Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Lisowska

Protokolant: sekr. sąd. Judyta Masłowska

po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2020r. w Piszu na rozprawie

sprawy z wniosku A. K. (1)

z udziałem C. L. (1)

o podział majątku wspólnego

p o s t a n a w i a:

I.  Ustalić, że w skład majątku wspólnego A. K. (1) i C. L. (1) wchodzącą:

1)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 8,8200 ha, położona w obrębie R., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 147 640 zł (sto czterdzieści siedem tysięcy sześćset czterdzieści złotych),

2)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...) powierzchni 0,2500 ha, położona w obrębie S., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 78 210 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy dwieście dziesięć złotych),

3)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 2,1429 ha, położona w obrębie K., gmina B., powiat (...), województwo (...) oraz z działki gruntu o numerze geod.(...), o powierzchni 1,7841 ha, położona w obrębie M., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 149 160 zł (sto czterdzieści dziewięć tysięcy sto sześćdziesiąt złotych),

4)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...)o łącznej powierzchni 10,9300 ha, położona w obrębie R., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 175 280 zł (sto siedemdziesiąt pięć tysięcy dwieście osiemdziesiąt złotych),

5)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 4,6500 ha, położona w obrębie S., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 112 840 zł (sto dwanaście tysięcy osiemset czterdzieści złotych),

6)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod.(...), o powierzchni 3,5300 ha, położona w obrębie S., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 50 450 zł (pięćdziesiąt tysięcy czterysta pięćdziesiąt złotych),

7)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod.(...), o powierzchni 3,0200 ha, położona w obrębie R., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 138 620 zł (sto trzydzieści osiem tysięcy sześćset dwadzieścia złotych),

8)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 1,7600 ha, położona w obrębie S., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 26 590 zł (dwadzieścia sześć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt złotych),

9)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 5,8200 ha, położona w obrębie S., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 168 200 zł (sto sześćdziesiąt osiem tysięcy dwieście złotych),

10)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 22,8478 ha, w tym działka o nr (...) zabudowana domem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi, położona w obrębie Z., gmina B., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 482 020 zł (czterysta osiemdziesiąt dwa tysiące dwadzieścia złotych),

11)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 9,8869 ha, położona w obrębie T., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 417 360 zł (czterysta siedemnaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych),

12)  nieruchomość zabudowana składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), położona w obrębie J., gmina P., powiat (...), województwo (...), dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) o wartości 311 040 zł (trzysta jedenaście tysięcy czterdzieści złotych)

13)  ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa (...). Usługi (...)”:

a) ciągnik samochodowy siodłowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 o wartości 18 000 zł (osiemnaście tysięcy złotych),

b)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...) , rok prod. 1995 o wartości 11 000 zł (jedenaście tysięcy złotych),

c)  naczepa ciężarowa rolnicza (wywrotka) marki F. typ (...), model (...), nr rej. (...), rok prod. 2008 o wartości 38 200 zł (trzydzieści osiem tysięcy dwieście złotych),

d)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki F. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2000 o wartości 11 800 zł (jedenaście tysięcy osiemset złotych),

e)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki F. model(...), nr rej. (...), rok prod. 1995 o wartości 15 000 zł (piętnaście tysięcy złotych),

f)  samochód ciężarowy skrzyniowy M. model (...) nr rej. (...) , rok prod. 1996 o wartości 59 500 zł (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy pięćset złotych),

g)  kwota 9 840 zł (dziewięć tysięcy osiemset czterdzieści złotych) uzyskana ze sprzedaży koparki L. (...) rok prod. 1996,

h)  kwota 8 610 zł (osiem tysięcy sześćset dziesięć złotych) uzyskana ze sprzedaży ładowarki kołowej H. (...) rok prod. 1993,

i)  kwota 49 200 zł (czterdzieści dziewięć tysięcy dwieście złotych) uzyskana ze sprzedaży samochodu ciężarowego marki V. (...) rok prod. 2000,

j)  kwota 3 690 zł (trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt złotych) uzyskana ze sprzedaży ciągnika siodłowego marki V. (...)rok prod. 1998 , nr rej. (...),

k)  kwota 3 690 zł (trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt złotych) uzyskana ze sprzedaży naczepy ciężarowej marki G. model (...), rok prod. 1992, nr rej. (...),

l)  kwota 94 200 zł (dziewięćdziesiąt cztery tysiące dwieście złotych) stanowiąca równowartość ładowarki kołowej O. (...) ,

m)  kwota 21 200 zł (dwadzieścia jeden tysięcy dwieście złotych) stanowiąca równowartość samochodu osobowego marki B. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2003,

14)  kwota 5 263 zł (pięć tysięcy dwieście sześćdziesiąt trzy złote) stanowiącą równowartość ciągnika marki U. model (...) nr rej. (...), rok prod. 1996,

15)  ciągnik rolniczy marki D. model (...), rok prod. 1979 o wartości 14 500 zł (czternaście tysięcy pięćset złotych),

16)  walec do gruntu C. (...), rok prod. 2006 o wartości 86 200 zł (osiemdziesiąt sześć tysięcy dwieście złotych),

17)  maszyna do ciuków siana o wartości 8 350 zł (osiem tysięcy trzysta pięćdziesiąt złotych),

18)  ładowacz czołowy T. o wartości 8 000 zł (osiem tysięcy złotych),

19)  ciągnik rolniczy kołowy marki F. typ (...) model (...), nr rej. (...), rok prod. 2009 o wartości 58 400 zł (pięćdziesiąt osiem tysięcy czterysta złotych),

20)  przyczepa ciężarowa rolnicza (wywrotka) marki F. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2010 o wartości 40 400 zł (czterdzieści tysięcy czterysta złotych),

21)  pług rolniczy czteroskibowy o wartości 14 800 zł (czternaście tysięcy osiemset złotych),

22)  kontener biurowy o wartości 6 950 zł (sześć tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt złotych),

23)  3 x zabytkowe komody po renowacji każda o wartości 2 000 zł o łącznej wartości 6 000 zł (sześć tysięcy złotych),

24)  jedna zabytkowa komoda po renowacji o wartości 6 000 zł (sześć tysięcy złotych),

25)  zestaw sypialniany ( łóżko, szafka nocna, dwie komody) – o łącznej wartości 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych),

26)  zestaw kanap skórzanych o wartości 1 500 zł (jeden tysiąc pięć złotych),

27)  kwota 25 000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych) stanowiąca równowartość samochodu osobowego marki N. (...) o nr rej. (...),

28)  kwota 1 500 zł (jeden tysiąc pięćset złotych) stanowiąca równowartość trzymiesięcznego źrebaka,

29)  kwota 25 000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych) stanowiąca równowartość samochodu osobowego T. (...) rok prod. 2004 nr rej. (...),

30)  kwota 205 700,94 zł (dwieście pięć tysięcy siedemset złotych 94/100) zwrócona uczestnikowi C. L. (1) przez Skarb Państwa – Nadleśnictwo M. tytułem zabezpieczenie należytego wykonania umów zawartych w postępowaniach przetargowych z Nadleśnictwem M.,

31)  kwota 1 006 815,50 zł (jeden milion sześć tysięcy osiemset piętnaście złotych 50/100) tytułem środków uzyskanych w ramach dopłat bezpośrednich po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej przez uczestnika C. L. (1) ,

32)  kwota 1 977,51 zł (jeden tysiąc dziewięćset siedemdziesiąt siedem złotych 51/100) znajdująca się na rachunkowy bankowym C. L. (1) w (...) Bank S.A.,

33)  kwota 131 779,10 zł (sto trzydzieści jeden tysięcy siedemset siedemdziesiąt dziewięć złotych 10/100) tytułem środków uzyskanych w ramach dopłat bezpośrednich po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej przez wnioskodawczynię A. K. (1),

34)  pianino o wartości 550 zł (pięćset pięćdziesiąt złotych),

35)  samochód specjalny marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994, wchodzący w skład przedsiębiorstwa (...). Usługi (...) o wartości 52 500 zł (pięćdziesiąt dwa tysiące pięćset złotych).

II.  Ustalić, iż uczestnik postępowania C. L. (1) poniósł nakład z majątku osobistego na majątek wspólny w łącznej kwocie 36 554 zł (trzydzieści sześć tysięcy pięćset pięćdziesiąt cztery złote).

III.  Dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni A. K. (1) i uczestnika postępowania C. L. (1) w ten sposób , że:

a)  wnioskodawczyni A. K. (1) przyznać składniki majątku wskazane w punkcie I podpunktach od 1) do 9) i 33) niniejszego orzeczenia,

b)  uczestnikowi postępowania C. L. (1) przyznać składniki majątku wskazane w punkcie I podpunktach od 10) do 32) niniejszego orzeczenia.

IV.  Zarządzić sprzedaż w drodze licytacji publicznej składników majątku wskazanych w punktach 34) i 35) niniejszego orzeczenia.

V.  Ustalić, że wnioskodawczyni A. K. (1) i uczestnik postępowania C. L. (1) otrzymają po 1/2 części z kwot otrzymanych w wyniku sprzedaży egzekucyjnej składników majątku zarządzonej w pkt. V niniejszego orzeczenia po odjęciu poniesionych kosztów sprzedaży.

VI.  Zasądzić od uczestnika postępowania C. L. (1) na rzecz wnioskodawczyni A. K. (1) tytułem dopłaty kwotę 949 293,93 zł (dziewięćset czterdzieści dziewięć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote 93/100), przy czym zasądzoną spłatę rozłożyć na 6 (sześć) rat rocznych, pięć rat w kwocie po w kwocie po 158 215,65 zł (sto pięćdziesiąt osiem tysięcy dwieście piętnaście złotych 65/100) i jedna rata w kwocie 158 215,68 zł (sto pięćdziesiąt osiem tysięcy dwieście piętnaście złotych 68/100), płatnych do dnia 31 grudnia każdego roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Przy czym pierwsza rata płatna jest do dnia 31 grudnia tego roku, po którym nastąpi uprawomocnienie orzeczenia.

VII.  Zasądzić od wnioskodawczyni A. K. (1) na rzecz uczestnika postępowania C. L. (1) kwotę 18 277 zł (osiemnaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu połowy nakładów poniesionych przez uczestnika C. L. (1) po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej z majątku osobistego ma majątek wspólny zainteresowanych, przy czym kwota ta płatna jest w ciągu 3 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia.

VIII.  Zobowiązać wnioskodawczynię A. K. (1) i uczestnika postępowania C. L. (1) do wzajemnego wydania składników otrzymanych w wyniku podziału majątku.

IX.  Ustanowić na nieruchomości wskazanej w punkcie I ppkt. 10) niniejszego orzeczenia, która w wyniku podziału majątku została przyznana uczestnikowi postępowania C. L. (1) hipotekę przymusową w kwocie 400 000 zł (czterysta tysięcy złotych) na rzecz A. K. (1) celem zabezpieczenia części spłaty w kwocie 400 000 zł (czterysta tysięcy złotych) orzeczonej na rzecz A. K. (1) zgodnie z pkt. VI orzeczenia.

