Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Dariusz Półtorak

Protokolant:

stażysta Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 661/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Węgrowie z dnia 27 czerwca 2018 roku wydany w sprawie o sygn. akt II Ka 661/20.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

-

Z. M.

Okoliczności wyartykułowane przez oskarżonego w treści pisma procesowego z dnia 13 listopada 2020 roku (data wpływu).

Dokumentacja przedłożona przez oskarżonego

156-160

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1. 

Z. M.

Zeznania geodety T. W. rozmijały się z treścią protokołu.

Dokumentacja przedłożona przez oskarżonego

156-160

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

Dokumentacja, k. 156-160

Dokumentacja przedłożona przez oskarżonego, pomimo iż stanowi wiarygodne źródło dowodowe, to nie dowodzi istotnych dla ustalenia sprawstwa oskarżonego okoliczności. Okoliczności wskazane przez oskarżonego w piśmie procesowym z dnia 13 listopada 2020 roku, tj. np. fakt, iż jego rodzice nie zaakceptowali przyjętego przez geodetę przebiegu granic czy że przeprowadzone postępowanie dotyczyło co do zasady działki należącej do rodziny B., zostały prawidłowo ustalone przez Sąd pierwszej instancji i mają pokrycie w tezach zaprezentowanych przez skarżącego, jednakże pozostają bez znaczenia dla wyczerpania przez Z. M. ustawowych znamion zarzucanego mu czynu.

Z. M. nie zdołał podważyć wiarygodności zeznań w osobie świadka T. W.. Przedłożone dokumenty nie potwierdziły, aby świadek zeznawał niezgodnie z prawdą co do okoliczności znamiennych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. 

Obraza przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 277 kk oraz art. 152 kc, art. 29-39 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 roku o rozgraniczeniu nieruchomości poprzez dokonanie niewłaściwej ich wykładni i uznanie, że usunięte słupki betonowe stanowiły znaki graniczne, a w konsekwencji przypisanie winy oskarżonemu za czyn, który nie zaistniał.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut wywiedziony przez obrońcę oskarżonego okazał się pozbawiony zasadności.

W realiach niniejszej sprawy nie budziło wątpliwości, iż oskarżony dopuścił się zachowania opisanego w treści zarzutu, lecz spornym pozostawało, czy rzeczone zachowanie wyczerpało znamiona czynu spenalizowanego w art. 277 kk. Z pierwszoinstancyjnym orzeczeniem wskazującym na winę Z. M. nie zgodził się bowiem obrońca oskarżonego, który uznał, iż znaki, które ten usunął nie stanowiły znaków granicznych, wobec czego nie podlegały ochronie przepisu z art. 277 kk. Z poglądem tym jednakże nie sposób się zgodzić – o czym szerzej w akapitach poniżej.

Na tym etapie przedmiotowych wywodów wskazać należy, iż odpowiedzialność karną za czyn spenalizowany w art. 277 kk ponosi ten, kto znaki graniczne niszczy, uszkadza, usuwa, przesuwa lub czyni niewidocznymi albo fałszywie wystawi, przy czym poprzez zwrot usunięcie rozumie się definitywne zabranie znaków granicznych z punktu, w którym zostały umiejscowione. Z kolei, zgodnie z definicją legalną znaku graficznego, zawartą w § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 14 kwietnia 1999 roku, z ów pojęciem utożsamiany jest znak z trwałego materiału umieszczony w punkcie granicznym lub trwały element zagospodarowania terenu znajdujący się w tymże punkcie, zaś zgodnie z § 2 pkt cytowanego rozporządzenia punktem granicznym jest punkt określający przebieg granicy nieruchomości.

