Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt: V GC 1939/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 27 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Magdalena Berczyńska – Bruś

Protokolant: Magdalena Grzesiak

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2020 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa I. Z.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w J.

o zapłatę

na skutek sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29 marca 2019r sygn. akt V GNc 847/19 co do kwoty 916,70 zł

1.  oddala powództwo,

2.  kosztami postępowania obciąża powoda w zakresie poniesionym.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś

Sygn. akt V GC 1939/19

UZASADNIENIE

Pełnomocnik powoda I. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M. I. Z. w G. wniósł o zasądzenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w J. kwoty 1.088,68 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 488,15 zł od dnia wniesienia pozwu, od kwoty 515,30 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, od kwoty 83,63 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i od kwoty 1,60 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w O. umowę windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...), w wyniku której zlecił (...) Sp. z o.o. windykację należności wobec pozwanego na kwotę 13.017,32 zł w sposób przewidziany w w/w umowie. Strony umówiły się, że za skuteczne przeprowadzenie czynności windykacyjnych zleceniobiorcy będzie przysługiwało wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 15% należności dochodzonej na podstawie zawartej umowy, powiększone o podatek VAT oraz ustawowe odsetki naliczane od należności głównej. Po zawarciu umowy spółka (...) Sp. z o.o. rozpoczęła procedurę czynności windykacyjnych w pierwszej kolejności podejmując polubowne próby odzyskania należności od pozwanego, tj. wysyłając wezwanie do zapłaty, wiadomości e-mail oraz kontaktując się telefonicznie z pozwanym. Ponieważ odzyskanie należności na drodze polubownej okazało się niemożliwe firma windykacyjna na podstawie udzielonego pełnomocnictwa wdrożyła w imieniu powoda postępowanie sądowe przeciwko pozwanemu. Na mocy wniesionego powództwa i po przeprowadzeniu postępowania Sąd Rejonowy w Lesznie wydał w dniu 22 marca 2018r. wyrok zasądzający od pozwanego całość roszczenia. Następnie Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2018r. oddalił apelację pozwanego. Po uzyskaniu prawomocnego wyroku pozwany uregulował należność wobec powoda wynikającą z zapadłych wyroków w trzech ratach wraz z należnymi odsetkami i kosztami procesu, a tym samym „postępowanie windykacyjne” zakończyło się wyegzekwowaniem całości zleconej do procesu windykacji kwoty.

Powód na zasadach określonych w § 5 pkt 1 umowy ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...) uregulował firmie windykacyjnej należne wynagrodzenie prowizyjne co potwierdzają faktury. Po odzyskaniu należności powód zlecił M. Era Sp z o.o. w O., w następstwie umowy windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...) oraz pełnomocnictwa szczególnego, windykację należności wobec pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, które to wynikają z faktur stanowiących koszty odzyskiwania należności poniesione w czasie wykonywania umowy windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...) (wynagrodzenie firmy windykacyjnej określone w § 5 pkt 1 tejże umowy). W związku z wykonaniem umowy windykacji roszczeń pieniężnych powód poniósł koszty: 488,15 zł tytułem 25% wynagrodzenia od wysokości 15% należności głównej wskazane w fakturze nr (...), 515,30 zł tytułem 75% wynagrodzenia prowizyjnego od wysokości 15 % należności głównej wskazane w fakturze nr (...), 947,56 zł tytułem 75 % wynagrodzenia prowizyjnego od wysokości 15 % należności głównej wskazane w fakturze nr (...), 1,60 zł tytułem 75% wynagrodzenia prowizyjnego od wysokości 15% należności głównej wskazane w fakturze nr (...). Kwota należności głównej została pomniejszona o kwotę 863,93 zł uiszczoną przez pozwanego w pierwotnym postępowaniu objętym umową windykacji roszczeń pieniężnych (kwoty tzw. stałej rekompensaty zasądzonej w w/w wyrokach).

Do pozwu załączono umowę windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...) z 5.07.2017r. z załącznikiem, umowę windykacji roszczeń pieniężnych ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...) z 19.11.2018r. z załącznikiem,, wyrok Sądu Rejonowego w Lesznie z 22 marca 2018r. i Sądu Okręgowego w Poznaniu z 30 sierpnia 2018r. faktury VAT, wezwanie do zapłaty ostateczne i odpowiedź pozwanego

W dniu 29 marca 2019r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt V GNc 847/19 zgodnie z żądaniem pozwu.

