Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2020 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2020 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko A. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. K. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. kwotę 270,00 złotych (słownie: dwieście siedemdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 lutego 2020 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  nie obciąża pozwanej A. K. kosztami procesu,

4.  nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I C 483/20

UZASADNIENIE

Powód – (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł pozew przeciwko A. K. o zasądzenie kwoty 10.683,32 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 lutego 2020 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że pomiędzy stroną pozwaną (abonentem) a poprzednikiem prawnym powoda firmą (...). w W. (operator) doszło do zawarcia umownego kontraktu polegającego na świadczeniu usług telekomunikacyjnych. Strony w ramach konta klienta (abonenta) założonego dla pozwanego o nr (...) zawarły poniżej wymienione umowy. W oparciu o zawarte umowy (...) sp. z o.o. wykonywała na rzecz strony pozwanej usługi w ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej polegającej na telefonicznej transmisji głosowej, SMS, MMS, transmisji danych oraz TV i innych związanych z powyższymi usługami. Z tytułu świadczonych usług (...). wystawiała pozwanemu faktury VAT, które nie zostały uregulowane.

Powód podkreślił, że w związku z zawarciem umowy na czas określony, pozwanemu zostały przyznane preferencyjne warunki świadczenia usług oraz zakupu sprzętu. Po wypowiedzeniu przez operatora kontraktu z przyczyn leżących po stronie pozwanego w oparciu o postanowienia (...) przez (...) i (...) oraz zgodnie z regulacją art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku prawo telekomunikacyjne, (...). z zobowiązał pozwanego do zwrotu części wartości uzyskanej przez niego ulgi wynikającej z przyznanych preferencyjnych warunków, albowiem w związku z niewywiązywaniem się z warunków zakreślonych w zawartej pomiędzy stornami umowie, operator złożył pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy.

Umową sprzedaży wierzytelności z dnia 11 kwietnia 2019 roku powód nabył od (...). z siedzibą w W. wierzytelność dochodzoną pozwem.

Na kwotę dochodzoną pozwem składają się należności z tytułu wystawionych pozwanemu dokumentów w łącznej wysokości 9.761,09 złotych. Ponadto powód dochodzi w postępowaniu należności z tytułu skapitalizowanych odsetek naliczonych za okres od dnia następnego po dacie wymagalności poszczególnych faktur i not obciążeniowych do dnia poprzedzającego dzień wygenerowania pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w łącznej wysokości 922,23 złotych.

Powód wskazał, że od obydwu roszczeń żąda dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty. Powód podkreślił, że pozwany został zawiadomiony o przelewie wierzytelności i wezwany do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem, jednakże bezskutecznie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 maja 2017 roku pozwana A. K. zawarła z poprzednikiem prawnym powoda – (...). z siedzibą w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. W abonamencie pozwana miała zagwarantowany nielimitowane minuty na numery stacjonarne, internet bez limitu GB, nielimitowane SMS-y/MMS-y do wszystkich sieci oraz TV – pakiet podstawowy, darmowe minuty i SMS-y do P. oraz nielimitowane minuty do wszystkich sieci komórkowych.

Abonament obejmował opłatę za usługi telekomunikacyjne w wysokości 45,00 złotych (z naliczonym rabatem za włączone usługi TV) oraz opłaty za usługi TV w wysokości 20,00 złotych (brutto).

Wartość ulgi - na usługi wynosiła kwotę 1.170,00 złotych, zaś na urządzenia 4.888,00 złotych.

dowód z innych wniosków dowodowych: wydruk umowy z dnia 25 maja 2017 roku k. 21 – 23.

W dniu 30 maja 2018 roku pozwana A. K. zawarła z poprzednikiem prawnym powoda – (...). z siedzibą w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych na okres 24 miesięcy. Umowa dotyczyła numeru (...).

W abonamencie pozwana miała zagwarantowany nielimitowane minuty na numery stacjonarne oraz wszystkich sieci komórkowych, a nadto internet bez limitu GB oraz nielimitowane SMS-y/MMS-y do wszystkich sieci komórkowych. Natomiast wartość ulgi – za usługę wynosiła kwotę 690,00 złotych, zaś na urządzenia 3.998,00 złotych oraz wskazano numer do zarządzania usługą TV – (...).

dowód z innych wniosków dowodowych: umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 30 maja 2018 roku k. 26 – 28.

