Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 16/20

Je ż eli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niekt ó rych czyn ó w lub niekt ó rych oskar ż onych, s ą d mo ż e ograniczy ć uzasadnienie do cz ęś ci wyroku obj ę tych wnioskiem. Je ż eli wyrok zosta ł wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo je ż eli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygni ę cie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, s ą d mo ż e ograniczy ć uzasadnienie do informacji zawartych w cz ęś ciach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

W. K. (1)

w dniu 1 września 2019r. w rejonie miejscowości O.-S., gmina G., powiat (...) nieumyślnie sprowadził bezpośrednie zagrożenie katastrofy w ruchu lądowym zagrażającą życiu i zdrowiu wielu osób oraz spowodował wypadek w komunikacji w ten sposób, że kierując na autostradzie nr (...) samochodem marki O. (...) o nr rej. (...) i jadąc ze znaczną prędkością nie zachował należytej ostrożności, skutkiem czego zjechał z lewego pasa ruchu na lewe pobocze a następnie podjął gwałtowny manewr skrętu w prawo i tracąc panowanie nad prowadzonym pojazdem zahaczył nim o barierę energochłonną z lewej strony drogi, wpadł w poślizg i przemieszczając się w sposób niekontrolowany łukiem w prawo przez obie jezdnie i prawe pobocze wpadł do przydrożnego rowu i uderzył w skarpę, co spowodowało koziołkowanie pojazdu ze staranowaniem ogrodzenia, wskutek czego w wyniku doznanych obrażeń ciała, w szczególności w postaci wielonarządowych obrażeń klatki piersiowej, głowy, szyi i jamy brzusznej śmierć na miejscu ponieśli pasażerowie pojazdu G. K., J. K., S. F., P. G. i M. W., zaś L. L. doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci licznych złamań, ostrej niewydolności oddechowej, odmy opłucnowej lewostronnej i krwotoku podpajęczynówkowego

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1 Prowadzenie w dniu 1 września 2019r. przez trzeźwego i należycie wypoczętego oskarżonego samochodu marki O. (...) o nr rej. (...) po autostradzie (...) wraz z pasażerami G. K., J. K., S. F., P. G., M. W. i L. L.

2 Brak zachowania przez oskarżonego ostrożności podczas prowadzenia jadącego z prędkością około 135 km/h pojazdu

3. zjechanie z lewego pasa ruchu na lewe pobocze, podjęcie gwałtownego manewru skrętu w prawo a po utracie panowanie nad prowadzonym pojazdem zahaczenie nim o barierę energochłonną z lewej strony drogi, poślizg i niekontrolowane przemieszczanie łukiem w prawo przez obie jezdnie i prawe pobocze, wjazd do przydrożnego rowu i uderzenie w skarpę, koziołkowanie pojazdu ze staranowaniem ogrodzenia

4. śmierć na miejscu pasażerów pojazdu G. K., J. K., S. F., P. G. i M. W. w wyniku doznanych obrażeń ciała, w szczególności w postaci wielonarządowych obrażeń klatki piersiowej, głowy, szyi i jamy brzusznej śmierć , doznanie przez L. L. ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci licznych złamań, ostrej niewydolności oddechowej, odmy opłucnowej lewostronnej i krwotoku podpajęczynówkowego

5. dobry stan techniczny pojazdu w chwili wypadku i brak wpływu stanu technicznego samochodu na zaistnienie przedmiotowego zdarzenia

6. niekaralność oskarżonego

7. ubezpieczenie OC samochodu marki O. (...) o nr rej. (...)

Zeznania świadków D. B.

R. K.

A. A.

A. R.

L. L.

Protokół badania trzeźwości

Protokoły oględzin

Wyjaśnienia oskarżonego W. K. (1)

Opinia toksykologiczna

Opinia biegłego Z. T.

Opinia biegłego W. W.

Protokoły oględzin

Opinia biegłego Z. T.

Opinia biegłego W. W.

Protokoły oględzin

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego W. K. (1)

Karty medyczne

Protokoły oględzin

Dokumentacja medyczna

Opinia sądowo-lekarska

Opinia biegłego Z. T.

Opinia biegłego W. W.

