Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 924/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Eliza Skotnicka

Protokolant: p. o. prot. sąd. Anna Ludwiniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2020 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa T. P.

przeciwko Towarzystwu (...) S. A. z siedzibą w W.

o zapłatę 2 452,90 zł

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) S. A. z siedzibą w W. na rzecz powoda T. P. kwotę 2 452,90 (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt dwa 90/100) zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 14 stycznia 2020 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 1 624 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

UZASADNIENIE

Powód T. P. domagał się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 2452,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 14 stycznia 2020 r. oraz kosztami procesu, w uzasadnieniu pozwu wskazując, że 28 października 2019 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...) należący do D. T.. Sprawca szkody był ubezpieczony u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. W związku z likwidacją szkody poszkodowany D. T. na okres od 28 października 2019r. do 19 listopada 2019r. wynajął od powoda samochód zastępczy marki S. (...) nr rej. (...), uzgadniając stawkę dobową w wysokości 170 zł + 23%VAT. Powód 28 listopada 2019r. wystawił poszkodowanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 4600,20 zł brutto. Powód nabył wierzytelność przysługującą poszkodowanemu wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu odszkodowania za szkodę wynikającą z konieczności najmu pojazdu zastępczego i pismem z 29 listopada 2019r. wezwał pozwaną do zapłaty. Pozwana w odpowiedzi wypłaciła kwotę 2457,91 zł, w tym 1760 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Powód pismem z 13 grudnia 2019 r. wezwał stronę pozwaną do zapłaty brakującej kwoty 2840,20 zł. Strona pozwana wskazała, że akceptuje wysokość stawki na 80 zł brutto za dobę, lecz przyznała dopłatę 387,30 zł, zaś w pozostałym zakresie odmówiła wypłaty dalszej kwoty.

Strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana zarzuciła, że poszkodowany potwierdził zapoznanie się z formularzem, który informował go po możliwości zapewnienia pojazdu zastępczego i przyjętej stawce za dobę najmu. Pozwany nie zgłosił pozwanej chęci skorzystania z tej propozycji. Zamiast tego poszkodowany wynajął pojazd zastępczy od powoda, z którym następnie zawarł umowę cesją wierzytelności z tytułu praw do odszkodowania. Pozwana wskazała, że uznała należność do 2147,30 zł, gdyż skorygowała stawkę czynszu do kwoty 80 zł brutto za dobę, a w drodze wyjątku przyznała dopłatę w kwocie 387,30 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

28 października 2019 r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...) należący do D. T.. Sprawca szkody był ubezpieczony u strony pozwanej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Poszkodowany D. T. zawarł 28 października 2019r. z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego, na mocy której wynajął od powoda samochód zastępczy marki S. (...) nr rej. (...), uzgadniając stawkę dobową w wysokości 170 zł netto. Umowa najmu nie obciążała poszkodowanego wpłatą własną, kaucją, nie zawierała też limitu kilometrów. Zgodnie z umową rozliczenie najmu pojazdu miało nastąpić poprzez bezpośrednie rozliczenie się wynajmującego z ubezpieczycielem OC sprawcy szkody, tj. (...) S.A. w związku z kolizją drogową z 28 października 2019r. Rozliczenie to obejmować miało wyłącznie uzasadniony czas braku możliwości korzystania przez najemcę z jego samochodu, a więc uzasadniony czas naprawy. Powód 28 listopada 2019 r. wystawił poszkodowanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 4600,20 zł z tytuły umowy najmu pojazdu za okres 22 dni tj. od 28 października 2019r. do 19 listopada 2019r., płatną przelewem w terminie 7 dni.

Powód T. P. zawarł z D. T. 29 listopada 2019 r. umowę cesji wierzytelności – prawa do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego zgodnie z fakturą (...) – przysługującą poszkodowanemu wobec pozwanego zakładu ubezpieczeń z tytułu odszkodowania OC za szkodę likwidowaną pod numerem (...) (...)

Powód pismem z 29 listopada 2019r. , doręczonym 5 grudnia 2019r. wezwał stronę pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni od wezwania 4600,20 zł za fakturę nr (...) obejmująca koszty najmu auta zastępczego oraz 697,91 zł za fakturę (...) z tytułu holowania auta, do pisma dołączono faktury, umowę najmu, umowę cesji, pełnomocnictwo oraz oświadczenie poszkodowanego o konieczności najmu auta zastępczego.

Strona pozwana decyzją z 10 grudnia 2019r. poinformowała powoda o przyznaniu odszkodowania w łącznej wysokości 2457,91 zł, wskazując że koszty najmu pojazdu zastępczego zaakceptowano w kwocie 1760 zł brutto, przy stawce 80 zł brutto za dobę.