Poprzednik prawny powoda w okresie od 6 czerwca 2018 roku do 5 sierpnia 2018 roku naliczył opłatę w wysokości 647,00 złotych, która obejmowała kwotę 270,00 złotych dla numeru (...), kwotę 130,00 złotych dla numeru (...) i kwotę 247,00 złotych dla numeru (...), następnie za okres od dnia 6 marca 2018 roku do dnia 5 kwietnia 2018 roku wysokość opłaty wynosił kwotę 515,56 złotych i obejmowała kwotę 270,00 złotych dla numeru (...) oraz kwotę 245,00 złotych dla numeru (...).

dowód z innych wniosków dowodowych: wydruki faktur k. 29 – 32.

Poprzednik prawny powoda (...). z siedzibą w W. z uwagi na nieregulowanie należności za usługi telekomunikacyjne rozwiązał umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych ze skutkiem na 5 października 2018 roku, dla numeru (...), (...) i (...) i jednocześnie wezwał pozwaną do zapłaty zaległych należności w wysokości 1.542,56 złotych.

dowód z innych wniosków dowodowych; wypowiedzenie umowy k. 33v – 34.

W dniu 4 listopada 2018 roku poprzednik prawny powoda wystawił notę obciążeniową w wysokości 1.908,68 złotych, dotyczącą numeru (...). Stanowiła ona karę umowną z tytułu przedterminowego rozwiązanie umowy. Termin płatności ustalono na dzień 18 listopada 2018 roku.

W dniu 4 listopada 2018 roku poprzednik prawny powoda wystawił notę obciążeniową w wysokości 1.809,12 złotych, dotyczącą numeru (...). Stanowiła ona karę umowną z tytułu przedterminowego rozwiązanie umowy. Termin płatności ustalono na dzień 18 listopada 2018 roku.

W dniu 4 listopada 2018 roku poprzednik prawny powoda wystawił notę obciążeniową w wysokości 3.854,29 złotych, dotyczącą numeru (...). Stanowiła ona karę umowna z tytułu przedterminowego rozwiązanie umowy. Termin płatności ustalono na dzień 18 listopada 2018 roku.

dowód z innych wniosków dowodowych: wydruk – nota obciążeniowa i faktura k. 35 – 36, k. 37 – 39, k. 39v.

W dniu 11 kwietnia 2019 roku powód zawarł z (...). z siedzibą w W. umowę sprzedaży wierzytelności, której przedmiotem było przeniesienie przez (...). z siedzibą w W. na rzecz powoda bezspornych i wymagalnych wierzytelności pieniężnych wynikających z zawartych z dłużnikami umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, obejmujące należności główne oraz związane z tymi należnościami roszczenia o odsetki ustawowe, w celu ich dalszej windykacji.

Należności główne obejmują należności wynikające z faktur VAT, not debetowych (dokumentów potwierdzających zobowiązanie abonentów do zapłaty opłat specjalnych za przedwczesne rozwiązanie umowy z przyczyn leżących po stronie abonenta) oraz odsetek wyszczególnionych w załączniku nr 1 – wykaz wierzytelności w formie papierowej i 1A – elektroniczny (płyta DVD) wykaz wierzytelności niniejszej umowy, które stanowią integralną część umowy.

dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 11 kwietnia 2019 roku k. 12 – 14, załącznik nr 1 do umowy wierzytelności k. 16.

Powód sporządził zawiadomienie o przelewie wierzytelności na podstawie umowy zawartej w dniu 11 kwietnia 2019 roku z (...). z siedzibą w W., adresowane do pozwanej A. K., z którego wynikało, że powodowi przysługuje wierzytelność wobec pozwanej z tytułu świadczonych przez (...) usług telekomunikacyjnych, wynikająca z należności głównych oraz odsetek ustawowych w wysokości 9.946,30 złotych.

dowód: zawiadomienie z dnia 11 kwietnia 2019 roku k. 9.

Powód sporządził wezwanie do zapłaty przed wszczęciem postępowania sądowego i wpisem do Krajowego Rejestru Długów, którym wzywał pozwaną A. K. do zapłaty należności w łącznej wysokości 10.088,02 złotych, na którą składał się kapitał w wysokości 9.761,09 złotych oraz odsetki skapitalizowane na dzień 15 kwietnia 2019 roku w wysokości 326,93 złotych.

dowód z innych wniosków dowodowych: wydruk - wezwanie do zapłaty z dnia 16 kwietnia 2019 roku k. 18.