Zeznania świadków:

M. C.

G. C.

J. A. (1)

Karta karna

Kopia polisy

Kopia dowodu rejestracyjnego

k.736

k.736-737

k.737

k.737-738

373-374

k.5

k.25-35f, 67-69b

k.713-714

k.432-454

k.555-565, 734-735

k.209-216, 754-755

k.25-35f, 67-69b

k.555-565, 734-735

k.209-216, 754-755

k.25-35f, 67-69b

k.713-714

k.20-24

k.25-35f, 67-69b, 79-103

232-236

348

k.555-565, 734-735

k.209-216, 754-755

k.734-735

k.735-736

738

245

72

k.70-71

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

2, 3, 5

4, 6, 7

Zeznania świadków D. B., R. K., A. A., A. R., L. L., wyjaśnienia oskarżonego W. K. (1)

protokół badania trzeźwości, protokoły oględzin, opinia toksykologiczna

Opinia biegłego Z. T.

Opinia biegłego W. W.

Protokoły oględzin Zeznania świadków:M. C., G. C., J. A. (1)

Karty medyczne, protokoły oględzin, dokumentacja medyczna,opinia sądowo-lekarska, karta karna, kopia polisy, kopia dowodu rejestracyjnego

Relacje wszystkich tych świadków w pełni ze sobą korelują i są co do zawartych w nich informacji zgodne z wyjaśnieniami oskarżonego. Co prawda tak oskarżony, jak i przesłuchani na okoliczność stanu trzeźwości W. K. (1) świadkowie mają – z racji wzajemnych powiązań rodzinnych interes w składaniu korzystnych dla oskarżonego wyjaśnień, lecz twierdzenia te pozostają zgodne z dowodami o charakterze obiektywnym w postaci protokołów oględzin, opinia z zakresu toksykologii oraz protokołem badania stanu trzeźwości oskarżonego. Brak jest przy tym jakichkolwiek przeciwdowodów, jakie podważałyby prawdomówność tak wymienionych świadków, jak i co do tej materii również W. K. (1). Nie istnieje przy tym żaden dowód wskazujący, aby oskarżony rozpoczynając jazdę był przemęczony, niewyspany lub aby z innych powodów nie powinien rozpoczynać podróży jako kierujący. Z kolei dowody z dokumentów i opinii sporządzone zostały przez podmioty, co do których brak jest jakichkolwiek wątpliwości w aspekcie wiarygodności.

Także i w przypadku tych dowodów ocena ich wiarygodności dokonywana być musi z uwzględnieniem wzajemnych korelacji. W ocenie Sądu brak jest podstaw do podważania kompetencji i wiedzy obu wskazanych biegłych. Wydane przez nich na piśmie, uzupełnione podczas rozprawy głównej opinie są komplementarne i nie zawierają żadnych uchybień, o jakich mowa w art. 201 kpk. Biegli, udzielając odpowiedzi na zadawane im pytania poddali analizie wszystkie możliwe przyczyny zaistniałego zdarzenia drogowego i w sposób jasny i logiczny, z powołaniem się nie tylko na swoją wiedze i duże doświadczenie zawodowe, ale także na zabezpieczone na pojeździe i na miejscu zdarzenia ślady w sposób kategoryczny i precyzyjny uzasadnili wyprowadzone przez siebie wnioski. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 maja 2016 r. (III KK 173/16, LEX nr 2057624) niedopuszczalne jest prowadzenie postępowania dowodowego niejako "na wszelki wypadek", dla sprawdzenia, czy za pomocą kolejnych dowodów da się wysnuć alternatywne, choćby najbardziej nieprawdopodobne wersje zdarzenia. W przedmiotowej sprawie rzeczą biegłych było wskazanie konkretnych i rzeczywistych przyczyn stanowiącego przedmiot rozpoznawania zdarzenia. Na gruncie zebranych dowodów, w tym i wyjaśnień W. K. (1) owymi przyczynami mogły być potencjalnie albo awaria samochodu, albo też zachowanie kierowcy. Żaden bowiem dowód nie wskazywał, by w zdarzeniu uczestniczył inny pojazd, ani też obiekt, który mógł nawet hipotetycznie co najmniej przyczynić się do tegoż zdarzenia. W ocenie Sądu obaj biegli, choć w sposób inny, niż oczekiwał tego oskarżony precyzyjnie, logicznie i przekonująco uzasadnili wyprowadzone w opracowanych opiniach stanowiska. Stanowiska te korelują z zeznaniami M. C., G. C. i J. A. (2). Z ich zeznań wprost wynika, że udostępniony oskarżonemu w dniu 31 sierpnia 2019r. pojazd, jakim następnego dnia jechał on do Francji był w pełni sprawny technicznie. Konstatacja ta nie odbiega od wyjaśnień samego W. K. (2), który po odebraniu pojazdu przejechał nim do miejsca zamieszkania a następnie, już w dniu 1 września 2019r. przemieścił się nim na odległość 199 km od miejsca zamieszkania do miejsca wypadku. Podał on przy tym, że do chwili zdarzenia nie stwierdził niczego niepokojącego, jeśli idzie o stan techniczny pojazdu, zaś bezpośrednio przed zdarzeniem usłyszał przez uchylona szybę odgłos wystrzału, ,,jak z korkowca”.

