Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 lutego 2016 r. powodowie A. J. (1) i G. P. wystąpili o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanych P. S. (1) i J. W. kwoty 60.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że żądają zwrotu nienależnego świadczenia w postaci dokonanej przez nich na rzecz pozwanych zapłaty na poczet ceny z przyrzeczonej umowy sprzedaży nieruchomości położonej w Ł. przy Al. (...), która to umowa ostatecznie nie została zawarta.

Pismem procesowym z dnia 23 marca 2016 r. powodowie sprecyzowali żądanie pozwu w ten sposób, że wnieśli o zasądzenie dochodzonej kwoty solidarnie od pozwanych na rzecz powodów w częściach równych.

Pozwani nie uznali powództwa.

W piśmie z dnia 15 września 2016 r. pozwany P. S. (1) podniósł, że rzeczywista uzgodniona między stronami cena sprzedaży udziału w nieruchomości położonej w Ł. przy Al. (...) w Ł. była inna (wyższa) aniżeli wskazana w akcie notarialnym przedwstępnej umowy sprzedaży. Wskazał ponadto, że powodowie nie dotrzymali obowiązku zapłaty w terminach i kwotach wynikających z umowy przedwstępnej. Nadto, że w ramach rozliczeń za udział w nieruchomości powód A. J. (2) zaliczył kaucję 25.000 zł oraz kolejne 10.000 zł w związku z wynajęciem przez pozwanego od powoda lokalu mieszkalnego położonego w Ł. przy ul. (...).

Pismem procesowym datowanym na 9 listopada 2016 r., doręczonym pozwanym w dniu 14 listopada 2016 r., powodowie zmodyfikowali powództwo w ten sposób, że wnieśli o zasądzenie:

1.  od pozwanego P. S. (1):

- na rzecz powoda A. J. (2) kwoty 25.350,45 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

- na rzecz powoda G. P. kwoty 24.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

2. od pozwanej J. W.:

- na rzecz powoda A. J. (2) kwoty 5000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

- na rzecz powoda G. P. kwoty 5000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 1 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powodowie wskazali, że:

1.  pozwany P. S. (1) otrzymał:

- od powoda A. J. (2) kwotę 25.350,45 zł, na którą składa się kwota zadatku w wysokości 5000 zł i kwota otrzymana po zawarciu umowy przedwstępnej w wysokości 20.350,45 zł,

- od powoda G. P. kwotę 24.600 zł, na którą składa się kwota zadatku w wysokości 5000 zł i kwota otrzymana po zawarciu umowy przedwstępnej w wysokości 19.600 zł,

2. pozwana J. W. otrzymała:

- od powoda A. J. (2) kwotę 5000 zł tytułem zadatku,

- od powoda G. P. kwotę 5000 zł tytułem zadatku.

Podsumowując, powodowie podnieśli, że pozwany P. S. (1) otrzymał łącznie kwotę 49.950,45 zł, zaś pozwana J. W. otrzymała kwotę 10.000 zł.

Pismem z 1 marca 2017 r. pozwany P. S. (1) zakwestionował powództwo zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, zaprzeczając wszystkim twierdzeniom powodów. Wniósł ponadto o przyznanie na rzecz reprezentującego go pełnomocnika z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, które nie zostały uiszczone w całości ani w części.

Pozwany podniósł zarzut pozorności umowy przedwstępnej zawartej pomiędzy stronami w dniu 14 października 2010 r. Zakwestionował otrzymanie od powodów zadatku w kwocie 20.000 zł, podnosząc, że został zmuszony przez powodów, którzy wykorzystali jego przymusowe położenie oraz brak rozeznania, świadomości i swobody, do pokwitowania odbioru powyższej kwoty w akcie notarialnym. Zakwestionował ponadto autentyczność podpisów pod częścią pokwitowań odbioru dalszych sum pieniężnych, przedstawionych przez powodów. Podniósł także zarzut przedawnienia roszczenia o zwrot zadatku. Wskazał nadto, że nie jest wzbogacony i zobowiązany do zwrotu jakichkolwiek kwot na rzecz powodów, nie jest w ich posiadaniu, co więcej nigdy nie musiał liczyć się z obowiązkiem ich zwrotu. Pieniądze, które otrzymywał od powodów, miały zostać przeznaczone - w uzgodnieniu z powodami - na remont lokalu powoda A. J. (2) przy ul. (...) w Ł.; na lokal ten pozwany poczynił nakłady w kwocie ok. 40.000 zł.