X.  Ustanowić na nieruchomości wskazanej w punkcie I ppkt. 11) niniejszego orzeczenia, która w wyniku podziału majątku została przyznana uczestnikowi postępowania C. L. (1) hipotekę przymusową w kwocie 400 000 zł (czterysta tysięcy złotych) na rzecz A. K. (1) celem zabezpieczenia części spłaty w kwocie 400 000 zł (czterysta tysięcy złotych) orzeczonej na rzecz A. K. (1) zgodnie z pkt. VI orzeczenia.

XI.  Ustanowić na nieruchomości wskazanej w punkcie I ppkt. 12) niniejszego orzeczenia, która w wyniku podziału majątku została przyznana uczestnikowi postępowania C. L. (1) hipotekę przymusową w kwocie 149 293,93 zł (sto czterdzieści dziewięć dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote 93/100) na rzecz A. K. (1) celem zabezpieczenia części spłaty w kwocie 149 293,93 zł (sto czterdzieści dziewięć dwieście dziewięćdziesiąt trzy złote 93/100) orzeczonej na rzecz A. K. (1) zgodnie z pkt. VI orzeczenia.

XII.  Oddalić wniosek uczestniczka C. L. (1) o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym.

XIII.  Nakazać pobrać od uczestnika postępowania C. L. (1) na rzecz Skarbu Państwa– Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 500 zł (pięćset złotych) tytułem połowy opłaty od wniosku, od uiszczenia której wnioskodawczyni A. K. (1) została zwolniona.

XIV.  Nakazać pobrać od uczestnika postępowania C. L. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 9 440,42 zł (dziewięć tysięcy czterysta czterdzieści złotych 42/100) tytułem brakujących zaliczek na poczet opinii biegłych.

XV.  Uchylić zwolnienie z obowiązku ponoszenia części kosztów sądowych udzielone wnioskodawczyni A. K. (1) na czas trwania postępowania.

XVI.  Nakazać pobrać od wnioskodawczyni A. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa– Sądu Rejonowego w Piszu kwotę 15 740,42 zł (piętnaście tysięcy siedemset czterdzieści złotych 42/100) tytułem brakujących zaliczek na poczet opinii biegłych.

XVII.  Orzec, iż zainteresowani ponoszą pozostałe koszty postępowania we własnym zakresie.

Sygn. akt I Ns 358/15

UZASADNIENIE

A. K. (1) wystąpiła z wnioskiem o podział majątku wspólnego byłych małżonków wskazując jako uczestnika postępowania C. L. (1).

Wnioskodawczyni podała, że związek małżeński zainteresowani zawarli 30 stycznia 1999 roku, małżonków łączył ustrój wspólności majątkowej. Sąd Rejonowy w Szczytnie VIII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Piszu wyrokiem wydanym 29 maja 2014 roku w sprawie VIII RC 20/14, ustanowił z dniem 4 września 2012 roku rozdzielność majątkową między zainteresowanymi.

Wnioskodawczyni wskazała, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych mającego ulec podziałowi wchodzą:

36)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 8,8200 ha, położona w obrębie R., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

1)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 0,2500 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

37)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 2,1429 ha, położona w obrębie K., gmina B., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

38)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 1,7841 ha, położona w obrębie M., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

39)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...) o łącznej powierzchni 10,9300 ha, położona w obrębie R., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

40)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 4,6500 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

41)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 3,5300 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

42)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 3,0200 ha, położona w obrębie R., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

43)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 1,7600 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

44)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 5,8200 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

45)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...) o łącznej powierzchni 22,8478 ha, w tym działka o nr (...) zabudowana domem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi, położona w obrębie Z., gmina B., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

46)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 9,8869 ha, położona w obrębie T., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

47)  nieruchomość zabudowana składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), położona w obrębie J., gmina P., zabudowana budynkiem mieszkalnym, budynkiem gospodarczym i garażem, dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego sądowego,

48)  ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa (...). Usługi (...)”:

a)  ciągnik samochodowy siodłowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

b)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 – sprzedany w dniu 02.10.2012r. przez uczestnika za cenę 3 690 zł,

c)  samochód osobowy marki B. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2003, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego – nabyty 17.11.2011r. i będący w posiadaniu uczestnika,

d)  naczepa ciężarowa marki G. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1992 – sprzedana przez uczestnika w dniu 03.10.2015r. za cenę 3 690 zł,

e)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1995, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

f)  samochód ciężarowy skrzyniowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1997, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego – uszkodzony po ustaniu wspólności i naprawiony za środki pochodzące z odszkodowania od firmy ubezpieczającej sprawcę zdarzenia,

g)  naczepa ciężarowa rolnicza (wywrotka) marki F. typ (...), model (...), nr rej. (...), rok prod. 2008, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

h)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki V. model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2000 – sprzedana przez uczestnika w dniu 07.10.2015r. za cenę 49 200 zł,

i)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki F. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2000, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

j)  ciągnik rolniczy marki D., model (...), rok prod. 1979, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

k)  samochód specjalny marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

l)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki (...) model (...), nr rej. (...), rok produkcji 1995, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

m)  ładowarka kołowa H. (...), rok prod. 1993, nr fabryczny (...) – zakupiona w 2010 roku, sprzedana przez uczestnika w dniu 27.04.2015r. za cenę 8 610 zł,

n)  ładowarka kołowa H. (...), rok prod. 1993, o wartości 70 000 zł – zakupiona w 2011 roku i widniejąca w poz. 4 ewidencji środków trwałych za marzec 2016 roku,

o)  koparka marki L. model (...), rok prod. 1996 o wartości 70 000 zł – zakupiona w 2011 roku i sprzedana przez uczestnika w dniu 03.10.2015r. za cenę 9 840 zł, która to cena zdaniem wnioskodawczyni została rażąco zaniżona,

p)  ładowarka kołowa model O. (...), rok prod. 2004, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego – zakupiona 04.10.2011r., widniejąca w ewidencji środków trwałych,

q)  walec do gruntu (...), rok prod. 2006, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

r)  kontener biurowy o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

49)  ciągnik rolniczy kołowy marki F.typ (...), model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2009, o wartości 60 000 zł,

50)  ciągnik rolniczy kołowy marki U. model (...), nr rej. (...), rok produkcji 1977, o wartości 12 500 zł,

51)  pług rolniczy czteroskibowy o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

52)  kombajn zbożowy o wartości 6 000 zł,

53)  maszyna do ciuków siana, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

54)  przyczepa ciężarowa rolnicza – wywrotka marki (...), model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2010, o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

55)  konie – 6 sztuk – o wartości 36 000 zł,

56)  ładowacz czołowy T., (...) wraz z osprzętem, o wartości 8 000 zł,

57)  samochód osobowy marki T. (...), rok prod. 2004, o wartości 25 000 zł – kierujący tym pojazdem w 2013 roku był sprawcą zdarzenia drogowego, uczestnik nie przedłożył dowodu zezłomowania pojazdu,

58)  3 x zabytkowe komody po renowacji, każda o wartości 2 000 zł, o łącznej wartości 6 000 zł,

59)  jedna zabytkowa komoda po renowacji, o wartości 6 000 zł,

60)  zestaw sypialniany (łóżko, szafka nocna, dwie komody), o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

61)  zestaw kanap skórzanych o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

62)  pianino o wartości ustalonej przez powołanego w sprawie biegłego,

63)  samochód osobowy marki N. (...), nr rej. (...), o wartości 25 000 zł – nabyty 03.10.2008r. i zbyty przez uczestnika w dniu 01.10.2012r. w drodze darowizny bez zgody i wiedzy wnioskodawczyni,

64)  kwota 70 000 zł wraz z oprocentowaniem, zgromadzona na lokacie Standard M. Lokata (...),

65)  kwota 100 000 zł wraz z oprocentowaniem, zgromadzona na lokacie Standard M. Lokata (...),

66)  kwota 42 900 zł zwrócona uczestnikowi przez E. F. wobec nie podpisania umowy przyrzeczonej sprzedaży nieruchomości rolnej między zainteresowanymi a E. F.,

67)  kwota 199 791,88 zł zwrócona uczestnikowi C. L. (1) przez Skarb Państwa – Nadleśnictwo M. tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umów zawartych w postępowaniach przetargowych z Nadleśnictwem M..

Wnioskodawczyni ostatecznie wniosła o przyznanie jej nieruchomości opisanych w pkt od 1 do 10, a pozostałe składniki majątku uczestnikowi postępowania wskazując, iż znajdują się one w jego posiadaniu lub są mu niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej bądź zostały przez niego zbyte, zaś lokaty zostały przez niego bez wiedzy wnioskodawczyni zlikwidowane i zasądzenie od uczestnika na jej rzecz stosownej dopłaty. Wniosła ustanowienie hipoteki na przyznanych uczestnikowi nieruchomościach, celem zabezpieczenia zasądzonej na jej rzecz od uczestnika dopłaty.

Z ostrożności procesowej, w przypadku uznania przez Sąd, że nieruchomość położona w J., opisana w pkt 13., nie wchodzi w skład majątku wspólnego zainteresowanych, wnioskodawczyni wniosła o zasądzenie na jej rzecz od uczestnika postępowania kwoty 300 000 zł tytułem zwrotu nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika w postaci wybudowania budynku jednorodzinnego, wyremontowania istniejącego budynku gospodarczego oraz wybudowania garażu, który wykorzystywany jest obecnie przez uczestnika jako zaplecze warsztatowe w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Nadto wnioskodawczyni wniosła o rozliczenie w niniejszym postępowaniu:

- pożytków uzyskanych przez uczestnika z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i rolnej wykorzystującej pracę pracowników, a nie osobistą uczestnika, i maszyny będące składnikami majątku wspólnego. Przy czym wniosek ten ostatecznie cofnęła na rozprawie w dniu 10 maja 2018 roku (k. 1449),

- środków finansowych pobranych przez uczestnika po ustaniu wspólności majątkowej z tytułu dopłat bezpośrednich, dopłat ONW i rolnośrodowiskowych oraz zalesieniowych do przedmiotowych nieruchomości,

- środków finansowych zgromadzonych na dzień ustania wspólności majątkowej na rachunkach bankowych uczestnika,

- środków finansowych uzyskanych przez uczestnika z tytułu odszkodowań za szkody spowodowane w ciągniku samochodowym siodłowym marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 oraz w samochodzie ciężarowym skrzyniowym marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1997.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni wskazała, że wszystkie wymienione we wniosku nieruchomości zostały nabyte przez zainteresowanych w czasie trwania związku małżeńskiego za środki pochodzące z ich majątku wspólnego. Od 1995 roku zainteresowani pozostawali w narzeczeństwie. W okresie tym, pomimo, iż formalnie działalność gospodarcza „(...). Usługi (...), C. L. (1)” zarejestrowana była na uczestnika, faktycznie prowadził ją ojciec uczestnika H. L., a dochodami z tej działalności dysponowali wyłącznie rodzice uczestnika, do tego stopnia, że spotykając się z wnioskodawczynią uczestnik musiał prosić rodziców o kieszonkowe. Sytuacja ta zmieniła się dopiero po ślubie zainteresowanych i w wyniku ingerencji wnioskodawczyni, co doprowadziło do konfliktu między zainteresowanymi, a rodzicami uczestnika. Dopiero ta zmiana relacji pozwoliła młodym małżonkom na wspólne osiąganie dochodów, albowiem w późniejszym okresie czasu, po odchowaniu przez wnioskodawczynię dziecka i ukończeniu edukacji, również wnioskodawczyni włączyła się do procesu działalności uczestnika i razem współpracowali w prowadzeniu działalności i razem wypracowywali dochód. Podczas małżeństwa zainteresowani utrzymywali się zarówno z działalności gospodarczej prowadzonej na nazwisko uczestnika, jak również z dochodu uzyskiwanego z prowadzenia od 1999 roku gospodarstwa rolnego.

