Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący – SSO Agnieszka Grzybczak-Stachyra

po rozpoznaniu 5 listopada 2020 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy

z wniosku (...) sp. z o.o. w W.

z udziałem (...) Spółka Akcyjna sp. k. w W.

o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

1.  zabezpieczyć roszczenie (...) sp. z o.o. w W. przeciwko (...) Spółka Akcyjna sp. k. w W. o ukształtowanie stosunku prawnego pomiędzy uprawnioną a obowiązaną na podstawie art. 357 ¹ k.c. tj. określenie wysokości miesięcznego czynszu najmu oraz kosztów obsługi wynikających z § 9 w zw. §19 umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między uprawnioną (...) sp. z o.o. w W. a zobowiązaną (...) Spółka Akcyjna sp. k. w W., za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku

poprzez:

zawieszenie w 50% obowiązku zapłaty czynszu oraz kosztów obsługi wynikających z § 9 w zw. §19 umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między uprawnioną a zobowiązaną, za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku;

2.  w pozostałym zakresie wniosek o zabezpieczenie roszczenia oddalić;

3.  wyznaczyć uprawnionemu dwutygodniowy termin, od dnia doręczenia niniejszego postanowienia, do wystąpienia z powództwem przeciwko stronie obowiązanej obejmującym roszczenie objęte zabezpieczeniem;

4.  na podstawie art. 743 § 2 k.p.c. stwierdzić wykonalność postanowienia w pkt. 1.

SSO Agnieszka Grzybczak-Stachyra

Sygn. akt XX GCo 246/20

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 5 listopada 2020 r.

W dniu 26 października 2020 r. (data prezentaty) (...) sp. z o.o. w W. złożyła wniosek o zabezpieczenie jej roszczenia w stosunku do (...) Spółka Akcyjna spółka komandytowa w W. o ukształtowanie stosunku prawnego pomiędzy uprawnioną a obowiązaną na podstawie art. 357 ¹ k.c. tj. określenie wysokości miesięcznego czynszu najmu oraz kosztów obsługi wynikających z § 9 w zw. §19 umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między uprawnioną (...) sp. z o.o. w W. a zobowiązaną (...) Spółka Akcyjna sp. k. w W., na 0 zł za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku

lub roszczenia ewentualnego uprawnionej w stosunku do obowiązanej o ustalenie nieistnienia prawa obowiązanej do naliczania uprawnionej czynszu najmu oraz kosztów obsługi wynikających z § 9 w zw. §19 umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między uprawnioną (...) sp. z o.o. w W. a zobowiązaną (...) Spółka Akcyjna sp. k. w W., za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku

poprzez:

1.zawieszenie w całości obowiązku zapłaty czynszu oraz kosztów obsługi wynikających z § 9 w zw. §19 umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między uprawnioną a zobowiązaną, za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku;

2. zakazanie obowiązanej składania wniosku o wypłatę pobierania z gwarancji bankowej (...) z 26 listopada 2018 r. wystawionej przez (...) S.A. oddział z siedzibą w O. kwot z tytułu czynszu oraz kosztów obsługi wynikających z umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między stronami za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku;

3. zakazanie obowiązanej prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie aktu notarialnego z 12 stycznia 2017 r. sporządzonego przed notariuszem A. B., repertorium A nr (...) lub aktu notarialnego z 13 kwietnia 2017 r. sporządzonego przed notariuszem A. B. repertorium A nr (...) lub aktu notarialnego z 30 maja 2018 r. sporządzonego przed notariuszem A. B., repertorium A nr (...) w przedmiocie oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w zakresie kwot czynszu i kosztów obsługi wynikających z umowy najmu z 10 października 2016 r. zawartej między stronami za okres począwszy od dnia 17 października 2020 r. do dnia zniesienia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu siłowni, klubów i centrów fitness obowiązującego na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) lub innego aktu prawnego o takim skutku.

Ponadto uprawniona wnosiła o zaopatrzenie postanowienia we wzmiankę o natychmiastowej wykonalności z urzędu na podstawie art. 743 k.p.c. i wyznaczenie uprawnionej dwutygodniowego terminu na wniesienie powództwa w sprawie.

