Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

WYROKU W CAŁOŚCI

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. decyzją z dnia 7.01.2019 r., stwierdził, że S. S. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu od dnia 8.07.2013 r. oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 8.07.2013 r. W uzasadnieniu ZUS wskazał, że z uwagi na długotrwałe przebywanie przez ubezpieczonego na zwolnieniach lekarskich i korzystanie z wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, Zakład wszczął z urzędu postępowanie w celu sprawdzenia, czy ubezpieczony prowadził działalność gospodarczą, w wyniku którego ustalił, że S. S. od 8.07.2013 r. nie uczestniczył w obrocie gospodarczym i faktycznie nie prowadził w celu zarobkowym działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, a jedynie podejmował starania zmierzające do stworzenia znamion prowadzenia działalności gospodarczej.

(decyzja w aktach ZUS).

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą wnioskodawca odwołał się od niej, wnosząc o jej zmianę, negując temu, że nie prowadził swojej działalności gospodarczej po 8.07.2013 r.

(odwołanie k. 3)

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od ubezpieczonego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem. W ocenie ZUS zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na poczynienie ustaleń zbieżnych ze stanowiskiem procesowym ubezpieczonego, gdyż wynika z nich, że wnioskodawca jedynie pozoruje prowadzenie działalności gospodarczej w celu uzyskania nienależnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

(odpowiedź na odwołanie k. 5-6)

Na rozprawie w dniu 11.06.2019 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie.

(e-prot. z 11.06.2019 r.: 00:01:16)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. S. prowadzi własną działalność gospodarczą pod firmą (...) od 1.06.1990 r., na podstawie wpisu do (...), której głównym przedmiotem jest działalność paramedyczna. Wnioskodawca jest bioenergoterapeutą. Jego działalność polega na wykonywaniu masaży, rehabilitacji, usług medycyny naturalnej. /okoliczność niesporna, a nadto wydruk z (...) k. 10-14, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 21.07.2020 r.: 00:03:30 w zw. z e-prot. z 19.11.2020 r.: 00:20:19-00:29:51, świadectwo czeladnicze k. 319/

S. S. zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1.01.1999 r. jako osoba prowadząca własną pozarolniczą działalność gospodarczą i zadeklarował podstawę wymiaru składek zgodną z art. 18 ust. 8 ustawy systemowej. /okoliczność niesporna/

Od 21.10.2012 r. wnioskodawca zaczął korzystać z długotrwałych zwolnień lekarskich obejmujących kilka miesięcy w ciągu każdego roku w związku ze schorzeniami kręgosłupa. Później wnioskodawca miał problemy także z ciśnieniem i arytmią. Od 20.06.2013 r. wnioskodawca przebywał na zasiłkach chorobowych przez pełne 182 dni, a następnie po klikudniowych przerwach pomiędzy zwolnieniami, korzystał z następnych zwolnień i rozpoczynał kolejny okres zasiłkowy. ZUS nie kontrolował zasadności wystawianych zwolnień lekarskich S. S.. Wnioskodawca od 2018 r. ma też problemy diabetologiczne, cierpi też na nerwicę, a ponadto ma przepuklinę i dnę moczanową oraz zaburzenia snu. /okoliczności niesporne, a nadto zestawienie zaświadczeń ubezpieczonego k. 20-23, pismo ZUS k. 36, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 21.07.2020 r.: 00:03:30 w zw. z e-prot. z 19.11.2020 r.: 00:20:19-00:29:51/

W spornym okresie pomiędzy okresami niezdolności do pracy i pobierania zasiłku chorobowego wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą polegającą na usługach bioenergoterapeutycznych. Wnioskodawca wykonywał usługi bioenergoterapeutyczne albo w jednym z gabinetów, który podwynajmował w całym spornym okresie lub w pomieszczeniu użyczonym mu przez stowarzyszenie bioenergoterapeutów, którego ubezpieczony jest członkiem, albo u klienta. Wnioskodawca w spornym okresie pomiędzy zwolnieniami lekarskimi wykonywał swoją działalność w 2013 r. przez 7 miesięcy, w 2014 r. przez 2 miesiące, w 2015 r. przez 2 miesiące, w 2016 r. przez niecały miesiąc, w 2017 r. i 2018 r. również przez niecały miesiąc, w 2019 r. przez ok. 2 miesiące. W 2020 r. wnioskodawca wrócił do wykonywania działalności w czerwcu z uwagi na to, że wcześniej były wprowadzone ograniczenia w związku z epidemią koronawirusa i wykonywał swoją działalność od lipca do października, gdy okazało się, że jeden z jego klientów jest zarażony C. i wnioskodawca musiał odbyć kwarantannę. Obecnie wnioskodawca ma mniej klientów, ponieważ ludzie boją się, że mogą zarazić się koronawirusem.

