Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1448/19

POSTANOWIENIE

Dnia 14 lutego 2020 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Dorota Słowik

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2020 r. w Tczewie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi J. W. (1)

o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem przez Sąd Rejonowy w Tczewie prawomocnego wyroku z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt I C 1732/13

z powództwa P. (...) z siedzibą we W.

przeciwko J. W. (1)

o zapłatę

postanawia

1.  oddalić wniosek skarżącego J. W. (1) o wstrzymanie wykonania wyroku, wydanego przez Sąd Rejonowy w Tczewie z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt I C 1732/13,

1.  odrzucić skargę.

1  Sygn. akt I C 1448/19

UZASADNIENIE

W dniu 6 grudnia 2019 r. J. W. (1), wskazując jako podstawę art. 401 pkt 2 złożył skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tczewie I Wydział Cywilny z dnia 4 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt I C 1732/13. Jednocześnie pozwany wniósł o uchylenie powyższego wyroku w całości i pozbawienie go klauzuli wykonalności. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz opłatą skarbową według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi pozwany wskazał, że powód P. (...) wniósł dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie o sygn. Akt I Nc 2068/13 o zasądzenie od pozwanego kwoty 31.682,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania. J. W. (1) podniósł, że w trakcie toczącego się postępowania ojciec pozwanego poinformował Sąd o tym, iż jego syn przebywa na rencie, wskazując, że od wielu lat jest poważnie chory i cierpi na schizofrenię paranoidalną. Pozwany wskazał, że Sąd nie podjął decyzji o wyznaczeniu pozwanemu, jako osobie chorej psychicznie z uwagi na brak zrozumienia toczącego się postępowania, a nadto z uwagi na fakt niemożności świadomego podjęcia decyzji i wyrażenia woli oraz niezrozumienia skutków podpisanej umowy pożyczki z dnia 25 stycznia 2001 r. z powodu cierpienia na schizofrenię paranoidalną, a także niemożności skutecznego podjęcia działań i obrony swoich praw oraz niezrozumienia instytucji przedawnienia w okresie trwania sprawy I C 1732/13 nie wyznaczył pozwanemu pełnomocnika z urzędu, dzięki któremu mogła zostać zachowana konstytucyjna zasada równości i prawa do obrony, tym bardziej w stosunku do osoby chorej psychicznie.

Wyrokiem z dnia 4 marca 2014 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I C 1732/13, tut. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. Ww. orzeczenie uprawomocniło się. Z uwagi na fakt, że skutki prawomocności wyroku rozciągają się na pozwanego w trwającym postepowaniu egzekucyjnym, pozwany za wskazaniem lekarza psychiatry (podczaj jesiennej wizyty- przełom października i listopada 2019 r.) zwrócił się pod opieką ojca o pomoc do profesjonalnego pełnomocnika. Pozwany podniósł, że poprzez fakt niemożności świadomego podjęcia decyzji i wyrażenia woli oraz niezrozumienia przez niego skutków, podpisał w dniu 25 stycznia 2001 r. umowę pożyczki, która z powodu wady oświadczenia woli oraz choroby psychicznej pozwanego winna być uznana za nieważną.

J. W. (1), powołując się na treść art. 407 k.p.c., wskazał, że skoro nie był w stanie skutecznie podjąć działań i bronić swoich praw w okresie trwania sprawy I C 1732/13, to istnieje podstawa wznowienia postępowania. Jednocześnie pozwany zaznaczył, iż o podstawie wznowienia dowiedział się w listopadzie 2019 r.

Zarządzeniem z dnia 21 stycznia 2020 r. pełnomocnika skarżącego wezwano do uzupełnienia skargi poprzez wskazanie okoliczności stwierdzających zachowanie terminu do wniesienia skargi, w szczególności w kontekście podniesionej podstawy wznowienia postępowania (art. 407 § 1 k.p.c.) - wskazania daty, w której o wyroku dowiedział się skarżący, a nadto uprawdopodobnienia tych okoliczności w terminie tygodniowym pod rygorem uznania, że skarga została wniesiona po upływie przepisanego terminu.