Wszystkie wymienione obok dowody są dokumentami, których wiarygodność nie budzi wątpliwości. Pochodzą one ze źródeł o charakterze obiektywnym i w toku procesu nie były przez nikogo kwestionowane co do wiarygodności. Brak jest także dowodów oraz jakichkolwiek okoliczności, uzasadniających choćby wątpliwość co do tego, że nie potwierdzają one w swojej treści prawdziwych okoliczności.

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

x☐

1.4.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zgodnie z treścią art. 173 § 1 kk katastrofą w ruchu lądowym jest zdarzenie, zagrażające życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach. W przedmiotowej sprawie zagadnienie w aspekcie kwalifikacji z tego przepisu sprowadza się wyłącznie do życia lub zdrowia osób a w szczególności do wykładni zaimka ,,wielu”. Ani w doktrynie, ani tez w judykaturze nie ma zgodności co do tego, jaka liczba osób jest desygnatem nazwy ,,wielu” ). Podaje się tu następujące liczby – co najmniej sześć (Buchała, Niektóre, s. 9, Marek, Komentarz, s. 358–400); dziesięć (Stefański, Wypadek, s. 47 i n.; Stefański [w:] Stefański, Kodeks, s. 1069–1070; Lachowski [w:] Konarska-Wrzosek, s. 858) oraz kilkanaście (Przyjemski [w:] Górniok i in., t. 2, s. 86). W ocenie Sądu za trafny uznać należy pogląd, że jest to co najmniej 10 osób, bo jest on-jak się wydaje- coraz częściej akceptowany przez orzecznictwo (np. wyrok SA w Szczecinie z 5.07.2018 r., II AKa 104/18, LEX nr 2547712; wyrok SA we Wrocławiu z 13.06.2017 r., II AKa 129/17, LEX nr 2344210 oraz z 16. 10 2013 r. w sprawie II AKa 305/13, LEX nr 1392144). Odwołać się należy i do Słownika języka polskiego PWN pod red. W. Doroszewskiego, gdzie jako zaimek oznaczający w sposób przybliżony liczbę równą co najmniej dwa i co najwyżej dziesięć wskazane zostało słowo ,,kilka”, nie zaś ,,wiele’. W przedmiotowej sprawie opisane w akcie oskarżenia zdarzenie dotyczyło sześciu w sumie osób oraz samego sprawcy, co zgodnie ze wskazanymi, w pełni aprobowanymi przez Sąd poglądami Sądów Apelacyjnych w Szczecinie i Wrocławiu oznacza, że nie miało ono postaci katastrofy w ruchu lądowym. W ocenie Sądu jednakże istniało bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy w rozumieniu art. 174 kk. Rozważania w tym zakresie wyprowadzić należy od zacytowania trafnego rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego, który w postanowieniu z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie V KK 326/13 (LEX nr 1396498 ) stwierdził, że sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy polega na spowodowaniu sytuacji, która niezależnie od dalszej ingerencji człowieka może w każdej chwili przekształcić się w katastrofę w ruchu lądowym. Taka sytuacja w ocenie Sądu zachodziła. Do zdarzenia doszło bowiem na autostradzie (...), gdzie ruch drogowy, co jest faktem notoryjnym, jest duży. Co istotne, sam oskarżony przyznał, że przemieszczał się lewym pasem ruchu, bowiem wyprzedał on inne pojazdy. Gdyby owe inne pojazdy znalazły się bliżej, gdyby ich kierujący zdecydowali