Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 98/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok z dnia(...) r., Sąd Okręgowy w Z. G., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

D. O. (1)

D. O. (1) w dniu (...)w N. S. województwa (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. K. (1), zabrał w celu przywłaszczenia skórzaną teczkę z zawartością pieniędzy w kwocie (...)zł, to jest mienia znacznej wartości, działając na szkodę W. L. – dot. czynu zarzucanego oskarżonemu z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

Wyjaśnienia oskarżonych: D. O. (1)

M. K. (1)

J. G.

Zeznania świadków:

W. L.

W. P.

E. Z.

M. S.

A. W. (1)

J. S.

Zapisy z monitoringu z P. i B. w N. S. wraz z ich oględzinami

Dowód wypłaty przez pokrzywdzonego z banku (...) zł wraz z umową potwierdzającą zamiar pokrzywdzonego kupna mieszkania

Zatrzymanie pieniędzy wydanych przez wszystkich oskarżonych

Dowód pokwitowania odzyskanych przez pokrzywdzonego pieniędzy w kwocie (...) zł i wpłaty przez niego na konto bankowe kwoty (...) zł

224-226, 229-230, 292-294, 446

59-60, 114-115, 130, 170-171, 445-446

176-178, 201-204, 278-280, 447-449

1-2, 237, 451-452

209-210, 453-454

25-26, 469-470

69-71, 471-472

61-63, 472-473

65-67, 474

73-82, 101-103, 104, 420, 271-277, 341-343

5-10

167, 205-207, 231

235-236

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Wyjaśnienia oskarżonych: D. O. (1)

M. K. (1)

J. G.

Zeznania świadków:

W. L.

W. P.

E. Z.

M. S.

A. W. (1)

J. S.

Zapisy z monitoringu z Pralni K. w N. S. wraz z ich oględzinami

Dowód wypłaty przez pokrzywdzonego z banku (...) zł wraz z umową potwierdzającą zamiar pokrzywdzonego kupna mieszkania

Zatrzymanie pieniędzy wydanych przez wszystkich oskarżonych

Dowód pokwitowania odzyskanych przez pokrzywdzonego pieniędzy w kwocie (...) zł i wpłaty przez niego na konto bankowe kwoty (...)zł

