Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 26 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Rafał Wojnowski

Protokolant: Marianna Wójcik

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2020 r., w S.

na posiedzeniu jawnym – rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S.

przeciwko (...) S. w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz pozwanej (...) S. w S. kwotę 3600 zł (trzech tysięcy sześciuset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód (...) o (...) SA w S. złożył pozew przeciwko (...) S. o zapłatę kwoty 36747 złotych z ustawowymi odsetkami ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie od kwot: 27650,25 zł od dnia 21 kwietnia 2017r., 1020,75 zł od dnia 1 czerwca 2017 r., 1020,75 zł od dnia 15 czerwca 2017 r., 1020,75 zł od dnia 15 lipca 2017 r., 1020,75 zł od dnia 15 sierpnia 2017 r., 1020,75 zł od dnia 15 września 2017 r., 1020,75 zł od dnia 14 października 2017 r., 3062,25 zł od dnia wniesienia pozwu, do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powódka jest wieczystym użytkownikiem nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) położoną w granicach portu morskiego w S., obręb (...), (...), przez którą przebiega ulica (...), z której korzysta pozwana dla celów dojazdu do działki gruntu (...) będącej jej własnością. Działka nr (...) nie posiada dostępu do drogi publicznej, a dojazd do niej odbywa się bezumownie przez działki nr (...), będące w użytkowaniu wieczystym powódki. Na potrzeby dojazdu pozwana wykorzystuje pas gruntu o powierzchni 12.696 m ^{( 2)}. Powódka prowadziła z pozwaną rozmowy dotyczące prawnego uregulowania opisanej wyżej sytuacji m.in. poprzez ustanowienie służebności jednak bezskutecznie. Pozwana odmawia ustanowienia służebności jak i rozliczenia korzystania z nieruchomości powódki. Pozwana przyjęła stawkę odszkodowania za bezumowne korzystanie, przyjmując stawkę miesięcznej opłaty na poziomie 0,080399 zł/m ^{( 2)} co daje łączną kwotę miesięcznej opłaty za korzystanie z nieruchomości w wysokości 1020,75 zł. Powódka wzywała do zapłaty pozwaną wystawianymi notami obciążeniowymi z tytułu odszkodowania za bezumowne korzystanie, lecz nie zostały one wykonane. Pozwana w dalszym ciągu wykorzystuje działki nr (...) przez które przebiega ulica (...) jako drogę dojazdową do działki nr (...).

Powódka podkreśliła, że bezspornym jest, że pozwana korzysta z części nieruchomości będącej przedmiotem przysługującego powódce prawa użytkowania wieczystego w zakresie odpowiadającym treści prawa służebności przejazdu i przechodu, a zarazem nie przysługuje jej w stosunku do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...), przez którą przebiega ulica (...), jakikolwiek tytuł prawny, który upoważniałby ją do takiego korzystania. W szczególności za tytuł taki nie może być uznana przywoływana przez pozwaną Decyzja Prezydenta Miasta S. z dn. 10.2.2010 (...), z której wynika, że wydzielana działka nr (...) nie posiada dostępu do drogi publicznej a w celu rozwiązania tego problemu użytkownik wieczysty (powódka) ustanowić miałby służebności gruntowe zapewniające taki dostęp, w tym odpowiednio na rzecz posiadacza działki (...) (pozwanej). Wynika z tego bowiem jedynie, że w omawianej decyzji wskazano tylko przewidywany sposób prawnego uregulowania dostępu do działki nr (...), jakim miało być ustanowienie stosownej służebności gruntowej. Pozwana jest w złej wierze w zakresie korzystania przez nią z części nieruchomości powódki. W świetle naprowadzonych dowodów, w szczególności korespondencji stron, nie ulega kwestii, że pozwana doskonałe zdawała sobie sprawę z tego, iż korzystanie przez nią z nieruchomości stanowiącej działkę nr (...), przez którą przebiega ulica (...) odbywa się bez jakiegokolwiek tytułu prawnego. Pozwana odmawia zawarcia umowy dotyczącej ustanowienia stosownej służebności gruntowej, jak i zapłaty wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z części należącej do powódki nieruchomości, stąd wystosowanie powództwa.

