Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 35/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

P. L. (1)

Oskarżony P. L. (1) był ojcem P. L. (2), urodzonej w dniu (...) i B. L., urodzonego w dniu (...) Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn. akt III C 433/11, oskarżony został zobowiązany do łożenia alimentów na rzecz córki i syna w kwotach po 700 złotych miesięcznie. Wyrokiem tym oskarżony został ponadto pozbawiony władzy rodzicielskiej nad dziećmi. Oskarżony nie płacił tych alimentów we wcześniejszym okresie, matka pokrzywdzonych wystąpiła do Komornika o przymusowe wykonanie zobowiązania. W okresie od czerwca 2015 r. oskarżony dokonywał wpłat na konto Komornika egzekwującego alimenty w kwotach wynikających z możliwości zarobkowych i tak wpłacił w dniach:

- 7 grudnia 2015 r. kwotę 100 zł,

- 13 stycznia 2016 r. kwotę 100 zł,

- 8 lutego 2016 r. kwotę 100 zł,

- 14 marca 2016 r. kwotę 100 zł,

- 13 kwietnia 2016 r. kwotę 150 zł,

- 6 maja 2016 r. kwotę 200 zł,

- 13 maja 2016 r. kwotę 13.302,50 zł,

- 10 czerwca 2016 r. kwotę 100 zł,

- 6 lipca 2016 r. kwotę 100 zł,

- 9 sierpnia 2016 r. kwotę 13.302,50 zł,

- 12 sierpnia 2016 r. kwotę 200 zł,

- 1 września 2016 r. kwotę 100 zł,

- 10 października 2016 r. kwotę 200 zł,

- 7 listopada 2016 r. kwotę 100 zł,

- 14 listopada 2016 r. kwotę 13.303,54 zł,

- 8 grudnia 2016 r. kwotę 200 zł,

- 9 stycznia 2017 r. kwotę 300 zł,

- 8 lutego 2017 r. kwotę 200 zł,

- 9 marca 2017 r. kwotę 200 zł,

- 6 kwietnia 2017 r. kwotę 300 zł,

- 8 maja 2017 r. kwotę 300 zł,

- 2 czerwca 2017 r. kwotę 300 zł,

- 11 lipca 2017 r. kwotę 300 zł,

- 7 sierpnia 2017 r. kwotę 300 zł,

- 11 września 2017 r. kwotę 300 zł,

- 9 października 2017 r. kwotę 400 zł,

- 7 listopada 2017 r. kwotę 500 zł,

- 8 grudnia 2017 r. kwotę 600 zł,

- 9 stycznia 2018 r. kwotę 600 zł,

- 7 lutego 2018 r. kwotę 400 zł,

- 7 marca 2018 r. kwotę 500 zł,

- 5 kwietnia 2018 r. kwotę 400 zł,

- 2 maja 2018 r. kwotę 400 zł,

- 5 czerwca 2018 r. kwotę 600 zł,

- 3 lipca 2018 r. kwotę 720 zł,

- 2 sierpnia 2018 r. kwotę 730 zł,

- 3 września 2018 r. kwotę 700 zł,

- 2 października 2018 r. kwotę 760 zł,

- 6 listopada 2018 r. kwotę 820 zł,

- 5 grudnia 2018 r. kwotę 820 zł,

- 3 stycznia 2019 r. kwotę 730 zł,

- 7 lutego 2019 r. kwotę 650 zł,

- 6 marca 2019 r. kwotę 720 zł,

- 4 kwietnia 2019 r. kwotę 720 zł,

- 8 maja 2019 r. kwotę 720 zł,

- 5 czerwca 2019 r. kwotę 850 zł,

- 4 lipca 2019 r. kwotę 800 zł,

- 7 sierpnia 2019 r. kwotę 800 zł,

- 5 września 2019 r. kwotę 850 zł,

- 3 października 2019 r. kwotę 930 zł,

- 6 listopada 2019 r. kwotę 1.020 zł,

- 3 grudnia 2019 r. kwotę 750 zł.

Od około 2016 r. oskarżony cierpiał na dolegliwości kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, co ograniczało jego możliwości wykonywania pracy fizycznej. Pracował dorywczo, za wyjątkiem okresu od czerwca do września 2017 r.

Dzieci oskarżonego mieszkały z jego byłą żoną, która pracowała i zarabiała od 4.000 złotych we wrześniu 2015 r., ponadto pomagali jej rodzice oraz otrzymywała świadczenie socjalne.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony był ojcem P. i B. L., miał wobec nich zobowiązanie alimentacyjne, które wykonywał częściowo, natomiast nie mógł wykonywać go zgodnie z tytułem wykonawczym, z powodu ograniczonej zdolności do wykonywania pracy i niemożliwości zarobienia pieniędzy pozwalających na pełną spłatę rat alimentacyjnych w łącznej kwocie 1.400 złotych miesięcznie.

