Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2Dnia 14 sierpnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Ewa Taberska

Protokolant: prot. sąd. Patrycja Makuch

3przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Stare Miasto w Poznaniu – Michała Strzeleckiego

po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2020r.

sprawy P. P.

oskarżonego o czyn z art. 190 § 1 k.k. i art. 226 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w Poznaniu

z dnia 5 marca 2020r. sygn. akt III K 747/18

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 złotych, oraz wymierza mu opłatę za drugą instancję w kwocie 120 złotych.

Ewa Taberska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 475/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu z dnia 5 marca 2020 r., sygn. akt III K 747/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

X

XXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXX

XXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

X

XXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXX

XXXXX

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

X

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXX

XXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXX

XXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

13.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Zarzuty obrońcy zawarte w punktach 1-2 petitum apelacji stanowiły de facto zarzuty błędnej oceny dowodów.

I tak w punkcie 1 obrońca zarzuciła Sądowi I instancji nieprawidłowe jego zdaniem przyznanie waloru wiarygodności zeznaniom świadka P. S., kiedy to zeznania tego świadka z postępowania przygotowawczego oraz z postępowania sądowego są wedle obrońcy niespójne ze sobą, pewne okoliczności świadek „przypominał” sobie lepiej po roku czasu, co powinno dziwić, biorąc pod uwagę upływ czasu od przedmiotowego zdarzenia. Powyższe, w konsekwencji spowodowało zdaniem obrońcy obrazę przepisów postępowania w postaci art. 7 k.p.k.

W dalszej kolejności (punkt 2 petitum apelacji) obrońca oskarżonego zarzuciła Sądowi I instancji pominięcie części zeznań świadka P. S., z których to wynika, iż nie jest w stanie powiedzieć, czy obawiałby się, iż groźby oskarżonego zostaną spełnione, a nadto nie jest pewny, czy oskarżony wyrządził mu jakąś szkodę umożliwiającą jego ściganie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed przystąpieniem do analizy wyszczególnionych powyżej zarzutów apelacji należy zauważyć, iż orzeczenie co do faktu popełnienia przez oskarżonego czynu zabronionego wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany wnikliwej analizie bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) oraz z poszanowaniem art. 4 k.p.k. Analiza ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy znajduje odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które czyni zadość wymogom art. 424 § 1 i 2 k.p.k., co w pełni pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej.

Należy w tym miejscu podkreślić, że skarżący, który zmierza do podważenia zasadności rozstrzygnięcia poprzez zakwestionowanie oceny dowodów stanowiących jego podstawę, nie może ograniczyć się do prostego zanegowania jej i arbitralnego stwierdzenia, że walorem wiarygodności winny być obdarzone wyłącznie dowody korzystne, czy tez niekorzystne dla oskarżonego. Obowiązkiem skarżącego jest wykazanie, jakich konkretnych uchybień dopuścił się sąd meriti w kontekście zasad wiedzy - w szczególności logicznego rozumowania - oraz doświadczenia życiowego, oceniając zebrany materiał dowodowy” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2017 r., II K 180/17, Legalis nr 1668825). Apelacja, w której podniesiono zarzut dowolnej oceny dowodów, powinna przedstawiać argumenty uzasadniające tezę, że sposób rozumowania sądu pierwszej instancji jest niezgodny z zasadami prawidłowego rozumowania, a więc nielogiczny, ewentualnie niezgodny z zasadami wiedzy lub doświadczenia życiowego, tym samym wykraczając poza ramy swobodnej oceny dowodów sformułowanej w art.7 k.p.k.

Zaznaczenia jeszcze wymaga, że jeśli Sąd Odwoławczy podziela w pełni dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę dowodów, może zaniechać szczegółowego odnoszenia się w uzasadnieniu swojego wyroku do zarzutów apelacji, gdyż byłoby to zbędnym powtórzeniem argumentacji tego sądu (por. wyrok SN z dnia 15 kwietnia 2009 r., III KK 381/08, Lex Nr 512100, postanowienia SN: z dnia 10 października 2007 r., III KK 120/07, Lex Nr 322853, z dnia 2 sierpnia 2006 r., II KK 238/05, Lex Nr 193046).

