Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2020 r. w S.

sprawy P. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 26 listopada 2019 r., sygn. akt VI U 234/19

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od P. K. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt III AUa 85/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 15 stycznia 2019 roku nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że P. K. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega od 2 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W uzasadnieniu organ rentowy opisał przebieg postępowania administracyjnego poprzedzającego wydanie decyzji i wskazał, że ubezpieczony nie przedłożył dokumentów potwierdzających zatrudnienia na terytorium Wielkiej Brytanii, w szczególności nie przedłożył umowy o pracę potwierdzającej okres zatrudnienia na terytorium Wielkiej Brytanii. Wskazując na powyższe organ rentowy uznał, iż nie miał podstaw do ustalenia w stosunku do ubezpieczonego ustawodawstwa właściwego, zgodnie z Rozporządzeniem parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

P. K. (1) złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyjęcie, iż nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 2009 roku.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 26 listopada 2019 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie oraz zasądził od P. K. (1) na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił, że P. K. (1) od 15 lutego 1990 roku prowadzi pozarolniczą działalność pod nazwą E. Hurtownia (...).

Z dniem 2 lutego 2009 roku ubezpieczony wyrejestrował się z polskiego systemu ubezpieczeń.

W maju 2015 roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęła informacja, że ubezpieczony od 1 marca 2009 roku prowadzi działalność na własny rachunek na terytorium Wielkiej Brytanii. Polski organ rentowy w czerwcu 2015 roku wszczął postępowanie wyjaśniające, zmierzające do ustalenia właściwego ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych mającego zastosowanie wobec P. K. (1). W związku z tym wezwał P. K. do udzielenia stosownych wyjaśnień, przedłożenia dokumentów potwierdzających fakt zatrudniania lub prowadzenia działalności poza granicami kraju, kopii dokumentu potwierdzającego fakt rejestracji działalności na własny rachunek na terytorium Wielkiej Brytanii.

W dniu 5 października 2015 roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w S. w którym – w nawiązaniu do wniosku ZUS – poinformowano, że w złożonych zeznaniach PIT-36 P. K. (1) z tytułu prowadzonej działalności wykazał:

- w 2014 roku przychód w kwocie 401 724,15 zł , plus dochód osiągnięty w Wielkiej Brytania z wynagrodzenia ze stosunku pracy w kwocie 21 629,58 zł;

- w 2013 roku przychód w kwocie 378 509,85 zł, plus dochód osiągnięty w Wielkiej Brytanii z wynagrodzenia ze stosunku pracy w kwocie 19 651,49 zł,

- w 2012 roku przychód w kwocie 411 220,42 zł plus przychód osiągnięty w wielkiej Brytanii z wynagrodzenia ze stosunku pracy w kwocie 38 739,76 zł,

- w 2011 roku przychód w kwocie 452 649,16 zł plus przychód osiągnięty w Wielkiej Brytanii z wynagrodzenia ze stosunku pracy w kwocie 6 284,19 zł,

- w 2010 roku przychów w kwocie 424 951,04 zł plus przychód osiągnięty w Wielkiej Brytanii z wynagrodzenia ze stosunku pracy w kwocie 1 834,74 zł,

- w 2009 roku przychód w kwocie 498 079,34 zł plus przychód osiągnięty w Wielkiej Brytanii z wynagrodzenia ze stosunku pracy w kwocie 9 018,58 zł.

Pismem z dnia 3 kwietnia 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. zwrócił się do (...) o ustalenie ustawodawstwa właściwego dla P. K. (1).

Pismem z dnia 16 lipca 2019 roku Urząd Podatkowy i Celny Jej Królewskiej Mości poinformował ZUS, że w związku z zapytaniem o status ubezpieczenia społecznego P. K., zwrócili się do niego o dokumentację stanowiącą dowód fizycznej obecności na terytorium UK od 28 lutego 2010 roku. Podkreślono, że pomimo tego, że prośbę tą ponowiono już dwukrotnie, ubezpieczony nie dostarczył żadnych dowodów potwierdzających bezpośrednie powiazania z żadną nieruchomością na terytorium UK. Nie dostarczył także dowodów potwierdzających, aby był najemcą nieruchomości, opłacał czynsz za pokój lub opłacał media czy inne koszty nieruchomości. Wskazując na powyższe, brytyjska instytucja ubezpieczeniowa podniosła, iż nie może potwierdzić fizycznej obecności P. K. na terytorium UK, a w konsekwencji nie może potwierdzić wykonywania przez niego w UK działalności związanej z zatrudnieniem w tym okresie. Z tego też względu Urząd Podatkowy i Celny Jej Królewskiej Mości wskazał, iż nie może wydać dokumentu A1 dla P. K. za okres od 28 lutego 2010 roku. Jednocześnie wskazał, iż skoro istnieją dowody, które wskazują, że P. K. mieszka i prowadzi własną działalność w Polsce, powinien od dnia 28 lutego 2010 roku podlegać polskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego zgodnie z artykułem 11.3 )a) rozporządzenia (WE) nr 883/2004.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. Wyjaśnił, że