Nakaz zapłaty stracił moc w wyniku wniesienia przez pozwanego w ustawowym terminie sprzeciwu od nakazu zapłaty. Sprzeciw został wniesiony co do części nakazu – ponad 171,98 zł (równowartość 40 €). Pozwany podniósł zarzut nienależności świadczenia. W uzasadnieniu przyznał, że współpracował z powodem oraz że zapłata nastąpiła z opóźnieniem, jednakże w całości. Pozwany zakwestionował jednak błędną interpretację przez powoda przepisu art. 10 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013r., a w konsekwencji wywodzenia na tej podstawie żądania zapłaty kwoty 1.089 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności z transakcji handlowych. Pozwany nie zakwestionował roszczenia powoda w wysokości 40 €, uznając w tym zakresie powództwo. W myśl ust.2 tego przepisu, w przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę , o której mowa w ust. 1 , wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę. Należy jednak zauważyć, że brzmienie powyższego przepisu pozwala wierzycielowi na zwrot kosztów jedynie w uzasadnionej wysokości poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę. Treści art. 10 ust. 2 nie można rozpatrywać w oderwaniu od rzeczywistego i uzasadnionego wymiaru tychże kosztów, gdyż bez kontroli w tym zakresie wierzyciel mógłby domagać się zwrotu kosztów w rażąco niewspółmiernej wysokości. Z materiału dowodowego nie wynika, że w sprawie niniejszej zostały podjęte czynności windykacyjne, których zakres wykraczałby poza zakres normalnych działań wykonywanych przy odzyskiwaniu długu, a nadto takie, które generowałyby uzasadnione i celowe koszty w wyższej wysokości niż rekompensata z tytułu kosztów odzyskiwania należności w ryczałtowej wysokości 40 € przysługującej na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z 8 marca 2013r. W niniejszej sprawie windykator sporządził jedno wezwanie do zapłaty. Pozwany kwestionował roszczenie, co znalazło wyraz w postępowaniu sądowym, które przegrał. Po prawomocnym rozstrzygnięciu , pozwany bez konieczności wszczynania postępowania komorniczego, zgodnie ze swoimi możliwościami finansowymi zapłacił w trzech ratach należność główną, odsetki i koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego. W postępowaniu sądowym pełnomocnik powoda otrzymał należne wynagrodzenie. Roszczenie ponad ryczałt 40 € powinny być uzasadnione dodatkową aktywnością windykatora lub szczególnymi trudnościami sprawy. To powód powinien udowodnić, że żądanie przekraczające ustawowy ryczałt 40 € od należności jest uzasadnione, nie zaś dowolne, czego jednak nie czyni.

W odpowiedzi na sprzeciw pełnomocnik powoda podtrzymała żądanie pozwu i złożyła wnioski dowodowe celem wykazania faktów dotyczących czynności podejmowanych przez firmę windykacyjną.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 lipca 2017r. powód oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. zawarli Umowę windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...), zgodnie z którą powód, zwany zleceniodawcą oświadczył, że przysługują mu względem dłużnika - pozwanego niesporne i wymagalne wierzytelności na kwotę 13.017,32 zł wynikające z faktur. Powód zlecił zleceniobiorcy (...) Sp. z o.o. windykację wymienionych niespornych i wymagalnych wierzytelności pieniężnych a zleceniobiorca zlecenie przyjął. W ramach umowy powód upoważnił zleceniobiorcę do dokonywania w jego imieniu wezwań do zapłaty, prowadzenia negocjacji z dłużnikiem zmierzających do polubownego załatwienia sprawy, w tym do zawarcia z dłużnikiem stosownej ugody odraczającej termin płatności długu lub rozkładającej spłatę wierzytelności na raty, a także do przeprowadzenia postępowania sądowego przed sądem I i II instancji oraz postępowania egzekucyjnego. Powód upoważnił zleceniobiorcę do przyjmowania na swój rachunek bankowy, bądź do jego kasy środków pieniężnych będących przedmiotem umowy windykacyjnej. W tym celu powód udzielił zleceniobiorcy pełnomocnictwa upoważniającego do dokonywania czynności windykacyjnych w drodze polubownej oraz pełnomocnictwa procesowego dla wskazanej przez zleceniobiorcę kancelarii adwokackiej lub radcowskiej, która zostanie wybrana na dalszym etapie postępowania windykacyjnego. Pełnomocnictwa stanowiły załącznik nr 2 i nr 3 do umowy. W umowie wskazano rodzaj czynności windykacyjnych podejmowanych przez zleceniobiorcę i zastrzeżono, że ich kolejność i wybór zależy od niego.