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie strony powodowej zasługuje na uwzględnienie jedynie w niewielkim zakresie, mimo że pozwana – A. K. – prawidłowo wezwana na termin rozprawy, nie stawiła się, nie zajęła stanowiska w sprawie i nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy pod jej nieobecność. Uzasadniało to zatem, stosownie do treści art. 339§2 kpc, uwzględnienie podstawy faktycznej powoda i w konsekwencji wydanie wyroku zaocznego. Podkreślić przy tym jednak należy, że wydanie wyroku zaocznego może nastąpić tylko wówczas, gdy Sąd rozpoznający sprawę, nie ma żadnych uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie. Niezależnie bowiem od ustalenia podstawy faktycznej Sąd jest zawsze zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zasadne w świetle norm prawa materialnego. Negatywny natomiast wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwa, gdyż w tym zakresie nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 kpc (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1973, III CRN 59/73). Dlatego też obowiązkiem strony powodowej jest dołączenie do pozwu dowodów, które umożliwią Sądowi weryfikacje twierdzeń pozwu pod kątem spełnienia przesłanek z art. 339 kpc. Brak jakichkolwiek dokumentów powoduje, że przytoczone okoliczności budzą wątpliwości co skutkuje oddaleniem powództwa - nawet przy biernej postawnie strony pozwanej - gdyż nie jest możliwym przyjęcie za prawdziwych twierdzeń pozwu. Tym bardziej, że z treści art. 3 k.p.c. wynika obowiązek stron i ich pełnomocników do przedstawiania dowodów istotnych w sprawie.

W przedmiotowej sprawie powód wywodził swoje roszczenie z umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 11 kwietnia 2019 roku, na podstawie której nabył on od poprzednika prawnego – (...). z siedzibą w W. wierzytelność wobec pozwanej – A. K..

Zgodnie z treścią art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wówczas wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym również roszczenie o zaległe odsetki. Należy przy tym podkreślić, że warunkiem skutecznej cesji wierzytelności jest istnienie tego prawa. Dlatego też aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób zindywidualizowana poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Judykatura przyjęła, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Przy czym elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99, Biul. SN 2000, nr 1, s. 1).

Z powyższego wynika zatem, że w toku niniejszego procesu strona powodowa powinna udowodnić zarówno zasadność, jak i wysokość określonej wierzytelności. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia przy tym dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Ponadto, zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa, obowiązek wskazania dowodów potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest - czy też nie jest - dostateczny do jej rozstrzygnięcia (art. 316 § 1 in principio k.p.c.). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu. Podkreślić również należy, że zasada kontradyktoryjności winna być całkowicie zachowana zwłaszcza wówczas, gdy strony korzystają z pomocy profesjonalnych pełnomocników.

Zatem powód jest zobligowany do przytoczenia okoliczności faktycznych, z których wywodzi swoje roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.) oraz wskazania na dowody, których przeprowadzenie potwierdziłoby zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c.). Dopiero bowiem przedstawienie przez stronę powodową konkretnych dowodów na okoliczność istnienia i wysokości wierzytelności, pozwany powinien przedstawić własne dowody w celu obalenia twierdzeń powoda albowiem wówczas konkretyzuje się w stosunku do pozwanego ciężar dowodowy wynikający treści art. 6 k.c., którego procesowym odpowiednikiem jest art. 232 k.p.c. Dlatego też powód już w pozwie powinien przedstawić dowody wskazujące na zasadność i wysokość dochodzonej należności, umożliwiając stronie pozwanej ich weryfikację i odniesienie się do nich stosownie do stanu sprawy.

Z zaoferowane przez powoda w sprawie materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, że powód zawarł z (...). z siedzibą w W. umowę sprzedaży wierzytelności. Nie wynika natomiast aby wierzytelność w wysokości dochodzonej pozwem przysługiwała poprzednikowi prawnemu powoda.

