Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt. XI GC 1308/19

Uzasadnienie postanowienia z dnia 15 stycznia 2021r.

Z. G. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w dniu 6 września 2019r wniósł skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie w sprawie o sygn. akt XI XGC 136/16. Jako podstawę wskazał art 403 § 2 k.p.c. w związku z ujawnieniem się okoliczności faktycznych i środka dowodowego, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu. W uzasadnieniu podał, że uzyskał pismo z Sądu Rejonowego w Lampertheim z 14 czerwca 2019r, z którego wynika, że postępowanie przed tym sądem nigdy nie było prowadzone, a co za tym idzie nienależna była z tego tytułu opłata za wykonywanie obsługi prawnej. O przedmiotowym piśmie dowiedział się w dniu 7 sierpnia 2019r, w związku z czym zachował termin przewidziany w art. 407 §1 k.p.c. do wniesienia skargi.

W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej odrzucenie jako nieopartej na ustawowej podstawie i zasądzenie kosztów według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że wynagrodzenie należało się za samo przyjęcie i prowadzenie sprawy, a nie za wniesienie sprawy do Sądu. Przygotowano projekt pozwu, ale Z. G. nie uiścił opłat umożliwiających nadanie mu biegu. Dokument wskazany przez skarżącego nie ma zasadniczego znaczenia dla sprawy, nadto dokument ten nie był obiektywnie niemożliwy do ujawnienia, bowiem powód mógł wystąpić sam o przeprowadzenie dowodu z takiego dokumentu występując o niego w toku procesu, lub składając wniosek o wystąpienie o niego przez sąd prowadzący sprawę X GC 136/16. (...) sp. z o.o. sp. k. nigdy nie twierdziła, że pozew w sprawie objętej umową został złożony do sądu.

W sprawie XI GC 136/16 pozew początkowo wniesiono w dniu 10 kwietnia 2015 w postępowaniu elektronicznym. Wydany w sprawie nakaz zapłaty został skutecznie zaskarżony sprzeciwem przez pozwanego, reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika. Po przekazaniu sprawy do tutejszego Sądu powód uzupełnił swoje stanowisko wskazując m.in. że wykonał zlecenie prawidłowo, nadto że przygotował projekt pozwu , który nie został wniesiony gdyż Z. G. nie uiścił opłat. Projekt pozwu załączono do akt. W odpowiedzi na stanowisko powoda pełnomocnik pozwanego wskazał m.in., że powód przesłał pozwanemu tylko projekt pozwu, pozwany chciał jego skorygowania, czego powód nie zrobił, nie wskazano też pozwanemu jaka kwota ma być zapłacona tytułem opłaty od pozwu. Sam projekt nie spełniał też wymogów formalnych i merytorycznych. Po dwóch rozprawach sprawa zakończyła się wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2017 uwzględniającym powództwo. Wyrok jest prawomocny. Żadna ze stron nie wywiodła apelacji.

Skarga podlega odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 399 § 1 kpc w wypadkach przewidzianych w Dziale VI Kodeksu postępowania cywilnego można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Kolejne przepisy tego działu – art. 401-403 kpc w sposób wyczerpujący wskazują podstawy, które mogą stanowić podstawę wznowienia postępowania.

Sąd wznowieniowy związany jest granicami podstaw wznowienia i sam nie jest władny brać pod uwagę podstaw lub okoliczności nie wskazanych w skardze (por. m.in. Nieważność procesu cywilnego W. Siedlecki Warszawa 1965 str. 157 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2001r sygn. akt. III AO 29/01 opubl. OSNAP 2002/13/319). W rozstrzyganej skardze pozwany jako podstawę wznowienia wskazał art. 403 § 2 k.p.c. i wykrycie nowych okoliczności faktycznych i środków dowodowych, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu.

Okoliczności faktyczne lub środki dowodowe mogą stanowić podstawę wznowienia postępowania, gdy łącznie spełnione są dla nich następujące warunki: mają przymiot nowości, nie były znane stronie w czasie, gdy toczyło się postępowanie (dopiero po uprawomocnieniu się wyroku zostały "wykryte"), gdyby znane były i ujawnione zostały w postępowaniu, mogły realnie wpłynąć na inną treść orzeczenia, strona nie mogła z nich skorzystać w poprzednim postępowaniu, czyli ich nieznajomość wynikała z przeszkód obiektywnych, a nie z przyczyn obciążających stronę.

Nie jest wystarczające samo wykrycie nowych okoliczności lub dowodów. Przyczyny restytucyjne wymienione w art. 403 k.p.c. uzasadniają korektę prawomocnego orzeczenia jedynie w razie istnienia związku przyczynowego pomiędzy nimi a treścią rozstrzygnięcia.

Na wstępie wskazać należy, że rzekoma istotna nowa okoliczność tj. brak wniesienia pozwu przed sądem niemieckim, nie była sporna w sprawie XGC 136/16. Strona powodowa w żadnym miejscu nie wskazywała, na wniesienie sprawy do sądu. Odmiennych twierdzeń nie naprowadzał ówczesny pełnomocnik pozwanego. Co więcej pełnomocnik ten sam wskazywał, że projekt pozwu była wadliwy merytorycznie i formalnie, że pozwany nie wiedział jaką opłatę wnieść. Okoliczność braku złożenia pozwu nie jest więc żadną nowością. Już powyższy stan uzasadnia odrzucenie skargi.