W swoich wywodach stanowiących uzasadnienie do apelacji skarżący wskazał, iż Sąd Rejonowy mylnie przyjął, iż każdy znak geodezyjny jest jednocześnie znakiem granicznym. Tymczasem, wnikliwa i uważna lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosków zgoła przeciwnych. Wszak, Sąd pierwszej instancji różnicując wskazane pojęcia dokonał prawidłowej wykładni każdego z nich i słusznie uznał, iż znaki, które zostały bezprawnie usunięte przez oskarżonego stanowiły znaki graniczne. Wszak, z zaprezentowanej w powyższym akapicie definicji ów znaku wynika, iż do jego istnienia niezbędne jest, by miał on postać trwałą oraz, by został umieszczony w punkcie określającym przebieg granicy. Wobec powyższego, teza obrońcy jakoby tylko i wyłącznie znak geodezyjny przyjęty i utrwalony po przeprowadzeniu postępowania rozgraniczeniowego był znakiem granicznym, nie mogła znaleźć uznania w oczach Sądu Odwoławczego. Wymóg taki nijak nie wynika bowiem z treści omawianej, przyjętej przez doktrynę i orzecznictwo definicji. Przywołanemu stanowisku przeczą również regulacje zawarte w kodeksie cywilnym, których prawidłowa interpretacja nakazuje przyjąć, iż zasadą jest, że granice nieruchomości ustalone są w sposób bezsporny i oznaczone są na gruncie trwałymi znakami, a procedury takie jak rozgraniczenie nieruchomości czy wznowienie jej granic mają charakter wyjątkowy, gdyż stosowane są albo w przypadku sporu co do przebiegu granicy albo w przypadku potrzeby odtworzenia uprzednio ustalonej granicy.

Niemniej jednak, abstrahując od powyższych rozważań, nie należy tracić z pola widzenia, iż z wiarygodnego materiału dowodowego sprawy w postaci dokumentacji nadesłanej przez Starostwo Powiatowe w W. jednoznacznie wynika, iż w 1996 roku doszło właśnie do wznowienia granic działki nr (...) należącej wówczas do J. M., przy czym protokół wznowienia działek o nr (...) oraz o nr (...)wskazuje, iż wznowienie to objęło wszystkie granice działki nr (...), w tym tę z ówczesną działką nr (...) stanowiącą własność R. i J. B. (obecnie, po dokonanym podziale działki (...), jest to granica z działką (...)). Zgodnie z treścią protokołu, granica pomiędzy działkami o nr (...) a nr(...) przebiegała przez punkty graniczne o nr (...) i jest to granica zgodna z dokumentami ewidencyjnymi, przy czym obecni w trakcie czynności geodezyjnych ówcześni właściciele działek nie zgłaszali zastrzeżeń co do przebiegu granic. Z wiarygodnych zeznań geodety T. W. jednoznacznie wynika, iż słupki betonowe umieszczone przezeń pomiędzy działkami stron w 2016 roku, zostały posadowione właśnie w punktach granicznych określających przebieg granicy w oparciu o protokół z 1996 roku, a zatem znaki te zostały umieszczone w punktach granicznych wynikających ze wznowienia granic. Dlatego też, w pełni słuszna jest konkluzja Sądu merytorycznego, iż naniesione przez geodetę znaki odzwierciedlały rzeczywisty przebieg granicy działek stron. Przekonanie to dodatkowo umacnia relacja świadka T. W., który stwierdził, iż gdyby wykonywane przezeń czynności zostały powierzone innemu geodecie, który swe ustalenia opierałby na tożsamej dokumentacji, to punkty graniczne zostałyby wyznaczone w analogicznych miejscach. Okoliczność, iż znalazły się one tam dopiero po blisko 20 latach od rzeczonej procedury wznowienia granic pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Zamykając te materię dodać nadto wypada, iż Sądu Odwoławczego nie mogły przekonać nijak niepoparte wywody apelującego, jakoby pomiar kontrolny przy podziale miał znaczenie jedynie dla kształtu, powierzchni i granic działek nowoutworzonych. Skarżący nawet nie podjął próby uargumentowania tak wyrażonego poglądu, koncentrując się na wyrywkowym przytaczaniu wyrwanych z kontekstu fragmentów zawartych w uzasadnieniu pierwszoinstancyjnego wyroku, przy jednoczesnym zatraceniu rzeczywistego sensu całości lektury.

W świetle powyższego uznać należy, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, wyczerpującego dyspozycję art. 277 kk.