się zwiększyć prędkość lub tez gdyby- co zdarza się stosunkowo często- nadjechał ze znaczną prędkością kolejny pojazd, to bez wątpienia liczba osób narażonych na utratę życia zwiększyłaby się do ponad 10. Na te elementy oskarżony nie miał wpływu, nie miał on również wpływu na realną możliwość przekształcenia się zaistniałej sytuacji w katastrofę. W ocenie Sądu obliguje to do zakwalifikowania jego zachowania z art. 174 § 2 kk. Poza sporem jest to, że działaniu W. K. (1) nie sposób racjonalnie przypisać cech umyślności. W chwili zdarzenia był on trzeźwy, wypoczęty i nie znajdował się pod wpływem narkotyków. Co prawda przekroczył on dozwoloną prędkość, lecz nieznacznie i nie miało to żadnego wpływu na utratę panowania nad kierowanym pojazdem a w efekcie i na skutki z tym związane. Trudno dociec, bo w tym zakresie brak jest jakichkolwiek dowodów jaka była pośrednia przyczyna tego, że doprowadził on do zjechania samochodu z jezdni. Z pewnością było to spowodowane chwilowym niezachowaniem wymaganej w tych warunkach ostrożności, bo jak wynika z miarodajnych w tym zakresie opinii biegłych W. W. i Z. T. stan techniczny pojazdu w żaden sposób się do tego nie przyczynił. Owa chwilowa dekoncentracja oskarżonego mogła w ocenie Sądu wynikać z tego, że istotnie usłyszał on w pewnej chwili opisywany przez siebie odgłos lub też odniósł takie wrażenie słuchowe. O ile rzeczywiście takie zdarzenie akustyczne zaistniało i nie było li tylko złudzeniem słuchowym, to jak wynika z zasad doświadczenia życiowego mogło być spowodowane najechaniem pojazdu na nierówność jezdni, zjechaniem na pas zieleni lub też zmianą właściwości akustycznych jezdni, czy wreszcie podmuchem wiatru. Z pewnością nie nastąpiło pęknięcie ogumienia w prowadzonym przez oskarżonego pojeździe, co wprost wynika z wiarygodnych opinii biegłych Z. T. i W. W.. Gdyby do takiego zdarzenia bowiem doszło, to widać byłoby ślady zarówno na nadkolu pojazdu, jak i na nawierzchni drogi przed miejscem, w jakim nastąpił zjazd z pasa ruchu na lewą stronę. Takich śladów jednak nie było w żadnym z opisanych miejsc. Skoro zatem oskarżonemu przypisać należy niezachowanie ostrożności, wymaganej podczas jazdy, to w ocenie Sądu bezpośrednie zagrożenie katastrofą w ruchu lądowym sprowadził on nieumyślnie. Jest przy tym rzeczą bezdyskusyjną, że W. K. (1), jako osoba dorosła, sprawna intelektualnie i zdrowa psychicznie, wykonująca funkcje kierowcy mógł przewidzieć następstwa niezachowania w opisanych warunkach ostrożności. Te same rozważania odnieść należy i do naruszenia przez niego zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym. Z art. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym wprost wynika obowiązek zachowania ostrożności. Regułę tę w sposób nieumyślny W. K. (1) naruszył, w wyniku czego doprowadził on do wypadku w komunikacji, wskutek którego śmierć poniosło 5 osób, jedna zaś doznała ciężkiego uszkodzenia ciała. Obliguje to do ujęcia w kwalifikacji prawnej czynu również art. 177 § 2 kk na zasadzie kumulatywnego zbiegu przepisów.