Dowody te w sposób bezpośredni wskazują na sprawstwo oskarżonego D. O. (1) w popełnieniu wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym M. K. (1) zarzucanego i przypisanego mu przestępstwa kradzieży pieniędzy w kwocie (...) zł na szkodę W. L.. W świetle wyjaśnień samego oskarżonego D. O. (1) stwierdzić należy, iż jak M. K. (1) powiedział mu po wyjściu z banku, iż widział, jak jeden mężczyzna posiada znaczną ilość pieniędzy, to on (czyli osk. O. – przyp. SA) właśnie zaproponował, iż okradną tego gościa. Z wyjaśnień tych wynika sposób dokonania tej kradzieży, jak i ich podział między niego, M. K. (1) i J. G., co znajduje pełne odbicie w treści ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd Okręgowy a więc ustaleń zawartych w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku w punkcie 1.1.1 formularza. Z wyjaśnień tych więc jasno wynika, iż oskarżony O. kradnąc te pieniądze znaczną ich część zatrzymał dla siebie, częściowo podzielił się nimi z w/w kolegami, w tym z M. K. (1), który wraz z nim uczestniczył w tej kradzieży a częściowo wydali te pieniądze, m.in. na alkohol (k. 229-230, 292-294 i 446-447). Oskarżony O. wprawdzie początkowo w toku śledztwa negował, by dokonał kradzieży tych pieniędzy (k. 110-112 i 125), ale już w toku eksperymentu procesowego w dniu (...) r. wskazał studzienkę, w której ukrył zatrzymane przez siebie pieniądze (k. 224-228) i następnie wyjaśniał już w sposób, wynikający z powyższych wyjaśnień. To przyznanie się oskarżonego do winy, w tym ilość skradzionych pieniędzy, zatrzymanie ich dla siebie, po podzieleniu się z kolegami, w tym ze współsprawcą kradzieży M. K. (1), jak i częściowe ich wydanie podczas zakupów znajduje odbicie w wyjaśnieniach oskarżonych M. K. (1) (k. 59-60, 114-115, 130, 445-446) i J. G. (k. 176-178, 186, 201-204, 278-280, 447-449) oraz w zeznaniach pokrzywdzonego W. L. (k. 1-2, 237, 451-452), znajdujących dodatkowo wsparcie w zeznaniach pracowników Banku Spółdzielczego w N. S. Z. (k. 25-26, 469-470), M. S. (k. 69-71, 471-472) i A. W. (1) (k. 61-63, 472-473) oraz w zeznaniach przypadkowego przechodnia – J. S. (k. 65-67, 474), który widział uciekających dwóch sprawców kradzieży (a więc D. O. (1) i M. K. (1) – przyp. SA). Ponadto samo zdarzenie kradzieży, jak i jej sprawcy, czyli obaj oskarżeni, zostało zarejestrowane na nagraniach z monitoringu (k. 73-82, 101-104, 420, 271-277, 341-343). Fakt dysponowania po kradzieży przez oskarżonych skradzionymi pieniędzmi, jak i ich wydania przez nich organom ścigania, w tym także przez D. O. (1), znajduje odzwierciedlenie w protokołach zatrzymania tych środków pieniężnych od D. O. (1) (k. 231), M. K. (1) a dokładniej mówiąc jego syna M. K. (2) (k. 167) oraz J. G. a dokładniej mówiąc jego szwagra W. P. (k. 205-207), który to ostatni fakt znajduje również odzwierciedlenie w zeznaniach W. P., który uzyskał od J. G. pieniądze na przechowanie (k. 209-210, 453-454). Fakt posiadania przy sobie przez pokrzywdzonego W. L. tak znacznej kwoty pieniędzy, jaka została mu skradziona, znajduje odzwierciedlenie nie tylko w jego zeznaniach, czy też zeznaniach pracowników banku, ale i w przedłożonych przez pokrzywdzonego dokumentach (k. 5, 6-10), zgodnych wyjaśnieniach oskarżonych, którzy wprost nie potrafili uwierzyć, że po kradzieży posiadali tak ogromną, wręcz dla nich niewyobrażalną ilość pieniędzy a także samej ilości wydanych przez oskarżonych pieniędzy, które zostały pokrzywdzonemu zwrócone. Z powyższych dowodów, tj. dokumentów zatrzymania od poszczególnych oskarżonych pieniędzy wynika bowiem, iż D. O. (1) wydał zatrzymane dla siebie pieniądze w kwocie (...)zł, M. K. (1) wydał (...) zł a J. G. wydał 37.100 zł. Pokrzywdzony nie odzyskał więc z całości skradzionych pieniędzy kwoty(...) zł. Podkreślić należy, iż te razem wzięte dowody stanowią jedną całość a tym samym słusznie zostały uznane przez Sąd I instancji za wiarygodne i pozwalające na ich podstawie na dokonanie prawidłowych i jednoznacznych w treści ustaleń faktycznych odnośnie zarówno sprawstwa i winy oskarżonych D. O. (1) i M. K. (1), jako sprawców przypisanej im kradzieży z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. a także J. G. jako sprawcy przestępstwa paserstwa co do pieniędzy w kwocie (...) zł, tj. przestępstwa z art. 291 § 1 k.k. Powyższa ocena dowodów jest zbieżna z niekwestionowaną przez apelującą obrońcę oskarżonego O. oceną dowodów dokonaną przez Sąd Okręgowy, w związku z czym zasługuje ona na pełną aprobatę i nie wymaga większego rozwinięcia.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

APELACJA OBROŃCY OSKARŻONEGO D. O. (2) (UWAGA: Sąd Apelacyjny ustosunkuje się w niniejszym uzasadnieniu wyłącznie do zarzutów i wniosków podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonego D. O. (1), bowiem apelujący obrońca oskarżonego M. K. (1) nie złożył wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego)

1. obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 33 § 2 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i wymierzenie na jego podstawie oskarżonemu D. O. (1) kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych w wysokości (...) złotych każda w sytuacji, gdy do znamion przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. nie należy działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej a z opisu czynu przypisanego oskarżonemu nie wynika, aby sąd przyjął, iż dopuścił się on jego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub taką korzyść osiągnął – a więc w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do wymierzenia oskarżonemu kary grzywny w oparciu o depozycję art. 33 § 2 k.k.

2. rażąca niewspółmierność i surowość orzeczonej wobec oskarżonego D. O. (1) kary 5 miesięcy pozbawienia wolności oraz 2 lat ograniczenia wolności, poprzez niedostateczne uwzględnienie występujących w niniejszej sprawie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, podczas gdy dyrektywy sądowego wymiaru kary, w szczególności wzgląd na cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie winna spełniać kara w zakresie prewencji indywidualnej i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, właściwości i warunki osobiste oskarżonego, zwłaszcza faktu braku uprzedniej karalności, jego zachowanie się po popełnieniu przestępstwa a także zachowanie pokrzywdzonego uzasadniają wymierzenie oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

Zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.