Wniosek

Wniosek obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezzasadności zarzutu wywiedzionego przez obrońcę oskarżonego, tak sformułowany wniosek apelacyjny nie mógł zasłużyć na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Kontrola instancyjna doprowadziła Sąd Odwoławczy do przekonania, iż w realiach niniejszej sprawy zaszła potrzeba ingerencji w zaskarżone orzeczenie, poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec Z. M..

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zgodnie z treścią art. 66 § 1 i § 2 kk Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa, przy czym warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Przechodząc do meritum tej części rozważań nadmienić należy, iż w realiach przedmiotowej sprawy spełnione zostały wszystkie przesłanki określone w art. 66 § 1 kk determinujące dopuszczalność warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego.

Mając na uwadze wynik całości przewodu sądowego, w tym analizę wszystkich zgromadzonych dowodów uznać należy, iż wina oskarżonego jest bezsporna. Z. M. w dniu 9 sierpnia 2017 roku usunął znaki graniczne poprzez wykopanie betonowych elementów usytuowanych w punkcie granicznym pomiędzy działką nr (...) stanowiącą własność M. B., a działką nr (...) będącą własnością Z. M.. Zdaniem Sądu Odwoławczego okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu nie budzą wątpliwości, co zostało wykazane w stosownej rubryce powyżej.

Sąd Okręgowy ferując takie a nie inne rozstrzygnięcie miał na uwadze sposób i okoliczności popełnionego czynu oraz rodzaj i charakter naruszonego dobra. Wszystkie te okoliczności pozwoliły na uznanie, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego nie jest znaczny.

Okoliczność ta w powiązaniu z faktem, że oskarżony nie był dotychczas karany i brak jest podstaw do dokonania przypuszczenia, że podobne zachowania z jego strony mogą się powtórzyć w przyszłości dała Sądowi drugiej instancji podstawę do wydania orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania w sprawie. Mając na uwadze prawidłowy sposób życia przed i po popełnieniu przestępstwa, Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, iż pomimo warunkowego umorzenia postępowania, oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni w przyszłości kolejnego przestępstwa. Sam fakt postawienia zarzutu i konieczności stawiennictwa w sądzie w roli oskarżonego w ocenie Sądu Okręgowego, jest również dla oskarżonego swoistego rodzaju dolegliwością.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż w niniejszej sprawie zachodzą wszystkie przesłanki z art. 66 kk umożliwiające warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego Z. M..

Stosując warunkowe umorzenie postępowania wyznaczono okres próby wynoszący 2 lata, który to czas w ocenie Sądu Odwoławczego będzie odpowiedni, żeby zweryfikować pozytywną prognozę kryminologiczną wobec oskarżonego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 27 czerwca 2018 roku wydany w sprawie o sygn. akt II Ka 661/20 – w części

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do szerszej ingerencji w zaskarżone orzeczenie.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Siedlcach z dnia 27 czerwca 2018 roku wydany w sprawie o sygn. akt II Ka 661/20 – w części

Zwięźle o powodach zmiany

Kontrola instancyjna doprowadziła Sąd Odwoławczy do przekonania, iż w realiach niniejszej sprawy zaszła potrzeba ingerencji w zaskarżone orzeczenie, poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec Z. M..

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na mocy art. 67 § 3 kpk Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 800 złotych. Orzekając przedmiotowy środek karny uwzględniono możliwości zarobkowe oskarżonego, który wprawdzie prowadzi gospodarstwo rolne z deklarowanym dochodem miesięcznym eskalującym w granicach 300 złotych, jednakże jest osobą zdrową, sprawną fizycznie, a zatem zdolną do zarobkowania.

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego Z. M. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (stu) złotych tytułem opłaty za obie instancje, zaś na podstawie art. 629 kpk w zw. z art. w zw. z art. 627 kpk obciążył go wydatkami postępowania odwoławczego – tj. kwotą 20 (dwudziestu) złotych, stanowiącą ryczałt za doręczenia pism w sprawie.

7.  PODPIS