Niezależnie od tego pismo z Sądu w Lampertheim nie jest dowodem z którego strona nie mogła skorzystać. Później wykryte środki dowodowe, o których mowa w art. 403 § 2, nie mogą być znane stronie w trakcie prowadzenia postępowania objętego skargą o wznowienie postępowania . W judykaturze określa się je mianem „nieujawnialnych", czyli nieznanych stronie i dla niej niedostępnych. W przeciwnym wypadku podstawa wznowienia nie zachodziłaby, strona bowiem, wiedząc o istnieniu określonych faktów lub środków dowodowych, miała możliwość skorzystania z nich w zakończonym już prawomocnie postępowaniu. W konsekwencji jeżeli nawet strona nie miała świadomości, iż określony fakt lub środek dowodowy może mieć znaczenie dla toczącego się postępowania, okoliczność ta nie będzie usprawiedliwiała przyczyny wznowienia postępowania w rozumieniu art. 403 § 2. Skargi o wznowienie postępowania nie uzasadniają środki dowodowe, które mogły być wykorzystane już w pierwotnym postępowaniu, gdyby osoba skarżąca wykazała odpowiednią aktywność dowodową. Niepowołanie zatem takich dowodów, o których strona wiedziała albo przy należytej staranności mogła się dowiedzieć bądź których nie powołała z uwagi na swoją opieszałość bądź zaniedbanie, nie stanowią podstawy wznowienia, o której mowa w komentowanym przepisie. Określona w art. 403 § 2 podstawa skargi o wznowienie postępowania nie zachodzi, jeżeli w poprzednim postępowaniu istniała obiektywna możliwość powołania się na fakty lub środki dowodowe, a zaniechanie strony w tym przedmiocie było następstwem jej zaniedbań. Fakty „ujawnialne", czyli te, które strona powinna znać, tj. miała możliwość dostępu do nich, nie są objęte hipotezą art. 403 § 2 (por. Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany pod. red. Olgi Piaskowskiej opubl. LEX/el., 2020 teza 17 do art. 403 k.p.c i orzecznictwo tam wskazane). Pozwany, zwłaszcza reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, ewentualne, stosowne wnioski o informację z Sądu w Lampertheim mógł złożyć w toku procesu osobiście do tego Sądu, lub wnosić o zwrócenie się w tym zakresie przez Sąd rozpoznający sprawę X GC 136/16. Mimo długiego czasu trwania procesu, żadna inicjatywa ze strony pozwanego nie nastąpiła.

Reasumując brak jest podstawy wznowienia wskazanej przez skarżącego.

Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) znowelizowała przepisy dotyczące postępowania w sprawie skargi o wznowienie postępowania. Obecnie, wskutek uchylenia art. 411 k.p.c., nastąpiła eliminacja dwustopniowego postępowania, z podziałem na czynności sądowe, które mogły zostać dokonane na posiedzeniu niejawnym (wstępne badanie skargi) oraz na rozprawie. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 410 § 1 k.p.c. sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie, a postanowienie w tym przedmiocie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Oznacza to, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym stwierdzenie na posiedzeniu niejawnym dopuszczalności wznowienia nie ogranicza się do badania, czy wskazane przez wnoszącego skargę okoliczności oparte są na przewidzianej w ustawie podstawie wznowienia, lecz obejmuje badanie i ustalenie, czy podstawa wznowienia rzeczywiście istnieje. Sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 403 §2 k.p.c. nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, wówczas gdy podnoszona podstawa nie zachodzi. Jeżeli podstawa skargi nie zostanie przez sąd stwierdzona, podlega ona w myśl art. 410 k.p.c. odrzuceniu (por. między innymi orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, LEX nr 155376; z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZ 1/07, LEX nr 533907; z dnia 11 marca 2009 r., II UZ 2/09, LEX nr 527081; z dnia 6 listopada 2009 r., I CZ 57/09, LEX nr 599744; z dnia 19 marca 2010 r., II PZ 5/10, LEX nr 583798, z dnia 16 maja 2007 r., III CSK 56/07, LEX nr 334985, wyrokSN z 2006.07.17 I PK 5/06 Wokanda 2006/11/33; postanow. SN 2006.02.23 I CZ 3/06 LEX nr 201021; postanow. SN 2006.02.10 I PZ 33/05 OSNP 2007/3-4/48; ; post. s.apel. w Warszawie 2006.11.27 III AUa 1035/06 Apel.-W-wa 2007/2/10). Stanowisko to w całości jest podtrzymywane w dalszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. postanowienie z dnia 18 kwietnia 2011r sygn. akt III UZ 6/11 opubl. Lex nr 966822, postanowienie z dnia 14 kwietnia 2011r sygn. akt II UZ 10/11 opubl. Lex nr 901616, postanowienie z dnia 3 lutego 2011r sygn. II UZ 47/10 opubl. Lex nr 844755, postanowienie z dnia 11 grudnia 2014r sygn.. I PZ 27/14 opubl. Lex 1616897, postanowienie z dnia 5 listopada 2014r sygn.. III Cz 45/14 opubl. Lex 1541056).

W związku z brakiem faktycznego istnienia podstawy wznowienia skarga podlega odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 410 §1 k.p.c.

Skarżący przegrał proces w całości w związku z czym zobowiązany jest do zwrotu stronie przeciwnej wszystkich celowych kosztów procesu zgodnie z art. 98 k.p.c.. Na koszty procesu po stronie przeciwnej składa się kwota opłata skarbowa w kwocie 17 złotych i wynagrodzenie pełnomocnika 3600zł ustalone w wysokości stawki minimalnej na podstawie §2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

3.  (...)