Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 152/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2020 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli (spr.)

Sędziowie Tomasz Skowron, Daniel Strzelecki

     

Protokolant Agnieszka Telega

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w L. Ł. C.

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2020 r.

sprawy A. C. ur. (...) w Z.

c. Z., A. z domu S.

oskarżonej z art. 231 § 2 kk i inne

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zgorzelcu

z dnia 16 grudnia 2019 r. sygn. akt II K 475/19

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonej A. C.;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. M. kwotę 516,60 złotych w tym 96,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz dalsze 117,00 złotych tytułem dojazdu obrońcy z siedziby kancelarii w Z. na rozprawę do Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze;

III.  zwalnia oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 152/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z 16 grudnia 2019r., sygn. akt II K 475/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

​  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Obraza przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku w postaci naruszenia art. 7 k.p.k., art. 91 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego i zaniechaniu dążenia do wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, oparciu orzeczenia jedynie na dowodach niekorzystnych dla oskarżonej i nieuzasadnione przyjęcie, że wyjaśnienia oskarżonej są niekonsekwentne, nieprawdopodobne i sprzeczne z pozostałymi dowodami, co skutkowało przyjęciem, że podane przez oskarżoną okoliczności wykluczały sytuację przypadkowego zaginięcia pieniędzy, w sytuacji gdy oskarżona wskazywała na inne zdarzenia, w których także dochodziło do zaginięcia pieniędzy, podnosiła okoliczności braku zapewnienia możliwości złożenia pieniędzy u naczelnika zgodnie z procedurą, braku wpływu na obieg dokumentów związanych ze sprawą.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

1.  2. Niewspółmierność orzeczonej oskarżonej kary grzywny, w sytuacji gdy orzeczenie tej kary było fakultatywne, a sytuacja rodzinna i majątkowa oskarżonej wskazuje, że uiszczenie orzeczonej kary grzywny, przy jednoczesnym orzeczeniu obowiązku naprawienia szkody w kwocie 2.000zł może być wątpliwe.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wydanego rozstrzygnięcia w sposób dokładny, wyczerpujący i pełny opisał dokonaną przez siebie ocenę dowodów, w tym zeznań świadków wskazując, którym z nich nadał walor wiarygodności, a którym nie oraz które stały się podstawą do poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Ocena ta, wbrew stanowisku skarżącej, jako zgodna z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, czyni zadość wymogom art. 7 k.p.k. Nie jest bowiem sytuacją wyjątkową, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności zeznania świadków konfrontowane z wyjaśnieniami oskarżonego, rodzi konieczność wyjaśnienia wynikających z nich rozbieżności. Rolą Sądu jest dokonanie takiej oceny całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, aby ustalony przez niego stan faktyczny odpowiadał prawdzie materialnej. Tak też było w badanej sprawie – Sąd Rejonowy za wiarygodne uznał zeznania pokrzywdzonego Ł. W. oraz świadków K. K., J. L., A. R. i K. Z., które stały w sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonej, które to istotnie były nielogiczne i niespójne. Pokreślić przy tym należy, iż nie można skutecznie podnieść zarzutu naruszenia art. 7 k.p.k. na tej podstawie – a do tego sprowadzają się podniesione zarzuty – iż Sąd orzekający oparł się na dowodach obciążających oskarżoną przy nieuwzględnieniu dowodów dla niej korzystnych, jeżeli całościowa ocena materiału dowodowego, a tak było w niniejszej sprawie, jest zgodna z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Co więcej, oskarżona nie powołała się na żadne obiektywne źródła dowodowe, które mogłyby świadczyć o tym, iż nie dopuściła się zarzucanego jej czynu. Jedyne zatem, na czym Sąd I instancji miały się oprzeć w tym zakresie, to wyjaśnienia oskarżonej, które – jak już wspomniano – nie tylko były sprzeczne z zeznaniami świadków, ale też niespójne i nielogiczne, a zatem – niewiarygodne. Nawet zeznania K. C., o przesłuchanie którego wnioskowała oskarżona i który miał potwierdzić przedstawioną przez nią wersję zdarzeń, niewiele wniosły do sprawy i właściwie uzupełniły zeznania pozostałych świadków. Wobec powyższego wyjaśnienia oskarżonej uznać należało za realizację obranej przez nią linii obrony, zmierzającej do uniknięcia lub choćby zminimalizowania grożącej jej odpowiedzialności karnej. Prawidłowości poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych nie mogą podważać również twierdzenia A. C., jakoby w Komendzie Powiatowej Policji w Z. zdarzały się inne przypadki, kiedy nie dopełniono formalności związanych z tymczasowym zajęciem mienia ruchomego, zwłaszcza iż nie znajdują one potwierdzenia w zeznaniach świadków. Z akt badanej sprawy wynika, że procedura dotycząca czynności tymczasowego zajęcia mienia była jasno określona. Wskazuje na to chociażby znajdująca się w aktach sprawy kopia decyzji nr (...) Komendanta Powiatowego Policji w Z. z dnia 6 października 2015r. w sprawie określenia trybu postępowania policjantów Komendy Powiatowej Policji w Z. i jednostek podległych w przypadkach tymczasowego zajęcia mienia w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych (k. 42-45) a także zeznania Naczelnika Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Powiatowej Policji w Z. A. R. (k. 112-114) i Komendanta Powiatowego Policji w Z. J. L. (k. 171). Brak śladu po przeprowadzeniu tej czynności przez A. C. w sprawie dotyczącej Ł. W. w postaci protokołu, pokwitowania czy wpisu w rejestrze świadczy w sposób jednoznaczny, iż wpłacone przez pokrzywdzonego pieniądze nie zaginęły w sposób przypadkowy, zaś oskarżona działała z zamiarem ich przywłaszczenia. Warto przytoczyć również stanowisko biegłych lekarzy psychiatrów wyrażone w sporządzonej opinii sądowo-psychiatrycznej (k. 120-121), zdaniem których oskarżona jest bezkrytyczna wobec konsekwencji swojego postępowania, zaś „jako były funkcjonariusz Policji z ponad 10-cio letnim stażem znajomość norm prawnych i norm postępowania w sprawie czynności procesowych w jej przypadku powinna być zdecydowanie większa niż przeciętnego obywatela i nie można tego tłumaczyć jedynie niepamięcią zdarzeń”.