Dowód: §1 - § 4 umowy nr (...) z 5.07.2017r.

(k. 11 - 12 akt)

W § 5 pkt 1 umowy przewidziano, że za przeprowadzenie czynności windykacyjnych wierzytelności objętych umową zleceniobiorcy przysługuje procentowe wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 15% należności głównej, powiększone o podatek VAT oraz ustawowe lub umowne odsetki naliczone od należności głównej.

Powód bez względu na przyczynę niewykonania lub niewłaściwe wykonanie zobowiązania ze swej strony odpowiadał z powodów określonych w § 6 pkt 5, 8 i 9, § 7 pkt 3, § 8, § 9, § 12 pkt 5 i 12, na podstawie art. 473 k.c. Wysokość zryczałtowanego odszkodowania była taka sama jak wynagrodzenie określone w § 5 pkt 1 (§ 5 pkt 2 umowy).

W § 6 pkt 1 umowy wskazano, że po przeprowadzeniu windykacji wierzytelności objętej umową zlecenia zleceniobiorca przekaże niezwłocznie powodowi wierzytelności objęte umową pomniejszone o wyliczone, zgodnie z treścią § 5 umowy wynagrodzenie, a w § 6 pkt 4 umowy wskazano, że wszelkie koszy związane z dochodzeniem wierzytelności na drodze sądowej i komorniczej ponosi powód z wyjątkiem kosztów zastępstwa prawnego. W przypadku spornych wierzytelności koszty zastępstwa prawnego w wysokości stawek minimalnych przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości (Dz.U.2016, poz. 1667 i 1668) ponosi również powód i są one płatne w terminie siedmiu dni od daty doręczenia wezwania do zapłaty. Za wierzytelność sporną należy uznać sprawę, w której został wniesiony przez dłużnika sprzeciw lub zarzuty od nakazu zapłaty, sprawa została przekazana do rozpoznania na zasadach ogólnych bądź już na etapie postępowania przedsądowego dłużnik zakwestionował zasadność roszczenia.

W § 8 pkt 2 umowy wskazano, że w przypadku zakwestionowania przez dłużnika zasadności roszczenia na etapie postępowania przedsądowego lub sporu sądowego, to jest wniesienia przez dłużnika sprzeciwu, zarzutów od nakazu zapłaty bądź też skierowania sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych powód zobowiązany jest w terminie siedmiu dni od otrzymania od zleceniodawcy wezwania do zapłaty – do wpłacenia zaliczki w wysokości 25% uzgodnionego w umowie wynagrodzenia ustalonego w § 5 umowy. W § 8 pkt 3 przewidziano, że wpłacona zaliczka ulega w przypadku wygrania sporu przed sądem rozliczeniu w ramach należnego wynagrodzenia dla powoda, po skutecznym wyegzekwowaniu od dłużnika, a w przypadku przegrania sporu przed sądem przepada na rzecz zleceniobiorcy na poczet poniesionych kosztów.

Dowód: § 5, § 6 pkt 4 i § 8 pkt 2 i 3 umowy nr (...)

/ (...)/ (...) z 5.07.2017r. (k. 12 – 13 akt)

W załączniku nr 1 do umowy wymieniono faktury VAT z terminem zapłaty od 23 lutego 2017r. do 13 marca 2017r. na łączną kwotę 13.017,32 zł.

Dowód: załącznik nr 1 do umowy nr (...)

/ (...)/ (...) z 5.07.2017r. (k. 16 akt)

Powód udzielił (...) Sp. z o.o. pełnomocnictwa do przeprowadzenia windykacji wobec dłużnika.

Dowód: pełnomocnictwo szczególne (k. 17 akt)

W dniu 20 lipca 2017r. (...) Sp. z o.o. wezwał w imieniu powoda (...) Sp. z o.o. do zapłaty w terminie trzech dni kwoty 13.364,31 zł stanowiącej kwotę główną i odsetki i dodatkowo na podstawie art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych kwoty 2.299,59 zł stanowiącej prowizję za przeprowadzenie windykacji w kwocie 1.952,60 zł oraz akcesoryjnie naliczone odsetki w kwocie 346,99 zł.