W ocenie wnioskodawczyni zaproponowany przez nią podział nieruchomości spowoduje, że każdy z zainteresowanych będzie miał swoje oddzielne źródło utrzymania. Uczestnik nadal będzie prowadził działalność gospodarczą, do czego niezbędne mu są nieruchomości wskazane przez wnioskodawczynię w propozycji podziału, a dodatkowo stanie się wyłącznym właścicielem gruntów już zalesionych, za które została przyznana dotacja na okres 20 lat. Natomiast wnioskodawczyni otrzyma gospodarstwo rolne, którego prowadzenie będzie kontynuowała celem utrzymania siebie i syna zainteresowanych, na łożenie którego została zobowiązana w wyroku rozwodowym.

Uczestnik postępowania C. L. (1) co do zasady przychylił się do wniosku o podział majątku wspólnego. Wniósł o ustalenie nierównych udziałów zainteresowanych w majątku wspólnym, w proporcji 3/4 na rzecz uczestnika i 1/4 na rzecz wnioskodawczyni.

Ostatecznie (pismo z 22.03.2018r. k. 1226-1234 i pismo z 10.08.2020r. k. 2034-2045) podniósł, że nieruchomości opisane w pkt 11, 12 i 13 stanowią jego majątek osobisty, bowiem zostały nabyte za środki zgromadzone przez uczestnika przed zawarciem związku małżeńskiego. Co do pozostałych nieruchomości, zakwestionował ich wartość i wniósł o dokonanie ich podziału w ten sposób, aby wnioskodawczyni przyznać te opisane w pkt 2, 3, 4, 6 i 10, natomiast pozostałe przyznać uczestnikowi.

Co do ruchomości uczestnik zakwestionował ich wartości podane przez wnioskodawczynię. Podniósł, iż w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodzą jedynie:

- samochód osobowy marki B. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2003, który został przez uczestnika sprzedany po ustaniu wspólności,

- jedna komoda po renowacji,

- zestaw sypialniany,

- zestaw skórzanych kanap,

- pianino.

Uczestnik wskazał, że pozostałe ruchomości zostały zużyte, sprzedane lub zezłomowane w trakcie małżeństwa zainteresowanych bądź nie należą do majątku wspólnego zainteresowanych, albowiem stanowią one składniki przedsiębiorstwa i gospodarstwa rolnego wchodzącego w skład majątku osobistego uczestnika, i jako zorganizowana całość nabyta przed powstaniem wspólności ustawowej nie podlegają podziałowi w niniejszym postępowaniu. W toku postępowania podniósł, że składniki przedsiębiorstwa i gospodarstwa rolnego zostały zakupione za środki pochodzące ze sprzedaży ruchomości nabytych przez uczestnika lub jego rodziców przed zawarciem związku małżeńskiego przez zainteresowanych. Dodał, że samochód marki T. został zezłomowany w związku z wypadkiem mającym miejsce w 2013 roku, ciągnik U. i kontener biurowy zostały w trakcie trwania małżeństwa zainteresowanych sprzedany siostrze wnioskodawczyni, konie zostały sprzedane w czasie trwania małżeństwa, ładowacz T. uległ zniszczeniu w czasie trwania wspólności, a samochód osobowy marki N. (...) został za zgodą wnioskodawczyni zbyty w drodze darowizny.

Z ostrożności, w przypadku uznania przez Sąd, że wszystkie wymienione przez wnioskodawczynię ruchomości wchodzą w skład majątku wspólnego zainteresowanych, uczestnik wniósł o przyznanie wnioskodawczyni pianina i samochodu marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994.

Zaprzeczył, że jest posiadaczem lokat opisanych w pkt 43 i 44 oraz, że na dzień ustania wspólności posiadał wierzytelność wobec E. F. wymienioną w pkt 45 w wysokości 42 900 zł.

Uczestnik zaprzeczył, że rozliczeniu w niniejszym postępowaniu podlegają kwoty wymienione w pkt 51-53 wniosku, tj. kwoty zwrócone uczestnikowi przez Nadleśnictwo M. tytułem zabezpieczenia należytego wykonania zawartych umów. Wniósł też o oddalenie wniosku wnioskodawczyni o rozliczenie w niniejszym postępowaniu pobranych przez niego płatności do przedmiotowych nieruchomości.

Uczestnik wniósł o ustalenie, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodzi ponadto kwota 151 000 złotych wypłacona przez wnioskodawczynię w okresie od 31.01.2012r. do 04.09.2012r. z rachunku bankowego w (...)- (...) Banku Spółdzielczym i z rachunku bankowego w (...) Bank S.A.

Wniósł nadto o rozliczenie w niniejszym postępowaniu:

- środków finansowych pobranych przez wnioskodawczynię po ustaniu wspólności majątkowej z tytułu dopłat bezpośrednich, dopłat ONW i rolnośrodowiskowych oraz zalesieniowych do przedmiotowych nieruchomości,

- środków finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych wnioskodawczyni na dzień ustania wspólności majątkowej.

Ponadto, uczestnik wniósł o rozliczenie w niniejszym postępowaniu spłaconego przez niego po ustaniu wspólności długu wspólnego zainteresowanych oraz poniesionych przez niego po ustaniu wspólności ciężarów wynikających z utrzymania nieruchomości wspólnych, tj.:

-

kwoty 35 847 zł spłaconej z tytułu umowy kredytu inwestycyjnego zawartej 29.07.2008r. z (...)- (...) Bankiem Spółdzielczym w P.,

-

kwoty 125 580 zł z tytułu uiszczonych podatków VAT, PIT-4, PPL, PIT-5, PIT-36L oraz podatków rolnych, leśnych i od nieruchomości uiszczonych za nieruchomości wymienione we wniosku o podział majątku wspólnego,

-

kwoty 51 693,60 zł z tytułu uiszczonych opłat za korzystanie ze środowiska za nieruchomości wymienione we wniosku o podział majątku wspólnego,

-

kwoty 228 210,92 zł z tytułu poniesionych opłat (za media i inne) związanych z utrzymaniem nieruchomości wymienionych we wniosku o podział majątku wspólnego,

-

kwoty 4 920 zł z tytułu poniesionych kosztów remontu silnika w ciągniku D. z 1979 roku i remontu ciągnika marki F. o nr rej. (...).

Wnioskodawczyni przychyliła się do wniosku uczestnika o rozliczenie w niniejszym postępowaniu kredytu inwestycyjnego spłaconego po ustaniu wspólności przez uczestnika postępowania. Wniosła o oddalenie wniosku uczestnika o rozliczenie poniesionych przez uczestnika po ustaniu wspólności wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem składników majątku wspólnego (pismo k. 1446-1447, 2117-2119). Podniosła, że przedłożone przez uczestnika wydruki wpłat nie stanowią dowodu na fakt, że wpłaty te dotyczyły wyłącznie majątku wspólnego zainteresowanych. Ponadto, od 2012 roku wszystkie składniki majątku wspólnego pozostawały w posiadaniu uczestnika, który całkowicie pozbawił wnioskodawczynię możliwości korzystania z nich i pobierania pożytków. Przez te wszystkie lata wyłącznie uczestnik rozporządzał majątkiem wspólnym i czerpał z niego korzyści z wyłączeniem wnioskodawczyni lub wbrew jej stanowisku.

Wnioskodawczyni zaprzeczyła, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodzi kwota 151 000 złotych. Wskazała, że posiadała pełnomocnictwo od uczestnika do dokonywania wszelkich czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i rolnej. Przedmiotowe środki w całości zostały spożytkowane na bieżące potrzeby działalności gospodarczej oraz gospodarstwa rolnego, na opłacenie rachunków nie przelewowych związanych z tymi działalnościami, na spłatę ceny zakupu nieruchomości nr (...) położonej w S. oraz na prace związane z remontem budynku posadowionego na tej nieruchomości. Uczestnik wiedział o każdej wypłacie środków z rachunku i przelewie.

Sąd ustalił, co następuje:

A. K. (1) i C. L. (1) związek małżeński zawarli 30 stycznia 1999 roku, małżonków łączył ustrój ustawowej wspólności majątkowej. Ze związku tego zainteresowani posiadają syna M. L. urodzonego w (...) roku.

Sąd Rejonowy w Szczytnie VIII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Piszu wyrokiem wydanym 29 maja 2014 roku w sprawie VIII RC 20/14, ustanowił z dniem 4 września 2012 roku rozdzielność majątkową A. K. (1) i C. L. (1).

Związek małżeński A. K. (1) i C. L. (1) rozwiązany został przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 9 kwietnia 2014 roku wydanym w sprawie VI RC 1702/12, z winy obu stron.

(okoliczności bezsporne, dowód: odpis wyroku Sądu Rejonowego w Szczytnie w sprawie VIII RC 20/14 k. 12; odpis prawomocnego wyroku rozwodowego wraz z pisemnym uzasadnieniem k. 697-697v, 698-701v)

W dacie zawarcia związku małżeńskiego A. K. (1) miała 18 lat i uczęszczała do trzeciej klasy liceum ogólnokształcącego, a C. L. (1) miał 24 lata. Obydwoje nie posiadali żadnych nieruchomości, ruchomości ani oszczędności. C. L. (1) od 1994 posiadał zarejestrowaną działalność gospodarczą pod firmą „Usługi (...)”. W rzeczywistości jednak firmą zarządzali jego rodzice. Pracował on u swoich rodziców i korzystał z ich sprzętu ruchomego, przy czym nie otrzymywał stałego comiesięcznego wynagrodzenia za pracę, a jedynie doraźne kwoty na swoje wydatki i rozrywkę, o które to pieniądze musiał prosić rodziców.

Po zawarciu związku małżeńskiego, młodzi małżonkowie na krótko zamieszkali u rodziców C. L. (1). Dochodziło pomiędzy nimi, a rodzicami C. L. (1) do notorycznych awantur na tle finansowym. C. L. (1) miał pretensje do rodziców o to, że ciągle musi upominać się o swoje pieniądze i nie może dysponować pieniędzmi firmowymi. Z uwagi na powyższe, młodzi małżonkowie wyprowadzili się i zamieszkali u rodziców A. K. (1). Pozostawali na ich utrzymaniu. A. K. (1) kontynuowała naukę w liceum. C. L. (1) z dniem 30 czerwcu 1999 roku wyrejestrował działalność gospodarczą, podejmował prace dorywcze, zajmował się też sprzedażą papierosów i alkoholu. W 1999 roku rodzice A. K. (1) darowali młodym małżonkom gospodarstwo rolne oznaczone nr geod. (...), o łącznej powierzchni 5,8200 ha, położone w S.. Niedługo potem małżonkowie zamieszkali na tym gospodarstwie, a C. L. (1) zajął się jego prowadzeniem.