Wnioskodawca regularnie opłaca składki na ZUS. Jest oskładkowany od najniższej podstawy wymiaru składek.

Zgodnie z zeznaniami podatkowymi osiągał w badanym okresie przychody w 2013 r. 10.000 zł, w 2014 r. 11499,98 zł, w 2015 r. 15328,82 zł, w 2016 r. 15560,24 zł, w 2017 r. 14987,20 zł, w 2018 r. 15450 zł. Zgodnie z księgą przychodów w 2019 r. w maju osiągnął przychód 1550 zł, w czerwcu 200 zł.

Wnioskodawca w badanym okresie ponosił wydatki na ogłoszenia swoich usług w gazetach, opłacał podnajem pomieszczeń na wykonywanie swojej działalności zgodnie z umową na podnajem gabinetu w K. i W. a w Ł. korzystał z pomieszczenia wspólnego cechu bioenergoterapeutów, do którego należy od 4.11.2005 r.

W 2014 r. zawarł umowę pośrednictwa w zakresie sprzedaży usług w ramach platformy „Promocyjne K..pl”, na której polecał usługi bioenergoterapeutyczne w gabinetach w Ł., W., K., G..

W latach 2014 r. – 2019 r. zawarł umowy o świadczenie usług hostingowych na okresy od 1.03.2014 r. do 1.03.2015 r., od 1.03.2015 r. do 1.03.2016 r., od 1.03.2016 r. do 1.03.2017 r., od 1.03.2018 r. do 1.03.2019 r. oraz od 1.03.2019 r. do 1.03.2020 r.

Nadto w badanym okresie w prasie ukazywały się artykuły na temat działalności wnioskodawcy. Odwołujący jako bioenergoterapeuta był też w spornym okresie gościem telewizji. Wnioskodawca ma wizytówki dotyczące jego działalności gospodarczej i wykonywanych usług bioenergoterapeutycznych.

/zestawienie zapisów księgowych k. 41-52, umowy k.53, 67-68, 83, 94-96, 307, rachunek k. 55 verte, zeznania podatkowe o dochodach k. 56-60, 72-75, 84-87, 97-108, 122-125, rachunek k. 70, księga przychodów k. 64-65, 71, 156, faktura k. 82, umowa podnajmu k. 91, email w sprawie zaległej płatności za podnajem gabinetu k. 92, email w sprawie współpracy z gazetą k. 93, faktury k. 61-63, 69, 70 v., 76-81, 89-90, k. 109-112, k. 117-118, 126-130, 155, 157, 289-291, 305, 308, wycinki z prasy k. 119-121, 162-191, umowa k. 113-116, 160, potwierdzenie przelewów k. 158-159, zaświadczenie k. 161, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 21.07.2020 r.: 00:03:30 w zw. z e-prot. z 19.11.2020 r.: 00:20:19-00:29:51, zeznania świadka A. L. e-prot. z 21.07.2019 r.: 00:19:07, zeznania świadka K. Ł. e-prot. z 21.07.2019 r.: 00:25:41, zeznania świadka M. P. e-prot. z 21.07.2019 r.: 00:36:03, tajemnica skarbowa k. 273, zeznania świadka K. G. e-prot. z 19.11.2020 r.: 00:04:19-00:15:18, ewidencja przychodów k. 286-288, 302-304, decyzja o obowiązkowej kwarantannie k. 292, potwierdzenie przelewu k. 293-300, 306, odznaka przynależności do stowarzyszenia bioenergoterapeutów k. 309, dokumentacja fotograficzna podczas wykonywania usług k. 310-314, informacje na temat działalności wnioskodawcy k. 315-316, wizytówki k. 317-318, artykuły prasowe k. 320-338, wpisy klientów do złotej księdze wpisów wnioskodawcy k. 339-385/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dokumenty, których wartości dowodowej nie podważyła żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł żadnych powodów by czynić to z urzędu. Zdaniem Sądu zeznania wnioskodawcy i świadków korelują z niekwestionowanymi przez żadną ze stron co do autentyczności dokumentami, które zostały złożone do akt sprawy, z którymi tworzą razem spójną, logiczną całość, nakazując przyjąć, że twierdzenia wnioskodawcy o kontynuowaniu działalności gospodarczej w badanym okresie zostały udowodnione. W szczególności Sąd dał wiarę świadkom, którzy potwierdzili, że korzystali w spornym okresie z usług wnioskodawcy i że wnioskodawca wykonywał swoją działalność pomimo schorzeń kręgosłupa pomiędzy okresami niezdolności do pracy stwierdzonymi zwolnieniami lekarskimi. Ponadto z dokumentów złożonych w aktach wynika, że wnioskodawca cały czas podnajmował gabinet, zawarł umowy na usługi hostingowe, a za usługi wykonywane w przerwach pomiędzy zwolnieniami otrzymywał od klientów wynagrodzenie. Wnioskodawca rozliczał się podatkowo z tytułu przychodów osiąganych z badanym okresie, choć jego działalność była z uwagi na jego stan zdrowia ograniczona. Ponadto z załączonych wycinków prasowych i dokumentacji fotograficznej wynika, że udzielał wywiadów na temat swojej działalności w prasie i telewizji. Złożone do akt rachunki i faktury potwierdziły, że ponosił wydatki związane z prowadzeniem tej działalności. Dodatkowo wnioskodawca złożył księgę wpisów klientów, którzy poświadczyli, że korzystali z jego usług, w której to księdze są też m.in. oświadczenia klientów z 2013 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Przedmiotem sporu było ustalenie, czy organ rentowy prawidłowo wyłączył z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, skarżącego jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą od 8.07.2013 r.