Starszy Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 21 listopada 2018 roku (sygn. akt (...)) orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Od tego nakazu pozwana (...) S. złożyła sprzeciw i wniosła o oddalenie powództwa, oraz zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu podniosła, że powód nie udowodnił przysługiwania mu prawa do działek (...),

Pozwana także zaprzeczyła wykorzystywaniu ulicy (...) celem dojazdu do działki nr (...), oraz wysokości odszkodowania, oraz rozmiaru pasa gruntu wykorzystywanego rzekomo przez pozwaną.

Pozwana wskazała, że do pozwu nie dołączono dokumentu (noty księgowej) z którego wynikałoby obciążenie pozwanej kwotę 3.062,25 zł. Wobec tego nie jest wiadomym za jaki okres powód domaga się zapłaty z tego tytułu. Dodatkowo powód nie wykazał, by roszczenie w tym zakresie było wymagalne w dacie wniesienia pozwu zgodnie z dyspozycją z art. 455 kc.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia w zakresie co najmniej należności za okres od 01.01.2015 r. do 11.02.2015 r. z uwagi na trzyletni termin przedawnienia.

Pozwana wskazała nadto, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie określenia akwenów portowych oraz ogólnodostępnych obiektów, urządzeń i instalacji wchodzących w skład infrastruktury portowej dla każdego portu o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej z dnia 7 maja 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 732), a dokładniej Załącznikiem 3 do tegoż rozporządzenia, poz. 6.1.2. pkt 5 ulica (...) została zaliczona do ogólnodostępnej infrastruktury drogowej. Tak samo było na gruncie poprzednio obowiązującego rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej o tym samym tytule z dnia 20 maja 2013 r. (Dz.U, z 2013 r. poz. 632), o czym stanowił o tym Załącznik nr 3 poz. 6.1.2. poz. 5.

Na rozprawie administracyjnej z dnia 18.05.2010 r. przedstawiciele powoda oświadczyli, że ul. (...) jest ulicą ogólnodostępną, pomimo, że jest w użytkowaniu wieczystym powoda. Protokół z rozprawy został podpisany przez przedstawicieli powoda.

Wobec powyższego brak było podstaw do obciążania jakimikolwiek kwotami pozwanej.

W odpowiedzi na sprzeciw, powódka złożyła pismo z dnia 28 maja 2019 roku, do którego dołączyła wydruki z ksiąg wieczystych dokumentujące jej prawo wieczystego użytkowania do gruntu do działki (...), a także, że po ul. (...) przejeżdża autobus linii 76, że znajduje się tam przystanek, a podział działek był dokonany pod warunkiem zapewnienia dostępu do drogi publicznej i nigdzie nie zapisano, że ma to być nieodpłatny dostęp, również w formie odpowiednich służebności gruntowych. Podniesiono także, że ulica (...) jest drogą wewnętrzną, a z jej ogólnodostępności (braku szlabanów, zamknięcia itp.) nie wynika prawo do bezpłatnego używania, podczas gdy powódka ponosi znaczne nakłady na jej całoroczne utrzymanie. Ogólnodostępność wynikająca z przytoczonego rozporządzenia ma określony cele w zakresie gospodarki morskiej, której pozwana nie prowadzi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Powód (...) Spółka Akcyjna w S. jest wieczystym użytkownikiem nieruchomości stanowiącej działki nr (...) obręb (...), przez którą przebiega ulica (...). Właścicielem tych działek jest Skarb Państwa.

Pozwanej Gminie M. S. nie przysługuje żaden tytuł prawny do korzystania z działek (...) przez, którą przebiega ulica (...), a z której pozwana korzysta w ten sposób, że poruszają się po niej autobusy miejskiej linii nr 76.

Dowód : wydruk z ksiąg wieczystych k. 103-114, zeznania M. A. k. 134-, wydruki z strony internetowej (...) oraz ze strony G. maps k. 115-120

Działka nr (...) powstała na mocy decyzji Prezydenta Miasta S. z dnia 10 lutego 2010 roku, która to decyzja zatwierdziła podział działki (...) na działki o numerach (...). Działki te nie miały bezpośredniego dostępu do drogi publicznej zatem podziału dokonano pod warunkiem, że wieczysty użytkownik nieruchomości zbywając nowo wydzielone działki zapewni im dostęp do drogi publicznej. Ponadto w decyzji wskazano, iż wieczysty użytkownik dzielonej nieruchomości zbywając nowo wydzielone działki winien obciążyć je stosownymi służebnościami gruntowymi w celu zapewnienia dostępności do wspólnych urządzeń uzbrojenia technicznego.