w rozpoznawanej sprawie istotą sporu było ustalenie, czy ubezpieczony w okresie od 2 lutego 2009 roku podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium Polski. Zgodnie bowiem z twierdzeniem ubezpieczonego w okresie tym był pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na terytorium Wielkiej Brytanii i z tego tytułu powinien podlegać w spornym okresie ubezpieczeniom społecznym w tym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 11 ust. 3 lit a) powołanego rozporządzenia nr (...) osoba, wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego.

W myśl art. 16 ust. 1, 2 rozporządzenia nr 987/2009 osoba, która wykonuje pracę w dwóch lub więcej państwach członkowskich, informuje o tym instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania. Wyznaczona instytucja państwa członkowskiego miejsca zamieszkania niezwłocznie ustala ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego, uwzględniając art. 13 rozporządzenia podstawowego (...) oraz art. 14 rozporządzenia wykonawczego (...). Takie wstępne określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa ma charakter tymczasowy. Instytucja ta informuje wyznaczone instytucje każdego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, o swoim tymczasowym określeniu (ust.2). Tymczasowe określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa, przewidziane w ust. 2, staje się ostateczne w terminie dwóch miesięcy od momentu poinformowania o nim instytucji wyznaczonych przez właściwe władze zainteresowanych państw członkowskich, zgodnie z ust. 2, o ile ustawodawstwo nie zostało już ostatecznie określone na podstawie ust. 4, lub przynajmniej jedna z zainteresowanych instytucji informuje instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego miejsca zamieszkania przed upływem tego dwumiesięcznego terminu o niemożności zaakceptowania określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa lub o swojej odmiennej opinii w tej kwestii (ust. 3). W przypadku gdy z uwagi na brak pewności co do określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa niezbędne jest nawiązanie kontaktów przez instytucje lub władze dwóch lub więcej państw członkowskich, na wniosek jednej lub więcej instytucji wyznaczonych przez właściwe władze zainteresowanych państw członkowskich lub na wniosek samych właściwych władz ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego jest określane na mocy wspólnego porozumienia, z uwzględnieniem art. 13 rozporządzenia podstawowego i odpowiednich przepisów art. 14 rozporządzenia wykonawczego (ust. 4). W przypadku rozbieżności opinii między zainteresowanymi instytucjami lub właściwymi władzami podmioty te starają się dojść do porozumienia, a zastosowanie ma art. 6 rozporządzenia wykonawczego (ust. 4). Instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo zostało tymczasowo lub ostatecznie określone jako mające zastosowanie, niezwłocznie informuje o tym zainteresowanego (ust. 5). Jeżeli natomiast zainteresowany nie dostarczy informacji, o których mowa w ust. 1, komentowany artykuł stosuje się z inicjatywy instytucji wyznaczonej przez właściwą władzę państwa członkowskiego miejsca zamieszkania, gdy tylko instytucja ta zapozna się z sytuacją tej osoby, np. za pośrednictwem innej instytucji zainteresowanej (ust. 6). Zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia 883/2004 osoba, która wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeśli wykonuje taką pracę w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami art. 13 ust. 1. Według art. 5 ust. 1 rozporządzenia 987/2009 dokumenty wydane przez instytucję państwa członkowskiego do celów stosowania rozporządzenia podstawowego i rozporządzenia wykonawczego, stanowiące poświadczenie sytuacji danej osoby oraz dowody potwierdzające, na podstawie których zostały wydane te dokumenty, są akceptowane przez instytucje pozostałych państw członkowskich tak długo, jak długo nie zostaną wycofane lub uznane za nieważne przez państwo członkowskie, w którym zostały wydane.

Odnosząc treść powyższych regulacji do realiów niniejszej sprawy należy wskazać, że ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, iż w okresie od 2 lutego 2009 roku nie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczenia społecznego. P. K. (1) nie przedłożył jednak wymaganego formularza A101/A1. Co więcej wszczęte postępowanie wyjaśniające przez organ rentowy związane z obowiązkiem podlegania przez P. K. (1) wykazało, że ubezpieczony nie podlega ubezpieczeniom społecznym w Wielkiej Brytanii, a tym samym powinien opłacać składki z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w Polsce.

