Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Waldemar Kuś

Protokolant: Justyna Malczyk

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2020 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Bankowi(...) w Ś.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

I.  pozbawia wykonalności w całości bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony w stosunku do powoda przez pozwany Bank (...) w Ś. 28 grudnia 2000 roku, zaopatrzony w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) z dnia 5 marca 2001 roku, sygn. akt I Co 2528/00;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  nakazuje pozwanemu, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Świdnicy kwotę 16.809 zł tytułem opłaty sądowej od obowiązku uiszczenia której powód był zwolniony;

IV.  koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt IC 1104/19

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł przeciwko Bankowi (...) w Ś. o pozbawienie wykonalności w całości tytułu wykonawczego - Bankowego Tytułu Egzekucyjnego wystawionego w stosunku do niego przez Bank (...) w Ś. dnia 28 grudnia 2000r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) z 5 marca 2001 r. w sprawie sygn. akt I Co 2528/00.

Strona pozwana - Bank (...) w Ś. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. zawarł z Bankiem (...)w Ś. umowę kredytu.

Okoliczność bezsporna.

Bank (...) w Ś. wystawił przeciwko powodowi bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę 350.000 zł wraz z odsetkami w kwocie 6.163,89 zł. Łączna wysokość należności wynikająca z tytułu wykonawczego wynosiła 356.163,89 zł. Bankowy tytuł egzekucyjny zawierał dodatkowo informację o sposobie naliczania dalszych należnych odsetek przeterminowanych od zadłużenia powoda.

dowód: bankowy tytuł egzekucyjny – k. 7,

Postanowieniem z dnia 5 marca 2001r. Sąd Rejonowy w (...) w sprawie ICo 2528/00 nadał sądową klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przeciwko M. K. z dnia 28 grudnia 2000r. wystawionemu przez Bank(...) w Ś. z tytułu przeterminowanego kredytu nr (...) z dnia 16 listopada 2000r. z powodu niespełnienia należności w terminie wraz z ustalonymi w tytule odsetkami i kosztami.

dowód: postanowienie z 5.03.2001r.- k. 4,

Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2003r. Komornik Sądowy Rewiru(...) przy Sądzie Rejonowym w(...) umorzył postępowanie egzekucyjne przeciwko powodowi wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

dowód: postanowienie z 3.04.2014r. - k. 57,

Na odwrocie bankowego tytułu egzekucyjnego widnieje informacja Komornika, że postępowanie egzekucyjne prowadzone było w okresie od 2 września 2011r. do 8 czerwca 2012r. pod sygn. KM 3184/11, a następnie od 11 maja 2015r. do 17 lutego 2017r. pod sygn. KM 2529/15.

dowód: zawiadomienie o wszczęciu egzekucji - k. 6,

bankowy tytuł egzekucyjny z informacją Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) W. W. - k. 7,

M. K. pismem z dnia 4 kwietnia 2019r.zatytułowanym „wniosek o zawarcie ugody” zwrócił się do strony pozwanej. W piśmie tym wystąpił z propozycją zawieszenia prowadzonej egzekucji z nieruchomości, „podjęcie mediacji w celu doprowadzenia do zawarcia ugody w zakresie spłaty wierzytelności przysługującej wierzycielowi - Bankowi (...) w Ś., z uwzględnieniem wszystkich skutków prawnych wynikających z przepisów art. 118 k.c., art. 125 k.c.”.

dowód: pismo powoda z 4.04.2019r. - k. 106,

Strona pozwana sporządziła notatkę służbową ze spotkania zarządu banku z M. K. mającego miejsce w dniu 8 kwietnia 2019r. W notatce zawarto zapis, że powód „poprosił o wycofanie się przez bank z egzekucji przeciwko niemu lub jej zawieszenie do czasu, aż otrzyma odszkodowanie od Skarbu Państwa. Klient zaznaczył, że poczynił kroki w kierunku zarzutu przedawnienia oraz wyłudzenia nienależnych kwot”.

dowód: notatka służbowa - k. 107,

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (...) M. M. wszczęła przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne pod sygn. KM 432/19. Prowadzone ono jest na podstawie tytułu wykonawczego - bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego w stosunku do powoda przez Bank (...) w Ś. dnia 28 grudnia 2000r., zaopatrzony w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w(...) z 5 marca 2001 r. w sprawie sygn. akt I Co 2528/00.