W piśmie z dnia 17 marca 2017 r. pozwany P. S. (1) podniósł zarzut sprzeczności żądania pozwu z zasadami współżycia społecznego, w szczególności wobec wskazania w akcie notarialnym ceny 60.000 zł w miejsce rzeczywistej – 120.000 zł celem uniknięcia obciążeń podatkowych.

Pozwana J. W. w piśmie procesowym z dnia 20 kwietnia 2017 r. wniosła o oddalenie powództwa w stosunku do niej w całości w kształcie zmodyfikowanym przez powodów, a także o zasadzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej z urzędu, które nie zostały uiszczone w całości ani w części. W uzasadnieniu swego stanowiska podniosła zarzut przedawnienia kierowanego przeciwko niej roszczenia z umowy przedwstępnej.

Na rozprawie w dniu 24 maja 2017 r. strona powodowa cofnęła powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 49,55 zł, tj. w zakresie różnicy między kwotą pierwotnie dochodzoną pozwem a kwotą żądania sprecyzowaną w piśmie z 9 listopada 2016r.

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2018r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi umorzył postępowanie w zakresie kwoty 49,55 zł. Nadto Sąd I instancji zasądził od P. S. (1) na rzecz :

a. A. J. (2) kwotę 19.880,45 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty.

b. G. P. kwotę 19.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty .

W pozostałej części powództwo zostało oddalone.

Sąd I instancji zasądził od powodów na rzecz radcy prawnego S. C. w częściach równych kwotę 4428 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oddzielonej pozwanej J. W. z urzędu .Nadto, Sąd I instancji przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 4428 zł radcy prawnemu E. B. tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu.

Sąd I instancji zasądził także od A. J. (2) i G. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwoty po 369,57 zł, tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od oddalonej części powództw nie obciążył pozwanego P. S. (1) kosztami procesu.

Pozwany P. S. (1) wniósł apelację od powyższego rozstrzygnięcia w części uwzględniającej żądanie pozwu.

Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu:

1naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia, tj.:

1.art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i zaniechanie dokonania wszechstronnej i dogłębnej analizy całości zebranego sprawie materiału dowodowego w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego a tym samym naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i:

a. przyjęcie, że pozwany P. S. (1) otrzymał tytułem reszty ceny sprzedaży nieruchomości przy ul (...) w Ł. po zawarciu umowy przedwstępnej od P. S. (1) w okresie od dnia 15 kwietnia 2011 do 6 grudnia 2012r. gotówką kwotę 19.880 oraz od G. P. od dnia 10 listopada 2010 do 17 grudnia 2012r. kwotę 19.600 zł i jednocześnie uznanie, że kwoty te były wpłacone na poczet ceny za nieruchomość przy Al.(...) w Ł., podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego w żaden sposób nie wynika , aby kwoty te zostały wpłacone przez powodów tytułem reszty ceny sprzedaży nieruchomości, a wręcz przeciwnie wynika, że kwoty te pozwany P. S. (1) otrzymał na przeprowadzenie remontu lokalu powoda A. J. (2) przy ul. (...) w Ł. i tym samym nie można przyjąć, by pozwany otrzymał świadczenie nienależne, czy też był bezpodstawnie wzbogacony i musiał liczyć się z obowiązkiem zwrotu,

b. przyjęcie z jednej strony, że powodowie nie wywiązali się z obowiązku zapłaty pozostałych sum na poczet reszty ceny sprzedaży nieruchomości położonej w Ł. przy Al. (...) w kwotach i terminach określonych w umowie przedwstępnej i uznanie tego przez Sąd I instancji za okoliczność bezsporną, a z drugiej strony przyjęcie, że pozwany otrzymał gotówką kwoty od powodów na poczet ceny zapłaty za nieruchomość,