W uzasadnieniu uprawniona wskazała, strony łączy umowa najmu z 10 października 2016 r., na podstawie której uprawniona wynajmuje od obowiązanej pomieszczenia w budynku przy ul. (...) w W., w których prowadzi klub fitness pod nazwą (...). Uprawniona wyjaśniła, że zajmuje 1278,73 m2 powierzchni na poziomie 0 oraz -1 i 21,32 m2 powierzchni magazynowej, a także 216 m2 tarasu i miejsca parkingowe. Umowa została zawarta na 10 lat. Uprawniona uiszcza od 10 do 21 euro za metr kwadratowy powierzchni, ryczałt za miejsca parkingowe oraz należność w złotych polskich z tytułu kosztów obsługi. Za październik 2020 r. obowiązana wystawiła fakturę za czynsz w kwocie 44.090,72 euro i 41.260,39 zł tytułem kosztów obsługi. Uprawniona podała, że w wykonaniu umowy najmu dostarczyła obowiązanej gwarancję bankową do kwoty 125.287,11 euro i poddała się egzekucji do maksymalnej kwoty 1.893.883 zł

Zdaniem uprawnionej, sformułowane we wniosku roszczenie jest uzasadnione nadzwyczajną zmianą stosunków, a także następczą niemożliwością świadczenia, a dalsze wykonywanie umowy grozi uprawnionej powstaniem szkody wielkich rozmiarów oraz związane jest z nadmiernymi trudnościami. Uprawniona wskazała, że w związku z panującą epidemią COVID-19 klub fitness był zamknięty od 13 marca 20 5 czerwca 2020 r., następnie działał w nowym reżimie sanitarnym, co spowodowało, że nie był w stanie uzyskiwać wcześniejszych przychodów. Od końca września 2020 r. uprawniona odnotowała znaczący spadek liczby wejść klientów, a od 17 października 2020 r. na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 16 października 2016 r. (DZ. U. 2020, poz. 1829) ponownie został zamknięty. Zdaniem uprawnionej, jej trudną sytuację finansową potwierdzają złożone dokumenty. Dla zobrazowania spadku zainteresowania klientów uprawniona podała, że w styczniu 2020 r. jej obrót wyniósł (...) zł, w lutym 2020 r. – (...) zł, natomiast w lipcu 2020 r – (...) zł, a w sierpniu 2020 r. – (...) zł, co oznacza, ze koszty znacząco przekroczyły obrót. Od 17 października 2020 r., w związku z zamknięciem klubu, uprawniona nie ma możliwości uzyskiwania przychodów i cel umowy nie jest realizowany. Zdaniem uprawnionej, dalsze wykonywanie umowy na dotychczasowych warunkach spowoduje poniesienie przez uprawnioną rażącej straty.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Wniosek o zabezpieczenie roszczenia przed wszczęciem postępowania zasługiwał na uwzględnienie jedynie w części.

Zgodnie z treścią art. 730 i 7301 k.p.c., przesłankami ustawowymi warunkującymi udzielenie stronie zabezpieczenia roszczenia są dopuszczalność drogi sądowej lub postępowania przed sądem polubownym, uwiarygodnienie roszczenia, tj. uprawdopodobnienie jego zasadności oraz uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Wszystkie powyższe przesłanki muszą istnieć łącznie, co oznacza, że brak chociażby jednej z nich powoduje, że zabezpieczenie roszczenia jest niedopuszczalne. Warunkiem zabezpieczenia jest więc, by wymienione przesłanki zostały uprawdopodobnione przez stronę żądającą zabezpieczenia, gdyż ciężar uprawdopodobnienia spoczywa na żądającym. Przy ocenie wniosku o zabezpieczenie, w myśl art. 7301 § 3 k.p.c., Sąd jest ponadto zobowiązany do zapewnienia należytej ochrony prawnej uprawnionego, jak i do nieobciążania obowiązanego ponad miarę. Jednocześnie zgodnie z art. 731 k.p.c., zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia, wynika to z celu instytucji zabezpieczenia, którym jest udzielenie tymczasowej ochrony prawnej (por. postanowienie SN z 11.05.1983 r., II CZ 51/83, LEX nr 8532). Dotyczy to zarówno zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, jak i niepieniężnych (por. postanowienie SN z 17.02.1986 r., IV CZ 17/86, LEX nr 8746), chyba że ustawa stanowi inaczej.

Sprawa, w której uprawniona żąda zabezpieczenia, jest bez wątpienia sprawą cywilną w rozumieniu art. l k.p.c., zatem spełniony jest pierwszy wymóg przewidziany w art. 730 § l k.p.c.