W realiach rozpoznawanej sprawy istnym jest, że w sprawie ubezpieczonego organ rentowy podjął współpracę ze swoim odpowiednikiem w Wielkiej Brytanii (tj. Królewskim Urzędem Podatkowym i Celnym), która to instytucja stanowczo odmówiła potwierdzenia podlegania ubezpieczonego ubezpieczeniu społecznemu według ustawodawstwa tego kraju, odmawiając wydania formularza A1. Wskazać należy, że formularz A1 (a wcześniej (...)), jest jedynym ogólnoeuropejskim dokumentem służącym do potwierdzenia podlegania ubezpieczeniom społecznym na terenie innych krajów członkowskich Unii Europejskiej, niż kraj, którego dana osoba jest obywatelem i gdzie ma stałe miejsce zamieszkania. Tym samym zgodzić należy się z organem rentowym, że nie ma on podstaw prawnych do podważania ustaleń swego angielskiego odpowiednika, który konsekwentnie odmawia ubezpieczonemu wystawienia formularza A1. Podkreślić także należy, iż sam ubezpieczony nie wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku należytego dowodzenia swoich racji, a tym samym nie udowodnił w sposób jednoznaczny, kategoryczny i niebudzący żadnych wątpliwości, iż faktycznie w okresie od 2 lutego 2009 roku podlegał ustawodawstwu Wielkiej Brytanii w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Reasumując, Sąd Okręgowy zważył, iż nie jest uprawniony do podważania stanowiska Królewskiego (...) i Celnego w Wielkiej Brytanii, który w oparciu o swoje ustalenia, odmówił ubezpieczonemu wystawienia formularza A1. Postępowanie takie byłoby niezgodne z przyjętymi przez państwa członkowskie Unii Europejskiej zasadami, w tym wskazaną przez Trybunał w Luksemburgu zasadą lojalnej współpracy. Wskazać przy tym należy, że wymieniona instytucja może zmienić wcześniej wyrażone stanowisko w sytuacji należytego udowodnienia przez ubezpieczonego, że praca na terenie Wielkiej Brytanii była faktycznie wykonywania w sposób, który powoduje obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym według ustawodawstwa tego kraju.

W tej zaś sytuacji zaktualizowała się potrzeba objęcia odwołującego polskim ustawodawstwem w zakresie ubezpieczenia społecznego. Podkreślić przy tym należy, że polski sąd krajowy nie ma żadnych możliwości faktycznych ani prawnych, by czynić jakiekolwiek ustalenia co do słuszności tej decyzji.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył ubezpieczony, podnosząc sprzeczność istotnych ustaleń ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym polegającą na przyjęciu, że:

a) brytyjska instytucja ubezpieczeniowa dwukrotnie kierowała do niego zapytanie w przedmiocie wykazania pobytu w Wielkiej Brytanii, gdy w istocie żadne takie zapytanie nie było do niego kierowane, sąd nie ustalił na jaki adres instytucja brytyjska wysyłała korespondencję ani dlaczego korespondencja ta nie została wysłana, co skutkowało obrazą art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie w tym zakresie oceny materiału dowodowego z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów;

b) w okresie od 1 marca 2009 roku ubezpieczony prowadził działalność gospodarczą na własny rachunek na terytorium Wielkiej Brytanii, gdy w istocie do końca 2014 roku był na terenie Wielkiej Brytanii zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a działalność gospodarczą rozpoczął tam dopiero na przestrzeni 2015 roku;

• zarzucił obrazę prawa procesowego, a to art. 235 k.p.c. poprzez naruszenie zasady bezpośredniości i opieranie rozstrzygnięcia na oświadczeniach organu zagranicznego, od których nie przysługiwało mu odwołanie w administracyjnym trybie instancyjnym;

• zarzucił obrazę prawa procesowego, a to art. 477 ¹¹§ 2 k.p.c. poprzez niewezwanie do udziału w sprawie podmiotów, które zatrudniały ubezpieczonego na terenie Wielkiej Brytanii w okresie od 2009 do 2015 roku, co skutkowało naruszeniem art. 233 k.p.c. poprzez dowolne przyjęcie, że w okresie tym nie posiadał wynikającego ze stosunku zatrudnienia tytułu do podlegania ubezpieczeniom społecznym w Wielkiej Brytanii;