Przepis art. 33 § 2 k.k. pozwala na wymierzenie oskarżonemu kary kumulatywnej, tj. obok orzeczonej kary pozbawienia wolności, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął. Tymczasem nie ulega wątpliwości, iż oskarżony D. O. (1), dokonując zaboru pieniędzy w celu ich przywłaszczenia działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i de facto taką korzyść osiągnął. Jak bowiem to jasno wynika z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy, oskarżony (wraz z oskarżonym M. K. (1)) dokonali tej kradzieży w celu uzyskania dla siebie pieniędzy w łącznej kwocie (...) zł a więc wzbogacenia się. Oskarżeni bowiem po dokonaniu zaboru tych pieniędzy częściowo już je wydali, choćby na alkohol zaś w pozostałej części podzielili się nimi, by je zatrzymać dla siebie, chowając je w różnych miejscach, aby nie pozwolić osobom postronnym na ich ujawnienie. To zaś jasno świadczy o tym, iż oskarżony O. chciał po prostu włączyć te pieniądze do swojego majątku. Dodatkowo ci dwaj oskarżeni, tj. D. O. (1) i M. K. (1) podzielili się tymi pieniędzmi z J. G., dzięki czemu i on uzyskał z tego tytułu korzyść majątkową. W świetle więc tych ustaleń nie może nawet ulegać wątpliwości, iż oskarżony D. O. (1), kradnąc te pieniądze i zatrzymując je choćby dla siebie, jak i zresztą dzieląc się nimi z kolegami, działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, co jest zresztą zgodne z definicją zawartą w art. 115 § 4 k.k. i zresztą taką korzyść osiągnął. Powyższe jednoznaczne ustalenie, jakie zostało poprawnie poczynione w niniejszej sprawie nie pozwala więc na postawienie przez obrońcę oskarżonego obrazy przepisu art. 33 § 2 k.k. W realiach tej sprawy, skoro zabór pieniędzy w celu przywłaszczenia, jaki został przypisany oskarżonemu O. w treści zaskarżonego wyroku, był ściśle związany z chęcią zabrania tych pieniędzy i dalszego z nich korzystania, czyli ich wydawania na różne cele, jak i samo objęcie we władztwo tych pieniędzy przez oskarżonego stanowiło już oczywiste osiągnięcie korzyści majątkowej, które co do zasady jest ściśle związane z istotą przestępstwa kradzieży z art. 278 § 1 k.k., zaś te okoliczności znajdują jednoznaczne potwierdzenie w prawidłowych ustaleniach faktycznych, jakie zostały w tej sprawie dokonane przez Sąd I instancji, to oczywistym jest, iż zbędne było dodatkowe określenie w treści opisu przypisanego oskarżonemu przestępstwa, iż oskarżony, dokonując tej kradzieży działał „ w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”. Brak więc tego sformułowania w opisie czynu przypisanego oskarżonemu nie może stać na przeszkodzie orzeczeniu oskarżonemu kary grzywny na podstawie art. 33 § 2 k.k. Apelująca bowiem nie wykazała, by dokonane w tej sprawie ustalenia faktyczne w zakresie celu działania oskarżonego były dowolne a więc, by jego celem dokonania zaboru pieniędzy w celu ich przywłaszczenia był inny cel, niż osiągnięcie korzyści majątkowej. Skarżąca natomiast, uzasadniając swoje stanowisko odnośnie konieczności zawarcia w treści opisu czynu ustalenia, iż sprawca „działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej” odwołała się do orzecznictwa sądowego, które zostało wydane na kanwie przypisania oskarżonym zupełnie innych przestępstw, które w ogóle same w sobie nie są związane z osiągnięciem korzyści majątkowej czy działaniem w tym celu (str. 3 apelacji). Tak było w przypadku przestępstw z art. 288 § 1 k.k. (patrz wyrok SN z dnia 02.02.2010 r., III KK 431/09, LEX nr 843421; wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 01.08.2012 r., II AKa 158/12, LEX nr 1220207), z art. 276 k.k. (patrz wyrok SN z dnia 06.10.2009 r., II KK 87/09, LEX nr 532389) czy z art. 59 ust. 2 i 3 u.p.n. (patrz wyrok Sądu Apel. w G. z dnia 27.11.2013 r., II AKa 389/13, LEX nr 1415878).

Powyższe więc przekonuje, iż zarzut ten, przy braku kwestionowania ustaleń faktycznych odnośnie celu działania oskarżonego podczas zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy, który to cel w niniejszej sprawie jest zresztą oczywisty, na szkodę W. L. nie zasługuje na uwzględnienie.

Ad. 2

Również brak jest racjonalnych podstaw do kwestionowania rodzaju i wymiaru orzeczonych wobec oskarżonego D. O. (1) kar.

Należy przede wszystkim przypomnieć, iż zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, „gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy – gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą”. Niewspółmierność więc zachodzi wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary (por. wyrok SN z dnia 11.04.1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz. 60; wyrok SN z dnia 30.11.1990 r., WR 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39). Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 438 pkt 4 kpk ta niewspółmierność kary musi być „rażąca”. Chodzi tu więc przy wykazaniu tego zarzutu nie o każdą różnicę co do wymiaru kary, ale o „różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – rażąco niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować” (wyrok SN z dnia 2.02.1995 r., II KRN 198/94, OSNPP 1995, nr 6, poz. 18).