Działka nr (...) ma kształt jak dla działki drogowej i obejmuje powierzchnię 2,2184 ha.

Dowód: decyzja z dnia 10 lutego 2010 roku zatwierdzająca podział działki nr (...) - k. 17-18, mapa k. 137, wydruk z księgi wieczystej k. 60-64

Podział ww. działek a wcześniej przewłaszczenie było związane z planowaną inwestycją pod budowę i uruchomienie Zakładu (...), który następnie powstał i przybrał formę organizacyjno-prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której jedynym wspólnikiem jest Gmina M. S..

/niesporne/

Pozwana korzysta z ulicy (...) w ten sposób, że poruszają się po mniej należące do Miasta S. pojazdy transportu zbiorowego ludności, wykonując przy tym zadania z zakresu obsługi ludności na podstawie ustawy o samorządzie gminnym. Ustawienie wiaty przystankowej na wysokości przystanku (...) na kierunku odbyło się za zgodą powódki bezpłatnie. Gmina nie korzysta z dojazdu do działki (...) z uwagi na to, że jest nieużytkiem i nie ma planów, aby ten stan rzeczy się zmienił.

Dowód : - wydruki z strony internetowej (...) oraz ze strony G. maps k. 115-120, pisma k. 130-131, zeznania M. A. k. 134-135 Zeznanie P. A. k. 135

Po nabyciu przez pozwanego własności działki (...), powód zainicjował rozmowy dotyczące uregulowania korzystania przez pozwanego z działek nr (...) przez, którą przebiega ulica (...) w celu dostępu do działki powoda nr (...). Pomimo tych rozmów pozwany odmawiał zarówno ustanowienia służebności na jego rzecz jak również innego rozliczenia korzystania z nieruchomości będącej w wieczystym użytkowaniu powoda.

D owód: pisma z potwierdzeniami odbioru k. 46-57, 58, zeznania M. A. k. 134-135 Zeznanie P. A. k. 135

Wobec braku porozumienia pomiędzy stronami powód zaczął obciążać pozwanego odszkodowaniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości przyjmując za stawkę miesięcznej opłaty na 0,080399 zł/m ² co dawało miesięczną opłatę w wysokości 1020,75 złotych. Powód wystawiał z tego tytułu noty obciążeniowe i wysyłał do pozwanego. Ponadto wzywał pozwanego do zapłaty tych należności. Pozwany nie akceptował ani not obciążeniowych ani wezwań do zapłaty. Powód wystawił pozwanemu noty nr 25, 43, 47, 58, 69, 80, 94, z terminami płatności wskazanymi w treści not. Pozwany nie dokonał zapłaty odpowiadając na piśmie powodowi, że brak jest jakichkolwiek podstaw do zapłaty ze strony pozwanego.

Powód cały czas ponosi koszty utrzymania drogi tj. ulicy (...) zarówno w okresie letnim jak i zimowym, które to koszty są związane z utrzymaniem czystości, odpowiedniej jakości nawierzchni, oświetlenia przejezdności, oznakowaniem itp. Koszty utrzymania ulicy (...) wynoszą około 100.000 złotych miesięcznie, które ponosi je powód. W przebiegu ulicy (...) na rzecz kilka podmiotów ustanowiono służebności gruntowe.

Dowód : noty z dowodami nadania k. 9-16v , wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania k. 22-22v , pismo z dnia 31.05.2017 roku k. 19-22, pisma z potwierdzeniami odbioru k. 46-57, zeznania M. A. k. 134-135 Zeznanie P. A. k. 135

Wysokość miesięcznego wynagrodzenia z tytułu korzystania przez pozwaną z nieruchomości powoda stanowiącej działki nr (...) obręb (...), w zakresie pasa gruntu o powierzchni 10 956 m2 , przez które przebiega ulica (...), z której pozwana korzysta dla celów dojazdowych do przystanku autobusowego w okresie 3 lat od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2017 roku w zakresie odpowiadającym wykorzystaniu tej części nieruchomości wynosi 388 zł netto miesięcznie, a za cały okres 14.000 zł. W przypadku korzystania z dojazdu do działki (...) - 473 zł miesięcznie netto, 17.000 zł za cały okres, co jest tożsame z korzystaniem zarówno w zakresie do przystanku autobusowego oraz do działki nr (...).

