Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 3 sierpnia 2020 roku (data prezentaty) małoletni: J. C. i C. C. (1), reprezentowani przez opiekuna prawnego A. B. (1), zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika, wnieśli o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletnich polegającej na zawarciu w ich imieniu umowy sprzedaży udziału małoletnich w wysokości – odpowiednio po 1/3 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w B., o powierzchni 48,30 m ², który to lokal znajduje się w budynku usytuowanym na działce o nr geod. (...), o pow. 17,4307 ha, obręb (...), dla której to działki Sąd Rejonowy w Białymstoku IX Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr: (...). W uzasadnieniu wniosku wskazano, że udział w ww. nieruchomości małoletni nabyli w drodze spadku po zmarłej babci małoletnich K. K. ( wniosek k.4-6)

W piśmie z dnia 31 sierpnia 2020 roku złożonym przez profesjonalnego pełnomocnika w imieniu wnioskodawców wskazano, że szacunkowa wartość przedmiotowej nieruchomości wynosi około 230.000 zł ( pismo k. 29-31).

Postanowieniem z dnia 30 października 2020 roku tut. Sąd ustanowił kuratora dla małoletnich w osobie adw. M. L. z Kancelarii Adwokackiej ul. (...), (...)., (...)-(...) W., celem reprezentowania interesów małoletnich w toku niniejszego postępowania (postanowienie k. 38).

Kurator w toku postepowania przedłożył dwa pisma procesowe, nie zajmując ostatecznego stanowiska w sprawie. Wniósł także o przyznanie kosztów (pisma kuratora k. 42, 79-80).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni J. C., urodzony dnia (...) w W. i małoletnia C. C. (1), urodzona (...) w W. są dziećmi I. C.. Ojcostwo nie zostało ustalone ( kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia k.14,16,18 ).

Matka małoletnich I. C. zmarła (...) (akt zgonu k. 33).

Po jej śmierci babcia małoletnich K. K. opiekowała się wnukami. K. K. została nadto wpisana w akcie urodzenia małoletnich jako ich matka ze względu fakt, iż medyczny akt urodzenia małoletnich został wydany (...) r. – po śmierci matki małoletnich. Na dzień wydania medycznych aktów urodzenia małoletni wnioskodawcy pozostali przysposobionymi dziećmi K. K.. Po śmierci babci w dniu (...) r. opiekunem prawnym małoletnich wnioskodawców została A. B. (1) – siostra babci wnioskodawców, (postanowienie o nabyciu spadku k. 10, odpis aktu zgonu, medyczne akta urodzeń k. 13,15,17 pismo urzędowe k. 11, poświadczenia k. 20-23).

Spadek po K. T. K. zmarłej 14.04.2018r w N. w U. nabyli : wnuk C. C. (2) ur. (...) w 1/3, przysposobiony wnuk J. C., urodzony dnia (...) w 1/3 części i przysposobiona wnuczka C. C. (1), urodzona (...) w 1/3 części.

Wszyscy spadkobiercy mają swoje centrum życiowe na terenie U..

W skład spadku wchodzi spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w B., o powierzchni 48,30 m ^2., 3 izby. Lokal ten należy w udziałach po 1/3 do: J. C., C. C. (1) i C. C. (2), który jest pełnoletni. C. C. (2) wyraża zgodę na sprzedaż swojego udziału w tym lokalu (k.15). Został on przyjęty w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...), która administruje lokalem (zaświadczenie k. 11. 12).

Nieruchomość ta posiada księgę wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Białymstoku IX Wydział Ksiąg Wieczystych, zaś lokal znajduje się w budynku usytuowanym na działce o nr geod. (...), o pow. 17,4307 ha, obręb (...), dla której to działki Sąd Rejonowy w Białymstoku IX Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr: (...), o wartości rynkowej około 230.000 zł (wartość 1/3 udziału jednego małoletniego wynosi więc 76.667 zł. wydruki k. 47-60, 62-75). Mieszkanie wymaga remontu, w Polsce nie ma osoby, która mogłaby zająć się jego remontem, czynsz opłacają siostry wnioskodawczyni.

Sąd dał wiarę złożonym do akt sprawy dokumentom urzędowym, bowiem zostały one sporządzone przez powołane organy i w zakresie ich kompetencji oraz dokumentom prywatnym uwzględniając, że stanowią one jedynie dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia w nich zawarte.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (§ 1). Nie mogą oni jednak bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko (§ 3). Jak słusznie podniósł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 1982 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I CR 234/82, Lex nr 8486, reprezentacja rodzica w sprawach majątkowych dziecka, jeśli obejmuje czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, wymaga umocowania udzielonego przez Sąd opiekuńczy (art. 101 § 3 k.r.o.). Miernikiem czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu jest ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutki w sferze majątku małoletniego, wartości przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych. Konsekwencją braku zezwolenia Sądu opiekuńczego z art. 101 § 3 k.r.o. jest nieważność dokonanej czynności (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 30 kwietnia 1977 r., III CZP 73/76 - OSNCP z 1978 r., nr 2, poz. 19).

Dziecko ma zdolność prawną, a tym samym może być podmiotem praw i obowiązków. Przez majątek należy rozumieć tak aktywa, jak i pasywa, których podmiotem jest dziecko. Może ono nabyć przedmioty majątkowe zarówno w drodze czynności inter vivos (jak np. darowizna), jak i mortis causa (testament). Ustawodawca nie podał katalogu czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Należy przyjąć, że taki charakter mają wszystkie czynności dotyczące nieruchomości (J. Ignatowicz, Kodeks Rodzinny, 1993 r., s. 501).