Od kwietnia do grudnia 2002 roku A. K. (1) zatrudniona była na umowę o pracę w Starostwie Powiatowym w P.. W grudniu 2002 roku urodziła syna, zajmowała się jego wychowaniem i prowadzeniem domu. W wychowaniu małoletniego pomagali jedni i drudzy dziadkowie. Następnie A. K. (1) kontynuowała edukację na studiach zaocznych, po których rozpoczęła pracę w Powiatowym Urzędzie Pracy w P..

C. L. (1) od 15 lipca 2002 roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą Usługi (...), a od 1 listopada 2008 roku pod firmą (...). Początkowo korzystał ze sprzętu ruchomego swoich rodziców, a stopniowo wyposażał się we własny sprzęt niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej i pracy na gospodarstwie rolnym. Z czasem prowadzona przez niego działalność gospodarcza stała się bardzo dochodowa.

A. K. (1) pomagała mężowi w pracach na gospodarstwie rolnym i przy prowadzeniu działalności gospodarczej. W 2009 roku zrezygnowała z pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy aby na pełen etat pomagać mężowi w prowadzeniu gospodarstwa i rozwijającej się firmy. Zajmowała się całą biurowością firmy, a na gospodarstwie pomagała w pracach sezonowych i przy zalesieniach. Oprócz tego sprawowała opiekę nad synem i zajmowała się prowadzeniem domu.

(dowód: informacja Burmistrza P. o działalności gospodarczej uczestnika widniejącej w ewidencji k. 573; decyzja o wykreśleniu działalności gospodarczej uczestnika k. 147; wydruk z (...) k. 195; świadectwo szkolne wnioskodawczyni k. 146; decyzja o przyznaniu wnioskodawczyni zasiłku macierzyńskiego k. 197; świadectwa pracy wnioskodawczyni k. 198-200v; zaświadczenie o uczestnictwie w konferencji k. 196; zaświadczenie o podleganiu przez wnioskodawczynię ubezpieczeniu społecznemu rolników k. 277; zeznania świadków: M. M. k. 171v-174, K. L. k. 302-303, L. L. k. 303-303v, H. L. k. 304, M. K. - płyta CD k. 587, C. K. k. 598v-599, W. P. 599v-600, G. O. k. 600-601, L. J. k. 625v-626, S. Z. k. 626-626v, A. K. (2) k. 640v-641, P. K. k. 641, T. P. k. 657-657v)

W czasie trwania wspólności majątkowej A. K. (1) i C. L. (1) nabyli następujące nieruchomości:

1)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 8,8200 ha, położona w obrębie R., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 147 640 zł,

2)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 0,2500 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 78 210 zł,

3)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 2,1429 ha, położona w obrębie K., gmina B., oraz z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 1,7841 ha, położona w obrębie M., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 149 160 zł,

4)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...) o łącznej powierzchni 10,9300 ha, położona w obrębie R., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 175 280 zł,

5)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 4,6500 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 112 840 zł,

6)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 3,5300 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 50 450 zł,

7)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 3,0200 ha, położona w obrębie R., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 138 620 zł,

8)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 1,7600 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 26 590 zł,

9)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 5,8200 ha, położona w obrębie S., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 168 200 zł,

10)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działek gruntu o numerach geod. (...), o łącznej powierzchni 22,8478 ha, w tym działka o nr (...) zabudowana domem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi, położona w obrębie Z., gmina B., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 482 020 zł,

11)  nieruchomość gruntowa rolna składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), o powierzchni 9,8869 ha, położona w obrębie T., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 417 360 zł,

12)  nieruchomość zabudowana składająca się z działki gruntu o numerze geod. (...), położona w obrębie J., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o wartości 311 040 zł.

Nieruchomość opisaną w pkt 9. małżonkowie otrzymali w drodze darowizny od rodziców A. K. (1). Środki na zakup pozostałych nieruchomości pochodziły ze wspólnych dochodów małżonków, w tym z prowadzonej przez C. L. (1) działalności gospodarczej, z kredytów bankowych zaciąganych przez małżonków, jak też z darowizn czynionych na rzecz małżonków przez rodziców C. L. (1).

Na nieruchomości opisanej w pkt 12., A. K. (1) i C. L. (1) wybudowali w 2002 roku budynek mieszkalny, w którym następnie zamieszkali. W 2005 roku wybudowali na tej nieruchomości budynek gospodarczy, stanowiący garaż dla samochodów ciężarowych. Od daty ustania wspólności majątkowej nieruchomość ta jest zamieszkiwana przez C. L. (1) i wykorzystywana przez niego do prowadzenia działalności gospodarczej. Do prowadzenia działalności gospodarczej C. L. (1) wykorzystuje ponadto nieruchomości opisane w pkt. 10. i 11.

(dowód: wydruki z ksiąg wieczystych k. 46-78-80v; wypisy z rejestru gruntów k. 33-45; umowa kredytu hipotecznego na zakup nieruchomości w T. wraz z historią spłat kredytu k. 482-496; umowa poręczenia k. 1238-1238v; oświadczenie współmałżonka dłużnika banku k. 1239; aneks nr (...) do umowy kredytu k. 1240-1240v; aneks nr (...) do umowy kredytu k. 1241-1241v; informacja z Urzędu Skarbowego w P., iż brak jest informacji o darowiznach otrzymanych przez wnioskodawczynię i uczestnikach k. 506; zeznania świadków: M. K. – płyta CD k. 587, Z. W. k. 626, K. K. (1) k. 656, częściowo K. L. k. 302-303, częściowo H. L. k. 304; opinie biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości k. 722-757, 758-798, 799-828, 829-857, 858-886, 887-932, 946-980, 981-1012, 1023-1052, 1053-1135, 1162-1211, 1387-1441 wraz z opiniami uzupełniającymi k. 1560-1566, 1578-1582, 1587-1593, 1596-1602)

Fizyczny podział gospodarstwa rolnego wchodzącego w skład majątku wspólnego A. K. (1) i C. L. (1) jest dopuszczalny i zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej.

(dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu rolnictwa k. 1821-1834)

Na dzień ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, w skład majątku wspólnego A. K. (1) i C. L. (1) wchodziły następujące ruchomości:

1)  ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa (...). Usługi (...)”:

a)  ciągnik samochodowy siodłowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998, o wartości 18 000 zł,

b)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1995, o wartości 11 000 zł,

c)  naczepa ciężarowa rolnicza (wywrotka) marki F. typ (...), model (...), nr rej. (...), rok prod. 2008, o wartości 38 200 zł,

d)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki F. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2000, o wartości 11 800 zł,

e)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki (...) model (...), nr rej. (...), rok produkcji 1995, o wartości 15 000 zł,

f)  samochód ciężarowy skrzyniowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1997, o wartości 59 500 zł,

g)  koparka marki L. model (...), rok prod. 1996 – sprzedana przez uczestnika w dniu 03.10.2015r. za cenę 9 840 zł,

h)  ładowarka kołowa H. (...), rok prod. 1993, nr fabryczny (...) – sprzedana przez uczestnika w dniu 27.04.2015r. za cenę 8 610 zł,

i)  samochód ciężarowy marki V. (...), nr rej. (...), rok produkcji 2000 – sprzedany przez uczestnika w dniu 07.10.2015r. za cenę 49 200 zł,

j)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 – sprzedany przez uczestnika w dniu 02.10.2012r. za cenę 3 690 zł,

k)  naczepa ciężarowa marki G. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1992 – sprzedana przez uczestnika w dniu 03.10.2015r. za cenę 3 690 zł,

l)  ładowarka kołowa model O. (...), rok prod. 2004, o wartości 94 200 zł,

m)  samochód osobowy marki B. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2003, o wartości 21 200 zł,

n)  samochód specjalny marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994, o wartości 52 500 zł,

2)  ciągnik rolniczy kołowy marki U. model (...), nr rej. (...), rok produkcji 1977, o wartości 5 263 zł – zbyty po ustaniu wspólności przez uczestnika,

3)  ciągnik rolniczy marki D., model (...), rok prod. 1979, o wartości 14 500 zł,

4)  walec do gruntu (...), rok prod. 2006, o wartości 86 200 zł,

5)  maszyna do ciuków siana, o wartości 8 350 zł,

6)  ładowacz czołowy T., (...) wraz z osprzętem, o wartości 8 000 zł,

7)  ciągnik rolniczy kołowy marki F. typ (...), model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2009, o wartości 58 400 zł,

8)  przyczepa ciężarowa rolnicza – wywrotka marki (...), model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2010, o wartości 40 400 zł,

9)  pług rolniczy czteroskibowy o wartości 14 800 zł,

10)  kontener biurowy o wartości 6 950 zł,

11)  3 x zabytkowe komody po renowacji, każda o wartości 2 000 zł, o łącznej wartości 6 000 zł,

12)  jedna zabytkowa komoda po renowacji, o wartości 6 000 zł,

13)  zestaw sypialniany (łóżko, szafka nocna, dwie komody), o wartości 650 zł,

14)  zestaw kanap skórzanych o wartości 1 500 zł,

15)  samochód osobowy marki N. (...), nr rej. (...), o wartości 25 000 zł – zbyty przez uczestnika w dniu 01.10.2012r. w drodze umowy darowizny,

16)  trzymiesięczny źrebak – o wartości 1 500 zł,

17)  samochód osobowy marki T. (...), nr rej. (...), rok prod. 2004, o wartości 25 000 zł,

18)  pianino o wartości 550 zł.

(dowód: informacja z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w P. k. 356-356v; faktura VAT k. 389-391; faktura VAT k. 388; faktura VAT k. 362; faktura VAT k. 371; faktura VAT i umowa zakupu wraz z tłumaczeniem na język polski k. 378-381; faktura VAT k. 240 i kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 242; faktura VAT ze sprzedaży k. 127; faktura VAT ze sprzedaży k. 128; faktura VAT ze sprzedaży k. 129; faktura VAT ze sprzedaży k. 130; faktura VAT ze sprzedaży k. 130; faktura VAT k. 24; faktura VAT k. 126 i faktura VAT k. 1343; faktura VAT k. 29; umowa kupna k. 366 i fotografia k. 1637; faktura VAT k. 16; faktura VAT k. 30; faktura VAT k. 377; faktura VAT k. 377; faktura VAT k. 222 i kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 223; umowa kupna k. 385 i umowa darowizny k. 383; ewidencja środków trwałych za lata 2010-2011 k. 509v-510v i za marzec 2016 roku k. 412; zeznania świadka M. K. – płyta CD k. 587; informacja z (...) Związku Hodowców Koni k. 1573; informacja z Urzędu Skarbowego w P. k. 506; akta szkody wyrządzonej 17.12.2013r. przez kierującego samochodem T. (...), nr rej. (...), rok prod. 2004; opinie biegłego sądowego z zakresu szacowania ruchomości k. 1653-1720 i 1927-1939 wraz z ustną opinią uzupełniającą k. 1750-1750v i pisemną opinią uzupełniającą k. 2017-2018)

W dacie ustania wspólności majątkowej, na rachunku bankowym C. L. (1) prowadzonym w (...) Bank S.A. zgromadzone były środki finansowe w łącznej wysokości 1 977,51 złotych. A. K. (1) nie posiadała środków finansowych na rachunkach bankowych.

