Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IVU 550/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2020 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący sędzia Hanna Cackowska-Frank

Protokolant starszy sekretarz sądowy Renata Zielińska

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2020 r. w Toruniu

sprawy M. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o świadczenie postojowe

na skutek odwołania M. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T.

z dnia 31 maja 2020 r. nr (...) (...)

oddala odwołanie.

sędzia Hanna Cackowska-Frank

Sygn. akt IV U 550/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 31 maja 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ubezpieczonemu M. R. prawa do świadczenia postojowego.
W uzasadnieniu wskazał, że świadczenie postojowe przysługuje wyłącznie osobom prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych , natomiast ubezpieczony od 21 maja 2016 r. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

M. R. wniósł odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa doświadczenia postojowego.

Ubezpieczony zarzucał zaskarżonej decyzji naruszenie art. 15 zq ust. 1 pkt 1 ustawy
z dnia z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, art. 4 i 12 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców oraz art. 8 ust. 6 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazując, że zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wspólnik spółki jawnej jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli na podstawie przepisów szczególnych, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do świadczenia postojowego. Tym samym zaskarżona decyzja narusza zasadę równego traktowania.

Ubezpieczony zaznaczał, że sytuacja wspólnika spółki jawnej jest zbliżona do osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą (każdy ze wspólników spółki jawnej jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za siebie, posiada odrębny od spółki nr NIP, ponadto na tle przyznania zwolnienia z obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne wspólnicy spółek jawnych są traktowani na równi z przedsiębiorcami, określonymi w ustawie Prawo przedsiębiorców.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

M. R. dokonał zarejestrowania prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej pod nazwą Kancelaria Radcy Prawnego (...) M. R.
w przedmiocie działalności prawniczej, z datą rozpoczęcia działalności od 7 marca 2005 r.
W dniu 25 maja 2016 r. ubezpieczony złożył w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej wniosek o zmianę wpisu, w którym jako datę zaprzestania działalności gospodarczej wskazał 20 maja 2016 r.

Dowód: - dane z CEIDG – na stronie internetowej https://prod.ceidg.gov.pl,

- wydruki z CEIDG – k. 2 akt rentowych.

Od 27 kwietnia 2016 r. ubezpieczony figuruje w Krajowym Rejestrze Sądowym jako wspólnik Kancelarii Radców Prawnych (...) (...) Spółki jawnej.
Z tego tytułu jest zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych
i wypadkowego od dnia 21 maja 2016 r.

Dowód: - wydruk z KRS – k. 3 – 9 akt rentowych, k. 16 – 22 akt sądowych

- wydruk z konta ubezpieczonego, k – 13 akt ZUS.

W dniu 22 maja 2020 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o świadczenie postojowe. We wniosku wskazał, że uzyskał przychód w 03/2020 r. w wysokości 66382,90 zł,
zaś w 04/2020 r. w wysokości 22667,45 zł.

Dowód: - wniosek – k. 1 akt ZUS.

Zaskarżoną decyzją z dnia 31 maja 2020 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia postojowego, ponieważ M. R. podlega ubezpieczeniom społecznym jako wspólnik spółki jawnej.

Dowód: - decyzja z dnia 31.05.2020 r. – k. 10 akt ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, zgromadzonych w aktach sądowych oraz aktach organu rentowego.

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zaliczone do materiału dowodowego sprawy, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, ani też prawdziwości zawartych w nich informacji, nie budziły one także wątpliwości Sądu.

Przechodząc do rozważań prawnych na tle niniejszej sprawy wskazać należy,
że zgodnie z treścią art. 15zq ust. 1 ustawy z dnia z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1842 zwanej w dalszej części uzasadnienia „ustawą COVID-19”) osobie:

1)  prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, zwanej dalej "osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą",

2)  wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej "umową cywilnoprawną"

- przysługuje świadczenie postojowe, jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

W myśl art. 15zq ust. 2 ww. ustawy świadczenie postojowe przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1)  obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2)  posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3)  cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna (art. 15zq ust. 3 ustawy).

W myśl art. 15zq ust. 4 ustawy osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 kwietnia 2020 r. i:

1)  nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów
o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy
od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc;

2)  zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r;

3)  nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Wymogów, o których mowa w ust. 4, nie stosuje się do osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i która korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106; art. 15zq ust. 6 ustawy).

Świadczenie postojowe przysługuje zatem między innymi osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, o ile osoba taka łącznie spełnia pozostałe przesłanki określone w art. 15zq ust. 2–4 ustawy COVID-19, z zastrzeżeniem art. 15zq ust. 6 ustawy COVID-19.

Z cytowanych przepisów wynika jednoznacznie, że określenie „osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą” stanowi prawdopodobnie nawiązanie przez ustawodawcę do przepisów ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2020, poz. 266 ze zm.), w której wskazane określenie występuje. Natomiast ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019, poz. 1292 ze zm.) posługuje się określeniem „przedsiębiorca”.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 Prawa przedsiębiorców przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (art. 4 ust. 2 Prawa przedsiębiorców).

Należy również podkreślić, że stosownie do przepisów tej ustawy nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę 560 , i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej (zob. art. 5 ust. 1–6 Prawa przedsiębiorców).

Z kolei ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, wprowadzając w art. 6 ust. 1 pkt 5 obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu i rentowym) dla osób prowadzących pozarolniczą działalność precyzuje w art. 8 ust. 6 pkt 1 i 4, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m. in.:

- osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych,
z wyjątkiem ust. 6a (art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy),

- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy).

Już z treści cyt. przepisu wynika, że o ile wspólnik spółki jawnej jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych to nie jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 tej ustawy, gdyż został wymieniony w oddzielnym punkcie art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przez pryzmat art. 15zq ust. 2 ustawy COVID-19 nie budzi wątpliwości fakt, że osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą może być wyłącznie osoba fizyczna (w tym wspólnik spółki cywilnej) prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (zob. art. 15zq ust. 2 ustawy COVID-19).

Wspólnicy spółki jawnej, jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność
w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podobnie jak wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki komandytowej lub partnerskiej, nie mogą być traktowani jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, ponieważ zostali wyłączeni z tego kręgu w wyniku wyraźnego uznania ich
za osoby prowadzące pozarolniczą działalność (na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o s.u.s.) niebędące osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą (stosowanie do art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o s.u.s.), natomiast o podleganiu przez nich ubezpieczeniom społecznym
z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej decyduje samo posiadanie statusu wspólnika spółki jawnej (zob. M. Barański [w:] Komentarz do niektórych przepisów ustawy
o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych [w:] Tarcza antykryzysowa 1.0 - 4.0, ustawa o dodatku solidarnościowym i inne regulacje, jako szczególne rozwiązania w prawie pracy, prawie urzędniczym i prawie ubezpieczeń społecznych związane z COVID-19. Komentarz, red. K. W. Baran, Warszawa 2020, art. 15zq).

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że – jak wynika zgromadzonego materiału dowodowego - ubezpieczony został od 21 maja 2016 r. zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako wspólnik spółki jawnej. Co więcej, ubezpieczony sam wskazał, że podlega ubezpieczeniom społecznym jako wspólnik Kancelarii Radców Prawnych(...) (...) Spółki jawnej.

Zatem – w ocenie Sądu - ubezpieczony nie może zostać uznany za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. Tym samym nie może nabyć prawa
do świadczenia postojowego.

W tym stanie rzeczy Sąd - na podstawie art. 15zq a contrario ustawy
COVID-19 oraz w oparciu o art. 477 14 §1 k.p.c. oddalił odwołanie wobec braku podstaw
do jego uwzględnienia.

sędzia Hanna Cackowska-Frank