Dowód : opinia biegłego sądowego k. 189-313, uzupełniająca opinia biegłego sądowego k. 344-355.

W sprawie (...) rozpoznawanej przez (...) w S. w z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w S. przeciwko Zakładowi (...) spółce z o.o. w S. (wyrok 20.12.2019) zasądził kwotę 76921,43 zł z odsetkami ustawowymi jak w wyroku, oraz częściowo powództwo oddalił. (...) w S. oddalił apelację (sygn. akt (...) wyrok z dnia 28.11.2020) strony pozwanej w tamtym postępowaniu. Sądy ustalił brak skutecznego cywilnoprawnego tytułu do bezpłatnego korzystania przez (...) sp. z o.o. w S. z ogólnodostępnej ul. (...) w S., stanowiącą wg tych sądów niepubliczną drogę wewnętrzną.

Dowód: - wyrok z uzasadnieniem k. 139-142, 373, oraz motywy pisemne ze sprawy (...) znane z urzędu.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Strona powodowa dochodziła w niniejszym procesie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z nieruchomości, której pozwany jest wieczystym użytkownikiem - stanowiącej działki nr (...) obręb (...), za okres 3 lat tj. od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku, w zakresie powierzchni 12.696 m ². Pozew został złożony w dniu 12 lutego 2018 roku. Zatem roszczenie było objęte przedawnieniem za okres od 1 stycznia do 11 lutego 2015 roku z uwagi na przekroczenie terminu 3 lat do wytoczenia powództwa.

Powód wskazywał, że pozwany nie ma żadnego tytułu prawnego do korzystania ze spornej nieruchomości, a ponadto korzystając z nieruchomości powoda pozostawał w złej wierze.

W świetle powyższego żądania podstawę materialnoprawną stanowi art. 225 k.c. w zw. z art. 224 k.c. i w zw. z art. 230 k.c.

W pierwszej kolejności podnieść trzeba, że powodowi jako wieczystemu użytkownikowi działki nr (...) obręb (...) przysługują wszelkie roszczenia windykacyjne, negatoryjne oraz związane z nimi roszczenia uzupełniające o jakich mowa w art. 224 i 225 k.c. Korzystanie z nieruchomości powoda przez pozwanego przy przyjęciu braku tytułu prawnego, nie pozbawia powoda władztwa nad rzeczą, lecz przybiera charakter posiadania służebności. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego również w takiej sytuacji jak opisano powyżej tj. gdy użytkownik wieczysty nie zostaje pozbawiony władztwa nad nieruchomością przysługuje mu roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez osobę nieuprawnioną, która nie dysponuje tytułem prawnym do takiego korzystania (por. uchwała Sądu Najwyższego z 24.07.2013 r., sygn. akt III CZP 36/13, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8.09.2011 r., sygn. akt III CZP 43/11).

Spór w sprawie ogniskował się w pierwszym rzędzie o to, czy pozwana korzysta, a jeśli tak to w jakim zakresie z gruntu w wieczystym użytkowaniu powoda, a w drugim czy ma skuteczne uprawnienie (prawo) do bezpłatnego używania nieruchomości będącej w wieczystym użytkowaniu powoda, a jeśli nie, jakie powinna ponosić z tego tytułu koszty. Ponadto czy działka (...) ma dostęp do drogi publicznej

Przewidziane w przytoczonych wyżej przepisach roszczenia, których dochodzi powód mają charakter roszczeń uzupełniających i służą naprawieniu uszczerbków spowodowanych przez to, że pozwany bez tytułu prawnego korzystał z nieruchomości powoda. Zakresem roszczenia uzupełniającego jest w tym wypadku żądanie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy od pozwanego, który był w złej wierze. Pozwany na podstawie towarzyszących okoliczności powinien co najmniej przypuszczać, że nieruchomość, z której korzysta stanowi własność innej osoby (powoda), o czym będzie mowa poniżej.

Mając na względzie tak sformułowane stanowiska stron, obowiązkiem Sądu było ustalenie czy i w jakiej wysokości powodowi przysługuje wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości pozwanej stanowiącej działki nr (...), a następnie czy roszczenie to za okres od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2017 roku (jak to wskazano w pozwie) jest przedawnione czy też nie.