Co więcej, za nieznajdujące potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym uznać należy twierdzenia zawarte w uzasadnieniu wywiedzionej apelacji, jakoby pieniądze stanowiące poręczenia majątkowe zostały wpłacone przez pokrzywdzonego Ł. W. następnego dnia po przeprowadzeniu czynności przesłuchania, co zdaniem obrońcy stanowi wiarygodne wytłumaczenie, dla którego akta sprawy nie zostały uzupełnione o protokół tymczasowego zajęcia mienia ruchomego, zaś pieniądze wpłacone na ten cel zaginęły. Twierdzenia te stoją w oczywistej sprzeczności zarówno z nieosobowymi źródłami dowodowymi znajdującymi się w aktach sprawy (w tym z kopią protokołu dokonania z, jaką dysponował pokrzywdzony – k. 6-7), jak i zeznaniami pokrzywdzonego i świadków z których wynika, że zarówno przesłuchanie Ł. W., jak i uiszczenie przez niego kwoty 2.000 złotych tytułem poręczenia majątkowego miały miejsce 14 grudnia 2016r.

Podsumowując stwierdzić należy, iż w badanej sprawie, wbrew zarzutom zawartym w apelacji, podstawą do wydania orzeczenia był całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, którego oceny dokonano zgodnie z wymogami zawartymi w art. 7 k.p.k. i chociaż wydane orzeczenie nie było zgodne z postulatami obrony, to nie doszło do naruszenia zasady wyrażonej w art. 410 k.p.k. Wskazać należy również, iż wobec braku doprecyzowania w wywiedzionym środku odwoławczym, na czym miałoby polegać naruszenie przez Sąd I instancji 91 k.p.k. i mając na względzie, iż przepis ten mówi o uprawnieniach procesowych przedstawiciela organizacji społecznej, w badanej sprawie nie doszło do naruszenia tego przepisu postępowania.

2. Sąd I instancji w pkt 1. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, oprócz kary 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie zostało warunkowo zawieszone na okres 2 lat próby, wymierzył A. C. karę 20 stawek dziennych grzywny w kwocie po 20 złotych każda. Wymiar kary ma charakter wręcz symboliczny, zaś wysokość stawki dziennej została określona z uwzględnieniem sytuacji majątkowej i rodzinnej oskarżonej.