Przed wydaniem rozstrzygnięcia w przedmiocie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka Sąd ustala, czy zamierzona czynność istotnie jest zgodna z dobrem dziecka. W tej mierze Sąd bada, czy dla dobra dziecka lepsze będzie dokonanie zamierzonej przez opiekuna czynności, czy też jej zaniechanie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, wskazać należy, że wnioskodawczyni, jako opiekun prawny małoletnich , wniosła o wyrażenie przez tutejszy Sąd zgody na zawarcie w imieniu małoletnich umowy sprzedaży udziału każdego z małoletnich w wysokości po 1/3 w nieruchomości wykazanej w księdze wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Białymstoku IX Wydział Ksiąg Wieczystych pod numerem (...).

Wskazać należy, iż zezwolenie na sprzedaż w imieniu małoletnich udziałów małoletnich w przedmiotowej nieruchomości, należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletnich. W ocenie Sądu powyższa czynność pozostaje w zgodzie z dobrem małoletnich z uwagi na sytuację w jakiej znajdują się małoletni – mieszkają w U., chodzą tam do szkoły, nie planują powrotu do Polski. Opiekun prawny małoletnich chciałaby dokonać sprzedaży ww. nieruchomości z uwagi na to, że w lokalu znajdującym się w B. nikt nie mieszka od 4 lat, lokal ten wymaga remontu a jego utrzymanie przynosi straty. Poza tym żaden ze spadkobierców nie ma możliwości np. wynajęcia w/w lokalu z uwagi na zamieszkanie w U.. Wnioskodawczyni musi ponosić wszystkie koszty utrzymania lokalu, jako opiekun prawny małoletnich, również nie wyraża chęci nadzorowania w/w lokalu. Wartość nieruchomości sąd uznał za uprawdopodobnioną na kwotę ok. 230.000 zł. Wartość po 1/3 udziału małoletnich w ww. nieruchomości wynosi więc 76.667 zł. Na pewno bardziej w interesie małoletnich jest posiadanie dużej kwoty pieniędzy na koncie w U. niż posiadanie zrujnowanego lokalu w Polsce, skoro w Polsce nie mieszkają i wracać tu nie zamierzają.

Z uwagi na powyższe Sąd zezwolił wnioskodawczyni, A. B. (1) jako opiekunowi prawnemu małoletniego J. C. ur. (...) w W. w S.na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego J. C., poprzez zawarcie w jego imieniu umowy sprzedaży udziału małoletniego J. C. w wysokości 1/3 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w B., o powierzchni 48,30 m ^{( 2)}, który to lokal znajduje się w budynku usytuowanym na działce o nr geod. (...), o pow. 17,4307 ha, obręb (...), dla której to działki Sąd Rejonowy w Białymstoku IX Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr: (...), za cenę nie niższą niż 76.667 zł w ciągu dwóch lat od uprawomocnienia się postanowienia Sądu w przedmiotowej sprawie oraz zezwolić wnioskodawczyni A. B. (1) jako opiekunowi prawnemu małoletniej C. C. (1) ur. (...) w W. w S. na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniej C. C. (1), poprzez zawarcie w jej imieniu umowy sprzedaży udziału małoletniej C. C. (1) w wysokości 1/3 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w B., o powierzchni 48,30 m ^{( 2)}, który to lokal znajduje się w budynku usytuowanym na działce o nr geod. (...), o pow. 17,4307 ha, obręb (...), dla której to działki Sąd Rejonowy w Białymstoku IX Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr: (...), za cenę nie niższą niż 76.667 zł w ciągu dwóch lat od uprawomocnienia się postanowienia Sądu w przedmiotowej sprawie (pkt 1 i 2).

Jednocześnie Sąd zobowiązał wnioskodawczynię A. B. (1) do wpłacenia kwoty, o której mowa w pkt 1 na konto bankowe małoletniego J. C. i kwoty, o której mowa w pkt 2 na konto bankowe małoletniej C. C. (1) (pkt 3). W ocenie Sądu takie rozwiązanie pozwoli zabezpieczyć majątek małoletnich przed jego spożytkowaniem przed ukończeniem przez nich 18 roku życia.

Sąd zobowiązał również wnioskodawczynię A. B. (2) do nadesłania Sądowi sprawozdania z dokonanych czynności wraz z kopią aktu notarialnego sprzedaży przedmiotowej nieruchomości (opisanej w pkt 1 i 2) w terminie miesiąca od jej dokonania wraz z rachunkami i potwierdzeniami przelewu oraz zaświadczeniem o ulokowaniu środków na rachunkach małoletnich J. C. i C. C. (1), bądź złożenia oświadczenia, iż transakcja nie została dokonana (pkt 4).

Stosownie do treści przepisu art. 179 § 1 k.r.o. organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.

Mając na uwadze powyższe, Sąd przyznał wynagrodzenie adwokatowi M. L. z Kancelarii Adwokackiej ul. (...), (...)., (...)-(...) W. za pełnioną funkcję kuratora dla małoletnich J. C. i C. C. (1) w łącznej kwocie 192 złote.

W związku z tym, że wynagrodzenie winno być wypłacone bez zbędnej zwłoki, polecono wypłacenie ww. kwot tymczasowo ze środków Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie (pkt 5), zaś kosztami postępowania obciążono wnioskodawczynię A. B. (1) i nakazano pobrać od niej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 192 złote tytułem pokrycia kosztów reprezentowania w tym postępowaniu małoletnich J. C. i C. C. (1) przez ustanowionego kuratora w osobie adwokata M. L. (pkt 6).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)