• zarzucił obrazę prawa procesowego, a to art. 233 § 2 k.p.c. polegającą na dowolnym uznaniu, że nie przedstawienie dokumentów potwierdzających pobyt w Wielkiej Brytanii w okresie od 2009 do 2017 świadczy, że tam ubezpieczony nie przebywał, podczas gdy w rzeczywistości dowodów, o które zwracał się ZUS ze względu na ich charakter żaden człowiek nie przechowuje przez tak długi okres czasu;

• zarzucił obrazę prawa procesowego, a to art. 233 § 1 k.p.c. polegającą na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów w postaci informacji na temat złożonych zeznań PIT-36, poprzez dokonanie zestawienia osiąganych przez ubezpieczonego przychodów z działalności gospodarczej w Polsce z dochodami z tytułu umowy o pracę w Wielkiej Brytanii.

Tak argumentując, apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do dalszego prowadzenia.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od ubezpieczonego kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że sytuacja, w której osoba w jednym państwie członkowskim wykonuje działalność gospodarczą, zaś w innym kraju pracuje na podstawie umowy o pracę jest uregulowana w przepisach art. 11 oraz art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.2004.166.1 ze zm.). Zgodnie z powyższymi uregulowaniami osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego, natomiast osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami ust. 1. Kwestie związane z wyznaczeniem właściwego ustawodawstwa reguluje także między innymi art. 16 Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L 284 poz. 1 ze zm.). W myśl art. 19 ust. 2 tego rozporządzenia, na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego, poświadcza, że to ustawodawstwo ma zastosowanie, oraz w stosownych przypadkach wskazuje, jak długo i na jakich warunkach ma ono zastosowanie. W związku z tym, jeżeli właściwa brytyjska instytucja ubezpieczeniowa stwierdziłaby podleganie w spornym okresie przez skarżącego ubezpieczeniom społecznym w Wielkiej Brytanii to wyłączyłoby to możliwość uznania, że podlegał on wówczas ubezpieczeniom społecznym w Polsce.

Ocena dokonana przez Sąd Okręgowy była swobodna, a nie dowolna i nie naruszała granic zakreślonych treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku bardzo szczegółowo odniósł się i wyjaśnił wszystkie sporne kwestie, jakie zaistniały w niniejszej sprawie. Argumentacja przedstawiona przez Sąd Okręgowy jest bardzo wyczerpująca i odnosi się do wszystkich aspektów sprawy. Argumentacji tej apelujący nie zdołał podważyć.

W sprawach o ustalenie ustawodawstwa orzecznictwo sądów jest jednoznaczne. Również stanowisko tutejszego Sądu w analogicznych sprawach jest takie samo. W niniejszej sprawie podstawą było poświadczenie przez odpowiednią instytucję brytyjską podlegania ubezpieczeniom przez P. K. (1). W związku z pismem brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej, która nie potwierdziła, aby ubezpieczony podlegał tam ubezpieczeniom, należało uznać, iż podlega on wyłącznie ustawodawstwu polskiemu. Wspomniane pismo warunkowało dalsze decyzje podjęte w sprawie.

Sąd Okręgowy zasadnie przyjął, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, że P. K. (1) nie wykonywał pracy na terytorium Wielkiej Brytanii. W ocenie Sądu Apelacyjnego zasadny jest wniosek, że ubezpieczony nie wykazał, aby faktycznie świadczył pracę na rzecz brytyjskich pracodawców. Ubezpieczony był dotychczas objęty polskim systemem ubezpieczeń społecznych w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej E. Hurtownia (...). Z momentem wszczęcia kontroli przez organ rentowy odnośnie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń i twierdzeń ubezpieczonego, że wykonywał pracę na terenie Wielkiej Brytanii, wprowadzony został do dotychczasowego stosunku prawnego łączącego go z organem rentowym element tzw. międzypaństwowy. W związku z zaprzeczaniem twierdzeniom organu rentowego, to ubezpieczony miał obowiązek udowodnić istnienie tego elementu, miał obowiązek wykazać, że faktycznie - na warunkach określonych w umowie - wykonywał pracę na rzecz brytyjskiego pracodawcy.