(dowód: informacje z banków k. 350, 351, 352, 353, 404, 452, 1954, 1976)

Na dzień ustania wspólności majątkowej A. K. (1) i C. L. (1), na rachunku bankowym Skarbu Państwa – Nadleśnictwa M. wpłacone były środki finansowe na zabezpieczenie należytego wykonania umów zawartych przez C. L. (1) w postępowaniach przetargowych z Nadleśnictwem M. w kwocie 199 791,88 złotych. Środki te wraz z odsetkami zostały wypłacone na rachunek bankowy C. L. (1) po ustaniu wspólności majątkowej zainteresowanych. Wypłacona kwota wyniosła łącznie 205 700,94 złotych.

(dowód: informacja z Nadleśnictwa M. k. 505)

Po ustaniu wspólności majątkowej, C. L. (1) spłacił dług wspólny małżonków wynikający z umowy o kredyt inwestycyjny preferencyjny nr (...), zawartej z (...)- (...) Bankiem Spółdzielczym z siedzibą w P., na zakup użytków rolnych położnych w R., w łącznej wysokości 35 847 złotych.

(okoliczności bezsporne, dowód: umowa poręczenia k. 1238-1238v; oświadczenie współmałżonka dłużnika banku k. 1239; aneks nr (...) do umowy kredytu k. 1240-1240v; aneks nr (...) do umowy kredytu k. 1241-1241v; harmonogram spłat k. 1242-1243; historia spłaty kredytu k. 2050-2067)

Po ustaniu wspólności majątkowej, z tytułu złożonych wniosków o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, pomocy wypłaconej w ramach płatności rolnośrodowiskowo-klimatycznych i pomocy wypłaconej w ramach spraw zalesieniowych, A. K. (1) pobrała łącznie 131 779,10 złotych, natomiast C. L. (1) pobrał łącznie 1 006 815,50 złotych.

(dowód: informacja z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa k. 2002 i 2009-2010)

Po ustaniu wspólności majątkowej, C. L. (1) poniósł kwotę 6 352 złotych z tytułu podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości naliczonego za nieruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego.

(dowód: wyciąg z rachunku bankowego uczestnika k. 2070-2078; decyzje w sprawie wymiaru podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości wraz z dowodami opłat k. 1276-1284; podatkowa księga przychodów i rozchodów za październik 2016r. k. 1305v-1306)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przepis art. 43 § 1 k.r.o. zawiera domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 46 k.r.o. od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku w sprawach nie unormowanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku. Podobne odesłanie w kwestiach proceduralnych do przepisów o dziale spadku zawiera przepis art. 567 § 3 k.p.c.

Skład i wartość majątku ulegającego podziałowi ustala Sąd (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c.). Zasadą jest, iż podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do danego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału.

Przepisy regulujące postępowanie o dział spadku (art. 680-689 k.p.c.), jak i przepisy normujące podział majątku wspólnego (art. 566-567 k.p.c.), nie określają wprost sposobów podziału majątku. Odsyłają do uregulowań dotyczących zniesienia współwłasności (art. 688 k.p.c.).

W myśl art. 622 § 2 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c., gdy wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności, sąd wydaje postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych.

W przypadku braku zgodnego wniosku, a zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, sąd dokonuje tego podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno-gospodarczym. Różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne (art. 623 k.p.c. w zw. z art. 687 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c.).

Całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wykazał, że nieruchomości wymienione wyżej w pkt od 1. do 12. zostały nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowanych i za środki pochodzące z ich majątku wspólnego. Powyższe Sąd ustalił w oparciu o treść ksiąg wieczystych prowadzonych dla przedmiotowych nieruchomości, w oparciu o zeznania świadka K. L., H. L., M. K., G. O. (k. 600-601), Z. W. (k. 626), K. K. (1) (k. 656) i T. P. (k. 657-657v) oraz w oparciu o załączone do akt sprawy umowy kredytów zaciąganych przez zainteresowanych na zakup nieruchomości (k. 482-485, 1238-1243) i informację z Urzędu Skarbowego w P. (k. 506).

Z treści ksiąg wieczystych i zeznań wskazanych wyżej świadków wynika, że przed zawarciem związku małżeńskiego z wnioskodawczynią, uczestnik postępowania nie posiadał żadnych nieruchomości. Prawo własności do pierwszej nieruchomości zainteresowani nabyli po zawarciu związku małżeńskiego, w drodze umowy darowizny od rodziców wnioskodawczyni. Prawo własności do pozostałych nieruchomości nabywali za środki pochodzące z ich majątku wspólnego (dochodów z gospodarstwa rolnego i działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestnika), za środki pochodzące z zaciąganych przez nich kredytów, a także za środki pochodzące z darowizn czynionych przez rodziców uczestnika. Uczestnik nie udowodnił jednak, że darowizny od jego rodziców czynione były wyłącznie na jego rzecz. Na poparcie swoich twierdzeń nie przedłożył żadnych dokumentów, a z załączonego do akt sprawy pisma z Urzędu Skarbowego w P. wynika, iż brak jest informacji o darowiznach finansowych otrzymanych przez uczestnika. Powyższe okoliczności i doświadczenie życiowe Sądu, nie pozwalały zatem przyjąć za prawdziwe zeznań świadków K. L. i H. L. w części, w jakiej podali oni, że przekazywane przez rodziców uczestnika kwoty były przedmiotem darowizn czynionych wyłącznie na rzecz uczestnika, a nie obojga małżonków. W ocenie Sądu zeznania te są wynikiem konfliktu istniejącego pomiędzy uczestnikiem i jego rodziną, a wnioskodawczynią i miały na celu wsparcie stanowiska uczestnika w niniejszej sprawie.

Wartości przedmiotowych nieruchomości, wobec braku zgodnego w tej kwestii stanowiska zainteresowanych, Sąd ustalił w oparciu o opinie powołanego w sprawie biegłego sądowego z zakresu szacowania ruchomości P. S.. Biegły w opiniach uzupełniających podtrzymał swoje stanowisko i rzeczowo odniósł się do zarzutów pełnomocnika uczestnika. Sąd w pełni podzielił opinie podstawowe i uzupełniające biegłego, bowiem spełniały one stawiane im wymogi, odzwierciedlały staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia, odpowiadały w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca. Zauważyć należy, iż opinia biegłego podlega, jak i inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c, lecz odróżniają je szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Opinie sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną, poparte są doświadczeniem zawodowym biegłego.

W ten sam sposób Sąd ocenił opinię biegłej sądowej z zakresu rolnictwa, z której jednoznacznie wynika, że fizyczny podział przedmiotowego gospodarstwa rolnego jest dopuszczalny i zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej.

Z uwagi na powyższe Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika uczestnika o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłej z zakresu rolnictwa, uznając, iż zmierzały on jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd dokonał podziału nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego zainteresowanych w sposób zaproponowany przez wnioskodawczynię, to jest w ten sposób, że nieruchomości opisane w pkt 1-9 przyznał wnioskodawczyni, a opisane w pkt 10-12 przyznał uczestnikowi postępowania. Taki podział nieruchomości zapewni wnioskodawczyni i uczestnikowi oddzielne źródło utrzymania. Uczestnik otrzymał nieruchomości, które niezbędne są mu do prowadzenia działalności gospodarczej i z których jedną zamieszkuje, a wnioskodawczyni otrzymała gospodarstwo rolne. Istotne jest, że łączna wartość nieruchomości przyznanych wnioskodawczyni (1 046 990 zł) i nieruchomości przyznanych uczestnikowi (1 210 420 zł) jest zbliżona.

Na podstawie zeznań świadków, załączonych do akt wydruków ewidencji środków trwałych, historii pojazdów, umów kupna-sprzedaży, faktur VAT, kserokopii dowodów rejestracyjnych oraz informacji z Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w P., Sąd ustalił, że na dzień ustania wspólności majątkowej, do majątku wspólnego zainteresowanych wchodziły następujące ruchomości:

1)  ruchomości wchodzące w skład przedsiębiorstwa (...). Usługi (...)”:

a)  ciągnik samochodowy siodłowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998, o wartości 18 000 zł (dowód: faktura VAT i umowa zakupu k. 389-391, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

b)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1995, o wartości 11 000 zł, (dowód: faktura VAT k. 388, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

c)  naczepa ciężarowa rolnicza (wywrotka) marki F. typ (...), model (...), nr rej. (...), rok prod. 2008, o wartości 38 200 zł, (dowód: faktura VAT k. 362, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

d)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki F. model(...) nr rej. (...), rok prod. 2000, o wartości 11 800 zł, (dowód: faktura VAT k. 371, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

e)  naczepa ciężarowa (wywrotka) marki (...) model (...), nr rej. (...), rok produkcji 1995, o wartości 15 000 zł, (dowód: faktura VAT i umowa zakupu wraz z tłumaczeniem k. 378-381, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

f)  samochód ciężarowy skrzyniowy marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1997, o wartości 59 500 zł, (dowód: faktura VAT k. 240, kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 242, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

g)  koparka marki L. model (...), rok prod. 1996 – sprzedana przez uczestnika w dniu 03.10.2015r. za cenę 9 840 zł, (dowód: ewidencja środków trwałych za 2009 rok k. 509, faktura VAT ze sprzedaży k. 127, uczestnik nie kwestionował, że została ona nabyta w czasie trwania wspólności majątkowej)

h)  ładowarka kołowa H. (...), rok prod. 1993, nr fabryczny (...) – sprzedana przez uczestnika w dniu 27.04.2015r. za cenę 8 610 zł, (dowód: ewidencja środków trwałych za 2009 rok k. 509, faktura VAT ze sprzedaży k. 128, uczestnik nie kwestionował, że została ona nabyta w czasie trwania wspólności majątkowej)

i)  samochód ciężarowy marki V. (...), nr rej. (...), rok produkcji 2000 – sprzedany przez uczestnika w dniu 07.10.2015r. za cenę 49 200 zł, (dowód: faktura VAT ze sprzedaży k. 129, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

j)  ciągnik samochodowy siodłowy marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 – sprzedany przez uczestnika w dniu 02.10.2012r. za cenę 3 690 zł, (dowód: faktura VAT ze sprzedaży k. 130, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

k)  naczepa ciężarowa marki G. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1992 – sprzedana przez uczestnika w dniu 03.10.2015r. za cenę 3 690 zł, (dowód: faktura VAT ze sprzedaży k. 130, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

l)  ładowarka kołowa model O. (...), rok prod. 2004, o wartości 94 200 zł, (dowód: faktura VAT z 04.10.2011r. k. 24, według oświadczenia uczestnika ładowarka została rozkradziona w 2012 roku i toczyło się w tym przedmiocie postępowanie przygotowawcze – pismo pełnomocnika uczestnika k. 2044)

m)  samochód osobowy marki B. model (...), nr rej. (...), rok prod. 2003, o wartości 21 200 zł, (dowód: faktura VAT k. 126, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356, faktura VAT ze sprzedaży k. 1343)

n)  samochód specjalny marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994, o wartości 52 500 zł, (dowód: faktura VAT k. 29, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