Kara pozbawienia wolności może być uznana za rażąco niewspółmierną tak z powodu nadmiernej jej wysokości, jak również z powodu nieorzeczenia warunkowego zawieszenia jej wykonania (wyrok SN z dnia 9.01.1973 r., V KRN 472/72, OSNKW 1973, nr 6, poz. 75).

Przenosząc powyższe na treść zaskarżonego wyroku podkreślić trzeba wyraźnie, iż orzeczona wobec oskarżonego D. O. (1) kara sekwencyjna wraz z karą grzywny orzeczoną na podstawie art. 33 § 2 k.k. jest karą stosunkowo łagodną, jeżeli uwzględni się już same okoliczności przedmiotowego przestępstwa. Należy bowiem zauważyć, iż oskarżony O. był pomysłodawcą tego przestępstwa. Dokonał on osobiście (własnoręcznie) kradzieży, czyniąc to na oczach samego pokrzywdzonego, w biały dzień, w miejscu publicznym położonym w centrum miasta, przy znacznym nasileniu ruchu, wiedząc przy tym (co było widoczne), iż pokrzywdzony jest mężczyzną dość „wiekowym” (84-letnim – przyp. SA) a do tego nie pełnej sprawności, co już samo w sobie świadczyło o zuchwałości oskarżonego. Do tego oskarżony dokonał kradzieży pieniędzy o znacznej wartości, bo o wartości przekraczającej (...) zł. Oskarżony więc odpowiadał za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., zagrożone karą pozbawienia wolności od 1 roku do 10 lat. Tym samym domaganie się w takich okolicznościach przez skarżącą kary w minimalnym wymiarze, tj. 1 roku pozbawienia wolności a do tego z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie wytrzymuje krytyki. Takie orzeczenie w tych okolicznościach zuchwałego przestępstwa i to mimo odzyskania przez pokrzywdzonego znacznej ilości skradzionych pieniędzy i mimo przyznania się oskarżonego do winy byłoby niezrozumiałe dla społeczeństwa i świadczyłoby o wyjątkowej pobłażliwości wymiaru sprawiedliwości. Wchodząc bowiem w szczegóły podnieść należy, iż Sąd I instancji zasadnie ustalił, iż działanie oskarżonego wraz z M. K. (1) zostało zaplanowane i dokonane z podziałem ról, przy czym na niekorzyść oskarżonego O. należało zaliczyć znaczny stopień społecznej szkodliwości tego przestępstwa, wynikający z w/w okoliczności faktycznych, jak i znaczny stopień zawinienia oskarżonego, przejawiający się w inicjatywie tego oskarżonego, która doprowadziła do popełnienia kradzieży, zaplanowaniu tej akcji przestępczej, premedytacji i nieustępliwości w działaniu, polegającej na wyczekiwaniu na dogodny moment, by zbliżyć się do samochodu, do którego wsiadł pokrzywdzony z wyraźną niepełnosprawnością fizyczną. Sąd I instancji również słusznie na niekorzyść oskarżonego przyjął jego główną rolę w tym przestępstwie, bowiem jako znacznie młodszy niż K. i o lepszej kondycji był bezpośrednim wykonawcą czynu, do czego zresztą sam dążył. W tych zaś okolicznościach sprawy trafnie Sąd Okręgowy podniósł, iż „ brak jest jakichkolwiek podstaw pozwalających na wymierzenie oskarżonym kar w najniższej granicy ustawowego zagrożenia i to z warunkowym zawieszeniem ich wykonania”, słusznie dodając, iż z powyżej przedstawionych okoliczności wynika, iż „ nie ma żadnych podstaw aby pobłażliwie traktować oskarżonych, tak jak tego oczekiwali obrońcy” i że „ wzgląd na społeczne oddziaływanie kary wymaga, aby oskarżeni realnie odczuli naganność swojego postępowania na skutek wykonania rzeczywiście odczuwalnych aczkolwiek nie nadmiernie surowych kar” (uzasadnienie zaskarżonego wyroku w punkcie 4 formularza). Nie ma przy tym podstaw, z uwagi na brak apelacji na niekorzyść oskarżonego, do podważenia orzeczenia wobec oskarżonego kar na podstawie art. 37b k.k. Orzeczone na tej podstawie kary 5 miesięcy pozbawienia wolności oraz 2 lat ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym uwzględniają w sposób prawidłowy nie tylko wskazane wyżej okoliczności obciążające, ale i łagodzące, również trafnie uwzględnione przez Sąd I instancji, tj. niekaralność oskarżonego, fakt wyrównania znacznej części szkody wraz z postawą pokrzywdzonego na rozprawie, który nie żądał od oskarżonych obowiązku naprawienia szkody a także przyznanie się oskarżonego do winy i w minimalnym stopniu przeciętna opinia z miejsca zamieszkania (uzasadnienie zaskarżonego wyroku w punkcie 4 formularza). Podkreślić przy tym należy wyraźnie, iż dotychczasowej niekaralności oskarżonego nie można nadmiernie przeceniać, skoro oskarżony O. jest człowiekiem młodym (urodzonym w (...) r.). Również nie można przeceniać postawy pokrzywdzonego, bowiem, jak słusznie zauważył to Sąd I instancji, pokrzywdzony nie domagał się od oskarżonych odszkodowania, gdyż cieszył go fakt, że odzyskał znaczną część skradzionych pieniędzy. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku również nie wynika, by Sąd I instancji nadał przyznaniu się oskarżonego do winy jakiś szczególny walor, co zasługuje na aprobatę a to z tego powodu, iż na korzyść zaliczono „ ostatecznie” jego przyznanie się do winy. Trzeba bowiem pamiętać, iż oskarżony D. O. (1) początkowo do winy w ogóle się nie przyznawał, odmawiając w dniach (...)r. złożenia wyjaśnień (k. 110-112, 125) a dopiero przyznał się do tego czynu podczas przesłuchania i eksperymentu procesowego w dniu (...) r. (k. 224-226, 229-230), gdy tymczasem udział tego oskarżonego w kradzieży był znany organom ścigania na podstawie wyjaśnień M. K. (1) z dnia (...) r. (k. 59-60, 114-115, 130), jak i z zapisów monitoringu. Przyznania tego więc nie można w tej sprawie przeceniać. Natomiast ewidentnie na korzyść oskarżonego O. przemawia wskazanie przez niego miejsca ukrycia skradzionych pieniędzy. Te zaś razem wzięte na jego korzyść okoliczności pozwalają na akceptację rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie orzeczonej dość łagodnej kary sekwencyjnej wraz z orzeczoną na podstawie art. 33 § 2 k.k. karą grzywny. Oskarżony działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, co uzasadniało przyjęcie za podstawę wymiaru tej kary przepisu art. 33 § 2 k.k., natomiast liczba stawek odzwierciedla przytaczane wyżej okoliczności obciążające i łagodzące, zaś wysokość jednej stawki uwzględnia aktualne możliwości zarobkowe oskarżonego Sąd I instancji zasadnie przy tym dodał, iż orzeczenie tej kary grzywny, notabene niewysokiej, jeżeli weźmie się pod uwagę zarówno wartość skradzionego mienia, jak również wartość pieniędzy, jakich pokrzywdzony nie odzyskał, było niezbędne „ dla wzmocnienia odczuwalności kar sekwencyjnych”, wykazując przy tym możliwości zarobkowe oskarżonego O., jako młodego człowieka (uzasadnienie zaskarżonego wyroku w punkcie 4 formularza). Notabene, te możliwości zarobkowe wynikają z ustaleń wywiadu środowiskowego (k. 437-438), jak i umowy o pracę dotyczącej tego oskarżonego (k. 481). Natomiast jak to jasno wykazał Sąd I instancji, przy okolicznościach tego przestępstwa, w tym przy głównej roli podczas jego popełniania oskarżonego O., wymierzenie mu najłagodniejszej kary na podstawie art. 294 § 1 k.k., nie mówiąc już o warunkowym zawieszeniu jej wykonania nie mogło w ogóle wchodzić w grę.

Tymczasem apelująca nie wykazała, by powyższe okoliczności, jakie legły u podstaw orzeczenia wobec oskarżonego takiej kary, tj. przy zastosowaniu art. 37b k.k. kar 5 miesięcy pozbawienia wolności i 2 lat ograniczenia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. kary grzywny w liczbie 100 stawek po 20 zł każda nie pozwalały na orzeczenie takiej kary (sumy tych kar). Skarżąca bowiem w treści apelacji skupiła się wyłącznie na przytoczonych wyżej okolicznościach łagodzących, zapominając wyraźnie o jakże ważkich okolicznościach obciążających, które nie pozwalały na tak łagodne potraktowanie oskarżonego, jak tego domagała się w toku postępowania przed Sądem I instancji i jak tego domaga się we wnioskach apelacji. Skarżąca przy tym pomija milczeniem fakt, od kiedy oskarżony O. zaczął składać obszerne wyjaśnienia, w których przyznał się do winy. Skarżąca niezgodnie z prawdą stwierdza, iż pokrzywdzony nie żywił do oskarżonych urazy. Fakt, że odzyskał znaczną część skradzionych pieniędzy stanowił wprawdzie dla niego powód, by cieszyć się, ale fakt, iż pokrzywdzony nie żądał od oskarżonych obowiązku naprawienia szkody w części niezrekompensowanej nie oznacza, iż pokrzywdzony wybaczył oskarżonym, czy nie czuł do nich urazu. Taka postawa pokrzywdzonego była bowiem wynikiem dojścia przez niego do przekonania, iż tych pieniędzy po prostu nie dostanie (k. 452). To, że oskarżony był sprawcą niekaranym nie uzasadniało orzeczenia kary łagodniejszej. Fakt ten natomiast wraz z pozostałymi okolicznościami łagodzącymi spowodował orzeczenie wobec oskarżonego kar sekwencyjnych, w tym kary „tylko” 5 miesięcy pozbawienia wolności, która to kara, wraz z orzeczoną karą wolnościową ograniczenia wolności i karą grzywny winna zostać uznana za karę szczególnie łagodną, jeżeli uwzględni się wskazany wyżej znaczny ciężar gatunkowy okoliczności obciążających. Poza tym, mając na uwadze zuchwałość działania oskarżonego w biały dzień, w miejscu publicznym, w centrum miasta i to na oczach pokrzywdzonego, który z racji swego wieku i wyraźnej fizycznej niesprawności nie miał nawet szans na przeciwstawienie się młodemu sprawcy, stwierdzić należy, wbrew sugestiom skarżącej, iż oskarżony tym zachowaniem pokazał, iż jest sprawcą zdemoralizowanym, który w łatwy sposób chciał osiągnąć korzyść majątkową, wiedząc od M. K. (1), iż pokrzywdzony dysponuje znaczną ilością pieniędzy. Nie ma przy tym tu szczególnego znaczenia fakt, iż oskarżony M. K. (1) zapoczątkował bieg wydarzeń. Oskarżony K. bowiem tylko wspomniał młodszemu koledze, iż widział przy pokrzywdzonym w banku dużą ilość pieniędzy, natomiast to D. O. (1) rzucił, nie nagabywany przez K., myśl, by dokonać kradzieży pieniędzy a do tego był głównym wykonawcą tego czynu a jednocześnie głównym beneficjentem uzyskanego łupu. Nie są więc uzasadnione sugestie skarżącej, iż D. O. (1) stał się w tym przypadku łatwym narzędziem do manipulacji ze strony oskarżonego K.. D. O. (1) nie był bowiem osobą młodocianą, ale dojrzałym 28-letnim mężczyzną a do tego tak samo, jak w przypadku M. K. (3), tak i w przypadku D. O. (1) nie można twierdzić, iż są oni obeznani „ z mechanizmami procesu karnego” (str. 4 apelacji), jeżeli weźmie się tylko pod uwagę wynikające z danych o karalności obu oskarżonych fakty, iż żaden z nich nie jest karany (k. 458, 498, 581 – dot. osk. O., k. 463, 497, 580 – dot. osk. K.).

Wreszcie nie ma znaczenia dla oceny orzeczonej wobec oskarżonego kary podnoszony w apelacji fakt, iż D. O. (1) był w tej sprawie tymczasowo aresztowany. Należy zauważyć, iż oskarżony przebywał w areszcie stosunkowo krótko, gdyż niespełna 2 miesiące a jednocześnie okres ten został zaliczony na poczet orzeczonej krótkotrwałej kary pozbawienia wolności (pkt V zaskarżonego wyroku), co powoduje, iż w rzeczywistości oskarżony ma do odbycia tylko niewielki wymiar tej kary pozbawienia wolności, co nie spowoduje dla niego nadmiernej dolegliwości. Orzeczona zaś kara ograniczenia wolności jest wprawdzie, jak na ten rodzaj kary, długotrwała, co właśnie świadczy o jej dolegliwości, ale właśnie dla oskarżonego ta dolegliwość jest niezbędna, jeżeli weźmie się pod uwagę przytoczone wyżej okoliczności przedmiotowego czynu. Kara ta, w połączeniu z pozostałymi karami świadczy dopiero o zastosowaniu w tej sprawie sprawiedliwej, choć łącznie nie dość surowej represji karnej, jeżeli weźmie się pod uwagę zagrożenie karą, przewidziane w art. 294 § 1 k.k., co tylko świadczy o należytym uwzględnieniu przez Sąd Okręgowy celów kary i zasad jej wymiaru, określonych w art. 53 k.k.

Powyższe więc świadczy o niezasadności tego zarzutu a tym samym i o niemożności uwzględnienia wniosku o wymierzenie oskarżonemu D. O. (1) kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Wskazane wyżej okoliczności również wskazują na zasadność orzeczonej wobec oskarżonego kumulatywnej kary grzywny, co oznacza, iż brak jest podstaw do uchylenia orzeczenia o jej wymierzeniu.

Wniosek

1. zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu D. O. (1), w miejsce orzeczonych przez Sąd I instancji kar sekwencyjnych, kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oraz uchylenie orzeczenia o grzywnie w postaci kumulatywnej sankcji obok kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1

Wniosek ten nie zasługuje na żadne uwzględnienie.

Co do zasadności orzeczonej kary (sumy kar), jak i niezasadności orzeczenia wobec oskarżonego kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania wypowiedziano się już wyżej przy omówieniu zarzutu z punktu 2. Nadto o niezasadności zarzutu obrazy art. 33 § 2 k.k. wypowiedziano się wyżej przy omówieniu zarzutu z punktu 1. Tym samym nie zachodzi potrzeba powielania w tym miejscu tożsamej argumentacji i Sąd Apelacyjny, powołując się na nią, nie widzi żadnych podstaw do uwzględnienia tego wniosku nawet w części.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd Apelacyjny z urzędu (art. 440 k.p.k.) zwrócił uwagę na dopuszczenie się przez Sąd Okręgowy obrazy art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 49a k.p.k. przy orzekaniu w punkcie IV zaskarżonego wyroku na podstawie przepisu art. 46 § 1 k.k. obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego W. L. poprzez solidarną zapłatę przez trzech oskarżonych kwoty (...)zł. Uchybienie to, uwzględnione zostało na korzyść oskarżonych, co do których wywiedziono apelacje, tj. D. O. (1) i M. K. (1) a także oskarżonego J. G., co do którego apelacji nie wywiedziono – na podstawie art. 435 k.p.k. – dot. punktu IV zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Zgodnie z art. 46 § 1 k.k. w razie skazania sąd może orzec, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości lub w części, wyrządzonej przestępstwem szkody, natomiast sąd ma obowiązek takiego orzeczenia na wniosek pokrzywdzonego lub innej uprawnionej osoby, np. prokuratora. W przypadku zamiaru uzyskania przez pokrzywdzonego odszkodowania w procesie karnym bądź też złożenia przez prokuratora wniosku o zasądzenie na tej podstawie od sprawcy szkody (oskarżonego) odszkodowania na rzecz pokrzywdzonego, stosowny wniosek, zgodnie z art. 49a k.p.k. powinien zostać złożony najpóźniej do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Zapis ten oznacza, iż złożenie takiego wniosku po zamknięciu przewodu sądowego, o którym stanowi przepis art. 405 k.p.k. jest bezskuteczne a tym samym nie obliguje sądu do wydania orzeczenia na podstawie art. 46 § 1 k.k. Podkreślić przy tym trzeba, iż termin określony w art. 49a k.p.k. jest prekluzyjny a więc nieprzekraczalny i nieprzywracalny (por. wyrok SN z dnia 28.07.2010 r., II KK 291/09, LEX nr 619628; wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 28.12.2012 r., II AKa 240/12, LEX nr 1246703; wyrok Sądu Apel. w L. z dnia 20.09.2011 r., II AKa 175/11, LEX nr 1108588; wyrok Sądu Apel. w K. z dnia 10.08.2018 r., II AKa 247/18, Prok. I Pr.-wkł. (...)).

W toku niniejszego postępowania pokrzywdzony W. L. w ogóle nie był zainteresowany wydaniem orzeczenia na podstawie art. 46 § 1 k.k. W toku śledztwa nie złożył w tym przedmiocie żadnego wniosku, natomiast w toku rozprawy wprost w swoich zeznaniach stwierdził, iż od oskarżonych nie chce zwrotu reszty tych pieniędzy (czyli tych nieodzyskanych – przyp. SA), gdyż nie spodziewał się nawet tego, że oskarżeni zapłacą mu tę brakującą kwotę (k. 452).

Prokurator, składając akt oskarżenia takiego wniosku nie złożył. Również nie uczynił tego do zamknięcia przewodu sądowego na żadnym z terminów rozprawy (rozprawa (...)r. – k. 443-456, rozprawa(...). – k. 467-477, rozprawa (...). – k. 510-515).

Również taki wniosek w toku postępowania rozpoznawczego nie został złożony w formie pisemnej. Prokurator dopiero w mowie końcowej, a więc po zamknięciu już przewodu sądowego, na rozprawie w dniu (...) r. wniósł o zobowiązanie oskarżonych do solidarnego naprawienia w trybie art. 46 § 1 k.k. szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego kwoty (...) zł (k. 512). Wprawdzie po tych mowach końcowych Sąd Okręgowy wznowił na podstawie art. 409 k.p.k. przewód sądowy w celu uprzedzenia stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonemu M. K. (3), ale w tym czasie, do chwili ponownego zamknięcia przewodu sądowego prokurator nie złożył wniosku we wskazanym wyżej przedmiocie, a dopiero po zamknięciu przewodu sądowego podtrzymał swoje stanowisko , jakie wyraził w mowie końcowej (k. 513).

Powyższe więc oznacza, iż Sąd Okręgowy nie mógł, z uwagi na bezskuteczność tego wniosku prokuratora, jako złożonego po terminie, orzec na podstawie art. 46 § 1 k.k. środka kompensacyjnego w stosunku do trzech oskarżonych poprzez ich solidarne zobowiązanie do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego w/w kwoty pieniężnej. Wprawdzie Sąd I instancji miał uprawnienie, by wydać takie orzeczenie z urzędu, jednak, jak to wskazał w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, orzekł tak, „ mając na względzie fakt, iż Prokurator, jako osoba uprawniona, złożył wniosek o orzeczenie wobec oskarżonych jako środka kompensacyjnego obowiązku naprawienia szkody” (pkt 4 formularza uzasadnienia). Skoro więc Sąd I instancji nie wydał tego orzeczenia z urzędu, to nie miał w tych okolicznościach podstaw do orzeczenia w stosunku do każdego z oskarżonych obowiązku naprawienia szkody. Skoro zaś to uczynił, to dopuścił się rażącej obrazy prawa procesowego, wynikającej z treści art. 46 § 1 k.k. w zw. z art. 49a k.p.k., która to obraza świadczy o występowaniu rażącej niesprawiedliwości zaskarżonego wyroku w jego punkcie IV.

Powyższe więc wskazuje na konieczność zmiany zaskarżonego wyroku z urzędu i to również w stosunku do nieapelującego oskarżonego J. G. na podstawie art. 435 k.p.k., co też Sąd Apelacyjny uczynił na podstawie art. 440 k.p.k. (i art. 435 k.p.k. w stosunku do osk. G.) w zw. z art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 437 § 1 i 2 k.p.k., uchylając orzeczenie zawarte w punkcie IV wydane na podstawie art. 46 § 1 k.k. wobec oskarżonych M. K. (1), D. O. (1) i J. G. (jak w punkcie 1 wyroku).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymano w mocy rozstrzygnięcia o uznaniu winy oskarżonego w popełnieniu przypisanego mu przestępstwa i orzeczonych karach pozbawienia wolności i ograniczenia wolności (pkt I) i grzywny (pkt III), o zaliczeniu na podstawie art. 63 § 1 k.k. tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności oraz w zakresie orzeczonych kosztów sądowych (pkt VI i VII) – podstawa art. 437 § 1 k.p.k. – pkt 2 wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy tych rozstrzygnięć było wynikiem nieuwzględnienia wniesionej apelacji obrońcy oskarżonego D. O. (1) co do orzeczonych kar, jak również w tym zakresie Sąd odwoławczy nie znalazł żadnych podstaw do ingerencji w treści tego rozstrzygnięcia z urzędu. Łączne zaś orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz kumulatywnej grzywny świadczy o należytym ukształtowaniu sankcji karnej w świetle dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 53 k.k.

Zaliczenie tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności nie było kwestionowane. Znajduje ono zresztą uzasadnienie w treści art. 63 § 1 k.k., zaś czas trwania tymczasowego aresztowania, poczynając od dnia zatrzymania oskarżonego O., znajduje oparcie w dokumentach z k. 86 i 300.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych nie było kwestionowane. Zasądzenie stosownych kosztów na rzecz obrońcy oskarżonego działającego z urzędu znajduje odzwierciedlenie w przepisach wskazanych w punktach 5 i 7 formularza uzasadnienia zaskarżonego wyroku odnoszącego się do punktu VI tego wyroku. Zasądzenie kosztów sądowych od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa, jak i wymierzenie oskarżonemu opłaty od orzeczonych kar znajduje uzasadnienie w treści art. 627 k.p.k. oraz w treści art. 1, 2 ust. 1 pkt 2, art. 2 ust. 2 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o płatach w sprawach karnych (t.j. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zmieniono zaskarżony wyrok w przedmiocie orzeczenia wobec oskarżonych, w tym nieapelującego J. G. na podstawie art. 46 § 1 k.k. środka kompensacyjnego – pkt IV poprzez uchylenie tego orzeczenia.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody tej zmiany zostały dokładnie opisane wyżej w punkcie 4.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Nie dotyczy.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3 i 4

Z uwagi na występowanie przed Sądem Apelacyjnym obrońcy oskarżonego, działającego z urzędu w osobie adw. A. W. (2) i złożenie przez nią wniosku o przyznanie kosztów nieopłaconej w żadnej części pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu w postępowaniu apelacyjnym, o kosztach tych orzeczono na podstawie art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1513) w zw. z § 2 pkt 1, § 4 ust. 1 i 3 i § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U. z 2019 roku, poz. 18) w wysokości opłaty określonej w § 17 ust. 2 pkt 5 (kwota 600 zł), powiększonej o stawkę 23% VAT a więc łącznie kwoty 738,00 zł brutto.

Mając na uwadze celowość wniesionej apelacji, która doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonych, w tym także nieapelującego, kierując się z tego powodu względami słuszności, o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze oraz o opłacie sądowej za to postępowanie orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity z 1983 r., Dz.U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

7.  PODPIS

I. P. M. K. (1) H. K.