Powódka wykazała, że jest wieczystym użytkownikiem nieruchomości stanowiącej działki nr (...) obręb (...), przez którą przebiega ulica (...). Właścicielem tych działek jest Skarb Państwa. Niespornym był też fakt, że pozwana Gmina M. S. jest właścicielem działki (...), a dojazd do tej działki jest możliwy wyłącznie przez działki nr (...) będące w wieczystym użytkowaniu powoda.

(...) w S. sprawie (...), a następnie (...) w (...) w sprawie (...) (rozpoznając apelację do wyroku (...)) uznały, że podmiot w postaci Zakładu (...) sp. z o.o. w S. będący spółką komunalną (właściciel 100% udziałów jest (...) S.) jest zobowiązany do ponoszenia wynagrodzenia za korzystanie z infrastruktury portowej w zakresie dojazdu do zakładu tego podmiotu przez ul. (...) stanowiącą, drogę wewnętrzną, którą zakwalifikowały jako „niepubliczną”. Oba te sądy przyjęły wąskie rozumienie „ogólnodostępności” infrastruktury w postaci drogi wewnętrznej i konieczność posiadania cywilnoprawnego tytułu do korzystania z niej, na potrzeby podmiotów wyłącznie związanych z gospodarką morską. Jak się zdaje to stanowisko nie do końca zostało przekonująco uzasadnione, o czym mowa będzie niżej. Zgodzić się należy z wywodem Sądu Apelacyjnego w zakresie odrębności czynności zmierzających do powstania praw cywilnych (ograniczone prawa rzeczowe, prawa obligacyjne) od decyzji administracyjnych, więc argumenty strony pozwanej w tym względzie należało uznać za niezasadne.

Pozwany powoływał się na fakt, że ulica (...) ma charakter ulicy ogólnodostępnej pomimo, iż jest w wieczystym użytkowniku powoda, co powoduje, że działka pozwanego nr (...) ma dostęp do drogi i nie ma powodów, aby ustanawiać służebność.

Skład sądzący w niniejszej sprawie opowiada się za szerszym rozumieniem terminu „ogólnodostępność”.

(...) oraz (...) w (...) przestawiły w swoich motywach pisemnych do rozstrzygnięć wąską definicję rozumienia pojęcia „ogólnodostępność”. Odniosły bowiem ten termin do gospodarki morskiej, co do której odnosi się ustawa o portach i przystaniach morskich i że rozporządzenie właściwego ministra określa ogólnodostępność wyłącznie na ten cel. Terminowi temu przeciwstawiono odpłatność i bezpłatność korzystania z ogólnodostępnych urządzeń, infrastruktury, w tym przypadku drogowej postaci ulicy l. w S..

Ustawa o przystaniach i portach morskich stanowi o tym, że przedsiębiorstwo spółki zarządzającej portem jest przedsiębiorstwem użyteczności publicznej (art. 6 ust. 2 ustawy). Wyżej wymieniony Sądy zawężając rozumienie ogólnodostępności do korzystanie z portu czy z struktury portowej do podmiotów związanych z gospodarką morską, jak się zdaje, nie dostrzegły, że na terenie i w granicach portu mogą być prowadzone inne rodzaje działalności, przez inne podmioty, które nie mają bezpośredniego związku z gospodarką morską. Chodzi tutaj o samo umiejscowienie na terenie portu podmiotów, które zajmują się inną działalnością, ale z jakichś przyczyn, na przykład biznesowych czy faktycznych, muszą korzystać z dostępu do infrastruktury innej niż ściśle portowa. Dla przykładu można wymienić usługi restauracyjne, cateringowe, czy też prowadzenie na terenie administracyjnym portu innej działalności na przykład firmy programistycznej, zakładów utylizacji odpadów innych, niż pochodzące ze statków itp. Chodzi tutaj o to, że port mając w infrastrukturze określone składniki nieruchome może je wydzierżawiać czy też podnajmować pod innego rodzaju działalność, uzyskując tym samym określone świadczenia powiększające przychód (dochód) podmiotu zarządzającego portem. Dostęp do nich powinna mieć tzw. „publiczność”. Nie można przecież tracić z pola wiedzenia tego, że port może mieć wolną, niezagospodarowaną infrastrukturę, które nie pozostaje w zainteresowaniu podmiotów zajmujących się gospodarką morską. Czy w takiej sytuacji, dana infrastruktura ma być niedostępna dla takich podmiotów, czy też podmiotów zainteresowanych, powiązanych z nimi biznesowo, faktycznie, albo być dostępna wyłącznie za jakąś odpłatnością? W ocenie Sądu w opłatach portowych, czy innych typu czynsz dzierżawny powinny być skalkulowane należności rekompensujące w jakiejś części utrzymanie infrastruktury portowej.

