Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2020r.

Sąd Rejonowy w Giżycku IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Bożena Makowczenko

Protokolant starszy sekretarz sądowy Barbara Małecka

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2020r. w Giżycku

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa - 24 (...) Oddziału (...) w G.

przeciwko S. B.

o odszkodowanie

Powództwo oddala.

Bożena Makowczenko

Sygn. akt IV P – Pm 41/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 12 lutego 2020r. powód Skarb Państwa – 24 (...) Oddział (...) w G. - wnosił o zasądzenie od pozwanego kwoty 167,89 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 lipca 2019r. do dnia zapłaty a nadto o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał powód, że pozwany S. B. pełnił służbę wojskową w 41 batalionie lekkiej piechoty z siedzibą w (...) (...)- (...) w O.. Zgodnie z §7 ust. 1 Statutu 24 (...) w G. podstawowym zadaniem tego podmiotu jest realizacja zabezpieczenia finansowego i logistycznego jednostek organizacyjnych resoru obrony narodowej przydzielonych mu na zaopatrzenie w zakresie między innymi zabezpieczenia materiałowego i technicznego. Zgodnie z decyzją (...) MON z dnia 21 grudnia 2018r. – Plan Przydziałów (...) Resortu O. Narodowej 41 batalion lekkiej piechoty w (...) (...)- (...) w O. pozostaje na zaopatrzeniu gospodarczym 24 (...)u w G. między innymi w służbie mundurowej , uzbrojenia i elektroniki.

Podał dalej powód, że w trakcie pełnienia służby pozwany miał na swoim stanie maskę MP 6. Podczas użytkowania tej maski pozwany uszkodził mocowanie paska torby maski czym spowodował powstanie uszczerbku w mieniu powoda. W dniu 20 września 2019r. pozwany złożył oświadczenie, w którym potwierdził fakt uszkodzenia paska torby w związku z czym wezwano pozwanego do zapłaty kwoty stanowiącej wyrównanie ustalonej szkody, na które to pozwany nie odpowiedział i nie opłacił wskazanej kwoty.

Wobec tego powód zdecydował o skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym w dniu 19 lutego 2020r. pozwany S. B. zaskarżył nakaz w całości i podniósł, iż na ćwiczeniach wykonuje się różne manewry i normalną sprawą jest, że może dojść do uszkodzenia, otarcia, poplamienia sprzętu i odzieży. Wskazał, że na pierwszym szkoleniu poinformowany został, że wszelkie szkody powstałe w trakcie ćwiczeń są rzeczą normalną i trzeba o nich niezwłocznie powiadomić przełożonego. Powstałe zaś szkody, pomimo dołożenia wszelkich starań, powstały z przyczyn od pozwanego niezależnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany S. B. od około 2018 roku pełni służbę rotacyjną w 41 batalionie lekkiej piechoty w (...) (...)- (...) w O.. W dniu 20 maja 2019r. A. T. (1) złożył Komendantowi 4 (...) w O. meldunek, w którym podał, że w dniu 19 maja 2019r. miał miejsce uszczerbek w mieniu wojskowym służby (...). Podał nadto, że przedmiotem uszczerbku jest uszkodzenie mocowania paska torby maski MP 6 użytkowanego przez pozwanego S. B. z 412 klp. Uszczerbek ten stwierdzony został podczas ćwiczeń z taktyki podczas szkolenia rotacyjnego.

/dowód; kopia meldunku k. 10/

Zdarzenie opisane w meldunku miało miejsce na terenie poligonu w P.. W pozorowanych warunkach bojowych pozwany otrzymał do wykonania zadanie polegające na tym, że czołgając się na plecach miał na sobie transportować rannego mężczyznę, który leżał plecami na nim. Pozwany, podobnie jak pozostali, ubrany był w pełen mundur polowy, wyposażony w broń a przez ramię przełożoną miał torbę z maską MP 6.

Po zajęciach zauważył, że zerwał się pasek z torby z maską w miejscu szwu. Zgłosił o tym przełożonemu.

Przeprowadzone zostało postępowanie wyjaśniające prowadzone przez B. C.. W protokole szkody nr 153/10/06/19 wskazano, iż wartość szkody wynosi 167,89 zł. Podano nadto w nim, iż z uwagi na fakt, że uchwyt mocowania pasa nośnego torby maski MP6 nie występuje osobno i jest elementem całości, po konsultacji z przedstawicielem producenta wyceniono cały element, w którym występuje urwany uchwyt.

/dowód: kopia protokołu szkody k. 12-13/

W toku postępowania wyjaśniającego uzyskano od pozwanego pisemne wyjaśnienie z dnia 20 września 2019r., w którym to podał pozwany, że sprzęt został zniszczony podczas ćwiczeń wykonywanych na poligonie związanych z transportem rannego z pola walki. Podczas ich wykonywania pozwany nie był w stanie kontrolować torby z maską przywieszoną do jego boku a ćwiczenia polegały na czołganiu się z rannym. W wyniku tego czołgania pasek od torby pękł i nie było to świadome działanie pozwanego.