Pismem z dnia 29 marca 2019r. wezwała M. K. do zapłaty na rzecz strony pozwanej należności w kwocie 344.200 zł tytułem należności głównej, 1.113.906,77 zł tytułem odsetek oraz pozostałych kosztów postępowania egzekucyjnego.

dowód: wezwanie do zapłaty z 29.03.2019r. - k. 5,

postanowienie z 5.03.2001r.- k. 4,

bankowy tytuł egzekucyjny - k. 7,

Sąd nie uwzględnił wniosku strony pozwanej o dołączenie akt sprawy karnej i dopuszczenie dowodu z poszczególnych dokumentów znajdujących się w aktach, ponieważ wniosek ten został sformułowany za mało precyzyjne, nie jest przez to wiadome, dopuszczenia dowodu z jakich dokładnie dokumentów bank żąda, co miałoby być przedmiotem dowodu.

Sąd zważył, co następuje:

Powód wniósł o pozbawienie wykonalności w całości tytułu wykonawczego -bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego w stosunku do niego przez Bank Spółdzielczy w Ś. dnia 28 grudnia 2000r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w (...) z 5 marca 2001r. w sprawie sygn. akt I Co 2528/0.

M. K. podnosił, że aktualnie toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne na podstawie opisanego wyżej tytułu i prowadzi je Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (...). Według powoda, pierwsze postępowanie egzekucyjne było prowadzone w okresie od 2 września 2011r. do 8 czerwca 2012 r. w sprawie, sygn. akt Km 3184/11, co wynika z informacji zamieszczonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) W. W. na odwrocie (...). Między nadaniem klauzuli wykonalności a wszczęciem tego postępowania upłynęło ponad 10 lat, t.j. okres powodujący przedawnienie roszczenia określony art. 125 k.c.

Bank Spółdzielczy w Ś. zarzucał natomiast uznanie długu przez dłużnika i przerwanie biegu przedawnienia. Na wypadek, gdyby Sąd nie uwzględnił zarzutu przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia, bank zarzucił, że w realiach niniejszej sprawy zachodzi podstawa do zastosowania klauzuli generalnej z art. 5 k.c.

Zdaniem Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powołując zarzut przedawnienia, powód błędnie wskazał przepis art. 125 k.c., ponieważ nie ma on zastosowania w tej sprawie. Utrwalony w orzecznictwie i doktrynie jest bowiem pogląd, że do roszczeń stwierdzonych bankowymi tytułami wykonawczymi nie ma zastosowania art. 125 § 1k.c., przedawniają się one w terminach przewidzianych dla roszczeń danego rodzaju. Bankowy tytuł egzekucyjny, w przeciwieństwie do orzeczeń sądowych, nie korzysta bowiem z powagi rzeczy osądzonej, stąd nie wywołuje skutków z art. 125 § 1 k.c.

Niemniej jednak, rację miał powód, że roszczenie uległo przedawnieniu, jednak w oparciu o inną podstawę prawną, tj. 118 k.c.

Zgodnie z art. 118 k.c. termin przedawnienia dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata. Nie ulega natomiast wątpliwości, że bankowy tytuł egzekucyjny wydany został w związku z udzieleniem kredytu przez stronę pozwaną, a więc w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Okoliczności tej żadna ze stron w toku procesu nie kwestionowała.

Przepis art. 124 k.c. stanowi, że po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, a w razie przerwania przedawnienie przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2003r. zostało umorzone postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko powodowi. Wszczęte zostało ponownie i prowadzone od 2 września 2011r. do 8 czerwca 2012r., co wynika z informacji Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) W. W. zamieszczonej na bankowym tytule egzekucyjnym. Nie powinno zatem budzić wątpliwości, że między umorzeniem postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji w dniu 14 kwietnia 2003r. a wszczęciem postępowania egzekucyjnego 2 września 2011r. upłynęło ponad 8 lat, a więc roszczenie uległo przedawnieniu zgodnie z art. 118 k.c.