c. przyjęcie, że kwestie rozliczeń wydatków z tytułu remontu lokalu przy ul. (...) w Ł. oraz ewentualny wzrost wartości lokalu powoda A. J. na skutek remontu wykonanego w tym lokalu wykracza poza przedmiot postępowania,

d. przyjęcie, że pozwany musiał liczyć się z obowiązkiem zwrotu kwot przekazanych przez powodów, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że pozwany otrzymywał te kwoty na przeprowadzenie remontu, pozwany skonsumował środki na przeprowadzenie remontu i nigdy nie miał świadomości, że przekazywane mu środki miały być zapłatą za nieruchomość,

e. przyjęcie, że pozwany otrzymał gotówką łącznie kwotę w wysokości 19.600 zł od powoda G. P., podczas gdy żaden ze świadków nie wskazał, żeby pozwany otrzymał od powoda jakiekolwiek kwoty, zaś ze złożonych do akt poświadczeń nie sposób jednoznacznie stwierdzić, które kwoty zostały wpłacone przez którego z powodów,

f. pominięcie zeznań świadka A. M. z uwagi na brak wiedzy świadka o okolicznościach istotnych dla sprawy, podczas gdy świadek A. M. wskazała na okoliczności przeprowadzenia przez pozwanego remontu lokalu położonego przy ul. (...) w Ł.,

g. uznanie za wiarygodne zeznań świadka B. G., który to świadek jako konkubent powoda był z oczywistych względów zainteresowany pozytywnym rozstrzygnięciem sporu,

h. przyjęcie, że roszczenie powodów nie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;

2.art. 278 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i tym samym :

a. oddalenie wniosku dowodowego pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. budownictwa na okoliczność wartości nakładów poniesionych przez pozwanego na remont lokalu przy ul. (...) w Ł.,

b. oddalenie wniosku dowodowego pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychiatry i biegłego psychologa na okoliczność wskazaną przez pozwanego z uwagi na to, że wnioskowany dowód był nieadekwatny do zgłoszonej tezy, podczas gdy pozwany wnioskował o przeprowadzenie tego dowodu na okoliczność braku możliwości liczenia się przez pozwanego z obowiązkiem zwrotu kwoty przekazanej przez powodów;

3. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenia uzasadnienia w sposób wewnętrznie sprzeczny ;

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1.art. 410 w zw. z art. 409 k.c. poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie , że kwoty otrzymane przez pozwanego zostały zapłacone na poczet ceny z umowy przyrzeczonej do której zawarcia nie doszło i w konsekwencji powinny zostać zwrócone jako świadczenie nienależne zaś pozwany powinien liczyć się z obowiązkiem ich zwrotu, podczas gdy z materiału dowodowego wynikało, że pozwany otrzymał wpłaty gotówkowe na przeprowadzenie remontu lokalu przy ulicy zakrzewskiej w Ł., po drugie nie można jednoznacznie stwierdzić, że powodowie płacili pozwanemu kwoty pieniężne na poczet ceny za nieruchomość położoną w Ł. przy Al. (...), po trzecie pozwany skonsumował środki na remont lokalu przy ul. (...) i nigdy nie miał świadomości, że przekazywane mu kwoty stanowią zapłatę na nieruchomość położoną w Ł. przy Al. (...);

2. art. 5 k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i nieuwzględnienie zarzutu pozwanego co do sprzeczności żądania pozwu z zasadami współżycia społecznego;

3.art. 65 k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i dokonanie wykładni oświadczenia woli dot. przeznaczenia wpłacanych przez powodów kwot w sposób odbiegający od zgodnej woli stron i przyjęcie, że kwoty te były przeznaczone na poczet zapłaty ceny za nieruchomość , podczas gdy kwoty te miały być przeznaczone na remont lokalu przy Z. w Ł..