2)  ciągnik rolniczy kołowy marki U. model (...), nr rej. (...), rok produkcji 1977, o wartości 5 263 zł – zbyty po ustaniu wspólności przez uczestnika (dowód: umowa kupna k. 366, fotografia k. 1657, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356v) - uwagi na informację z Wydziału Komunikacji i brak dowodu sprzedaży, Sąd nie dał wiary twierdzeniom uczestnika, że ciągnik został zbyty w czasie trwania wspólności, którym to twierdzeniom zaprzeczyła wnioskodawczyni,

3)  ciągnik rolniczy marki D., model (...), rok prod. 1979, o wartości 14 500 zł, (dowód: faktura VAT k. 16, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

4)  walec do gruntu (...), rok prod. 2006, o wartości 86 200 zł, (dowód: faktura VAT k. 30, brak dowodu sprzedaży, zużycia lub zezłomowania)

5)  maszyna do ciuków siana, o wartości 8 350 zł, (uczestnik nie zaprzeczył, że została nabyta w czasie trwania wspólności majątkowej)

6)  ładowacz czołowy T., (...) wraz z osprzętem, o wartości 8 000 zł, (dowód: faktura VAT k. 377, brak dowodu iż uległ on zniszczeniu w czasie trwania wspólności majątkowej)

7)  ciągnik rolniczy kołowy marki F. typ (...), model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2009, o wartości 58 400 zł, (dowód: faktura VAT k. 377, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356)

8)  przyczepa ciężarowa rolnicza – wywrotka marki (...), model (...), nr rej. (...), rok produkcji 2010, o wartości 40 400 zł, (dowód: faktura VAT k. 222, kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 223, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356v)

9)  pług rolniczy czteroskibowy o wartości 14 800 zł, (uczestnik nie zaprzeczył, że ten składnik został nabyty w czasie trwania wspólności majątkowej i nie udowodnił, aby uległ zużyciu lub zniszczeniu)

10)  kontener biurowy o wartości 6 950 zł, (dowód: ewidencja środków trwałych za lata 2010-2011 k. 509v-510v i za marzec 2016 roku k. 412)

11)  3 x zabytkowe komody po renowacji, każda o wartości 2 000 zł, o łącznej wartości 6 000 zł, (dowód: zeznania świadka M. K. – płyta CD k. 587)

12)  jedna zabytkowa komoda po renowacji, o wartości 6 000 zł, (dowód: zeznania świadka M. K. – płyta CD k. 587)

13)  zestaw sypialniany (łóżko, szafka nocna, dwie komody), o wartości 650 zł,

14)  zestaw kanap skórzanych o wartości 1 500 zł, (dowód: zeznania świadka M. K. – płyta CD k. 587)

15)  samochód osobowy marki N. (...), nr rej. (...), o wartości 25 000 zł, (dowód: umowa kupna k. 385, informacja z Wydziału Komunikacji k. 356, umowa darowizny k. 383)

16)  trzymiesięczny źrebak – o wartości 1 500 zł, (dowód: informacja z (...) k. 1573)

17)  samochód osobowy marki T. (...), nr rej. (...), rok prod. 2004, o wartości 25 000 zł, (dowód: umowa nabycia wraz z tłumaczeniem k. 1944-1948, dowód ubezpieczenia pojazdu k. 1798, akta szkody wyrządzonej 17.12.2013r. przez kierującego samochodem T. (...), nr rej. (...), brak dowodu zezłomowania lub zbycia pojazdu przez uczestnika)

18)  pianino o wartości 550 zł (uczestnik przyznał, że ten składnik został nabyty w czasie trwania wspólności majątkowej).

Uczestnik postępowania w żadnej mierze nie udowodnił, że wymienione wyżej pojazdy i urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej i gospodarstwa rolnego zostały przez niego nabyte za środki pochodzące z jego majątku osobistego, a konkretnie ze sprzedaży ruchomości, które posiadał przed zawarciem związku małżeńskiego z wnioskodawczynią. Nie przedłożył na potwierdzenie powyższego żadnych dokumentów, a przesłuchani w sprawie świadkowie K. L. (k. 302-303), L. L. (k. 303-303v), H. L. (k. 304), M. K. (płyta CD k. 587), C. K. (k. 598v-599), G. O. (k. 600-601), zeznali, że w dacie zawarcia związku małżeńskiego zainteresowani nie posiadali sprzętu do prowadzenia działalności gospodarczej i gospodarstwa rolnego, uczestnik korzystał ze sprzętu stanowiącego własność jego rodziców. Wspomniany wyżej świadek H. L. – ojciec uczestnika – zeznał, że razem z żoną darowali uczestnikowi dużo maszyn, głównie starych, które uczestnik remontował i wykorzystywał przy prowadzeniu działalności. Sąd dał wiarę tym zeznaniom, przy czym wobec faktu, iż były one czynione w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowanych i wobec braku umów darowizny (dowód: informacja z Urzędu Skarbowego k. 506) nie sposób uznać, iż były to darowizny czynione wyłącznie na rzecz uczestnika postępowania.

Wartość ruchomości opisanych w pkt 1 lit. a, b, c, d, e, f, l, m, n oraz w pkt 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 14 i 18 Sąd ustalił w oparciu o opinię powołanego w sprawie biegłego sądowego z zakresu szacowania ruchomości (k. 1653-1720, 1927-1939), który w ustnej i pisemnej opinii uzupełniającej rzeczowo odniósł się do zarzutów pełnomocnika uczestnika postępowania i podtrzymał swoje stanowisko (k. 1750-1750v, 2017-2018). Sąd podzielił opinie biegłego, uznając, iż są to opinie jasne i pełne, w przejrzysty sposób wyjaśniające wszystkie istotne okoliczności oraz uzasadniające przedstawione w niej wnioski i dokonane wyliczenia, a równocześnie są poparte wiedzą i doświadczeniem zawodowym biegłego. Z uwagi na powyższe Sąd pominął wniosek pełnomocnika uczestnika o powołanie innego biegłego z zakresu szacowania ruchomości, uznając, iż zmierza on jedynie do przedłużenia postępowania.

Wartość ruchomości wymienionych w pkt 1 lit. g, h, i, j, k, Sąd ustalił w oparciu o załączone do akt sprawy dowody sprzedaży – faktury VAT.

Wartość ruchomości wymienionych w pkt 11 i 12, tj. zabytkowych komód, Sąd ustalił w oparciu o stanowisko wnioskodawczyni, albowiem uczestnik nie okazał tych składników biegłemu i nie udowodnił, aby ich wartość była inna.

W oparciu o stanowisko wnioskodawczyni (pismo k. 1519-1519v) Sad ustalił również wartość ruchomości opisanych w pkt 6 (ładowacz czołowy T.), w pkt 15 (samochód osobowy marki N. (...)) i w pkt 17 (samochód osobowy marki T. (...)).

Uczestnik nie udowodnił, że ładowacz czołowy T. uległ zniszczeniu w czasie trwania wspólności majątkowej, a wnioskodawczyni stanowczo zaprzeczyła jego twierdzeniom.

Wnioskodawczyni stanowczo zaprzeczyła, że zbycie samochodu marki N. (...) nastąpiło za jej zgodą i zakwestionowała wskazaną w umowie darowizny wartość pojazdu. Uczestnik nie przedłożył żadnego dowodu, który wskazywałby, że wartość samochodu marki N. (...) w dacie ustania wspólności majątkowej zainteresowanych wynosiła tyle, ile wskazano w zawartej przez niego umowie darowizny.

Załączone do akt niniejszego postępowania akta szkody nr (...) potwierdzają, że w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 17.12.2013r. samochód marki T. (...) uległ uszkodzeniu. Pomimo zobowiązań, do dnia zamknięcia rozprawy uczestnik nie przedłożył dowodu zbycia ani zezłomowania tego pojazdu, dlatego Sąd przyjął wartość tego pojazdu wskazaną przez wnioskodawczynię.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie wykazał, że w dacie ustania wspólności majątkowej w skład majątku wspólnego zainteresowanych wchodziły:

-

ładowarka kołowa H. (...), rok prod. 1993, o wartości 70 000 zł – faktem jest, że składnik ten widnieje w poz. 4 ewidencji środków trwałych za marzec 2016 roku (k. 412), jednak brak jest dowodu, iż została nabyta w czasie trwania wspólności, nie potwierdza tego amortyzacja środków trwałych za lata 2008-2011 (k. 508-511),

-

kombajn zbożowy – wnioskodawczyni nie przedstawiła żadnego dowodu jego nabycia w czasie trwania wspólności, a uczestnik konsekwentnie twierdził, że składnik ten stanowi własność jego rodziców; z uwagi na brak szczegółowych danych tego składnika majątku, biegły sądowy odstąpił od jego wyceny,

-

konie – 6 sztuk – załączone do akt sprawy umowy sprzedaży konia (k. 1758-1759) i przesłuchani w sprawie świadkowie M. M. (k. 171v-174), K. L. (k. 302-303), M. K. (płyta CD k. 587), G. O. (k. 600-601), K. K. (2) (k. 656-656v), potwierdzili, że w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowani nabyli konie; powyższe umowy i zeznania nie pozwoliły jednak na ustalenie dokładnej liczby koni w dacie ustania wspólności ani ich szczegółowych danych, które pozwoliłyby dokonać ich wyceny przez biegłego. Dlatego w oparciu o informację nadesłaną przez (...) Związek Hodowców Koni (k. 1573) Sąd przyjął, że na dzień ustania wspólności zainteresowani posiadali trzymiesięcznego źrebaka, którego wartość ustalił w oparciu o stanowisko wnioskodawczyni na kwotę 1 500 zł (k. 2183), uznając, iż powołanie biegłego sądowego celem wyceny przedmiotowego źrebaka byłoby ekonomicznie nieuzasadnione.

Sąd dokonał podziału opisanych wyżej ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego zainteresowanych, w ten sposób, że przyznał je uczestnikowi postępowania (za wyjątkiem pianina i samochodu specjalnego marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994), albowiem znajdują się one w jego posiadaniu bądź zostały przez niego zbyte po ustaniu wspólności majątkowej.

Nikt z zainteresowanych nie wyraził zgody na przyznanie mu pianina i samochodu specjalnego marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994. W konsekwencji nie możliwe było przyjęcie rozwiązania, które sprowadzałoby się do przyznania jednemu z nich prawa własności do tych ruchomości. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 04.11.1998r. w sprawie II CKN 347/98 stwierdził, że nie możliwe jest przyznanie rzeczy jednemu z dotychczasowych współwłaścicieli wbrew jego woli. Narzucanie własności rzeczy nie byłoby racjonalne. Do właściciela bowiem, a nie do Sądu, należy ocena, czy rzecz jest mu potrzebna. Brak zgody współwłaścicieli na przyznanie im rzeczy jest okolicznością, która zgodnie z art. 212 § 2 k.c. uzasadnia sprzedaż rzeczy.