Dowód: wezwanie do zapłaty ostateczne z 20.07.2017r. (k. 18 akt),

potwierdzenie odbioru (k. 19 akt)

(...) Sp. z o.o. w dniu 27 lipca 2017r. i 14 września 2017r. wzywali pozwanego do zapłaty.

Dowód: maile do pozwanego z 27.07.2017r. I 14.09.2017r. (k. 66 -67 akt)

W dniu 24 października 2017r. pracownik (...) Sp. z o.o. przedstawił pełnomocnikowi powoda radcy prawnemu J. G. ustosunkowanie powoda do sprzeciwu.

Dowód: pismo z 24.10.2017r. (k. 68 – 69 akt)

W dniu 22 marca 2018r. Sąd Rejonowy w Lesznie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.881,24 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od wskazanych kwot i dat oraz zasądził kwotę 4.443,54 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Lesznie z 22.03.2018r. (k. 20 akt)

Mailem z dnia 3 kwietnia 2018r. pracownica (...) Sp. z o.o. wobec wydanego przez Sąd Rejonowy w Lesznie wyroku ponownie wezwała pozwanego do zapłaty. Radca prawny J. G. poinformował pracownika (...) Sp. z o.o. o wniesionej przez pozwanego apelacji.

Dowód: maile z 3.04.2018r. I 7.05.2018r. (k. 70 – 71 akt)

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2018r. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił apelację (...) Sp. z o.o. od wyroku Sądu Rejonowego w Lesznie.

Dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 30.08.2018r. (k. 21 akt)

W mailach z dnia 5, 6 i 14 września 2018r. M. Era i pozwany uzgodnili dobrowolną spłatę należności przez pozwanego.

Dowód: maile z 5,6,14.09.2018r. (k.72 – 77 akt)

W dniu 14 września 2018r. pozwany przelał na rachunek (...) Sp. z o.o. kwotę 9.589,79 zł, a w dniu 27 września 2018r. kwotę 8.422,72 zł.

Dowód: potwierdzenie przelewu z 14.09.2018r. i 27.09.2018r. (k. 23 - 24 akt)

W dniu 31 października 2017r. (...) Sp. z o.o. wystawił wobec powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.028,42 zł z tytułu windykacji (...) Sp. z o.o. 13017,32 zł – kwota 488,15 zł netto (§8 pkt.2 umowy ZW/665/ (...)/17/ (...)/ (...)) i kwota 3600 zł – koszty obsługi prawnej, z terminem płatności 31 października 2017r.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 31.10.2017r. (k. 25 akt)

W dniu 19 września 2018r. (...) Sp. z o.o. wystawił wobec powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 633,82 zł ( 515,30 zł netto) z tytułu windykacji (...) Sp. z o.o. 4.580,43 zł (75% wart. prowizji) umowa (...)/ (...)/ (...) z terminem płatności 17 września 2018r..

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 19.09.2018r. (k. 26 akt)

W dniu 28 września 2018r. (...) Sp. z o.o. wystawił wobec powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.165,50 zł ( 947,56 zł netto) z tytułu windykacji (...) Sp. z o.o. 8.422,72 zł (75% wart. prowizji) umowa (...)/ (...)/ (...), z terminem płatności w dniu 27 września 2018r.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 28.09.2018r. (k. 27 akt)

W dniu 28 września 2018r. (...) Sp. z o.o. wystawił wobec powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 1,97 zł (1,60 zł netto) z tytułu windykacji (...) Sp. z o.o. 14,17 zł (75% wart. prowizji) umowa (...)/ (...)/ (...), z terminem płatności w dniu 28 września 2018r.

Dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 28.09.2018r. (k. 28 akt)

W dniu 19 listopada 2018r. powód oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O. zawarli Umowę windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17, zgodnie z którą powód, zwany zleceniodawcą oświadczył, że przysługują mu względem dłużnika - pozwanego niesporne i wymagalne wierzytelności na kwotę 1.088,68 zł przysługujące powodowi zgodnie z art.10 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013r. Powód zlecił zleceniobiorcy (...) Sp. z o.o. windykację wymienionych niespornych i wymagalnych wierzytelności pieniężnych a zleceniobiorca zlecenie przyjął. W ramach umowy powód upoważnił zleceniobiorcę do dokonywania w jego imieniu wezwań do zapłaty, prowadzenia negocjacji z dłużnikiem zmierzających do polubownego załatwienia sprawy, w tym do zawarcia z dłużnikiem stosownej ugody odraczającej termin płatności długu lub rozkładającej spłatę wierzytelności na raty, a także do przeprowadzenia postępowania sądowego przed sądem I i II instancji oraz postępowania egzekucyjnego. Powód upoważnił zleceniobiorcę do przyjmowania na swój rachunek bankowy, bądź do jego kasy środków pieniężnych będących przedmiotem umowy windykacyjnej. W tym celu powód udzielił zleceniobiorcy pełnomocnictwa upoważniającego do dokonywania czynności windykacyjnych w drodze polubownej oraz pełnomocnictwa procesowego dla wskazanej przez zleceniobiorcę kancelarii adwokackiej lub radcowskiej, która zostanie wybrana na dalszym etapie postępowania windykacyjnego. W umowie wskazano rodzaj czynności windykacyjnych podejmowanych przez zleceniobiorcę i zastrzeżono, że ich kolejność i wybór zależy od niego. Za przeprowadzenie czynności windykacyjnych wierzytelności objętych umową zleceniobiorcy przysługuje wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 1% należności głównej, powiększone o podatek VAT

Dowód: umowa windykacji roszczeń pieniężnych nr ZW/665/ (...)/17 z

19.11.2018r. (k. 6 - 10 akt)

Pismem z dnia 5 grudnia 2018r. (...) Sp. z o.o. wezwał pozwanego w imieniu powoda, zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 8.03.2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych do zapłaty kwoty 1.088,68 zł tytułem kosztów poniesionych przez jego klienta w wyniku przeprowadzonego postępowania windykacyjnego pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód: pismo (...) Sp. z o.o. do pozwanego z 5.12.2018r. z dowodem

doręczenia (k. 29 – 30 akt)

Wezwanie do zapłaty kwoty 1088,68 zł wysłano do pozwanego również drogą mailową w dniu 6 grudnia 2018r.

Dowód: mail z 6.12.2018r. (k. 31 akt)

Pismem z dnia 14 grudnia 2018r. pozwany zwrócił się do (...) Sp. z o.o. o podanie podstawy prawnej wysuwanego żądania oraz wskazał, że nigdy nie otrzymał faktur wymienionych w zestawieniu.

Dowód: pismo pozwanego z 14.12.2018r. (k. 32 akt)

W piśmie z dnia 9 stycznia 2019r. (...) Sp. z o.o. wyjaśnił pozwanemu, że powód w wyniku umowy windykacji roszczeń pieniężnych i przeprowadzonego postępowania windykacyjnego poniósł koszty prowizji windykacyjnej w kwocie netto 1952,60 zł , która to kwota został pomniejszona o tzw. stałą rekompensatę uwzględnioną w wyroku w wysokości 863,92 zł. Wobec tego do zapłaty tytułem kosztów prowizji windykacyjnej pozostała kwota 1.088,68 zł. Do pisma załączono kserokopie faktur wystawionych wobec powoda.

Dowód: pismo z dnia 9.01.2019r.(k. 33 – 34 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów.

Sąd zważył co następuje:

Strony postępowania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarły

umowę lub umowy cywilnoprawne, na podstawie których powodowi przysługiwały roszczenia o zapłatę kwot pieniężnych, w łącznej wysokości 13.017,32 zł wymagalne w lutym i marcu 2017r.

W wyniku zawartej w dniu 5 lipca 2017r. przez powoda z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w O. umowy windykacji roszczeń pieniężnych i prowadzonym na jej podstawie postępowaniem windykacyjnym, Sąd Rejonowy w Lesznie wydał wyrok z 22 marca 2018r. uwzględniający w całości roszczenia powoda wobec pozwanego, w tym kwotę 863,92 stanowiącą równowartość pięciu rekompensat za koszty odzyskiwania wierzytelności po 40 €, co wynika z pisma (...) Sp. z o.o. do pozwanego z dnia 9 stycznia 2019r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2018r. oddalił apelację pozwanego i orzeczenie Sądu Rejonowego stało się prawomocne. W wyniku uzgodnień pracowników (...) Sp. z o.o. z pozwanym, pozwany dobrowolnie uiścił kwoty wynikające z powołanych wyroków, unikając egzekucji komorniczej.