Pomiędzy stronami niniejszego procesu zachodzi szczególny stosunek ponieważ przedsiębiorstwo powoda ma status przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, pozwana(...) S. sama w swej istocie realizuje także takie zadania. Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym zadaniami użyteczności publicznej, w rozumieniu ustawy, są zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Do zadań własnych gminy należy m.in. zaspokajanie zbiorowych potrzeb w zakresie lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt. 4 ustawy o samorządzie gminnym). Z art. 2 ust. 2 tej ustawy wynika, że (...) wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Z biuletynu informacji publicznej z koeli wynika, że znacząco większościowym akcjonariuszem powódki jest Skarb Państwa, Gmina zaś jest akcjonariuszem mniejszościowym (w okresie spornym Skarb Państwa od 85,74% do 91,13%, zaś (...) S. w 0,52- 0,55 %, pozostały akcjonariat to byli pracownicy) -(...). Ze sprawozdania (...) Nr ewid. (...) zatwierdzonego w dniu 24 marca 2015 roku wynikało, że w okresie objętym kontrolą w 2014 roku (...) S. posiadała w ramach portu 235 ha terenu. ( (...)

Sąd oczywiście rozróżnia odrębności pomiędzy akcjonariuszem, a spółką, oraz jego organami, odrębnością majątku akcjonariuszy i majątku spółki. Jednakże nie można tracić z pola widzenia, że powódka jest de facto spółką Skarbu Państwa, zarządzającą mieniem, którego jest właścicielem jest Skarb Państwa, oraz powinna czynić to w celu użyteczności publicznej, a na przekazanych gruntach przysługuje jej prawo wieczystego użytkowania.

Podkreślić trzeba, że na początkowym etapie procesu powódka wskazywała na korzystanie przez pozwaną z dojazdu do działki, która faktycznie z uwagi na jej usytuowanie oraz przebieg ma funkcję działki drogowej, a która jest nieużytkiem, oraz nie jest zagospodarowana. W tym miejscu należy zaznaczyć, że powódka nie udowodniła, aby pozwana korzystała z dojazdu do tej działki, a brak regulacji cywilnoprawnych pomiędzy stronami dostępu do drogi publicznej nie prowadzi do wniosku, że pozwana z tego dojazdu w tym celu korzysta. Powód nie sprostał w tym zakresie ciężarowi dowodu. Znamienne jest, że po podniesieniu takiego zarzutu przez pozwaną, strona powodowa zmienia fakty, z których wywodzi roszczenie, wskazując że Gmina realizuje tam transport publiczny, znacznie obciążający ul. (...), co wskazuje na poszukiwanie argumentów w toku procesu, aby zrealizować swoje roszczenie. Świadek wnioskowany przez stronę powodową sama wskazywał, że problemem nie jest działka nr (...) tylko poruszanie się autobusów po ul. (...)

Sąd stoi na stanowisku, że wykonywanie transportu zbiorowego dla obsługi ludności, oraz podmiotów, które znajdują się w ciągu ul. (...) następuje w celu publicznym, w celu użyteczności publicznej i nie jest działalnością stricte komercyjną. Nade wszystko wskazać trzeba, że jest również w interesie portu zapewnienie dojazdu pracownikom, którzy na terenie tego portu świadczą pracę. Zatem wykonywanie działalności gminy w zakresie transportu lokalnego (nie wykazano inny) ma charakter publiczny i w ocenie sądu spełnia kryteria na przyjęcia posiadania prawa przez pozwaną wywodzącego się z prawa publicznego (ogólnodostępność na cel publiczny jak przy drogach publicznych) do korzystania w zakresie wykonywania tego transportu na terenie portu z użyciem bezpłatnym tej infrastruktury i mieści się to w zakresie ogólnodostępności określonej właściwym rozporządzeniem. Należy także przyjąć, że zapewnienie transportu publicznego leży w interesie portu i podmiotów, od których port pobiera opłaty, oraz odnosi się w tym przypadku do prawidłowego realizowania gospodarki morskiej. Ponadto trudno sobie wyobrazić aby port mógł funkcjonować bez pracowników, czy też ludzi świadczących usługi na rzecz portu, jak też podmiotów, których łączą określone stosunki prawne z portem.