Wobec braku zgody zainteresowanych na przyznanie im pianina i samochodu specjalnego marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1994, Sąd zarządził sprzedaż tych składników. Sprzedaż taka odbywa się zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego na podstawie przepisów o sprzedaży rzeczy w toku postępowania egzekucyjnego, w drodze licytacji.

Jednocześnie, w oparciu o przepis art. 625 k.p.c., Sąd ustalił, że wnioskodawczyni i uczestnik postępowania otrzymają po ½ części sumy uzyskanej ze sprzedaży pomniejszonej o koszty sprzedaży.

Odnosząc się do roszczenia wnioskodawczyni o rozliczenie w niniejszym postępowaniu środków finansowych uzyskanych przez uczestnika po ustaniu wspólności z tytułu odszkodowań za szkody spowodowane w ciągniku samochodowym siodłowym marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 oraz w samochodzie ciężarowym skrzyniowym marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1997, stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uwzględniania tego żądania, albowiem:

1.  w ciągniku samochodowym siodłowym marki V. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1998 – jak wynika z akt szkody zapisanych na płycie CD (k. 1852 akt sprawy) roszczenie o odszkodowanie zostało zgłoszone w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowanych, część odszkodowania została wypłacona w trakcie trwania małżeństwa, a wnioskodawczyni nie udowodniła, aby pozostała część odszkodowania została wypłacona po ustaniu wspólności uczestnikowi postępowania;

2.  w samochodzie ciężarowym skrzyniowym marki M. model (...), nr rej. (...), rok prod. 1997 – z załączonych do niniejszego postępowania akt szkody wynika, iż ubezpieczyciel odmówił przyznania uczestnikowi postępowania odszkodowania, a wniesiony w tej sprawie przez uczestnika pozew przeciwko ubezpieczycielowi sprawcy, został prawomocnie odrzucony, co wynika z akt sprawy I C 194/11 Sądu Rejonowego w Szczytnie VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w Piszu.

Z załączonych do akt sprawy informacji nadesłanych przez banki (k. 350, 351, 352, 353, 404, 452, 1954, 1976) wynika, że w dacie ustania wspólności majątkowej, na rachunku bankowym uczestnika prowadzonym w (...) Bank S.A. zgromadzone były środki finansowe w wysokości 1 977,51 zł, która to kwota podlega rozliczeniu w niniejszym postępowaniu.

Uczestnik postępowania w żadnej mierze nie udowodnił, że w skład majątku wspólnego zainteresowanych podlegającego podziałowi w niniejszym postępowaniu wchodzą również środki finansowe wypłacone przez wnioskodawczynię w czasie trwania wspólności majątkowej, tj. w okresie od 31.01.2012r. do 04.09.2012r., z rachunku bankowego prowadzonego w (...)- (...) Banku Spółdzielczym i w (...) Bank S.A. W kwestii tej uczestnik ograniczył się do przedłożenia jedynie wyciągów ze wspomnianych rachunków bankowych, które w ocenie Sądu są nie wystarczające zważywszy na fakt, iż w tym okresie małżonków łączyła wspólność majątkowa, a uczestnik prowadził dochodową działalność gospodarczą i pomagała mu w tym wnioskodawczyni, która zajmowała się biurowością i księgowością. Wobec powyższego Sąd dał wiarę twierdzeniom wnioskodawczyni, że przedmiotowe środki za wiedzą uczestnika w całości zostały spożytkowane na bieżące potrzeby działalności gospodarczej oraz gospodarstwa rolnego, na opłacenie rachunków nie przelewowych z tym związanych i częściowo zainwestowane w majątek wspólny.

W oparciu o informację nadesłaną przez Nadleśnictwo M. (k. 505) Sąd ustalił, że na dzień ustania wspólności majątkowej zainteresowanych, na rachunku bankowym Skarbu Państwa – Nadleśnictwa M. wpłacone były środki finansowe na zabezpieczenie należytego wykonania umów zawartych przez C. L. (1) w postępowaniach przetargowych z Nadleśnictwem M. w kwocie 199 791,88 złotych, które wraz z odsetkami zostały wypłacone na rachunek bankowy uczestnika po ustaniu wspólności majątkowej zainteresowanych. Wypłacona kwota wyniosła łącznie 205 700,94 złotych i niewątpliwie podlega rozliczeniu w niniejszym postępowaniu.

Z kolei odnosząc się do zgłoszonych przez wnioskodawczynię lokat, wskazać należy, iż załączone do akt sprawy umowy o prowadzenie rachunku lokaty oszczędnościowej zawarte pomiędzy (...)- (...) Bankiem Spółdzielczym z siedzibą w P., a zainteresowanymi (k. 18-20v i 21-23), potwierdzają, że do zawarcia tych umów doszło w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowanych. Jednakże wnioskodawczyni nie przedłożyła żadnych dowodów, z których wynikałoby, że lokaty te zostały zlikwidowane po ustaniu wspólności majątkowej przez uczestnika postępowania. Uczestnik natomiast stanowczo zaprzeczył, że pobrał środki z tychże lokat.

Faktem jest, że w czasie trwania wspólności majątkowej zainteresowani uiścili na rzecz E. F. kwotę 42 900 zł tytułem ceny nabycia prawa własności nieruchomości rolnej położonej w R., co potwierdza załączony do akt sprawy dowód przelewu (k. 27) oraz akta postępowania przygotowawczego (...) Wnioskodawczyni nie udowodniła jednak, że powyższa kwota, wobec nie podpisania przyrzeczonej umowy sprzedaży nieruchomości, została zwrócona uczestnikowi po ustaniu wspólności majątkowej. Uczestnik zaprzeczył tym twierdzeniom, natomiast w oparciu o wspomniane akta (...) można jedynie ustalić, że kwota powyższa została faktycznie zwrócona uczestnikowi, nie można natomiast ustalić, kiedy ten zwrot miał miejsce.

Zgodnie z art. 618 § 1 k.p.c., który znajduje zastosowanie w sprawach o podział majątku wspólnego, przy podziale majątku sąd rozstrzyga także wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Roszczenia o których mowa w tym przepisie, to przede wszystkim roszczenia związane z korzystaniem z rzeczy wspólnej, pobieraniem z niej pożytków i przychodów oraz dokonanych nakładów.

W myśl art. 207 k.c. pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Pojęcie wydatków użyte w art. 207 k.c. jest w orzecznictwie rozumiane szeroko. Przyjmuje się, że w pojęciu tym mieszczą się także nakłady, nie tylko konieczne, lecz także inwestycyjne, prowadzące do zwiększenia wartości rzeczy wspólnej. Wydatkiem w rozumieniu tego unormowania jest nie tylko wydatek zmierzający do zachowania wspólnego prawa, lecz także wydatek poniesiony na normalną eksploatację rzeczy. Z kolei ciężarami w rozumieniu art. 207 k.c. są m.in. podatki i inne świadczenia o charakterze publicznoprawnym obciążające współwłaścicieli nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności.

Wbrew twierdzeniom uczestnika, w niniejszym postępowaniu rozliczeniu nie podlega kwota 4 920 zł poniesiona przez uczestnika z tytułu kosztów remontu silnika w ciągniku D. z 1979 roku (faktura k. 1341) i remontu ciągnika marki F. o nr rej. (...) (faktura k. 1342). Skoro bowiem, jak bezspornie ustalono, od daty ustania wspólności majątkowej wymienione pojazdy znajdują się w posiadaniu uczestnika, który korzysta z nich z wyłączeniem wnioskodawczyni, a tym samym to wyłącznie uczestnik pobiera pożytki z tych rzeczy wspólnych, to koszty ich napraw i bieżącej eksploatacji obciążają uczestnika i nie podlegają rozliczeniu w niniejszej sprawie.

Z tożsamych powodów Sąd nie uwzględnił wniosku uczestnika o rozliczenie poniesionych przez niego po ustaniu wspólności opłat (za media i inne) związanych z bieżącym utrzymaniem przedmiotowych nieruchomości oraz opłat za korzystanie ze środowiska i za wydobytą kopalinę.

Rozliczeniu nie podlegają również poniesione przez uczestnika po ustaniu wspólności należności z tytułu podatków VAT, PIT-4, PPL, PIT-5, PIT-36L. Sąd w pełni podziela w tym zakresie stanowisko wnioskodawczyni, iż podatek VAT jest doliczany do ceny sprzedaży, zatem obciążony nim zostaje nabywca towaru lub usługi, a nie sprzedający, który pobrany podatek jedynie odprowadza do Urzędu Skarbowego. Podatek PIT-4 jest zaliczką pobieraną z pensji pracownika i odprowadzaną przez pracodawcę do Urzędu Skarbowego, a ponadto listy płac pracowników księgowane są w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów jako koszt działalności gospodarczej, przez co pomniejszają dochód firmy. Natomiast podatki PPL, PIT-5, PIT-36L są to podatki dochodowe z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, których wysokość jest wprost proporcjonalna do osiągniętego dochodu i mogłyby być rozliczone wyłącznie przy rozliczaniu pożytków z działalności gospodarczej, nie osobno, a wnioskodawczyni ostatecznie cofnęła wniosek o rozliczenie w niniejszym postępowaniu pożytków z działalności gospodarczej uczestnika osiągniętych po ustaniu wspólności majątkowej.

Bez wątpienia rozliczeniu w niniejszym postępowaniu podlega kwota poniesiona przez uczestnika po ustaniu wspólności majątkowej w związku z prawem własności przedmiotowych nieruchomości z tytułu podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości.

Z przedłożonej przez uczestnika historii rachunku bankowego (k. 2070-2078) wynika, że za okres od września 2013 roku do maja 2019 roku poniósł on z tego tytułu łącznie 36 702 zł. Ale przedłożył jedynie decyzje w sprawie wymiaru omawianych podatków za lata 2014-2017 (k. 1276-1296a) na łączną kwotę 25 852 zł, z czego podatek w kwocie 19 500 zł - jak wynika z decyzji nr (...) (k. 1285-1286), nr (...) (k. 1292-1292v) i nr (...) (k. 1296a) - naliczany został w związku z prowadzoną przez uczestnika działalnością gospodarczą i stanowił wyłącznie jej koszt. Potwierdza to załączony do akt sprawy wydruk z Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów za październik 2016 roku, w której kwota podatku z decyzji nr (...)zaksięgowana jest pod poz. (...) jako koszt (k. 1305v-1306), którego rozliczenie mogłoby nastąpić tylko przy rozliczaniu pożytków z działalności gospodarczej, a nie osobno. Wobec powyższego, rozliczeniu w niniejszym postępowaniu podlega tylko kwota 6 352 zł (25 852 zł – 19 500 zł = 6 352 zł). Na skutek omyłki rachunkowej Sąd przyjął do rozliczenia kwotę 1 408 zł.