Na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 300), osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, zaś z mocy art. 12 ust. 1 tejże ustawy - także obowiązkowi ubezpieczenia wypadkowego. Jednocześnie na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy podlegają na swój wniosek dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Pojęcie osoby prowadzącej działalność pozarolniczą zostało zdefiniowane na potrzeby ustawy systemowej w jej art. 8 ust. 6 i dotyczy osób wykonujących różnego rodzaju działalność na własny rachunek. Za osobę prowadząca pozarolniczą działalność ustawa uznaje m.in. osobę (fizyczną) prowadzącą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych (art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy).

Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowym i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne prowadzące działalność pozarolniczą - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Sąd zważył, że stosownie do treści art. 2 obowiązującej wówczas ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) za działalność gospodarczą należy rozumieć zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.

Z kolei zgodnie z definicją sformułowaną w art. 3 obowiązującej od dnia 30.04.2018 r. ustawy Prawo przedsiębiorców z dnia 6.03.2018 r., działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Sąd Okręgowy pragnie w tym miejscu podkreślić, iż według ugruntowanego stanowiska Sądu Najwyższego zawartego w uchwale z 6 grudnia 1991 r. (III CZP 117/91), do cech działalności gospodarczej należą: a) zawodowy, a więc stały charakter, b) powtarzalność podejmowanych działań, c) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania, d) uczestnictwo w obrocie gospodarczym, e) cel zarobkowy. Przesłanki te muszą być spełnione kumulatywnie.

Podstawą do powstania obowiązku ubezpieczeń na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest zatem faktyczne wykonywanie działalności pozarolniczej, w tym gospodarczej, co oznacza, że wykonywanie tej działalności to rzeczywista działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Prowadzenie działalności gospodarczej stanowi tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, o ile faktyczne osoba ubezpieczona wykonuje te działalność, choć stopień natężenia jej aktywności może być różny.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego (wyrok z 16 stycznia 2014 r., I UK 235/13; wyrok z 13 września 2016 r., I UK 455/15) przyjmuje się, że dla zakwalifikowania danej działalności jako działalności gospodarczej istotne znaczenie ma jej ciągłość i zarobkowy charakter.

Ciągłość działalności gospodarczej ma dwa aspekty. Pierwszy to powtarzalność czynności, pozwalająca na odróżnienie działalności gospodarczej od jednostkowej umowy o dzieło lub zlecenia albo umowy o świadczenie usług, które same w sobie nie składają się jeszcze na działalność gospodarczą, drugi aspekt zaś to zamiar niekrótkiego prowadzenia działalności gospodarczej.