Podstawę wyroku Sądu Rejonowego stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Wbrew przekonaniu obrońcy Sąd Rejonowy dokonał kompleksowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, bez przekraczania swobodnej oceny dowodów oraz jakichkolwiek przepisów procedury. Przekonanie bowiem o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego, a więc mieści się w ramach swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy nie miał zastrzeżeń do dokonanej przez Sąd I instancji oceny zeznań świadka P. S.. Jeśli chodzi o zarzut sformułowany w punkcie I petitum apelacji, to Sąd I instancji szczegółowo wyjaśnił, z jakich powodów ocenił zeznania świadka P. S. jako wiarygodne, mimo że świadek dopiero później (na etapie postępowania sądowego) przypomniał sobie szczegółowo przebieg zdarzenia. Sąd Okręgowy w pełni ocenę zeznań tego świadka dokonaną przez Sąd Rejonowy akceptuje i do niej odsyła. Niezasługująca na uwzględnienie okazała się także argumentacja obrońcy, która przekonywała, że świadkowie i pokrzywdzeni będący funkcjonariuszami Służby Więziennej będą starać się solidaryzować z pokrzywdzonymi a nie z oskarżonym. Takie stanowisko było wyrazem przyjętej przez obrońcę strategii obrony, która zdaniem Sądu Okręgowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji dokonał oceny dowodów zgromadzonych w sprawie w sposób kompleksowy, w kontekście innych dowodów. Dotyczy to również zeznań świadka P. S.. Za niemający znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okazał się argument obrońcy sprowadzający się do stwierdzenia, że Sąd pominął część zeznań świadka P. S., z których wynika, że świadek ten nie jest w stanie powiedzieć, czy obawiałby się, że groźby oskarżonego zostaną spełnione, a nadto nie jest pewny, czy oskarżony wyrządził mu jakąś szkodę umożliwiającą ściganie go. Ww. twierdzenia świadka są bowiem irrelewantne z punktu widzenia znamion przestępstwa, które w zaskarżonym wyroku zostało przypisane oskarżonemu wobec P. S. (art. 226§ 1 k.k.).

Wniosek

Uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność zarzutów.

Lp.

Zarzut

1

W punkcie 3 obrońca wytknęła Sądowi Rejonowemu niezasadne przyjęcie (błąd w ustaleniach faktycznych), iż pokrzywdzeni mogli odczuwać uzasadnioną obawę, iż groźby wypowiedziane przez oskarżonego zostaną spełnione, kiedy to oskarżony był osobą pozbawioną wolności, zakutą w kajdanki, nie znał personaliów osób funkcjonariuszy 0 pokrzywdzonych, ich imienia, nazwiska, adresu zamieszkania itd., a więc realnie nie miał żadnej możliwości spełnienia swoich gróźb nawet po opuszczeniu Aresztu śledczego. Powyższe w konsekwencji spowodowało zdaniem obrońcy oskarżonego obrazę przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 190 § 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Nieprzekonująca okazała się argumentacja obrońcy, iż błędnie Sąd I instancji przyjął, że „pokrzywdzeni mogli odczuwać uzasadnioną obawę, iż groźby wypowiedziane przez oskarżonego zostaną spełnione”, mimo iż jak podkreśliła obrońca, oskarżony był osobą pozbawioną wolności, zakutą w kajdanki, nie znał personaliów osób funkcjonariuszy (pokrzywdzonych), ich imienia, nazwiska, adresu zamieszkania itp.