Wobec orzecznictwa Sądu Najwyższego, nie budzi wątpliwości Sądu, iż rozliczeniu w niniejszym postępowaniu podlegają również tzw. dopłaty pobrane przez zainteresowanych po ustaniu wspólności majątkowej. Z informacji nadesłanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (k. 2002 i 2009-2010) wynika jednoznacznie, że po ustaniu wspólności majątkowej, z tytułu złożonych wniosków o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, pomocy wypłaconej w ramach płatności rolnośrodowiskowo-klimatycznych i pomocy wypłaconej w ramach spraw zalesieniowych, wnioskodawczyni pobrała łącznie 131 779,10 złotych, natomiast uczestnik pobrał łącznie 1 006 815,50 złotych. Uczestnik postępowania nie przedstawił żadnych dowodów (np. umów dzierżawy, użyczenia, sprzedaży itp.), na poparcie swoich twierdzeń, iż po ustaniu wspólności majątkowej pobierał płatności także za grunty nie wchodzące w skład majątku wspólnego zainteresowanych. W konsekwencji Sąd uznał, że cała należność wskazana w informacji z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podlega rozliczeniu w niniejszym postępowaniu.

W sprawie bezspornie ustalono, że po ustaniu wspólności majątkowej, uczestnik postępowania spłacił dług wspólny małżonków wynikający z umowy o kredyt inwestycyjny preferencyjny nr (...), zawartej z (...)- (...) Bankiem Spółdzielczym z siedzibą w P., na zakup użytków rolnych położnych w R., w łącznej wysokości 35 847 złotych.

W orzecznictwie przyjmuje się, że podział majątku wspólnego obejmuje w zasadzie jedynie aktywa, natomiast pasywa pozostają poza jego zakresem (vide orzeczenie Sądu Najwyższego z 18.08.1959r., I CR 547/58, OSNCK 1959/2/59 oraz postanowienia Sądu Najwyższego: z 09.09.1976r., III CRN 83/76, Lex nr 5036, z 21.01.2010r., I CSK 205/09, Lex nr 560500 i z 15.04.2011r., III CSK 430/10, Lex nr 846560).

Jednakże przepis art. 686 k.p.c., który znajduje zastosowanie również do sprawy o podział majątku wspólnego poprzez odesłanie zawarte w przepisie art. 567 § 3 k.p.c., stanowi, że w postępowaniu działowym sąd rozstrzyga m.in. także o wzajemnych roszczeniach pomiędzy współspadkobiercami z tytułu spłaconych długów spadkowych. Jak to zostało wyjaśnione w powołanym wyżej postanowieniu Sądu Najwyższego z 9 września 1976 roku, w sprawie III CRN 83/76, odpowiednie zastosowanie tego przepisu przewidziane w art. 567 § 3 k.p.c. prowadzi do wniosku, że o długach związanych z majątkiem wspólnym i ciążących w czasie trwania wspólności na obojgu małżonkach, które zostały spłacone przez jednego z małżonków z własnych środków po ustaniu wspólności majątkowej, rozstrzyga sąd w postępowaniu o podział majątku wspólnego, i to ze skutkami wynikającymi z dyspozycji art. 618 § 3 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c. (vide postanowienie Sądu Najwyższego z 15.04.2011r., II CSK 430/10, Lex nr 846560)

Tożsame stanowisko Sąd Najwyższy prezentował także w postanowieniu z 11 marca 2010 roku w sprawie IV CSK 429/09 (Lex nr 678022), w którym wskazał, że jeżeli uczestnik po ustaniu wspólności majątkowej, a przed podziałem majątku wspólnego, spłacił z własnych środków dług, który powstał w trakcie trwania wspólności ustawowej i był długiem wspólnym małżonków, albo jednego z nich, ale w związku z majątkiem wspólnym, to taki dług, zgodnie z art. 686 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c., powinien zostać rozliczony w ramach podziału majątku wspólnego. Podstawę rozliczenia takiego długu nie stanowi jednak art. 45 § 1 k.r.o., gdyż przepis ten dotyczy jedynie wydatków i nakładów dokonanych z majątku osobistego na majątek wspólny albo odwrotnie w trakcie trwania wspólności ustawowej.

Zgodnie z powyższym, spłacone przez uczestnika z własnych środków raty kredytu inwestycyjnego nr nr (...)w łącznej kwocie 35 847 złotych, który to kredyt został zaciągnięty w trakcie trwania wspólności ustawowej i był długiem wspólnym małżonków, zostały przez Sąd rozliczone w niniejszym postępowaniu.

Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika uczestnika o powołanie biegłego sądowego z zakresu rachunkowości, albowiem dowód ten był nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Z uwagi na ustalenia poczynione przez Sąd i wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności, dowód ten nie miałyby żadnego wpływu na treść wydanego orzeczenia.

Sąd oddalił wniosek uczestnika postępowania o ustalenie nierównych udziałów zainteresowanych w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 43 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (§ 1). Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji (§ 2). Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (§ 3).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie podkreślano, że odejście od zasady równości udziałów możliwe jest jedynie wtedy, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie, w sposób rażący i uporczywy nie przyczynia się do powstania bądź powiększenia majątku wspólnego stosownie do swoich sił i możliwości zarobkowych. Nie w każdym zatem przypadku istnienia różnicy w przyczynianiu się do powiększania majątku wspólnego przepis art. 43 § 2 k.r.o. powinien znaleźć zastosowanie (vide postanowienia Sądu Najwyższego z 26.11.1973r. w sprawie III CRN 227/73 i z 30.11.1972r. w sprawie III CRN 235/72).

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wykazał, że oboje małżonkowie przyczyniali się do powstawania majątku wspólnego. Wnioskodawczyni na początku małżeństwa kontynuowała naukę w liceum, a następnie na studiach. W międzyczasie podjęła pracę w Starostwie Powiatowym w P. i urodziła dziecko, zajmowała się prowadzeniem domu i wychowywaniem dziecka, w czym pomagali jej jedni i drudzy dziadowie dziecka, co jest zupełnie naturalne gdy członków rodziny łączą bliskie relacje. Wnioskodawczyni była też zatrudniona w Powiatowym Urzędzie Pracy w P., z której to pracy zrezygnowała by pomagać mężowi w prowadzeniu działalności gospodarczej. Uczestnik nie udowodnił, że wnioskodawczyni w niewielkim stopniu przyczyniła się do powstania przedmiotowego majątku wspólnego. Nawet gdyby przyjąć, że środki na zakup przedmiotowych nieruchomości i ruchomości pochodziły wyłącznie z działań zarobkowych uczestnika, podkreślić należy, że zgodnie z art. 31 § 2 pkt 1 k.r.o. do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Nie budzi zatem wątpliwości Sądu, że przedmiotowe składniki zostały nabyte za środki należące do majątku wspólnego zainteresowanych. Sąd nie znalazł szczególnych okoliczności, które przemawiałyby za dokonaniem nierównego ustalenia udziałów zainteresowanych w majątku wspólnym.

Reasumując, łączna wartość nieruchomości, ruchomości i środków finansowych przyznanych wnioskodawczyni i uczestnikowi, podlegających wzajemnemu rozliczeniu, tj. opisanych w pkt od 1. do 33. orzeczenia, wynosi 4 256 126,05 złotych. Zatem, ponieważ udziały zainteresowanych w majątku wspólnym są równe, każdy z zainteresowanych powinien otrzymać składniki o łącznej wartości 2 128 063,03 złotych (4 256 126,05 zł : 2 = 2 128 063,03 zł).

Wnioskodawczyni otrzymała składniki o łącznej wartości 1 178 769,10 złotych:

- nieruchomości opisane w pkt od 1. do 9. orzeczenia, o łącznej wartości 1 046 990 złotych,

- środki finansowe z tytułu dopłat bezpośrednich w łącznej wysokości 131 779,10 złotych.

Natomiast uczestnik postępowania otrzymał składniki o łącznej wartości 3 077 356,95 złotych:

- nieruchomości opisane w pkt od 10. do 12. orzeczenia, o łącznej wartości 1 210 420 złotych,

- ruchomości (bądź ich równowartość) opisane w pkt od 13 do 29. orzeczenia, o łącznej wartości 652 443 złotych,

- środki finansowe z tytułu dopłat bezpośrednich w łącznej wysokości 1 006 815,50 złotych,

- środki finansowe wypłacone przez Skarb Państwa – Nadleśnictwo M. w łącznej wysokości 205 700,94 zł,

- środki finansowe zgromadzone na rachunku bankowym w kwocie 1 977,51 zł.

Zaszła zatem konieczność zasądzenia od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni dopłaty (2 128 063,03 zł - 1 178 769,10 zł = 949 293,93 zł). Przy czym wnioskodawczyni musi zwrócić uczestnikowi połowę kwoty spłaconego przez niego po ustaniu wspólności kredytu inwestycyjnego (35 847 zł : 2 = 17 923,50 zł) oraz połowę poniesionego przez niego po ustaniu wspólności podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości (6 352 zł : 2 = 3 176 zł). Zatem łączna kwota dopłaty należnej wnioskodawczyni od uczestnika postępowania powinna wynieść 928 194,43 złotych (949 293,93 zł - 17 923,50 zł - 3 176 zł = 928 194,43 zł). Tymczasem, na skutek błędu rachunkowego w zakresie poniesionego przez uczestnika podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości, Sąd zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem dopłaty kwotę 949 293,93 złotych.

O dopłacie na rzecz wnioskodawczyni Sąd orzekł zgodnie z art. 212 § 3 k.c. oznaczając termin, sposób jej uiszczenia, sposób zabezpieczenia jej płatności oraz wysokość odsetek należnych w przypadku zwłoki w płatności. W ocenie Sądu okres 6 lat to czas odpowiedni, który pozwoli uczestnikowi na zgromadzenie kwoty zasądzonej na rzecz wnioskodawczyni, natomiast wysokość zasądzonej dopłaty uzasadnia rozłożenie jej płatności na raty.

Mając na uwadze wartość składników majątku wspólnego przyznanych w wyniku niniejszego podziału wnioskodawczyni i wysokość zasądzonej na jej rzecz dopłaty, Sąd na podstawie art. 110 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2005r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.) cofnął przyznane wnioskodawczyni zwolnienie od obowiązku ponoszenia wydatków na opinie biegłych sądowych i o kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepis art. 520 § 2 k.p.c. oraz art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, uznając, iż ze względu na charakter sprawy i rozbieżne interesy zainteresowani winni w równym stopniu ponieść koszty wynagrodzenia powołanych w sprawie biegłych sądowych i kosztów pozyskania informacji bankowych (k. 575). Koszt ten wyniósł łącznie 35 480,83 złotych i do wysokości 10 300 złotych został pokryty z zaliczek wpłaconych przez zainteresowanych (2 000 zł – wnioskodawczyni, 8 300 zł – uczestnik), a do wysokości 25 180,83 złotych został tymczasowo pokryty ze środków budżetowych Skarbu Państwa. Dlatego Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piszu od wnioskodawczyni kwotę 15 740,42 złotych (35 480,83 zł : 2 = 17 740,42 zł – 2 000 zł = 15 740,42 zł), a od uczestnika postępowania kwotę 9 440,42 złotych (35 480,83 zł : 2 = 17 740,42 zł – 8 300 zł = 9 440,42 zł) i kwotę 500 złotych tytułem połowy opłaty sądowej od wniosku, od uiszczenia której wnioskodawczyni została zwolniona.

O pozostałych kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.