W piśmie z dnia 28 stycznia 2020 r. w odpowiedzi na zobowiązanie Sądu pozwany wskazał, że odbyta konsultacja psychiatryczna u lekarza prowadzącego, skłoniła go do udania się do kancelarii prawniczej celem zasięgnięcia informacji. W ocenie pozwanego, samo złożenie przez profesjonalnego pełnomocnika oświadczenia, w którym zawarł ogólny termin pomocy prawnej udzielonej pozwanemu, jak i wcześniejsze okoliczności związane ze złożeniem przedmiotowej skargi, twierdzenia pozwanego uznać należy za uprawdopodobnione, a termin wynikający z art. 407 § 1 k.p.c. za dochowany- skoro pozwany skorzystał z pomocy prawnej profesjonalnego pełnomocnika w listopadzie 2019 r., zaś skarga złożona została w dniu 4 grudnia 2019 r. to nie uchybiono ww. terminowi.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 listopada 2013 r. powód P. (...)z siedzibą we W. wniósł przeciwko J. W. (1) pozew o zapłatę kwoty 31.682,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi. Żądanie treści pozwu oparto o zawartą przez J. W. (1) z Bankiem (...) S.A. umowę bankową o nr (...), z której warunków pozwany nie wywiązał się oraz o zawartą przez Bank (...) S.A. z powodem umowę przelewu wierzytelności.

(dow ód: pozew- k. 3-4v akt I C 1732/13, wyciąg z ksiąg rachunkowych Funduszu Sekurytyzacyjnego i Ewidencji Analitycznej- k. 7 akt I C 1732/13, umowa cesji wraz z załącznikiem- k. 8-16)

Pozwany J. W. (1) w postępowaniu z powództwa P. (...) z siedzibą we W. prowadzonym pod sygn. akt I C 1732/13 reprezentowany był przez ojca - J. W. (2).

(dow ód: pełnomocnictwo- k. 38 akt I C 1732/13)

W dniu 4 marca 2014 r. w sprawie o sygn. akt I C 1732/13 wydano wyrok na rzeczP. (...) z siedzibą we W. przeciwko J. W. (1). Orzeczenie uprawomocniło się w dniu 26 marca 2014 r.

(okoliczno ści bezsporne)

J. W. (1) od 1996 r. zgłaszał dolegliwości natury depresyjnej. Wówczas nie wymagał on podjęcia leczenia farmakologicznego. Pozwany nie przejawiał objawów psychotycznych, zalecano mu podjęcie leczenia przeciwdepresyjnego.

W 2010 r. orzeczono o całkowitej niezdolności J. W. (1) do pracy od dnia 2 września 2009r. W wyniku prowadzonego leczenia J. W. (1), w 2008 r. u pozwanego zdiagnozowano schizofrenię paranoidalną. W 2011 r. u pozwanego rozpoznano schizofrenię rezydualną.

(dow ód: karta informacyjna leczenia szpitalnego- k. 15-16, karta informacyjna leczenia szpitalnego- k. 26-27, karta informacyjna leczenia szpitalnego- k. 28, 29, orzeczenie komisji lekarskiej ZUS nr (...)- k. 32, karta informacyjna leczenia- k. 36, karta informacyjna leczenia szpitalnego- k. 44)

Ustalenia faktyczne zostały poczynione w niniejszej sprawie w oparciu o dokumenty przedstawione w przedmiotowej sprawie oraz w postępowaniu toczącym się pod sygn. akt I C 1732/13, których prawdziwości ani autentyczności nie zakwestionowała żadna ze stron i jako takie Sąd uznał je za miarodajne.

S ąd zważył co następuje:

Skarga o wznowienie postępowania podlegała odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 401 kpc można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności:

1) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się wyroku nie mogła domagać się wyłączenia;

2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe.

Przepis art. 412 § 1 i 2 k.p.c., stanowi, że Sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności bądź oddala skargę o wznowienie, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Zatem należy przyjąć, że sąd rozpoznając skargę o wznowienie postępowania w pierwszej kolejności ustala, czy wznowienie postępowania jest dopuszczalne, następnie czy są ustawowe przesłanki do wznowienia postępowania, a w ostatnim etapie, jeśli spełnione zostaną przesłanki wznowienia postępowania, rozpoznaje na nowo wznowioną sprawę, w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia.