Nawet gdyby przyjąć, za czym się Sąd nie opowiada, że (...) S. nie służy prawo do bezpłatnego korzystania z infrastruktury ogólnodostępnej w celu wykonywania działań z zakresu użyteczności publicznej, to w tym konkretnym przypadku roszczenie powoda należałoby uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami (art. 5 k.c.) Zdaniem sądu powódka, aby zrealizować decyzję podziałową działek w pełni, powinna ustanowić służebność za symboliczną złotówkę umożliwiając dostęp do drogi publicznej działce (...) (nieruchomości), a w przypadku poruszania się autobusów, które przemieszczają się tam w zasadzie bardzo rzadko (vide rozkład) zawrzeć umowę czy to użyczenia, czy jakąś inną obligacyjną uwzględniając także swoim zakresem korzystanie w celu dojazdu do działki (...), albo określić to w ramach treści owej służebności. Trzeba także zaznaczyć, że działka (...) nie ma żadnego znaczenia gospodarczego dla Gminy, co podkreślał także świadek P. A., oraz przyznawała świadek strony powodowej. Powódka ma zagwarantowane w ustawie pobieranie opłat za korzystanie z infrastruktury portowej (opłaty portowe), a także może przewidzieć w czynszach dzierżawnych czy innych świadczeniach podmiotów, które mają swoje siedziby na terenie portu, że odpowiednia część tych świadczeń powinna być skalkulowana tak, aby uwzględniała utrzymanie infrastruktury.

Reasumując powódka wykazała, że po ul. (...) kursuje, chociaż rzadko autobus miejskiej linii nr (...), oraz że jest tam zlokalizowany przystanek. Nie udowodniła natomiast zakresu powierzchni ulicy z jakiej korzysta Gmina tj., że jest to powierzchnia wskazana w pozwie tj. 12696 m ², realizując transport publiczny (lokalny), oraz że korzysta z dojazdu do działki nr (...). Tę okoliczność pozwana kwestionowała już w sprzeciwie. Należało zatem przeprowadzić dowód z opinii geodezyjnej na okoliczność zakresu powierzchni, lecz strona powodowa takiego dowodu nie zgłosiła. Wypisy z ksiąg wieczystych wskazują na łączną powierzchnię działek przez, które przebiega ul. (...), a z rozporządzenia wynika jedynie długość tej drogi tj. 485 m. Stąd też brak było powierzchni, na podstawie której można by wyliczyć odpowiednie wynagrodzenie. Wskazać trzeba, że to opinia biegłego zawiera wydruk z ksiąg wieczystych odnoszący się do KW nr (...) (działka (...)) oraz KW nr (...) (działka (...)) zaś powód dostarczył tylko w odpowiedzi na sprzeciw wydruk z KW (...) (działka (...)). Z opinii biegłego można także wyprowadzić wartość bezumownego używania 1 m ², przy przyjętej poprawce jest to 0,34595 zł.

W ocenie Sądu, gdyby przyjąć, że jednak strona powodowa ma prawo domagać się wynagrodzenia, za czym Sąd się nie opowiada, to jego wysokość określa opinia biegłego, wraz z uzupełnieniem, która nie budziła wątpliwości Sądu, w zakresie wyliczenie korzystania z m ² powierzchni. Przyjmując wysokość wynagrodzenia za opinią i uwzględniając w części zarzut przedawnienia, to należałoby wyliczyć proporcjonalnie należność za luty 2015 roku, a pozostałe miesiące przeliczyć stosownie do stawki miesięcznej wg wariantu korzystania przez Gminę z ul. (...) wyłącznie na potrzeby poruszania się autobusów obecnie linii nr 76 oraz przy założeniu ustalenia rzeczywistej powierzchni używania przez Gminę. Roszczenia strony powodowej przedawniają się z upływem lat 3 (art. 117 k.c.).

Mając na uwadze powyższe powództwo podlegało oddaleniu w całości.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. Mając na względzie, że powodowa spółka uległa w całości Sąd zasądził od niej na rzecz strony pozwanej kwotę 3600 zł (wynagrodzenie) plus 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

2021-01-06