Wątpliwości Sądu dotyczyły przede wszystkim zasadności i wysokości kwot dochodzonych z tytułu nieuregulowanych opłat dotyczących numerów (...) i (...). Z zebranego bowiem w sprawie materiału dowodowego wynika, że poprzednik prawny powoda zawarł w dniu 30 maja 2018 roku z pozwaną umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, ale dotyczyła ona wyłącznie numeru 53 161 085, zaś numer (...) był telefonem kontaktowym z pozwaną i miał służyć do zarządzania usługą TV. Brak jest natomiast jakiegokolwiek dowodu, z którego wynikałoby w sposób nie budzący wątpliwości, że pozwana zawarła dodatkowe umowy dotyczące numerów (...) i (...). W szczególności nie wynika to w sposób jednoznaczny z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 25 maja 2017 roku wynika. Analiza tej umowy prowadzi jedynie do wniosku, że numerem do zarządzania usługi TV będzie numer (...).

Wątpliwości Sądu, co do zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia dotyczyła również not obciążeniowych dotyczących kar umownych z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, na łączną kwotę 5.260,36 złotych.

Wprawdzie z treści umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 25 maja 2017 roku oraz z dnia 30 maja 2018 roku wynika, że operator jest uprawniony żądać kary umownej z tytułu rozwiązania umowy przez operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta przed upływem okresu, na który umowa została zawarta.

Jednakże, w ocenie Sądu, zapis ten nie uzasadnia uwzględnienia roszczenia powoda w tym zakresie albowiem nie znajduje on oparcia w obowiązujących przepisach prawa. Niewątpliwym natomiast jest, że Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądania pozwu w tym zakresie.

Zgodnie bowiem z treścią art. 483 § 1 k.c. w umowie można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Cytowany przepis, z uwagi na zawartą w nim normę prawną, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym (ius cogens). Wskazać przy tym należy, że jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, które sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela, przy ocenie charakteru zastrzeżonej kary należy brać pod uwagę charakter prawny zobowiązań, które należą do essentialia negotii, a nie obowiązki pochodne (dodatkowe) – (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000 roku, V CKN 171/00, Lex nr 52662).

W przedmiotowej sprawie powód zobowiązał się do świadczenia na rzecz pozwanego określonych usług, natomiast pozwana zobowiązana była do uiszczania z tego tytułu opłat. Zobowiązanie pozwanej było zatem od początku zobowiązaniem stricte pieniężnym, do którego nie może mieć zastosowania przepis o karze umownej.

W konsekwencji, dochodzenie od pozwanej kary umownej naliczanej z przyczyny wskazanych w nocie obciążeniowej, a mianowicie jako kara za niedotrzymanie warunków promocji, czyli niewykonania zobowiązania pieniężnego, należy uznać za niedopuszczalne.

Należy również zauważyć, że powód w toku niniejszego procesu nie wykazał w jaki sposób ustalił wysokość roszczenia w zakresie kar umownych. W konsekwencji Sąd nie miał możliwości weryfikacji kwot dochodzonych z tego tytułu.

Dlatego też Sąd nie mógł uwzględnić roszczenia powoda w tym zakresie.

Wobec powyższego, skoro umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 30 maja 2018 roku dotyczyła wyłącznie numeru (...) i powód wykazał, że od tego numeru nie została uregulowana przez pozwaną opłata w wysokości 270,00 złotych, to dlatego też Sąd uwzględnił roszczenie powoda jedynie w tym zakresie, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 481 § 1 kpc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 102 kpc, który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Wprawdzie kodeks nie precyzuje, jakie kryteria muszą być spełnione dla przyjęcia w danej sprawie, że zachodzą okoliczności objęte sformułowaniem "w wypadkach szczególnie uzasadnionych". W orzecznictwie wskazuje się, że chodzi o takie sytuacje, które wskazują, że ponoszenie kosztów pozostawało w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Należą do nich, miedzy innymi, okoliczności związane z przebiegiem sprawy – charakter zgłoszonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie o zasadności roszczenia, przedawnienie roszczenia oraz leżące poza procesem – sytuacja majątkowa i życiowa strony. Przy czym ocena, czy takie wypadki wystąpiły w konkretnej sprawie, należy do sądu, który powinien dokonać jej na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 roku, V CZ 124/12, Legalis).

W ocenie Sądu, skoro roszczenie strony powodowej, reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika, zostało uwzględnione jedynie w nieznacznym zakresie i to głównie z powodu niedopuszczalności dochodzenia roszczenia, to zasadnym było orzec o kosztach procesu, jak w punkcie 3.

Na mocy art. 333 § 1 pkt 3 kpc Sąd orzekł jak w punkcie 4 sentencji wyroku.