- wyjaśnienia oskarżonego,

- częściowo zeznania oskarżycielki posiłkowej A. L.,

- odpis wyroku,

- pismo ZUS,

- karta rozliczeniowa,

- dokumentacja lekarska.

-k. 271,329v,

- k.6v-7,89v,140,272v,314v-315,

-k.11,

- k.253,

- k. 306-308,

- k.327-328.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

P. L. (1)

Zarzut z aktu oskarżenia.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Oskarżony uchylał się od łożenia alimentów na rzecz córki i syna, nie spłacał ich w pełnych wysokościach, mimo że miał takie możliwości.

- częściowo zeznania oskarżycielki posiłkowej.

- k.6v-7,89v,140,272v,314v-315.

2.  Ocena dowodów.

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

2.

3.

Wyjaśnienia oskarżonego.

Wiarygodna część zeznań oskarżycielki posiłkowej.

- odpis wyroku (k.11),

- karta rozliczeniowa (k.306-308),

- pismo ZUS (k.253),

- dokumentacja lekarska (k.327-328).

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, gdyż są logiczne, rzeczowe i znajdują potwierdzenie w karcie rozliczeniowej (k.306-308), a także dokumentacji lekarskiej (k.327-328). Ponadto wszystkim inne wiarygodne dowody nie podważają jego wersji. Należy zwrócić uwagę, że oskarżony nie musi udowodnić swej niewinności, a oskarżyciel publicznej powinien wykazać jego winę, i to na podstawie nie budzących wątpliwości dowodów. Takich dowodów tymczasem w niniejszej sprawie brakuje. Niewątpliwie oskarżony łożył alimenty częściowo, wpłaty wynosiły co najmniej 100 złotych, były dokonywane każdego miesiąca, a trzykrotnie oskarżony dokonał wpłat ponad 13.000 złotych (k.306-308), natomiast nie był w pełni zdolny do wykonywania pracy pozwalającej na łożenie alimentów w wysokościach wynikających z wyroku sądowego, co potwierdza dokumentacja lekarska (k.327-328).

Sąd dał wiarę zeznaniom oskarżycielki posiłkowej w części, w której zeznała, że samodzielnie wychowywała dwójkę dzieci, których ojcem był oskarżony, a na które powinien łożyć alimenty zasądzone w 2011 r. na kwotę łączną 1.400 złotych miesięcznie oraz w tej części, w której podała, że oskarżony nie uczestniczył w zaspakajaniu potrzeb życiowych dzieci poza przekazywaniem pieniędzy na konto Komornika. Ta część zeznań oskarżycielki posiłkowej jest bowiem logiczna, rzeczowa oraz znajduje potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonego oraz treści wyroku rozwodowego (k.11).

Wskazane obok dokumenty zostały sporządzone przez upoważnione do tego osoby, ich autentyczność nie budzi wątpliwości, stąd też stały się podstawą ustaleń faktycznych.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

2.

Niewiarygodna część zeznań oskarżycielki posiłkowej

Zeznania J. B.

Sąd nie dał wiary zeznaniom A. L. w części, w której stwierdziła, że oskarżony celowo uchylał się od łożenia alimentów w pełnych kwotach, gdyż ta część jej zeznań jest sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego, kartą rozliczeniową (k.306-308) oraz treścią dokumentacji lekarskiej (k.327-328). Wskazać należy, że oskarżycielka posiłkowa pozostaje w konflikcie z oskarżonym i jest zainteresowana przede wszystkim tym, by oskarżony podjął spłatę alimentów w kwotach odpowiadających tym zasądzonym. Niewątpliwie samotne wychowywanie dwójki dorastających dzieci jest niezwykle trudne emocjonalnie, organizacyjnie i pociąga za sobą znaczny wysiłek. W tej sytuacji zrozumiałym jest rozżalenie wobec oskarżonego, że nie spłaca alimentów w pełnych wysokościach, zrzucając ciężar zaspokojenia podstawowych potrzeb dzieci w znacznym stopniu na byłą żonę. Należy jednak zauważyć, że oskarżycielki posiłkowa nie ma bezpośrednich wiadomości o warunkach życiowych oskarżonego oraz aktualnym stanie jego zdrowia. Natomiast z karty rozliczeniowej wynika, że oskarżony podejmował stały wysiłek by spłacać alimenty w kwotach adekwatnych do jego zarobków (k.306-308), a nie był przy tym w pełni zdolny do wykonywania pracy (k.327-328). Wskazać również należy, że oskarżony nie może być pozbawiony możliwości odpoczynku i spędzania czasu np. na łowieniu ryb (jak wynika z pisma oskarżycielki posiłkowej z k. 179-180). Oskarżony bowiem słusznie stwierdził, że ma uprawnienie do wypoczynku (k.329), nadmienić należy, że amatorski połów ryb nie pociąga znacznych wydatków, a oskarżony może korzystać ze sprzętu wędkarskiego np. ojca.