Skarga o wznowienie postępowania stanowi specyficzny środek zaskarżenia, zmierzający do ponownego przeprowadzenia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem. Mając na uwadze skutki, jakie ustawodawca wiąże z prawomocnym orzeczeniem - stan związania nie tylko stron, ale także innych użytkowników obrotu prawnego (art. 365 k.p.c.) oraz powagę rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.) - ponowne prowadzenie postępowania w sprawie pozostaje dopuszczalne jedynie w nielicznych przypadkach, Sąd Najwyższy nakazuje ścisłe wykładanie przesłanek uzasadniających wznowienie postępowania (por. postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 października 2019 r., sygn. akt XIII Ga 397/19).

Przy analizie, czy doszło do pozbawienia strony możności działania trzeba najpierw rozważyć, czy nastąpiło naruszenie przepisów procesowych, następnie zbadać, czy uchybienie to wpłynęło na możność strony do działania w postępowaniu, wreszcie ocenić, czy pomimo zaistnienia tych przesłanek strona mogła bronić swych praw w procesie. Dopiero w razie kumulatywnego spełnienia wszystkich tych warunków można uznać, że strona została pozbawiona możności działania. (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2008 r., sygn. akt V CSK 488/07)

Zgodnie z treścią art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.

Natomiast termin do wniesienia skargi opartej na wykryciu nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych (art. 403 § 2 k.p.c.) biegnie od dnia, w którym strona w sposób wiarygodny dowiedziała się o ich istnieniu i mogła ocenić ich prawdopodobny wpływ na wynik sprawy. Bieg terminu przewidzianego w komentowanym przepisie rozpoczyna się w dniu dowiedzenia się przez stronę (jej pełnomocnika) o wydaniu wyroku, a nie w dniu, w którym mogła się o tym dowiedzieć. Okoliczność, że strona nie dołożyła należytej staranności w celu zdobycia wiadomości o podstawie wznowienia, pozostaje bez znaczenia. Jeśli strona działa w procesie przez pełnomocnika, decyduje data dowiedzenia się o podstawie wznowienia przez pełnomocnika. Zgodnie z art. 407 k.p.c. początek biegu terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania zależy od podstawy wznowienia. Jeżeli podstawę tę stanowi brak należytej reprezentacji, termin do wniesienia skargi biegnie od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub przedstawiciel ustawowy. (por. komentarz art. 407 k.p.c. red. Marciniak 2019, wyd. 1/Kłos).

Termin, o którym mowa w art. 407 k.p.c., biegnie od "dowiedzenia się o wyroku", a nie od "dowiedzenia się o treści wyroku". Wystarczające jest zatem, aby strona dowiedziała się o wydaniu wyroku, nie jest natomiast konieczne, aby dowiedziała się o jego treści, a tym bardziej o treści jego uzasadnienia. (por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2007 r., sygn. akt IV CZ 90/07).

Skarżący powinien w skardze wykazać ustawowe podstawy wznowienia postępowania (art. 401-404 k.p.c.), oraz wnieść skargę w terminie trzymiesięcznym, liczonym od dnia, w którym dowiedział się o wznowieniu postępowania (art. 407 § 1 k.p.c.). Są to podstawowe warunki merytorycznego rozpoznania skargi. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2018 r., sygn. akt I CZ 25/18).