Powód pismem z 13 grudnia 2019r. doręczonym 23 grudnia 2019r. wezwał pozwaną do zapłaty zaległej kwoty 2840,20 zł w terminie 7 dni od wezwania.

Strona pozwana pismem z 13 stycznia 2020r. przyznała dopłatę 387,30 zł, wskazując w podsumowaniu, że przyznano odszkodowanie za najem pojazdu w łącznej kwocie 2147,30 zł brutto (3 dni x 209,10 zł + 19 dni x 80 zł), z tego wypłacono już 1760,00 zł, do dopłaty pozostało 387,30 zł. Pozwana poinformowała, że faktura dotycząca kosztów holowania została w całości zapłacona.

Okoliczności bezsporne.

W chwili zdarzenia pojazdem, stanowiący własność D. T., kierował jego syn. Na miejsce kolizji przyjechała pomoc drogowa z lawetą, przedstawiciele tej firmy zaoferowali poszkodowanemu natychmiastową i kompleksową obsługę, w tym organizację pojazdu zastępczego. Poszkodowany D. T. pracuje w (...) w fabryce (...). Pojazdem, który został uszkodzony w kolizji, poszkodowany dojeżdżał do pracy. Samochód był mu potrzebny natychmiast, gdyż następnego dnia rano musiał jechać do pracy. Poszkodowany zgłaszał pozwanej szkodę telefonicznie, podczas rozmowy telefonicznej poszkodowany nie otrzymał informacji o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego zorganizowanego przez ubezpieczyciela. Dopiero później poszkodowany otrzymał pocztą pismo z informacjami o ofercie. Poszkodowany nie był już zainteresowany innymi ofertami, gdyż zgodnie z zapotrzebowaniem został mu przez powoda zapewniony pojazd zastępczy niezwłocznie. Poszkodowany nie posiadał innego pojazdu, a pojazd zastępczy był mu bezzwłocznie potrzebny, gdyż jego pracodawca nie toleruje nieobecności pracowników. Z tego powodu poszkodowany zaakceptował stawkę zaoferowaną przez powoda, także w sytuacji gdyby musiał sam pokryć koszy umowy najmu. Pojazd zastępczy poszkodowany zwrócił w dniu wypłaty mu odszkodowania z tytułu całkowitej szkody w jego pojeździe.

Dowód:

- zeznania świadka D. T. k. 93.

W tak ustalonym stanie faktyczny Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne podlegało uwzględnieniu w całości.

Według art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (por. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny, wynikający z art. 822 § 1 k.c., charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzają w odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. - dalej: "ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych" lub "u.u.o."). W myśl tych przepisów, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza (art. 436 § 1 zdanie pierwsze lub art. 436 § 1 zdanie drugie k.c.). Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem wszelkich pojazdów mechanicznych oparta została na zasadzie ryzyka (art. 436 k.c. w związku z art. 435 k.c.). Uzasadnieniem tej zaostrzonej odpowiedzialności jest przede wszystkim szczególne i wzmożone niebezpieczeństwo jakie wiąże się z użyciem tych środków komunikacji.

W tak ukształtowanej odpowiedzialności posiadacza pojazdu mechanicznego przesłanki stanowią powstanie szkody w mieniu lub na osobie, spowodowanie szkody przez ruch mechanicznego środka komunikacji, oraz związek przyczynowy między szkodą a ruchem pojazdu. Szkoda wywołująca odpowiedzialność z tytułu ryzyka musi być wyrządzona przez ruch mechanicznego środka komunikacji. Ponadto pomiędzy działaniem sprawcy szkody a skutkiem tego działania musi zachodzić związek przyczynowy (opisany w art. 361 kc). W Świetle tego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swojego działania.

Szkodą w mieniu jest wszelki uszczerbek majątkowy. Przy ustaleniu wysokości szkody należy posługiwać się przyjętą w piśmiennictwie i orzecznictwie teorią różnicy. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości szkody zestawia się obecną wartość samochodu z tą, jaką by on przedstawiał gdyby nie było wypadku (tak, G. Bieniek, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006 str.140). Zasada pełnego odszkodowania w ujęciu kodeksu cywilnego przejawia się w tym, że naprawienie szkody obejmuje zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści które mógł osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.

Podkreślić należy, że zgodnie poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 8 września 2004r., w sprawie IV CK 672/03 za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania . Okoliczność, iż koszty wynajęcia pojazdu zastępczego przekroczyły cenę nowego samochodu, nie może automatycznie przesądzać o istnieniu przyczynienia się poszkodowanego do powiększenia rozmiaru szkody.