W umowie powoda z (...) Sp. z o.o. z 5 lipca 2017r. o świadczenie usług, do której, zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu uzgodniono w § 5, że za przeprowadzenie czynności windykacyjnych wierzytelności objętych umową zleceniobiorcy przysługuje procentowe wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 15 % należności głównej, powiększone o podatek VAT oraz ustawowe lub umowne odsetki naliczone od należności głównej. W oparciu o postanowienia umowy (...) Sp. z o.o. wystawiła w dniu 31 października 2017r. wobec powoda fakturę nr (...) na kwotę 488,15 zł netto stanowiącą 25% wynagrodzenia prowizyjnego i kwotę 3.600 zł netto z tytułu kosztów obsługi prawnej, łącznie kwotę 5.028,42 zł. Kwotę tę miał obowiązek uiścić powód w terminie do 31 października 2017r. Po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Poznaniu wyroku oddalającego apelację pozwanego, pozwany w dniach 14 i 27 września 2018r. pozwany przelał na rachunek bankowy M. Era łączną kwotę 18.012,51 zł. W Wyniku dokonanych przelewów M. Era wystawiła wobec powoda faktury VAT z 19 i 29 września 2018r. z tytułu 75% prowizji (wynoszącej 15% od wpłaconych kwot).

Dokonane przez M. Era rozliczenia i faktury wystawione wobec powoda znalazły więc oparcie w umowie z dnia 5 lipca 2017r. P. z faktur był zobowiązany uregulować na rachunek (...) Sp. z o.o., a pozostałe należności wynikające z faktur mogły zostać pobrane z kwot uiszczonych przez pozwanego, przed przekazaniem ich na rachunek powoda, na którego rzecz prowadzono postępowanie windykacyjne.

W dniu 19 listopada 2018r. powód i (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawarły kolejną umowę windykacji roszczeń pieniężnych, której przedmiotem była windykacja kwoty 1.088,68 zł stanowiąca część prowizji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O., niezaspokojonej wpłaconą w wyniku orzeczenia Sądu Rejonowego w Lesznie kwotą 863,92 zł stanowiącą sumę pięciu rekompensat stanowiących równowartość kwot po 40 €. W umowie wskazano, że kwota ta jest należna powodowi względem pozwanego zgodnie z art. 10 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013r.

W art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. 2019 r. poz. 118) w pierwotnym brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2020r.. wskazano, że wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

W ust. 2 powołanego przepisu wskazano, że oprócz kwoty, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.

Sąd Najwyższy – Izba Cywilna w dniu 12 grudnia 2019r podjął uchwałę III CZP 48/19, w której wskazał, że celowe koszty windykacji przewyższające równowartość kwoty 40 euro wchodzą w skład kosztów odzyskania należności, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. 2019 r. poz. 118) w pierwotnym brzmieniu ( Biul. SN 2019 nr 11-12, E. (...) nr 6, str. 60, OSNC 2020 nr 9, poz. 69, (...) 2020 nr 1-2, str. 156, L.)

W uzasadnieniu uchwały wskazano, że przepis art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych przewiduje dwa rodzaje roszczeń, a mianowicie roszczenie o zryczałtowaną kwotę rekompensaty odzyskiwania należności (art. 10 ust. 1) oraz roszczenie o zwrot „poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę”. Art. 10 ust. 2 należy wykładać z uwzględnieniem kontekstu regulacyjnego ukształtowanego na poziomie unijnym. Powołany przepis stanowi bowiem konsekwencję transpozycji do polskiego porządku prawnego rozwiązań wynikających z art. 6 ust. 3 dyrektywy (...) (Dz.Urz. UE L 48 z 23 lutego 2011 r., s. 1 – 10, dalej: „dyrektywa nr (...)”). Na poziomie regulacji unijnej przewiduje się, że zwrot wierzycielowi kosztów odzyskiwania należności przewyższających ryczałtową kwotę 40 EURO powinno następować w rozsądnej wysokości. Odwołanie w treści art. 6 ust. 3 dyrektywy stanowi przy tym merytoryczne nawiązanie do wyrażonego w motywie 19 i 20 jej preambuły wyjściowego założenia prawodawcy unijnego, że stanowione na mocy dyrektywy w krajowych porządkach prawnych rozwiązania dotyczące odzyskiwania przez wierzyciela kosztów związanych z wystąpieniem zaległości w płatnościach za transakcje handlowe powinny opierać się na uczciwej rekompensacie.