Strona pozwana jednocześnie nie wykazała w żaden sposób, że w powyższym okresie tj. 8 lat dokonała jakichkolwiek czynności, które mogłyby przerwać bieg przedawnienia.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut strony pozwanej, że powód w piśmie z dnia 4 kwietnia 2019r., a następnie podczas spotkania z zarządem banku, uznał dług. Jak wynika z treści zarówno notatki służbowej dołączonej do odpowiedzi na pozew oraz pisma powoda z 4 kwietnia 2019r., M. K. zaproponował zawarcie ugody w celu spłacenia przez niego zadłużenia, jednak jednocześnie zawarł zastrzeżenie, że nastąpi powyższe, przy „uwzględnieniu wszystkich skutków prawnych wynikających z art. 118 i 125 k.c.”. Zdaniem Sądu, powód zaproponował zatem ugodowy sposób załatwienia sprawy, jeśli roszczenie okaże się nieprzedawnione. Takie oświadczenie nie może zostać zatem potraktowane jako uznanie długu. Ponadto, rację ma strona powodowa, że uznanie długu może być skuteczne wyłącznie wtedy, gdy oświadczenie zostanie złożone przed upływem biegu przedawnienia, co nie miało miejsca w niniejszym postępowaniu.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli: przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. stwarza podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane. W literaturze rozróżnia się zdarzenia zależne od woli stron (np. spełnienie świadczenia, potrącenie) oraz niezależne od woli stron (m.in. przedawnienie roszczenia, niemożność świadczenia wskutek okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada).

Z powołanego przepisu kodeksu postępowania cywilnego wynika zatem możliwość oparcia żądania pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego roszczenie uległo przedawnieniu.

Biorąc pod uwagę, że roszczenie strony pozwanej uległo przedawnieniu, Sąd uwzględnił żądanie i pozbawił wykonalności w całości bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony przez w stosunku do M. K. przez pozwany bank.

Jednocześnie, Sąd nie uwzględnił zarzut pozwanego banku, aby w niniejszej sprawie zastosowanie miała mieć klauzula generalna z art. 5 k.c. Zgłoszony przez powoda zarzut przedawnienia nie pozostaje sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Nie można bowiem uznać, aby podniesienie przez M. K. zarzutu przedawnienia, przy niewątpliwej bezczynności strony pozwanej (trwającej ponad 8 lat) było działaniem sprzecznym z klauzulą wyrażoną w art. 5 k.c. Bank nie wykazał przy tym, aby powód podejmował jakiekolwiek kroki w celu uniknięcia spłaty zadłużenia, czy w jakikolwiek inny sposób nie zasługiwał na ochronę. Przeciwnie, to strona pozwana jako podmiot profesjonalnie zajmujący się m.in. udzielaniem kredytów, powinna zachować odpowiednią dozę czujności i podejmować odpowiednie działania, w prawem przewidzianym czasie. Jeśli natomiast zaniechała wszczęcia postępowania egzekucyjnego i nie podjęła w tym czasie żadnych czynności między 2003r. a 2011r., powództwo należało uznać za uzasadnione.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

W pozostałej części Sąd oddalił powództwo. M. K. wnosił o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego – bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego w stosunku do niego przez Bank (...) w Ś. dnia 28 grudnia 2000r., zaopatrzony w klauzulę wykonalności, określając jednocześnie wartość przedmiotu sporu na kwotę 1.458.107 zł. Wymieniony wyżej bankowy tytuł egzekucyjny natomiast został wystawiony na kwotę 350.000 zł oraz odsetki – 6.163,89 zł, łącznie zatem wysokość należności wynikająca z tytułu wykonawczego wynosiła 356.163,89 zł. Zapis natomiast zawarty w dalszej części bankowego tytułu egzekucyjnego o odsetkach nie wskazuje konkretnych kwot, jest jedynie informacją w jaki sposób bank nalicza dalsze należne odsetki od zadłużenia określonego na kwotę 356.136,89 zł. Zaopatrzenie bankowego tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności przez sąd rejonowy obejmowało zatem jedynie te kwoty wymienione konkretnie w bankowym tytule egzekucyjnym, a zatem łącznie kwotę - 356.163,89 zł. i tylko w takim zakresie Sąd w niniejszym postępowaniu mógł uwzględnić powództwo i pozbawić wykonalności tytuł wykonawczy.

Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. tekst jedn. z 2014 roku, poz. 1025) - kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Biorąc pod uwagę wynik procesu, Sąd nakazał stronie pozwanej, aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa kwotę 16.809 zł tytułem części opłaty stosunkowej od pozwu, od której uiszczenia M. K. był zwolniony.

Pozostałe koszty między stronami zostały zniesione (art. 100 k.p.c.).