W oparciu o zgromadzone dowody organ rentowy w postępowaniu administracyjnym stwierdził, że praca nie była faktycznie wykonywana, w związku z czym ubezpieczony nieprzerwanie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom w Polsce z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie prawa polskiego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 i art. 13 ust. 4 ustawy systemowej, o czym przedstawiono w piśmie (...) i Celnego Jej Królewskiej Mości z dnia 16 lipca 2019 r. (k.59). Na skutek odwołania od decyzji, zgodnie z art. 232 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c., to na ubezpieczonym spoczywał ciężar dowodu okoliczności uzasadniającej jego żądanie wyłączenia z ubezpieczenia społecznego w Polsce. To ubezpieczony powinien udowodnić fakt rzeczywistego świadczenia pracy w Wielkiej Brytanii na warunkach zapisanych w umowie z brytyjskim pracodawcą. Przedkładane za pismem z dnia 2 kwietnia 2019 r. (k.11-34) przez ubezpieczonego dowody, nie pozwalały na miarodajne uznanie faktu rzeczywistego wykonywania pracy na rzecz brytyjskiego pracodawcy.

Podkreślenia wymaga, że twierdzenia ubezpieczonego pozostawały w sprzeczności z wyjaśnieniami brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej. Inicjatywę dowodową w sprawie przejął organ rentowy. Zwrócił się do brytyjskiej instytucji ubezpieczeniowej, czy skarżący jest objęty angielskim systemem ubezpieczeń i czy rzeczywiście wykonuje pracę - i nie uzyskał takiego potwierdzenia. W związku z tym, przy braku dowodów ze strony ubezpieczonego ( np. umowy najmu, dokumentacji opłat czynszu lub mediów, rachunku za podatek lokalny) należało ustalić, że faktycznie praca nie była wykonywana na terenie Anglii i na rzecz brytyjskiego pracodawcy. Ubezpieczony na etapie postępowania odwoławczego przedłożył dowody, które miały świadczyć o fakcie rzeczywistego przebywania na terenie Wielkiej Brytanii. Okazały się one niewystarczające na fakt rzeczywistego świadczenia pracy w Wielkiej Brytanii.

Jak wynika z przedstawionej oceny Sąd Apelacyjny uznał, że ubezpieczony nie udowodnił, że faktycznie wykonywał pracę na rzecz któregokolwiek brytyjskiego pracodawcy. Z uwagi na brak elementu transgranicznego pozwalającego na stosowanie prawa unijnego słusznie organ rentowy ocenił sytuację prawną ubezpieczonego przy zastosowaniu prawa krajowego, ustawy systemowej. Należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie brytyjska instytucja ubezpieczeniowa przeprowadziła postępowanie wyjaśniające i ponad wszelką wątpliwość stwierdziła, że ubezpieczony P. K. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym w Wielkiej Brytanii. Ubezpieczony bezspornie do momentu zakończenia postępowania w sprawie nie uzyskał dokumentu, który potwierdzałby, że wobec danej osoby zastosowanie mają przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych innego państwa, niż państwo wykonywania działalności gospodarczej. Dokumentem tym był formularz E101, który wraz z wejściem w życie rozporządzenia 883/2004 został zastąpiony przez formularz A-1. Dokument ten, na podstawie art. 19 ust. 2 rozporządzenia 987/2009, jest wydawany na wniosek pracodawcy lub osoby prowadzącej działalność gospodarczą na własny rachunek przez właściwe jednostki danego państwa. Zgodnie z art. 5 rozporządzenia 987/2009, dokumenty wydane przez instytucje ubezpieczeniowe dla celów stosowania przepisów Tytułu II rozporządzenia 883/2004 są akceptowane przez instytucje pozostałych państw członkowskich tak długo, jak długo nie zostaną wycofane lub uznane za nieważne przez państwo członkowskie, w którym zostały wydane. W przypadku wątpliwości inna instytucja ubezpieczeniowa może zwrócić się do instytucji, która wydała dany dokument, z wnioskiem o ponowne zbadanie zasadności jego poświadczenia. Jeżeli zostanie stwierdzone, że został wydany nieprawidłowo, powinien zostać wycofany. Gdyby P. K. (1) uzyskał w Wielkiej Brytanii dokumenty A-1, jego treścią byłby związany nie tylko Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ale także polski sąd. Nie ulega jednak wątpliwości, że wnioskodawca nie uzyskał takiego dokumentu.

Apelujący kwestionował dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, jednakże twierdzenia te miały charakter wyłącznie polemiczny. Ubezpieczony poprzestał na własnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego, co nie jest wystarczające do podważenia poczynionych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych. Ubezpieczony poprzestawał na zapewnieniach o fakcie wykonywania pracy i przedłożeniu wskazanych wyżej dokumentów, co w świetle pozostałych okoliczności sprawy było niewiarygodne.

Mając na względnie przedstawioną ocenę prawną, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i § 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.