☐

1.5.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

1.6.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

1.7.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

W. K. (1)

I

II

I

I

Rozważania w zakresie wymiaru kary rozpocząć należy od stwierdzenia, że na gruncie przedmiotowej sprawy rozbudowany jest katalog okoliczności łagodzących. W. K. (1) zasadę ostrożności naruszył w sposób nieumyślny, co w połączeniu z jego uprzednią niekaralnością sprzeciwia się uznaniu stopnia jego demoralizacji jako znacznego. Aż do chwili zdarzenia pojazd prowadził on w sposób bezpieczny i prawidłowy, w prawidłowy sposób przygotował się on do podróży i prawidłowo ja zaplanował. Przemawia za tym jego zamiar powierzenia prowadzenia samochodu innej osobie po przejechaniu granicy polsko-niemieckiej. Nie uzasadnia powinności zaostrzenia kary wyczerpanie przez oskarżonego ustawowych znamion, opisanych w dwóch różnych przepisach, skoro skutki w nich przewidziane nastąpiły wskutek jednego naruszenia zasady ostrożnej jazdy i chwilowej, choć zawinionej dekoncentracji sprawcy. Trzeba jednak pamiętać, że kierowanie pojazdem, poruszającym się ze znaczną prędkością, w dodatku z taką liczbą pasażerów wiąże się powinnością zachowania koncentracji uwagi bez żadnych przerw, bo przecież kierujący odpowiada za bezpieczeństwo także przewożonych przez siebie osób. Skutki odstąpienia, nawet chwilowego od tego wymogu są bowiem, jak w przedmiotowej sprawie bardzo daleko idące. Śmierć aż pięciu osób i ciężkie uszkodzenie ciała kolejnej to w ocenie Sądu element, jaki obliguje do wymierzenia kary odpowiednio surowej. Warunkowane jest to zespołem ustawowych znamion, jaki stypizowany został w art. 177 § 2 kk z zestawieniem sankcji w tym przepisie określonej. Odpowiada bowiem z tego przepisu ten, kto doprowadza do skutku w postaci co najmniej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonego. Skoro w przedmiotowej sprawie skutkiem była śmierć pięciu osób, to rozmiar wyrządzonej przestępstwem szkody jest bardzo znaczny a to przekłada się na znaczy stopień szkodliwości społecznej czynu. Wymowę tej niezmiernie istotnej okoliczności obciążającej umniejsza to, że wśród ofiar wypadku były dwie osoby dla oskarżonego szczególnie bliskie, co bez wątpienia powiększa doznaną przez W. K. (1) traumę. Wymierzona, mieszcząca się w średnich granicach ustawowego zagrożenia kara spełni w ocenie Sądu również wzgląd na pozytywne kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. Notoria jest bowiem znaczna liczba wypadków drogowych i często tragiczne ich skutki. Często przywoływany w tym zakresie argument złej jakości dróg w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania, skoro do zdarzenia doszło na autostradzie o dobrej nawierzchni i przy sprzyjających warunkach atmosferycznych. Jedynie odpowiednio surowa kara z jednej strony unaoczni oskarżonemu rażącą naganność popełnionego przezeń przestępstwa a z drugiej stanowić będzie dla pozostałych użytkowników dróg czytelny sygnał o braku pobłażania dla tego typu przestępstw.

Te same okoliczności stanowią podstawę orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego. W. K. (1) bowiem naruszając zasadę ostrożności podczas prowadzenie pojazdu z sześcioma pasażerami na pokładzie i z dużą prędkością wykazał, że stanowi on istotne zagrożenie dla ruchu drogowego. Rzeczą Sądu jest zagrożenie to wyeliminować na taki czas, po upływie którego oskarżony wykaże rękojmię zachowania bezpieczeństwa w przyszłości. Okres 5 lat rękojmie taką w ocenie Sądu daje.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosowa ł określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Prowadzony przez oskarżonego pojazd objęty był obowiązkowym ubezpieczeniem OC na łączną kwotę 5 000 000 euro. Obejmuje ona swoim zakresem całokształt odpowiedzialności cywilnej a w tym zakresie prowadzone jest odrębne postepowanie. Zgodnie zatem z zawartą w art. 415 § 1 kpk klauzulą antykumulacyjną Sąd nie orzekł od oskarżonego zadośćuczynienia.

Zaliczenie na poczet kary okresy faktycznego pozbawienia W. K. (1) wolności jest obligatoryjne.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV, V

Sąd nie stwierdził podstaw, uzasadniających odstąpienie od obciążania oskarżonego kosztami sądowymi. Rozstrzygnięcie w tym zakresie, jak też rozstrzygnięcie w przedmiocie zasądzenia wydatków na rzecz oskarżyciela posiłkowego wydane zostało na podstawie art. 627 kpk oraz art. 2 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 23. 06 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

1Podpis