/dowód; kopia oświadczenia k. 15/

W sprawozdaniu z postępowania prowadzący podał, że stan faktyczny jaki został ustalony to; „szkoda powstała w dniu 19 maja 2019r. podczas zajęć rotacyjnych 412 klp podczas zajęć z taktyki. Szkoda została zgłoszona do przełożonego po zajęciach, jeszcze przed zdaniem do magazynu. Wysokość szkody ustalono na kwotę 167,89 zł. Osobą odpowiedzialną za szkodę był szer. S. B.. Szkoda została uznana za nieumyślną zawinioną. ”

Taki stan faktyczny jak podany wyżej ustalił prowadzący w oparciu o oświadczenie pozwanego i meldunek o powstaniu szkody. Innych czynności nie prowadzono.

/ dowód: kopia sprawozdania k. 16/

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był między stronami w zasadzie poza sporem. Oczywistym bowiem pozostawało, że doszło do uszkodzenia paska w torbie pozwanego na maskę MP6 i że stało się to w trakcie ćwiczeń polowych. Spornym pozostawała kwestia oceny zdarzenia pod kątem odpowiedzialności za powstałe uszkodzenie.

Wypada w tym miejscu zaznaczyć, że Terytorialna Służba Wojskowa jest nową formą czynnej służby wojskowej, która obowiązuje tylko w Wojskach O. Terytorialnej. Polega ona na tym, że żołnierze – ochotnicy, pełnią czynną służbę wojskową w formie rotacyjnej (w jednostce wojskowej, w określonych przez dowódcę dniach służby, co najmniej raz w miesiącu przez okres dwóch dni w czasie wolnym od pracy) i dyspozycyjnej (poza jednostką wojskową, nie rezygnując z dotychczasowych zajęć).

O przebiegu służby traktują uregulowania Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie powoływania do terytorialnej służby wojskowej i sposobu jej pełnienia (Dz. U. z dnia 3 marca 2017 r.). Kwestia zaś odpowiedzialności majątkowej żołnierzy (...)u uregulowana jest w ustawie z dnia 25 maja 2001r. o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy zawodowych przy czym obejmuje ona – jeśli chodzi o żołnierzy (...)u – żołnierzy pełniących tę służbę rotacyjnie. Taką to służbę pełnił powód. Podlegał tym samym regulacjom zawartym w tej ustawie.

W art.1 tej ustawy stwierdza się, że ustawa określa odpowiedzialność majątkową żołnierzy za szkody wyrządzone przez nich, wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, w mieniu Skarbu Państwa znajdującym się w dyspozycji komórek organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej oraz jednostek organizacyjnych podporządkowanych albo nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, zwanych dalej „jednostkami organizacyjnymi”. Nadto, że w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie, do odpowiedzialności majątkowej żołnierzy za szkody wyrządzone przez nich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem art. 17 ust. 1.

Stwierdza się nadto w ustawie, że żołnierz, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swojej winy wyrządził szkodę w mieniu, ponosi odpowiedzialność majątkową w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.

Właściwy organ jednostki organizacyjnej jest obowiązany wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność majątkową żołnierza oraz wysokość wyrządzonej szkody (art.4 tej ustawy).

A zatem, aby można było mówić o odpowiedzialności majątkowej pozwanego powód winien był w niniejszym postępowaniu wykazać, że doszło po stronie pozwanego i z jego winy do zaniechań lub działań, których to następstwem było powstanie niedoboru opisanego w protokole szkody.

W ocenie Sądu powód nie wykazał okoliczności uzasadniających odpowiedzialność majątkową pozwanego jak wymaga tego art.4 ustawy.

W sprawie ujawniony niedobór opisany w protokole szkody nie był przez pozwanego kwestionowany. Osią sporu były natomiast okoliczności jego powstania oraz ich związek z przypisaniem pozwanemu odpowiedzialności za szkodę. Sam fakt istnienia braków nie wypełnia przecież koniecznych przesłanek potrzebnych do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego.

Okoliczności powstania niedoboru, zdaniem Sądu, nie zostały przez powoda dokładnie wyjaśnione. Wiadomym bowiem jest wyłącznie to, że – co sam przyznawał pozwany – w dniu 19 maja 2019r. w trakcie wykonywania przez pozwanego ćwiczenia polegającego na czołganiu się na plecach z pełnym wyposażeniem i jednoczesnym dźwiganiem na sobie rannego doszło do zerwania na szwie paska od torby na maskę MP6. Aby zatem można było pozwanemu przypisać w tym zakresie odpowiedzialność za powstałą szkodę należałoby wykazać na czym dokładnie polega wina pozwanego - jakie dokładnie czynności zostały przez niego źle wykonane lub nie zostały wykonane mimo, że być powinny. Cały czas, rzecz jasna, mowa jest tu o czynności polegającej na czołganiu się z rannym bo to w wyniku tego zerwał się pasek torby. Takie zadanie pozwany miał wówczas do wykonania i takie wykonał.