Wobec przyjmowanego w dyrektywie założenia o uczciwości rekompensaty dla wierzyciela i jej konkretyzacji w art. 6 ust. 3 dyrektywy nr (...) poprzez wskazanie, iż rekompensata ma mieć rozsądny charakter należy przyjmować, że również regulacje krajowe stanowione na skutek jej transpozycji powinny realizować powyższe dążenia. Uznanie, że w pierwotnym brzmieniu art. 10 ust. 2 nie zawierał żadnego merytorycznego ograniczenia co do kompensowania poniesionych przez wierzyciela kosztów odzyskiwania należności pozostawałoby w sprzeczności z prawem unijnym. Brak odniesienia w treści tego przepisu do rozsądnej rekompensaty pozwala na przerzucanie na dłużnika wszelkich kosztów związanych z dochodzeniem należności, w tym również kosztów niecelowych lub zawyżonych. Takie rozwiązanie nie spełnia wymogu uczciwej rekompensaty wymaganej przez motyw 19 i 20 dyrektywy (...). W związku z powyższym dla zapewnienia spójności między regulacją unijną a regulacją krajową art. 10 ust. 2 ustawy w pierwotnym brzmieniu należy wykładać z uwzględnieniem art. 6 ust. 3 oraz motywów 19 i 20 preambuły dyrektywy (...). Wymaga to uznania, że również w brzmieniu sprzed dnia 1 stycznia 2016 r. zwrotowi wierzycielowi podlegały (wyłącznie) koszty odzyskiwania należności w uzasadnionej wysokości. Takiej wykładni nie sprzeciwia się odwołanie do art. 12 ust. 3 dyrektywy (...). Przepis ten bowiem należy odczytywać z uwzględnieniem celów określonych przez motyw 19 i 20 preambuły dyrektywy. Zatem państwa członkowskie w zakresie przyznanej im przez ten przepis swobody regulacyjnej co do zwiększenia preferencji na rzecz interesu wierzycieli nie są władne do wprowadzenia w krajowych porządkach prawnych rozwiązań służących rekompensowaniu kosztów wierzycieli w sposób nieuczciwy.

Sąd podziela argumentację pełnomocnika pozwanego, zawartą w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Znajduje ona odzwierciedlenie z powołaną uchwałą Sądu Najwyższego. W niniejszej sprawie pozwany wdał się w spór z powodem, co było przyczyną braku zapłaty należności powoda. W wyniku rozstrzygnięcia procesu sądowego pozwany został zobowiązany nie tylko do zaspokojenia roszczeń powoda, należnych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, kosztów postępowania, w tym kosztów profesjonalnego pełnomocnika powoda, ale również do zapłaty równowartości pięciu rekompensat za koszty odzyskiwania należności, stanowiących

równowartość kwoty 40 euro, zgodnie z art. 10 ust. 1 powołanej ustawy. Zdaniem sądu uiszczona przez pozwanego kwota w wysokości 863,92 zł rekompensuje koszty czynności, które zostały poniesione przez (...) Sp. z o.o. w toku postępowania windykacyjnego. Sprowadziły się one bowiem do wysłania drogą mailową wezwań do zapłaty do pozwanego i informowania tą samą drogą pełnomocnik powoda o stanowisku powoda w toku procesu. Powód nie udowodnił aby poniósł koszty przekraczające stałą rekompensatę przewidzianą w art. 10 ust. 1 ustawy. Pozwany uznał w toku niniejszego procesu również równowartość 40 euro stanowiącą kwotę 171,98 zł, nie zaskarżając co do niej nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W pozostałym zakresie Sąd podzielił stanowisko pozwanego o nienależności roszczenia powoda.

Z uwagi na powyższe powództwo podlegało oddaleniu.

Orzeczenie o kosztach postępowania wydano na podstawie art. 100 zd.2 k.p.c., zgodnie z którym sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, obciążając powoda w całości poniesionymi przez niego kosztami postępowania.

sędzia Magdalena Berczyńska-Bruś