Kolejną przesłanką udzielenia zabezpieczenia jest wiarygodność roszczenia. Roszczenie jest wiarygodne, jeżeli istnieje uzasadniona podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje i jest wymagalne. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia oznacza konieczność uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Nie jest dopuszczalne przyjęcie, iż roszczenie jest wiarygodne w jakimś procencie oraz zabezpieczenie go w takim stosunku (por. orzeczenie SA w Warszawie z 07.08.1997 r., ACz 735/97, Pr. Gosp. 1998, nr 6, s. 52).

Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 9 września 1961 r., sygn. akt. IV CZ 54/61 (OSNC 1963, nr 6, poz. 114) stwierdził, że sąd w postępowaniu zabezpieczającym jest uprawniony oceniać wagę przesłanek uwiarygodniających roszczenie przez ich porównanie z przesłankami, które podważają uprawdopodobnienie powództwa. Przy ocenie, czy roszczenie jest wiarygodne, sąd powinien uwzględnić także znajdujący się w aktach sprawy materiał, który poddaje w poważną wątpliwość okoliczności mające uprawdopodobnić żądanie. Stanowisko to wskazuje, że sposób oceny wiarygodności roszczenia może być uzależniony od stanu materiału dowodowego w sprawie, a zatem wpływ na sposób oceny wiarygodności roszczenia ma również to, czy wniosek o udzielenie zabezpieczenia został zgłoszony w toku postępowania, po przeprowadzeniu chociażby częściowo dopuszczonych przez sąd dowodów.

W niniejszej sprawie na ocenę wiarygodności roszczenia miały wpływ jedynie dowody przedstawione przez uprawnioną oraz okoliczności faktyczne zawarte w treści wniosku.

W ocenie Sądu, uprawniona na datę złożenia wniosku o udzielenie zabezpieczenia uprawdopodobniła roszczenie o zastosowanie klauzuli rebus sic stantibus z art. 357 ¹ k.c. do zawartej przez nią z obowiązaną w dniu 10 października 2016 r. umowy najmu powierzchni zlokalizowanych przy ul. (...) w W..

Zgodnie z art. 357 ¹ k.c., aby Sąd mógł zmienić warunki umowy najmu w oparciu o ten przepis, muszą zostać spełnione kumulatywnie co najmniej trzy przesłanki, tj.:

- musi zaistnieć nadzwyczajna zmiana stosunków, której najemcom nie wolno mylić ze zwykłym ryzykiem gospodarczym,

- spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami,

- jednej ze stron groziłoby rażąca strata i strony nie mogłyby przewidzieć tychże negatywnych następstw w momencie zawierania umowy.

Zdaniem Sądu, uprawniona wykazała, że zamknięcie prowadzonego przez nią klubu fitness na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z 20 października 2020 r. na z góry nieprzewidywalny czas oraz ogłoszony na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. stan epidemii, stanowi o nadzwyczajnej zmianie stosunków. Uprawniona wykazała również, że na skutek tej sytuacji dalsze wykonywanie umowy na warunkach z niej wynikających wiązałoby się z poniesieniem przez uprawnioną nadzwyczajnej straty i mogłoby doprowadzić ją do ogłoszenia upadłości. W ocenie Sądu, uprawniona na potrzeby postępowania zabezpieczającego uprawdopodobniła, że przed wybuchem pandemii z tytułu prowadzonego klubu fitness osiągała znaczne obroty, które spadły w 2020 r.

Argumentacja podana we wniosku wskazuje również, że uprawniona ma interes prawny w zabezpieczeniu roszczenia. Zgodzić się należy z uprawnioną, że bezterminowe zamknięcie siłowni i klubów fitness pozbawia uprawnioną jakichkolwiek dochodów, a zatem utrzymanie dotychczasowych obciążeń z tytułu umowy najmu będzie generować stratę, a w dalszej konsekwencji może doprowadzić do niewypłacalności uprawnionej. Dla przeciwdziałania tej sytuacji, uprawniona zasadnie zatem wystąpiła z wnioskiem o zabezpieczenie.

O ile jednak uprawdopodobniono interes prawny oraz istnienie roszczenia, to wskazany we wniosku o zabezpieczenie sposób zabezpieczenia nie zasługuje w całości na uwzględnienie. W ocenie Sądu, proponowany przez uprawnioną sposób zabezpieczenia obciąża obowiązaną ponad przeciętną miarę i sprowadza się do przerzucenia na obowiązaną ryzyka prowadzonej przez uprawnioną działalności. Uprawniona zgłasza bowiem roszczenie o takie tymczasowe ukształtowanie stosunków prawnych, aby w ogóle była zwolniona z obowiązku uiszczania czynszu i należności z tytułu obsługi, a zatem w oderwaniu od sytuacji wynajmującego, kosztów rynkowych utrzymania takiej nieruchomości, kosztów stałych i możliwej do uzyskania pomocy państwa kierowanej do przedsiębiorców poszczególnych branż. Tymczasem, zdaniem Sądu, obie strony umowy powinny podzielić się ryzykiem ograniczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej i ponosić tego ujemne konsekwencje. Cały ciężar trudnej sytuacji związanej z pandemią nie powinien być przeniesiony na jedną stronę kontraktu tj. wynajmującego. Zgodnie z art. 730 ¹ § 3 k.p.c., przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