Przesłanka zarobkowego charakteru jest spełniona wtedy, gdy prowadzenie działalności gospodarczej nastawione jest na uzyskanie dochodu, choć może się zdarzyć, że działalność ta w danym okresie przynosi straty. W tej mierze istotny jest jednak wyznaczony przez przedsiębiorcę cel, który przez realizację zamierzonych przedsięwzięć musi zakładać dany wynik finansowy. Zarobkowy charakter jest nastawiony na zysk, który powinien co najmniej pokryć koszty założenia i prowadzenia przedsięwzięcia (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 listopada 2008 r., (...)).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że ubezpieczony wykazał, że w okresie przerw pomiędzy zasiłkami chorobowymi faktycznie prowadził działalność gospodarczą. Obiektywnym potwierdzeniem tego stanu rzeczy są przychody za okres 2013 r. - 2020 r., które wykazał księgami i ewidencją przychodów oraz zeznaniami podatkowymi.

Sąd przesłuchał świadków i na tej podstawie ustalił, iż ubezpieczony nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej po dniu 8.07.2013 r. Z zeznań tych wynika jednoznacznie, że ubezpieczony prowadzi od ponad trzydziestu lat działalność gospodarczą. Świadkowie w szczególności potwierdzili, że pomiędzy okresami zwolnień lekarskich wnioskodawca nie tylko zamierzał, ale rzeczywiście dalej prowadził działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług bioenergoterapeutycznych. Z zeznań świadków i wnioskodawcy oraz złożonych dokumentów wynika, że wnioskodawca przyjmował klientów w wynajętym lub udostępnionym gabinecie, a także wykonywał swoje usługi u klientów. Dodać należy, że wnioskodawca zawarł umowy na podnajęcie gabinetu w spornym okresie, a nadto umowy o usługi hostingowe. Wnioskodawca złożył szereg wydruków gazet i dokumentację fotograficzną na wykazanie, że wykonywał usługi bionenergoterapeuty w sporym okresie. Świadczą o tym też dokumenty w postaci umów, rachunków i faktur dotyczące wydatków związanych z prowadzeniem działalności, które faktyczni poniósł w spornym okresie. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż w świetle całokształtu zebranego materiału dowodowego a zwłaszcza faktu nieprzerwanego prowadzenia działalności gospodarczej od ponad trzydziestu lat trudno uznać, że fakt niekwestionowanej przez organ rentowy choroby powoduje natychmiastowe zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej.

Zaznaczyć oddzielnie należy, że organ rentowy pominął fakt rzeczywistego i nieprzerwanego wykonywania przez ubezpieczonego pozarolniczej działalności gospodarczej od 1990 roku, zatem od ponad 30 lat. Choć ZUS precyzyjnie przedstawił chronologię aktywności wnioskodawcy jako przedsiębiorcy to jednak nie wywiódł z tego ustalenia należytych wniosków. Należy zaakcentować, że od 1990 roku działalność prowadzona była jako jednoosobowa i odwołujący kontynuował ją samodzielnie.

W przekonaniu Sądu układ zdarzeń potwierdza prawdziwość twierdzeń odwołującego. Mianowicie w czasie choroby odwołujący nie mógł prowadzić działalności ani też podejmować czynności celem pozyskania klientów. Zwłaszcza mając na uwadze rodzaj schorzeń, na które cierpi odwołujący - są to silne bóle kręgosłupa. W tym kontekście podjęcie działalności byłoby wręcz niedopuszczalne i świadczyło de facto o fikcyjności zwolnień. Z tego też powodu za wiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia ubezpieczonego. Notabene przerwy między zwolnieniami były na tyle krótkie, że zorganizowanie działalności w taki sposób, by między zwolnieniami mógł prowadzić działalność w takim samym zakresie jak dawniej, było wręcz niewykonalne. Co więcej, wyjaśnienia ubezpieczonego przed Sądem Okręgowym są spójne, jasne i konkretne. Wynika z nich, że ubezpieczony faktycznie zamierzał kontynuować działalność, wykonywał usługi w przerwach między zwolnieniami, zawierał umowy przez cały czas na podnajęcie gabinetu, czy usługi hostingowe. Przez cały badany czas wnioskodawca opłacał wszystkie rachunki związane z prowadzoną działalnością. Świadkowie potwierdzili, że w przerwach między zwolnieniami przyjmował klientów jako bioenergoterapeuta. W prasie ukazywały się w badanym okresie artykuły o jego działalności. Powyższe wydarzenia świadczą w ocenie Sądu o zaangażowaniu w prowadzoną działalność i zamiarze jej prowadzenia, a także o woli jej kontynuacji.