Po pierwsze, jak Sąd Rejonowy w oparciu o prawidłowo oceniony materiał dowodowy ustalił, oskarżony kierował groźby popełnienia przestępstwa na szkodę życia i zdrowia R. N. (nie zaś pozostałych pokrzywdzonych). Powyższa argumentacja obrońcy dotycząca rzekomej nieznajomości personaliów pokrzywdzonego R. N. przez oskarżonego również okazała się chybiona, szczególnie, biorąc pod uwagę konflikt P. P. z R. N.. Jak bowiem prawidłowo nie uszło uwadze Sądu Rejonowego, iż w Sądzie Rejonowym Poznań-Stare Miasto w Poznaniu toczy się sprawa sygn. akt VIII K 218/18 przeciwko oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. i art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. na szkodę R. N.. Nawet zresztą, gdyby faktycznie oskarżony nie znał personaliów pokrzywdzonego R. N., to i tak w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał, który został prawidłowo zinterpretowany przez Sąd Rejonowy, nie ma przeszkód do przypisania pokrzywdzonemu czynu z art. 190 § 1 k.k. na szkodę R. N.. Jak bowiem trafnie wyjaśnił Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, wypowiadanie przez P. P. słów w stosunku do R. N. zabiję cię”, „ znajdę cię, zajebie cię” z całą pewnością wypełniło znamiona przestępstwa z art. 190 § 1 k.k., były to bowiem groźby popełnienia przestępstwa na szkodę zdrowia i życia R. N.. Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, każdy przeciętny człowiek w ustalonych okolicznościach obawiałby się spełnienia tych gróźb, tym bardziej, że groźby te kierowała osoba pozbawiona wolności za popełnienie przestępstw, na terenie aresztu śledczego, z chęci zemsty, co świadczy o wysokim stopniu zdemoralizowania sprawcy, a to przekłada się na podniesienie stopnia realności spełnienia tych gróźb w przyszłości. Argumentacja obrońcy dotycząca zarzutu z punktu III petitum apelacji stanowiła jedynie bezzasadną polemikę z ustaleniami Sądu meriti poczynionymi w oparciu o prawidłowo oceniony materiał dowodowy, tym samym nie zasługiwała ona na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, w sprawie nie doszło również do naruszenia przez Sąd I instancji prawa przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 190 § 1 k.k.

Wniosek

Uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do uwzględnienia wniosku z uwagi na niezasadność zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Z uwagi na fakt skierowania apelacji przeciwko całemu wyrokowi Sąd Okręgowy zobligowany był do zbadania kwestii orzeczenia o karze.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 października 2007 r, sygn. Akt SNO 75/07).

O „rażącej niewspółmierności kary” w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. nie można mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę, uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru, czyli wówczas, kiedy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego ustawową, wynikającą z reguł zawartych w art. 53 § 1 k.k., zasadę sądowego wymiaru kary, nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się utrzymać w kontekście wymagań wynikających z ustawowych dyrektyw determinujących wymiar kary.

Należy podkreślić, iż niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie całego bezprawia popełnionych czynów i nie spełnia celów kary. Należy mieć na uwadze, że nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę, co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczą, że kara wymierzona jawi się jako kara rażąco niewspółmierna, a więc nie dającą się zaakceptować.

Sąd Okręgowy pozytywnie ocenił orzeczoną wobec oskarżonego karę 5 miesięcy pozbawienia wolności. Zdaniem Sądu Odwoławczego stanowi ona sankcję sprawiedliwą, w pełni odpowiadającą dyrektywom wymiaru kary określonym w art. 53 § 1 i 2 k.k. Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu ww. sankcję nie przekraczając granic przewidzianych przez ustawę, dostosował dolegliwość do stopnia winy, uwzględnił stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu, a także poszczególne okoliczności łagodzące i obciążające oskarżonego, wziął pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie sankcje te mają osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, iż orzeczona wobec oskarżonego kara stanowi sankcję adekwatną do stopnia zawinienia P. P., strony podmiotowej przypisanego mu czynu, stopnia jego społecznej szkodliwości, postawy oskarżonego oraz sytuacji majątkowej. Podsumowując, orzeczona kara nie może być uznana za niewspółmiernie surową i to w dodatku w stopniu rażącym.

Prawidłowe, adekwatne i zgodne z prawem okazało się również zasądzenie od oskarżonego na rzecz P. S. i R. N. zadośćuczynienie po 200 zł na rzecz każdego z pokrzywdzonych.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1 Całość rozstrzygnięcia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy była niezasadność zarzutów apelacji dotyczących błędnej oceny dowodów, błędów w ustaleniach faktycznych oraz naruszenia prawa materialnego w zakresie błędnej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. Podniesione przez obrońcę argumenty w żaden sposób nie podważają racjonalności toku rozumowania Sądu meriti, który doprowadził tenże Sąd do konkluzji, że w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego sprawstwo i wina P. P. w zakresie przypisanego mu czynu nie budzi wątpliwości.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd odwoławczy obciążył oskarżonego wydatkami za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł (ryczałt za doręczenia w postępowaniu odwoławczym) oraz na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973 r. (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223) wymierzył mu opłatę za II instancję w kwocie 120 zł.

7.  PODPIS

Ewa Taberska