...)). Załadunek miał mieć miejsce w dniu 8 sierpnia 2018 roku o 16:00, a rozładunek w dniu 9 sierpnia 2018 r. Ładunek znajdował się na 16 europaletach. Strony umówiły fracht na kwotę 1100 euro netto+ podatek VAT, płatny w terminie 45 dni od dostarczenia faktury wraz kompletem prawidłowych dokumentów.

W Ogólnych Warunkach (...) Usług (...), które były częścią zlecenia w pkt. 9 zapisano, że zleceniobiorca jest zobowiązany do dokonania kontroli jakości otrzymywanych do przewozu palet oraz do odebrania potwierdzonych kwitów paletowych z załadunku i rozładunku , pod warunkiem uznania palet za nierozliczone. Zapis dotyczył zarówno przewozów z paletami zwrotnymi, jak i przewozów bez palet zwrotnych, gdzie brak kwitu potwierdzającego nieodebranie palet z rozładunku skutkować miał domniemaniem, że zleceniobiorca odebrał na rozładunku puste palety w ilości i jakości analogicznej, jak dostarczona wraz z towarem. W pkt. tym zapisano także, że zleceniobiorca odpowiada za wszelkie szkody powstałe w wyniku uznania palet za nierozliczone, w szczególności zostanie obciążony ceną 40 zł netto za każdą nierozliczoną paletę w ruchu krajowym lub 12,80 euro netto za każdą nierozliczoną paletę w ruchu międzynarodowym lub kabotażowym, niezależnie od ich rodzaju.

Pozwana zlecenie wykonała w dniu 9 sierpnia 2018 r. W dniu rozładunku A. L. skontaktowała się na komunikatorze giełdy (...).eu z P. R. z zapytanie, czy kierowca otrzymał kwit paletowy. P. R. poinformował, że na załadunku otrzymano palety, a na rozładunku zaznaczono w papierach, że nie otrzymano palet (zwrotnych). A. L. przyjęła informację do wiadomości.

Dowód:

- odpis z KRS powódki k.7-7 verte,

- odpis z KRS pozwanej k.8-8 verte, 32-35,

- wydruk z komunikatora (...).eu k.36-38,39,

- zlecenie transportu k. 9-9 verte,

- Ogólne Warunki (...) Usług (...) k.10-10 verte,

- dokument leergutschein k.11,

- list CMR k.12

- dokument leergut-B. k.13,

Dnia 12 lutego 2019 r. pozwana wystawiła na rzecz powódki notę obciążeniową nr (...) na kwotę 204,80 euro (12,80 euro x 16 zł) tytułem braku zwrotu palet (...).

Dowód:

- nota obciążeniowa k. 14;

Wiadomością e-mail z dnia 20 listopada 2019 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty przesyłając ostateczne wezwanie do zapłaty nr (...) kwoty 204,80 zł z tytułu ww. noty obciążeniowej.

Dowód:

- e-mail z wezwaniem do zapłaty k.15-16

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu całości.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt dowodów z dokumentów, z których żadne nie były kwestionowane. Bezspornie powódka wystawiła pozwanej zlecenie w transporcie międzynarodowym i pozwana zlecenie wykonała.

Spór dotyczył zasadności obciążenia pozwanej notą obciążeniowa przez powódkę w kwocie 204,80 tytułem kary umownej za nierozliczenie palet (12,80 euro za każdą nierozliczoną paletę).

Zasady zawierania umów przewozu oraz obowiązki i uprawnienia stron reguluje konwencja z dnia 19 maja 1956r o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) – Dz. U. z 1962 Nr 49 poz.238, a dopiero w dalszej kolejności ustawa z dnia 15 listopada 1984r – Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2000 Nr 50 poz. 601 ze zm.), a także Kodeks cywilny. Zgodnie z umową przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy (art. 774 k.c.).

Pozwana broniła się podnosząc zarzut przedawnienia wszystkich roszczeń dochodzonych przez powódkę, a nadto podniosła, że powódka nie miała podstaw do naliczenia kary umownej, gdyż strony umówiły się na dokonanie transportu bez wymiany palet.

Art. 17 Konwencji CMR reguluje odpowiedzialność przewoźnika za szkody w przesyłce i szkody spowodowane opóźnieniem w przewozie. Konwencja zasadniczo nie reguluje odpowiedzialności za inne szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy przewozu. Podstawą odpowiedzialności są bowiem wówczas przepisy właściwe prawa krajowego. Tym samym akt ten nie reguluje odpowiedzialności za niepodstawienie pojazdu do załadunku, a która to okoliczność legła u podstaw naliczenia przez powódkę kary umownej.