Z tego powodu, Sąd uznał, że zwolnienie uprawnionej z obowiązku płatności czynszu i kosztów obsługi w 50% jest adekwatne do sytuacji i nie obciąża obowiązanej ponad przeciętną miarę, a jednocześnie częściowo zabezpiecza interesy uprawnionej.

Ze względu na specyfikę postępowania zabezpieczającego jako przyspieszonego i odformalizowanego, przyjmuje się, że uprawdopodobnienie roszczenia nie wymaga niepodważalnych dowodów jego istnienia, niemniej jednak twierdzenie o istnieniu roszczenia mającego podlegać zabezpieczeniu muszą być poparte źródłami. Niewątpliwie ów wniosek może się w ostatecznym rezultacie okazać fałszywy w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego. To jednak nie ma wpływu na ocenę zasadności udzielenia zabezpieczenia, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego niekonieczne odpowiadającego wymogom stawianym dowodom przeprowadzanym w toku procesu. Jednocześnie wskazać należy, iż powyższe nie przesądza o zasadności przyszłego powództwa. Prawdziwość i zasadność twierdzeń uprawnionego oraz ostateczna ocena prawna sprawy zostanie bowiem rozstrzygnięta przez sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie jeżeli takie zostanie wszczęte na skutek pozwu złożonego przez powoda.

Konsekwencją uznania zasadności wniosku tylko co do 50% obciążenia należnościami czynszowymi oraz z tytułu kosztów obsługi, był brak możliwości uwzględnienia wniosku uprawnionej o zakazanie obowiązanej składania wniosku o wypłatę i zakazanie pobierania należności z gwarancji bankowej (...) z 26 listopada 2018 r. wystawionej przez (...) S.A. Zdaniem Sądu, ponieważ obowiązana może w dalszym ciągu żądać od uprawnionej 50% umówionych należności, to nie ma podstaw do pozbawienia jej możliwości skorzystania z ustanowionych na jej rzecz przez uprawnioną zabezpieczeń.

Z tego samego powodu Sąd nie uwzględnił wniosku uprawnionej o zakazanie obowiązanej prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie aktów notarialnych, w których uprawniona poddała się egzekucji tj. aktu notarialnego z 12 stycznia 2017 r. sporządzonego przed notariuszem A. B., repertorium A nr (...), aktu notarialnego z 13 kwietnia 2017 r. sporządzonego przed notariuszem A. B. repertorium A nr (...) i aktu notarialnego z 30 maja 2018 r. sporządzonego przed notariuszem A. B., repertorium A nr (...). W ocenie Sądu, uprawniona w ramach zabezpieczenia nie może pozbawiać obowiązanej wszelkich instrumentów prawnych zmierzających do egzekwowania obowiązków spoczywających na uprawnionej tj. zakazywać realizacji gwarancji, czy zabezpieczeń.

Nadto należy zauważyć, że uprawniona nie uprawdopodobniła, aby w aktualnej sytuacji nie istniały podstawy do skorzystania przez uprawnioną z zabezpieczeń tj. nie wykazała, iż nie ma żadnych zaległości płatniczych z okresu poprzedzającego datę zamknięcia siłowni i klubów fitness wobec obowiązanej z tytułu łączącej strony umowy najmu. Nie wiadomo, czy uprawniona na bieżąco regulowała poprzednie zobowiązania i czy nie istnieją podstawy do sięgnięcia przez wynajmującego po zabezpieczenia w związku z wcześniej niezapłaconymi należnościami.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 730 ¹§ 1-3 k.p.c., art. 743 § 2 k.p.c. oraz art. 755 § 1 k.p.c., sąd orzekł jak w sentencji postanowienia. Na podstawie art. 733 k.p.c. Sąd wyznaczył uprawnionej dwutygodniowy termin na wytoczenie powództwa.

SSO Agnieszka Grzybczak-Stachyra

01.12.2020 r.

(...)