Kwestia wykazywania dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej w urzędzie skarbowym sama przez się nie mogła przy tym stanowić podstawy do uznania, że ubezpieczony nie miał zamiaru prowadzenia tej działalności. Niewątpliwie celem prowadzenia działalności gospodarczej jest osiąganie dochodów, to jednak nieosiąganie przez przedsiębiorcę spodziewanych zysków z działalności gospodarczej nie uzasadnia wyłączenia tego przedsiębiorcy z ubezpieczeń społecznych, zwłaszcza gdy zachodzą przeszkody do efektywnego jej prowadzenia na skutek jego choroby ( por. wyrok SN z 20.03.2009 r., II UK 308/08 – LEX 707885 ). W spornym okresie od 8.07.2013 r. ubezpieczony niemalże nieprzerwanie poza przerwami na miesiąc lub dwa w ciągu danego roku otrzymywał zwolnienia lekarskie, a organ rentowy wypłacał ubezpieczonemu zasiłki chorobowe. Decyzje organu rentowego o podejmowaniu wypłat zasiłków chorobowych na rzecz ubezpieczonego są prawomocne i wiążące w przedmiotowej sprawie – nie były kwestionowane przez ZUS zwolnienia lekarskie skarżącego.

Poza sporem jest, że w badanym okresie ubezpieczony był wiele razy długotrwale niezdolny do pracy, przebywał na zwolnieniach lekarskich i z tego tytułu organ rentowy wypłacał mu zasiłek chorobowy. Zatem nie ulega wątpliwości, że od 8.07.2013 r. i w następnych miesiącach w badanym okresie ubezpieczony nie mógł efektywnie wykonywać jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej, a tym samym osiągać z tej działalności przychodów jak w poprzednim okresie. Przerwa między zwolnieniami, zawarcie w tym czasie przedłożonych do akt umów dotyczących bezpośrednio jego działalności (najem gabinetu, usługi hostingowe), czy też podejmowanie kontaktu z klientami, a także udział w telewizji i artykuły w prasie na temat działalności odwołującego, w ocenie Sądu nie tylko potwierdzają faktyczną wolę ubezpieczonego wykonywania pracy w ramach prowadzonej działalności, ale świadczą o jej faktycznym wykonywaniu choć oczywiście w mniejszym zakresie z uwagi na stan zdrowia. Na podkreślenie zasługuje fakt, że ubezpieczony nie rozpoczął prowadzenia działalności gospodarczej tuż przed rozpoczęciem korzystania ze zwolnień lekarskich lecz prowadził ją nieprzerwanie od 1990 roku a więc ponad 30 lat. Trudno zatem przyjąć, że definitywnie zaprzestał jej prowadzenia tylko dlatego, że się rozchorował. Niezależnie bowiem od tytułu ubezpieczenia (umowa o pracę, własna działalność) każdy kto podlega temu ubezpieczeniu przez wiele lat ma prawo korzystać z ochrony ubezpieczeniowej w przypadku ziszczenia się ryzyka ubezpieczeniowego.

Sąd jednocześnie uznał, iż nie można było, tak jak uczynił organ rentowy, wyłączyć odwołującego z ubezpieczeń z tytułu działalności gospodarczej w czasie trwania okresu zasiłkowego, bowiem w tym czasie ubezpieczony nie mógł prowadzić działalności z przyczyn obiektywnych z uwagi na stan zdrowia. Jak już wspomniano ZUS nie kwestionował prawidłowości wystawionych zwolnień lekarskich w badanym okresie, co wprost przyznał w piśmie procesowym złożonym w toku postępowania.