Oznacza to, że po pierwsze strony umowy mogły zawrzeć w takim przypadku zastrzeżenie tego rodzaju sankcji kontraktowej, a po drugie znajdą zastosowanie ogólne przepisy prawa cywilnego dotyczącego kar umownych.

Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Kara umowna w razie niewykonania zobowiązania należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej kwoty (art. 484 § 1 zdanie pierwsze k.c.).

Przesłankami żądania kary umownej są: istnienie skutecznego postanowienia umownego kreującego obowiązek świadczenia kary oraz spełnienie przesłanek odpowiedzialności kontraktowej tj. że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Natomiast w pozostałym zakresie zastrzeżenie kary umownej modyfikuje ogólne przesłanki odpowiedzialności kontraktowej o tyle, że obowiązek jej zapłaty występuje bez względu na fakt wystąpienia lub wysokości poniesionej szkody. Szkoda nie jest przesłanką roszczenia o karę umowną. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 6 listopada 2003 r. (sygn. akt III CZP 61/03, OSNC 2004, nr 5, poz. 69) „zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzycie nie poniósł szkody”. Pogląd ten podzielany jest w dalszym orzecznictwie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2007 r., sygn. akt V CSK 333/07, OSNC 2009, nr 2, poz. 30). Tym samym zupełnie chybionym i bez znaczenia okazał się zarzut pozwanej braku wykazania wysokości szkody przez powódkę.

W wyniku zastrzeżenia kary umownej zmieniają się o tyle reguły dowodzenia, że wierzyciel (powódka) musi udowodnić tylko: fakt niewykonania umowy oraz to, że kara umowna została w umowie prawidłowo zastrzeżona. Nie musi natomiast wykazywać szkody i jej wysokości. Ponadto, z zasad ogólnych wynika, że na wierzycielu spoczywa dowód co do istnienia i treści zobowiązania łączącego go z dłużnikiem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., sygn. akt V CK 869/04).

Natomiast dłużnik (pozwana) chcąc zwolnić się z obowiązku zapłaty kary umownej musi wykazywać, że kara umowna nie została zastrzeżona lub zobowiązanie zostało należycie wykonane albo też, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które on nie ponosi odpowiedzialności.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – zgodnie z Ogólnymi Warunkami (...) Usług (...), które stanowiły integralną część zleceń powódki, zleceniobiorca odpowiada za wszelkie szkody powstałe w wyniku uznania palet za nierozliczone, w szczególności zostanie obciążony ceną 40 zł netto za każdą nierozliczoną paletę w ruchu krajowym lub 12,80 euro netto za każdą nierozliczoną paletę w ruchu międzynarodowym lub kabotażowym, niezależnie od ich rodzaju. Z przedstawionego przez pozwaną wydruku z komunikatora giełdy (...).eu jasno wynika, że przedmiotowe zlecenie było bez wymiany palet, co potwierdzono także na rozładunku.

Skoro powódka i zleceniobiorca umówiły się na transport bez wymiany palet, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego oraz na podstawie OWU łączących strony, a także przywołanych powyżej przepisów, zarzuty powódki nie zasługują na uwzględnienie, gdyż obciążenie pozwanej karą umowną za brak zwrotu palet rak było podstaw do obciążenia pozwanej kwota 204,80 euro. Brak było zarzutu co do jakości pobranych palet. Nie doszło do rozliczenia palet, nie mniej jednak w myśl pkt 9 OWU (karta 10) nie mogło dojść do obciążenia karą umowną albowiem przewóz miał odbyć się bez wymiany palet.

List przewozowy został podpisany, zwrócony i zaznaczono na nim, że towar znajdował się na 16. paletach. Z wydruku giełdy trans (karta 39) wynika, że nie pobrano palet a zatem wykonano przewóz zgodnie z warunkiem braku wymiany palet (twierdzenia sprzeciwu karta 27 i 28). Powód wykazał za pomocą dokumentu w języku polskim tego, że wbrew warunkom umowy pozwany przyjął palety po rozładunku. Powód nie podniósł, że poniósł jakąkolwiek szkodę na skutek działania pozwanego, zaś w myśl warunków umowy, pozwany miał odpowiadać za poniesione szkody przez powoda.

Na marginesie sąd wskazuje, że nie doszło do przedawnienia roszczenia.

Mając powyższe na uwadze, powództwo należało oddalić.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu, zawarte w pkt II wyroku, znajduje podstawę prawną w normie zawartej w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z normą zawartą w art. 98 § 1 k.p.c., która stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Koszty poniesione przez pozwaną to: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika w kwocie 270 zł zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)