W oparciu o powołane orzeczenia należało podzielić pogląd powoda, że pełne odszkodowanie w niniejszej sprawie obejmować powinno rzeczywiście poniesione i uzasadnione koszty najmu pojazdu. Powód domagał się zasądzenia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres 22 dni według stawki 170 zł netto, tj. 209,10 zł brutto. W ocenie Sądu wskazana stawka nie została rażąco zawyżona, mając na uwadze ceny rynkowe obowiązujące na terenie powiatu (...), gdzie zamieszkuje poszkodowany. Strona pozwana uznała okres 22 dni, w którym poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego, uznała też za 3 dni stawkę powoda tj. 209,10 zł brutto. Niezrozumiałe jest wiec stanowisko, że za pozostałe 19 dni należy się jedynie odszkodowanie wyliczone według stawki 80 zł netto.

Podkreślić należy, że powód zapewnił poszkodowanemu pojazd zastępczy niezwłocznie tj. już w dniu zdarzenia i bez jakichkolwiek ograniczeń, na cały okres trwania postępowania likwidacyjnego, przejmując jednocześnie ryzyko związane z dochodzeniem od ubezpieczyciela zwrotu poniesionych kosztów z tym związanych. Jak wynika z zeznań D. T. samochód był mu niezbędny już następnego dnia wcześnie rano, gdyż musiał dojechać do pracy do (...). Poszkodowany w zeznaniach wielokrotnie podkreślał, że pojazd był mu niezbędny, a zaoferowana stawka nie wydawała mu się nadmiernie zawyżona, a nawet wskazał, że był gotów pokryć koszty najmu tego pojazdu, byle utrzymać pracę w (...).

Bezspornie poszkodowany korzystał z samochodu zastępczego 22 dni i w dniu, gdy otrzymał odszkodowanie z tytuł całkowitej szkody w pojeździe, zakończony został najem tego pojazdu. W ocenie Sądu stawka za dobę 209,10 zł brutto nie odbiegała o średnich stawek rynkowych obowiązujących w tym czasie w odniesieniu do pojazdów z segmentu klasy B. Podkreślić trzeba, że powód w umowie z poszkodowanym nie zastrzegał żadnych dodatkowych klauzul, typu ograniczenie kilometrów na dobę, udział własny, czy kaucja. Oferty załączone przez stronę pozwaną jako przykładowe, zawierają tego rodzaju ograniczenia, co czyni je niewątpliwie mniej korzystnymi dla poszkodowanego w porównaniu z ofertą powoda. Z powyższych względów Sąd uznał za zasadne żądanie zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego za okres 22 dni przy stawce 209,10 zł brutto.

Mając powyższe na uwadze uwzględniono powództwo w całości przyjmując, że uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego powinny wynosić 4600,20 zł brutto, a skoro strona pozwana koszty te zapłaciła do kwoty 2147,30 zł, do zapłaty pozostała kwota 2452,90 zł.

Jednocześnie Sąd orzekł o należnych odsetkach ustawowych od zgłoszonego roszczenia w oparciu o art. 481 § 1 k.c., 455 k.c. oraz art. 817 k.c. i 14 ust. 1 uoc w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przedmiotowej sprawie powódka pismem doręczonym 5 grudnia 2019 r., wezwała pozwaną do zapłaty kwoty objętej fakturą. Szkoda w tym zakresie powinna być naprawiona najpóźniej do dnia 4 stycznia 2020 r., tymczasem pozwana decyzją z 10 grudnia 2019 r. uznała część roszczenia, zaś na reklamację powoda z 13 grudnia 2019r. , decyzją z 13 stycznia 2020r. , przyznała dopłatę w kwocie 387,30 zł. Pozwana miała obowiązek zapłacić odszkodowanie w całości do dnia 4 stycznia 2020r., a zatem od 5 stycznia 2020r. pozostawała w opóźnieniu. Skoro powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie do dnia 14 stycznia 2020r., mając na względzie art. 321 k.p.c. należało orzec zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając stronę pozwaną w całości kosztami poniesionymi przez powoda w łącznej wysokości 1624 zł, w tym opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 zł; kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 1107 zł tytułem kosztów wynagrodzenia pełnomocnika, w tym 207 tytułem podatku VAT (zgodnie z umową) oraz 300 zł tytułem zgłoszonych kosztów dojazdu pełnomocnika z na trasie W.K.W. na dwie rozprawy, po 150 zł. Przyjmując nieznaczny stopień zawiłości przedmiotowej sprawy, Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika powoda o zapłatę wynagrodzenia z tytułu zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki + VAT.