W orzecznictwie przyjmuje się, że faktyczna przerwa w prowadzeniu pozarolniczej działalności w związku ze zwolnieniem lekarskim spowodowana stanem zdrowia nie może być traktowana jako zaprzestanie wykonywania tej działalności, zwłaszcza w sytuacji uprawnienia przedsiębiorcy do zasiłku chorobowego. Okres pobierania zasiłku chorobowego jest okresem podlegania ubezpieczeniom społecznym, w którym następuje jedynie zwolnienie od obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia bądź odpowiednie obniżenie podstawy ich wymiaru gdy zasiłek nie obejmuje pełnego miesiąca (art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Osoba niezdolna do pracy i uprawniona do zasiłku chorobowego (w okresie pobierania tego zasiłku) nie może być uznana za osobę, która zaprzestała wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że sama podejmie decyzję o zaprzestaniu jej prowadzenia i złoży stosowny wniosek o wykreślenie jej z rejestru, bądź też zostanie wykreślona z urzędu (tak samo wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16.06.2015r. sygn. akt III AUa 1130/14).

Faktyczna przerwa w prowadzeniu pozarolniczej działalności w związku ze zwolnieniem lekarskim spowodowana stanem zdrowia nie może być traktowana jako zaprzestanie wykonywania tej działalności, zwłaszcza w sytuacji uprawnienia przedsiębiorcy do zasiłku chorobowego. Okres pobierania zasiłku chorobowego jest okresem podlegania ubezpieczeniom społecznym, w którym następuje jedynie zwolnienie od obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia bądź odpowiednie obniżenie podstawy ich wymiaru gdy zasiłek nie obejmuje pełnego miesiąca (art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Wyjaśnić należy, że z mocy art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U. z 2015 r., poz. 121 – j.t. ) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, a w stanie prawnym obowiązującym od 20 września 2008 roku - z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Osoby te, zgodnie z art. 12 ust. 1 podlegają też obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast gdy chodzi o ubezpieczenie chorobowe, to stosownie do art. 11 ust. 3 tej ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, na swój wniosek, podlegają dobrowolnie. Przy czym prawo do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wygasa z chwilą ustania tytułu do podlegania obowiązkowi podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ( art. 14 ust. 2 pkt 3).

Domniemywa się, że przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą do dnia wykreślenia go z odpowiedniej ewidencji (rejestru) osób prowadzących działalność. Wykreślenie z tej ewidencji następuje na wniosek przedsiębiorcy lub z urzędu w drodze decyzji administracyjnej wydanej w trybie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej ( por. art. 34 ustawy o swobodzie gospodarczej).

Zatem osoba fizyczna, która figuruje w odpowiedniej ewidencji osób prowadzących działalność gospodarczą i nie zaprzestała prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nie traci tytułu do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym, a tym samym do podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Osoba niezdolna do pracy i uprawniona do zasiłku chorobowego (w okresie pobierania tego zasiłku) nie może być uznana za osobę, która zaprzestała wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że sama podejmie decyzję o zaprzestaniu jej prowadzenia i złoży stosowny wniosek o wykreślenie jej z rejestru, bądź też zostanie wykreślona z urzędu.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczony nie został wykreślony z ewidencji osób prowadzących działalność gospodarczą z urzędu, ani nie zaprzestał jej prowadzenia z dniem wykreślenia go z ewidencji na jego wniosek. Dlatego też nie było podstaw stwierdzenia, że ubezpieczony w spornym okresie nie podlegał ubezpieczeniom społecznym, o których mowa w wyżej wymienionych przepisach.

Nieefektywne prowadzenie jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej z powodu długotrwałych zwolnień lekarskich, za które ZUS wypłacał zasiłki chorobowe nie może zatem stanowić podstawy do wstecznego wyłączenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą z ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu stan faktyczny odtworzony na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje bowiem na zamiar kontynuowania działalności po okresach niezdolności do pracy w całym spornym okresie, którego dotyczy zaskarżona decyzja.

W ocenie Sądu, w okresie zwolnienia lekarskiego z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczony miał uzasadnioną podstawę do niewykonywania działalności gospodarczej, a ewentualne podjęcie przez niego działań związanych z działalnością mogłoby świadczyć o wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem (wyrok SA w Białymstoku z dnia 23.01.2019r. w sprawie III AUa 636/18). Natomiast w spornym okresie w przerwach pomiędzy zwolnieniami wnioskodawca kontynuował wykonywanie swojej działalności, co wykazał za pomocą wiarygodnych dowodów w postaci zeznań świadków i złożonych dokumentów.

Kierując się powyższymi ustaleniami oraz poczynionymi rozważaniami prawnymi, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji wyroku.

A.P.