W konkluzji skarżący wniósł o :

1.dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw budownictwa i jednocześnie i jednocześnie przeprowadzenie tego dowodu na tezę zakreśloną przez pozwanego wyjaśniając, że oddalenie tego dowodu przez Sąd I instancji postanowieniem z dnia 6 grudnia 2017r. miało istotny wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia;

2.dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychiatry i psychologa na okoliczność wskazaną przez pozwanego wyjaśniając , że oddalenie tego wniosku dowodowego przez Sąd I instancji postanowieniem z dnia 6 grudnia 2017r. miało istotny wpływ na treść zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia;

3. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości;

4. zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego pozwanego w postępowaniu apelacyjnym, koszty te nie zostały opłacone w całości ani w części;

5. z ostrożności procesowej pozwany wniósł o nie obciążanie pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego w razie oddalenia apelacji.

Powodowie z odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie, jako bezzasadnej i zasądzenie od pozwanego na rzecz każdego z powodów kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodnym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające.

Ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne bez konieczności ponownego ich przytaczania.

W szczególności, nie znajdują żadnego uzasadnienia zarzuty naruszenia przepisów postępowania, w tym art.278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c..

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji zasadnie oddalił wniosek skarżącego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego do spraw budownictwa na okoliczność wartości nakładów poniesionych przez pozwanego na remont przy ul. (...) w Ł..

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że okoliczność ta nie miała dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotnego znaczenia. W toku postępowania pozwany nie zgłosił wierzytelności z tytułu przeprowadzonego remontu do potrącenia, nie wystąpił też z powództwem wzajemnym. Rację ma Sąd I instancji i w tym zakresie, że opinia biegłego ds. budownictwa na okoliczność wartości nakładów nie przyczyniłaby się do ustalenia, z jakiego tytułu powodowie przekazywali pozwanemu pieniądze, których zwrotu obecnie dochodzą, ani wyjaśnienia pochodzenia środków na remont.

Zasadnie także Sąd I instancji oddalił wniosek skarżącego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry na okoliczność stanu zdrowia pozwanego w chwili sporządzania pokwitowań, braku świadomości i swobody w zakresie oświadczeń o przyjmowaniu pieniędzy od powodów, wykorzystania przez powodów przymusowej sytuacji pozwanego i choroby, nieprzekazywania kwot na poczet ceny sprzedaży, brak możliwości liczenia się przez pozwanego z obowiązkiem zwrotu i próby doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Wnioskowany dowód był nieadekwatny do zakreślonej tezy. Psycholog ani psychiatra nie mogliby wypowiedzieć się o faktach takich, jak ewentualny wyzysk pozwanego ze strony powodów, czy faktyczne nieprzekazywanie P. S. (2) pieniędzy mimo kwitowania ich odbioru przez pozwanego.

Całkowicie bezpodstawny jest także zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 328 § 2 k.p.c.. Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym w apelacji, uzasadnienie Sądu I instancji jest wewnętrznie spójne. Nie ma żadnej sprzeczności w okoliczności, że powodowie przekazali pozwanemu kwoty ustalone przez Sąd I instancji z tym, że zapłata tych kwot nastąpiła z naruszeniem terminów opisanych w umowie przedwstępnej.

Całkowicie chybiony jest także zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Powodowie w rozpoznawanej sprawie dochodzili od pozwanego kwot, których przekazanie wynikało z treści umowy przedwstępnej i których odbiór tytułem rozliczenia za nieruchomość kwitował pozwany. Pokwitowania znajdują się w aktach sprawy ( -k. 224- 272). Na pokwitowaniach tych znajdują się zapisy od którego z powodów pozwany otrzymał poszczególne kwoty oraz oświadczenia pozwanego, że kwitowane kwoty otrzymał z tytułu umowy sprzedaży nieruchomości położonej w Ł. Al. (...).

W toku postępowania przed Sądem I instancji pozwany kwestionował autentyczność podpisów pod pokwitowaniami wydanymi powodom już po podpisaniu umowy przedwstępnej. Dowodem, który zmierzał bezpośrednio i jednoznacznie do zweryfikowania, czy podpisy pochodzą od pozwanego, była opinia biegłego sądowego z zakresu analizy pisma ręcznego. Dowód ten został na wniosek pozwanego przeprowadzony, a wnioski biegłego nie były następnie kwestionowane przez żadną ze stron. Zgodnie z tą pinią podpisy na pokwitowanych zostały nakreślone przez pozwanego.