Zeznania J. B. nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie miała istotnych wiadomości w sprawie, jej zeznania dotyczą miejsca pobytu oskarżonego, a o uchylaniu się od łożenia alimentów przez niego wiedziała od oskarżycielki posiłkowej.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Uniewinnienie

I.

P. L. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Oskarżonemu przedstawiono zarzut, że w okresie od czerwca do dnia 30 grudnia 2019 r. uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec córki P. L. (2) i syna B. L., określonego wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn. akt III C 433/11, oskarżony został zobowiązany do łożenia, przy czym łączna kwota zaległości przekroczyła trzykrotność miesięcznego świadczenia i naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Należy zwrócić uwagę, że w odpowiedzialność karna określona w art. 209 § 1 k.k. dotyczy sprawcy, który uchyla się od łożenia alimentów na rzecz osoby uprawnionej, o ile wynika to z orzeczenia sądowego, a suma zaległości alimentacyjnych przekroczyła 3-krotność miesięcznych świadczeń. Natomiast surowszą odpowiedzialność wprowadził przepis art. 209 § 1a k.k., zgodnie z którym podlega odpowiedzialności ten kto uchylał się od łożenia alimentów i ponadto naraził osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Uchylanie się od wykonywania alimentacyjnego obejmuje sytuacje, gdy sprawca mimo obiektywnej możliwości wykonania obowiązku nie realizuje go, okazując lekceważenie tego obowiązku.

W niniejszej sprawie nie można uznać, że oskarżony uchylał się od łożenia alimentów, w rozumieniu art. 209 § 1 i 1a k.k., gdyż nie miał możliwości wykonywania pracy zarobkowej pozwalającej na spłatę rat alimentacyjnych w pełnych wysokościach. Zaznaczyć należy, że oskarżony nie miał składników majątkowych, które Komornik mógł zająć i zaspokoić należność alimentacyjną. Oskarżony nie miał wyuczonego zawodu, pracował fizycznie dorywczo, jego stan zdrowia uniemożliwiał mu pełne wykorzystanie możliwości zarobkowych (k.327-328). Nadmienić należy, że oskarżony musiał wyżywić się, zapewnić opłaty mieszkaniowe, zakup niezbędnego ubrania i inne niezbędne wydatki. Oskarżony nie miał zatem możliwości łożenia alimentów w kwotach wynikających z orzeczenia sądowego. Należy również zwrócić uwagę, że oskarżony dokonał spłaty części alimentów zasądzonych na rzecz dzieci (wskazuje na to karta rozliczeniowa z k. 306-308). Analiza tej karty wskazuje, że od początku okresu wskazanego w akcie oskarżenia oskarżony przez 6 miesięcy nie spłacił żadnej należności, przez następny spłacał po 100-200 złotych miesięcznie, w 2017 r. płacił miesięcznie od 200-600 złotych, w 2018 r. płacił od 400-820 zł miesięcznie, a w 2019 r. po 650-1.020 złotych, ponadto w maju, sierpniu i listopadzie 2016 r. spłacił ponad 13.000 złotych. Niewątpliwie spłaty to 100-200 złotych stanowią niewielki odsetek należności, gdyż stanowią od 1/14 do 1/7 sumy zasądzonych alimentów. Natomiast spłaty w maju, sierpniu i listopadzie 2016 r. stanowiły około 10-krotności zasądzonych świadczeń alimentacyjnych. Podkreślić należy, że poza krótkim okresem od czerwca do listopada 2015 r. oskarżony dokonywał stałych wpłat na poczet alimentów. Uwzględniając powszechnie znane średnie koszty utrzymania i zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych oskarżony musiałby zarabiać co najmniej 2.400 złotych miesięcznie by spłacić alimenty na dzieci i móc zakupić jedzenie, opłacić mieszkanie i zabezpieczyć potrzeby życiowe na skromnym poziomie. Oskarżony nie był w pełni zdolny do wykonywania pracy zarobkowej, ze względu na schorzenie kręgosłupa (k.327-328), a w okresie ujętym aktem oskarżenia legalnie pracował tylko przez 4 miesiące, od czerwca do września 2017 r. (k.253). Podsumowując, uznać należy, że zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdza, że oskarżony działając w celu uchylania się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego nie wykonywał tego obowiązku. Zgodnie zatem z treścią art. 414 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. należy uniewinnić go od popełnienia zarzucanego jej czynu, uznając że nie popełnił on przestępstwa zarzucanego mu w akcie oskarżenia.

7.  Koszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Uwzględniając, że oskarżony został uniewinniony koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

4.  1Podpis