Sąd analizował to zdarzenie w oparciu o relację samego pozwanego, której powód nie zanegował. Pozwany podawał mianowicie, że czołgał się na plecach i taki miał obowiązek. Był ubrany w pełne umundurowanie polowe – przez ramię w szczególności przewieszoną miał torbę na maskę MP6. Ranny leżał na pozwanym, który to trzymał go jedną ręką a drugą odpychał się czołgając. Pozwany negował aby przeszedł jakiekolwiek szkolenie co do sposobu wykonywania takiego transportu i to w warunkach polowych. Powód tego także nie wykazał bowiem przesłuchiwani na te okoliczności świadkowie – zawodowi żołnierze: R. Ż. (1), B. C. i A. T. (1) – nie potrafili jednoznacznie stwierdzić aby takie szkolenia miały miejsce i aby pozwany takie przeszedł. Żadne ze świadków nie potrafił też jednoznacznie stwierdzić czy istnieje jakakolwiek reguła dotycząca sposobu transportu rannego w taki sposób jak miał to robić w dniu 19 maja 2019r. pozwany. Wiadomym było tylko świadkowi A. T., że takowa reguła dotyczy transportu skrzynki z amunicją. Zdaniem świadka w takiej sytuacji torbę i maski nosi się po lewej stronie a skrzynkę kładzie na prawej nodze. Żołnierz kładzie się na plecach a skrzynka jest na prawej nodze, torba wtedy musi być na lewej stronie i zabezpieczona dodatkowo paskiem przez obwód pasa.

/dowód; zeznania św. A. T. k. , G. C. k. R. Ż. k. /

Nikt jednakże nie wskazał aby choćby takie szkolenie pozwany przeszedł, jak też nie mieli świadkowie wiedzy czy ktokolwiek instruował pozwanego w jaki sposób należy wykonać taki transport. Każdy ze świadków powoływał się na bliżej nieokreślone reguły ostrożnego zachowania i brak dbałości.

Prowadzący postepowanie wyjaśniające w sprawie szkody nie potrafił też podać dokładnie w jakich okolicznościach doszło do uszkodzenia paska. (...) się wyłącznie na samym fakcie , że pasek został zerwany. Nie widział ani torby ani paska a materiał dowodowy w tym zakresie ograniczony został do oświadczenia pozwanego i meldunku o powstaniu szkody.

W przekonaniu Sądu ustalone w sprawie fakty w żaden sposób nie dają podstawy do przypisania pozwanemu odpowiedzialności za powstałą szkodę.

Jeśli bowiem przyjąć, że powód zarzuca pozwanemu naruszenie ogólnego obowiązku dbałości o mienie jednostki, to jest to ujęcie zbyt ogólne i nie wystarczające. Nie wiadomo zatem na czym owo naruszenie obowiązków polegało, czego zaniechał powód lub co zostało źle wykonane przez pozwanego, że doprowadziło do powstania braków.

Brak jest zatem po stronie pozwanego przesłanki winy.

Wypada w tym miejscu zaznaczyć, że poprzez pojęcie winy z art. 3 wymienionej na wstępie ustawy należy rozumieć jedynie jej element subiektywny, jak to ma miejsce w ujęciu karnistycznym (tak B. D. R. artykuł (...).2002.4.77 Odpowiedzialność majątkowa żołnierzy w świetle ustawy z 25 maja 2001 r. Teza nr 1). Mówimy tu zatem, zgodnie z art.9kk, że czyn popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi, popełniony nieumyślnie natomiast, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

Sąd jest zdania, iż powód nie wykazał aby naruszone zostały przez pozwanego jakiekolwiek zasady ostrożności , które to miałyby doprowadzić do powstania szkody i jakie one były.

W związku z tym przyjąć należy, iż zaistniała w sprawie sytuacja opisana w art. 11 ust.2 przywoływanej wyżej ustawy, mianowicie sytuacja, w której to do powstania szkody doszło z przyczyn od pozwanego niezależnych. W przepisie tym mowa jest bowiem o tym, iż żołnierz może uwolnić się od odpowiedzialności majątkowej za szkodę w mieniu powierzonym, jeżeli wykaże, że powstała ona z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez jednostkę organizacyjną warunków umożliwiających prawidłowe zabezpieczenie powierzonego mienia.

Z powyższych względów powództwo należało oddalić o czym orzeczono jak w wyroku.