W tej sytuacji brak jest jakichkolwiek podstaw do twierdzenia, że kwoty które otrzymywał pozwany od powodów dotyczyły rozliczenia z innego tytułu, niż opisany w pokwitowaniach wystawionych przez powzanego.

Sąd I instancji zasadnie pominął dowód z zeznań świadka A. M.. Świadek A. M. zeznania swoje w zakresie istotnym dla wyniku postępowania opierała jedyni na relacjach poznanego. Świadek ten nie znał powodów, nigdy nie była obecna przy przekazywaniu pieniędzy pozwanemu i nie wie, z jakiego tytułu były przekazywane konkretne kwoty kwitowane przez pozwanego.

Bezzasadne są także zarzuty skarżącego w zakresie oceny wiarygodności zeznań świadka B. G.. Świadek ten pozostaje w konkubinacie z powodem A. J., niemniej jednak świadek była pracownikiem spółki (...) i był obecna przy wręczaniu pieniędzy pozwanemu i podpisywaniu pokwitowań przez pozwanego. W tym zakresie zeznania świadka znajdowały oparcie w pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym – w tym z treścią dokumentów załączonych do akt sprawy.

Nie znajdują także zarzuty skarżącego w tym zakresie, że bark jest dowodów na okoliczność, iż otrzymał od powoda G. P. kwotę 19.600 zł. Twierdzenia skarżącego w tym zakresie są sprzeczne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym – w szczególności z treścią dokumentów, w tym również pokwitowań załączonych d akt sprawy.

Nie znajdują także uzasadnienia zarzuty naruszenia prawa materialnego, w szczególności art. 410 i 409 k.c.

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że w świetle materiału dowodowego zebranego sprawie, zaliczka uiszczona przez powodów na poczet reszty ceny z przyrzeczonej umowy sprzedaży, ponad kwotę zadatku, zbliżyła się swą wysokością do wskazanej w umowie przedwstępnej kwoty umówionej ceny.

W razie zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży uiszczona przez kupujących kwota podlegałaby zarachowaniu na poczet ustalonej ceny i stała świadczeniem definitywnym. Ponieważ jednak nie doszło do zawarcia przyrzeczonej umowy sprzedaży, kwota zapłacona na poczet ceny powinna zostać zwrócona, jako świadczenie nienależne (art. 410 § 2 k.c.). Nienależne świadczenie powinno być przy tym zwrócone w pełnym zakresie, tj. bez możliwości ograniczenia jego wysokości na podstawie art. 409 k.c.

Bezzasadny jest także zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art.5 k.c.

Jak wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie, pozwany na przestrzeni ponad dwóch lat przyjmował pieniądze od powodów i z nich korzystał, choćby remontując lokal, w którym zamieszkiwał z partnerką. Pozwany wiedział o przeszkodach do zawarcia umowy przyrzeczonej (początkowo brak księgi wieczystej, nieuregulowane sprawy podatkowe, brak ostatecznego konsensusu, co do ceny). W efekcie do zawarcia umowy przyrzeczonej nie doszło. Rację ma Sąd I instancji, że za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego należałoby uznać zatrzymanie przez pozwanego zarówno udziału w nieruchomości, jak i środków pieniężnych uiszczonych przez powodów na poczet ceny, choćby w mniemaniu pozwanego cena wskazana w umowie przedwstępnej była nieadekwatna do rzeczywistej wartości udziałów.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. i obciążył nimi pozwanego.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do odstąpienia od obciążenia pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego. Zdaniem Sądu Okręgowego, skoro pozwany zapoznał się z treścią wyroku Sądu I instancji oraz argumentacją zawartą w jego uzasadnieniem, a mimo to zdecydował się na złożenie apelacji, która była całkowicie bezzasadna, to powinien ponieść koszty postępowania wywołane swoim działaniem.

Wysokość kosztów obciążających pozwanego na rzecz powodów została określona na podstawie § 10 ust. 1 pkt1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 poz.265) .

Wysokość kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu urzędu w postepowaniu apelacyjnym została określona na podstawie §8 pkt 5 w zw. z § 16 ust. 1 pkt1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu

( Dz. U. z 2019 r. poz.68 ).