Powołanie się na takie okoliczności, bliżej nieskonkretyzowane, nie może być podstawą do stwierdzenia, że powód dochował trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi wynikającego z art. 407 § 1 k.p.c. Wobec faktu, że na powodzie jako wnoszącym skargę o wznowienie spoczywał ciężar przytoczenia okoliczności stwierdzających zachowanie terminu do jej wniesienia, przyjąć należy, że przytoczenie przez niego takich okoliczności, które nie wystarczają do stwierdzenia, że skargę wniósł w terminie, uzasadnia ustalenie, iż tego terminu nie dochował. Prowadzi to do wniosku, że powód wniósł skargę o wznowienie także w odniesieniu do podstawy wskazanej w art. 403 § 2 k.p.c. bez dochowania ustawowego terminu i że z tego powodu skarga ta podlegała odrzuceniu. (por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2017 r., sygn. akt I CZ 62/17). Skarżący nie wskazał w treści skargi, kiedy o wydaniu wyroku się dowiedział, nie sposób jednak przyjąć, że dowiedzenie się o wyroku miało jakikolwiek związek z wizytą lekarską na jesieni 2019 r. Nie można się zgodzić z pełnomocnikiem skarżącego, że z samego oświadczenia pełnomocnika, w którym zawarł ogólny termin pomocy prawnej udzielonej pozwanemu, można wywodzić, że termin wynikającego z treści art. 407 k.p.c. został dochowany. Nie sposób bowiem przyjąć, że skarżący uprawdopodobnił, aby dopiero w tej dacie dowiedział się o wyroku.

W ocenie Sądu pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał w sposób niebudzący wątpliwości Sądu okoliczności zachowania terminu do wniesienia skargi - zgodnie z treścią wyżej powołanego przepisu - określonego na okres 3 miesięcy. Bardzo lakoniczne wskazanie na listopad 2019 r., kiedy to pozwany miał udać się do kancelarii prawniczej, jest niewystarczające dla uznania, iż pozwany wskazał na okoliczności mogące stać u podstaw uznania, iż w tej dacie pozwany dowiedział się o podstawie wznowienia. W tym miejscu należy wskazać w szczególności na treść art. 407 § 2 k.p.c., wskazującego, że gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji trzymiesięczny termin liczy się od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. Ojciec pozwanego J. J. W. - w oparciu o udzielone mu przez syna pełnomocnictwo - brał czynny udział w toczącym się postępowaniu podnosząc zarzuty w odpowiedzi na wniesiony przez powoda pozew. Brak zatem jest obiektywnych podstaw do uznania, iż określony w treści art. 407 § 1 k.p.c. trzymiesięczny termin należy liczyć od listopada 2019 r.

Zgodnie z powyżej powołanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przytoczenie przez skarżącego takich okoliczności, które nie wystarczają do stwierdzenia, że skargę wniósł w terminie, uzasadnia ustalenie, iż tego terminu nie dochował.

Niezależnie od powyższego zważywszy na poczynione w przedmiotowej sprawie ustalenia za niezasadny należało uznać zarzut skarżącego o pozbawieniu go możliwości działania w postępowaniu objętym skargą, co miałoby uzasadniać wznowienie na podstawie art. 401 pkt 2 k.p.c. Należy bowiem zauważyć, iż pozwany w postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt I C 1732/13 był reprezentowany przez swojego ojca. Nadto Sądowi widomo z urzędu (sprawa o sygn. akt I C 1002/19, w której Sąd przeprowadził dowód z akt Sądu Rejonowego dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie sygn. akt I Co 693/14 – sprawa z nadzoru nad egzekucją z nieruchomości), że skarżący J. W. (1) w sprawie z nadzoru na egzekucją z nieruchomości, prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa Nowej Huty w Krakowie pod sygn. akt I Co 693/14, na przestrzeni ostatnich dwóch lat podejmuje czynności jako wierzyciel m.in. złożył wniosek o przejęcie nieruchomości, wniósł skutecznie zażalenie do Sądu II instancji, mimo tego, że nie korzysta w tamtej sprawie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Powyższe zdaniem Sądu prowadzi do wniosku, że stan zdrowia skarżącego nie był taki, aby można przyjąć tezę, co do tego, że skarżący aż do listopada 2019 r. nie posiadał wiedzy o wydanym orzeczeniu.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 410 § 2 k.p.c., należało orzec o odrzuceniu skargi. Wobec treści pkt 1 postanowienia, wniosek pozwanego o udzielenie zabezpieczenia poprzez wstrzymanie wykonalności zaskarżonego orzeczenia podlegał oddaleniu.