Immanentną cechą kary jest jej dolegliwość, aby pełniła ona funkcję wychowawczą i prewencyjną wobec sprawcy, który dopuścił się braku poszanowania dla obowiązującego porządku prawnego. Nie sposób jednak wywodzić, jak starał się to zrobić obrońca, iż już sam fakt dolegliwości tej kary stanowi o jej niewspółmierności w sytuacji, kiedy na oskarżoną nałożony został także obowiązek naprawienia szkody.

Chociaż istnie art. 33 § 2 k.k. przewiduje fakultatywne orzeczenie kary grzywny w sytuacji, kiedy sprawca działał z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, to w okolicznościach przedmiotowej sprawy wymierzenie jej było w pełni uzasadnione, skoro wykonanie orzeczonej wobec A. C. kary pozbawienia wolności zostało warunkowo zawieszone na okres próby, grzywna stanowi w tej chwili jedyną realnie odczuwalną przez oskarżoną reakcję prawnokarną na popełnione przez nią przestępstwo.

Z kolei nałożony na oskarżoną na podstawie art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody wydaje się w oczywisty sposób słuszny i konieczny tym bardziej, iż oskarżona dopuściła się przypisanego jej przestępstwa działając jako funkcjonariusz Policji, znacząco podważając zaufanie do tej instytucji i godność funkcjonariusza publicznego, w sposób rażący naruszając zasady etyki zawodowej. Nałożenie tego obowiązku w żadnym razie nie powinno rzutować na uznanie nałożonej na A. C. kary grzywny za karę niewspółmierną, zwłaszcza iż – jak już wspomniano – grzywna ta wymierzona została w symbolicznej wysokości, a jej wymiar był tylko nieznacznie wyższy, aniżeli określone w art. 33 § 1 i 3 k.k. najniższe liczby stawek dziennych grzywny oraz wysokość jednej stawki dziennej. Tym samym zarzut niewspółmierności nałożonej na oskarżoną kary grzywny uznać należało za bezzasadny.

Wniosek

1. Zmiana wyroku i uniewinnienie oskarżonej od postawionego jej zarzutu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Zmiana wyroku w zakresie orzeczonej grzywny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1.  Jak już wspomniano, ustalenia Sądu I instancji prowadzące do przypisania oskarżonej popełnionego jej czynu, zostały poczynione w sposób prawidłowy i zasługują na aprobatę. Wobec powyższego Sąd Odwoławczy nie znajduje żadnych podstaw do uniewinnienia A. C..

2.  W świetle wcześniejszych rozważań dotyczących zarówno słuszności wymierzenia oskarżonej kary grzywny w realiach przedmiotowej sprawy, jak i obowiązku naprawienia szkody wobec pokrzywdzonego i mając na względzie niewielki, wręcz symboliczny wymiar tej grzywny, nie sposób uznać ją za karę niewspółmiernie surową. Tym samym brak było podstaw do uwzględnienia wniosku obrońcy o zmianę zaskarżonego orzeczenia w tym zakresie.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy w całości utrzymał w mocy zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z dnia 16 grudnia 2019r. w sprawie II K 475/19.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy nie uwzględnił zarzutów podniesionych w apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonej i podzielił stanowisko Sądu I instancji, nie było również konieczności ingerowania w wydane orzeczenie z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

1.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

III

Sąd Odwoławczy na podstawie art. art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. M. kwotę 516,60 złotych, w tym 96,60 złotych tytułem podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz dalsze 117 złotych tytułem dojazdu z siedziby kancelarii w Z. na rozprawę do Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze. Wysokość zasądzonej kwoty Sąd ustalił na podstawie § 2 i § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Powołane przepisy określają stawkę minimalną za obronę przed Sądem Okręgowym jako drugą instancją, która wynosi 420 złotych, którą to kwotę uzupełniono o 96,60 złotych tytułem podatku od towarów i usług.

Ponadto na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Odwoławczy zwolnił oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

6.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej A. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

przypisanie oskarżonej sprawstwa w zakresie przypisanego jej czynu oraz niewspółmierność wymierzonej kary grzywny

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana