Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. Z. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu wskazano, że podstawę wydania niniejszej decyzji stanowi orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 7 listopada 2017 roku, która to ustaliła, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

(decyzja – k. 14 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł A. Z. wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu wskazał, że stanowisko organu rentowego jest niezgodne z ze zgromadzonym w postępowaniu materiałem dowodowym. W jego ocenie jest uzależniony od schorzenia jakim jest cukrzyca typu 1 i od umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Utracił także zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zaś jedynie stymulacja środowiskowa może wykształcić pewne umiejętności społeczne.

(odwołanie – k. 2-5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji. Jednocześnie wskazano, że Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 16 października 2017 roku uznał wnioskodawcę za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia 31 października 2020 roku ustalając datę jej powstania na dzień 3 października 2010 roku oraz że całkowita niezdolność do pracy pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Po rozpatrzeniu zarzutu wadliwości w/w orzeczenia, Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 7 listopada 2017 roku uznała, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

(odpowiedź na odwołanie – k. 10-10 verte)

Wyrokiem z dnia 8 października 2018 roku, Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie A. Z. od decyzji ZUS z dnia 10 listopada 2017 roku.

(wyrok Sądu Okręgowego – k. 157)

Apelację od w/w wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy w dniu 5 grudnia 2018 roku. Sprawa toczyła się przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi pod sygn. III AUa 5/19.

(apelacja – k. 179-180)

Wyrokiem z dnia 14 czerwca 2019 roku, po rozpoznaniu sprawy A. Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł., na skutek apelacji skarżącego od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 8 października 2018 roku, Sąd Apelacyjny w Łodzi uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu orzeczenia, Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd I instancji , nie rozpoznał, zgłoszonego przez odwołującego się , w piśmie 27 lipca 2018 r. wniosku dowodowego, oraz dopuścił się uchybienia, w postaci braku pouczenia o treści art. 6 k.p.c i o konieczności ustanowienia pełnomocnika procesowego. Sąd Okręgowy zaniechał pouczenia strony co do czynności procesowych. Odwołujący nie zakwestionował, niekorzystnej dla niego, opinii biegłej diabetolog D. K.. Przeciwnie, w piśmie procesowym z dnia 16 kwietnia 2018 r. uznał on opinię za szczegółową, wnikliwą i merytorycznie poprawną. Transkrypcja protokołu z rozprawy w dniu 8 października 2018 r., potwierdziła fakt nieporadności odwołującego , utrudniającej zrozumienie swej sytuacji procesowej i podjęcie racjonalnej obrony swoich praw. Nie sposób potraktować odwołującego się, jako osobę orientującą się w możliwości korzystania z fachowej pomocy prawnej w procesie, co uzasadniało pouczenie o potrzebie ustanowienia pełnomocnika (ewentualnie także o możliwości ustanowienia pełnomocnika z urzędu). Istota sporu sprowadzała się do ustalenia, czy w dacie wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawca był całkowicie niezdolny do pracy. W kwestiach, wymagających wiadomości specjalnych – Sąd winien się posiłkować biegłymi lekarzami , nie zaś zajmować stanowisko samodzielnie. W sprawie przeprowadzono dowód z opinii biegłych: psychiatry, psychologii i diabetologii. , która to opinia, w ocenie Sądu Apelacyjnego nie była prawidłowa, w zakresie ustaleń faktycznych , które mogłyby stanowić prawidłową podstawę do wyrokowania w sprawie Biegła stwierdziła, w swojej opinii, ze uznaje wnioskodawcę za częściowo niezdolnego do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia – przy znacznym ograniczeniu zdolności do wykonywania pracy zarobkowej, w związku ze znaczną chwiejnością cukrzycy oraz konieczności zatrudnienia w warunkach pracy chronionej na stanowiskach przystosowanych do niepełnosprawności (umiarkowany stopień niepełnosprawności) i stworzenia możliwości samokontroli i spożywania regularnych posiłków oraz podawania , stosownych dawek insuliny. W tej sytuacji, zdaniem Sądu Apelacyjnego , uprawnione było wnioskowanie , że albo w dacie spornej decyzji, wnioskodawca był jednak całkowicie niezdolny do pracy, albo biegła, z powodu braku odpowiedniej tezy dowodowej, nie wyraziła się w sposób jednoznaczny i kategoryczny, w tej kwestii. Wobec powyższego, zaistniała konieczność weryfikacji opinii biegłej. Sąd Apelacyjny polecił, aby Sąd Okręgowy ,ponownie rozpoznając sprawę, przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał pełnych niezbędnych dla merytorycznego rozstrzygnięcia, ustaleń faktycznych. , mając na uwadze treść art. 4 i 5 ustawy o rencie socjalnej i ustawową definicję całkowitej niezdolności do pracy.

(wyrok Sądu Apelacyjnego – k. 198, uzasadnienie k. 202-204)

Sąd Okręgowy w Łodzi , ponownie rozpoznając sprawę, ustalił następujący stan faktyczny:

A. Z. urodził się w dniu (...). Aktualnie, od dnia 1.12.2019r. – nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności

(okoliczność bezsporna)

W dniu 21 września 2017 roku złożył do ZUS wniosek o rentę socjalną.

(wniosek – k. 1-5 załączonych do sprawy alt organu rentowego)

Orzeczeniem Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) z dnia 18 listopada 2015 roku zaliczono A. Z. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Orzeczenie wydano do dnia 30 listopada 2019 roku, zaś niepełnosprawność istnieje od 11-go roku życia. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 25 lipca 2015 roku.

(orzeczenie – k. 7)

Orzeczeniem Lekarza Orzecznik ZUS z dnia 16 października 2017 roku ustalono, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 31 października 2020 roku. Data powstania całkowitej niezdolności do pracy: 03.10.2010 rok. Całkowita niezdolność do pracy pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. U wnioskodawcy rozpoznano cukrzycę typu 1 chwiejną metabolicznie z napadami hipoglikemii.

(orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 11-11 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, opinia lekarska – k. 39-40 załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej)

W dniu 17 października 2017 roku skarżący podniósł zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 16 października 2017 roku.

(pismo – k. 12 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 7 listopada 2017 roku, ustalono, że skarżący nie jest całkowicie niezdolny do pracy. U wnioskodawcy rozpoznano cukrzycę typu 1, chwiejną, niepowikłaną.

(orzeczenie komisji lekarskiej ZUS – k. 13- 13 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, opinia lekarska – k. 42-44 załączonej do sprawy dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej)

W oparciu o powyższe orzeczenie, organ rentowy decyzja z dnia 10 listopada 2017 roku odmówił A. Z. prawa do renty socjalnej.

(decyzja – k. 14 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Sąd Okręgowy w Łodzi , ponownie rozpoznając sprawę, dokonał ustaleń faktycznych, w oparciu o całokształt materiału dowodowego, także, w zakresie nie zakwestionowanym przez Sąd Apelacyjny, jako – podstawą do merytorycznego rozstrzygnięcia.

Z punktu widzenia chorób wewnętrznych i diabetologii ( dr n. med. L.-K.) u wnioskodawcy rozpoznano chwiejną cukrzycę insulinozależną w trakcie insulinoterapii w schemacie intensywnej insulinoterapii (H. + A.), niedobór I. A i IgG, nadciśnienie tętnicze, brodawczak języczka, stan po appendektomii (2010). Tym samym uznaje się skarżącego za częściowo niezdolnego do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia - przy znacznym ograniczeniu zdolności w wykonywaniu pracy zarobkowej w związku ze znaczną chwiejnością cukrzycy w przypadku badanego oraz koniecznością zatrudnienia w warunkach pracy chronionej na stanowiskach przystosowanych do niepełnosprawności powoda stopień niepełnosprawności) i stworzenie możliwości samokontroli i spożywania regularnych posiłków oraz podawania stosownych dawek insuliny Wnioskodawca musi wykonywać wielokrotnie pomiary glikemii w ciągu doby i korygować poziom glikemii kilkukrotnymi wstrzyknięciami insuliny. U skarżącego, cukrzyca jest bardzo chwiejna, co może być związane z przebiegiem choroby, ale także wiąże się z zaniedbaniami samokontroli i stratyfikacji insulinoterapii. Praca własna pozwoli zmniejszyć rozchwianie glikemii i uchroni przed przewlekłymi powikłaniami cukrzycy. Należy zwrócić uwagę, także, na utrudniony kontakt z wnioskodawcą, brak orientacji w podstawowych kwestiach dotyczących choroby.

(pisemna opinia biegłego z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii D. K. (2) z dnia 26 marca 2018r. - k. 91-94)

Z punktu widzenia psychiatrii ( G. P. ) wnioskodawca jest zdolny do pracy zarobkowej. Badania psychiatryczne i psychologiczne nie wskazują na żadne zaburzenia psychiczne. Tym samym, z punktu widzenia psychiatrii, nie można orzec jakiejkolwiek, a zwłaszcza całkowitej niezdolności do pracy, uprawniającej do przyznania renty socjalnej. Podkreślić należy, że przedłożone w sprawie dokumenty takie jak: orzeczenie Powiatowej Komisji Lekarskiej z dnia 16 lutego 2018 roku w sprawie zdolności do czynnej służby wojskowej zaliczające wnioskodawcę do kategorii D z powodu blizny po operacji wyrostka robaczkowego i cukrzycy oraz karta informacyjna z pobytu w Oddziale Chorób Wewnętrznych w W., pobyt od 17.07.2018 r. do 20.07.2018 r. z rozpoznaniem ,,Kwasica ketonowa u pacjenta z cukrzycą typu I, niewyrównaną, infekcja górnych dróg oddechowych”, nie mają żadnego związku z psychiatrią.

(pisemna podstawowa opinia biegłego z zakresu psychiatrii lek. med. G. P. - k. 116-118, pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu psychiatrii lek. med. G. P. - k. 144)

Z punktu widzenia psychologii klinicznej ( G. J. ) u A. Z. nie stwierdzono występowania zaburzeń w zakresie procesów poznawczych na podłożu zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym. Badanie nie wskazuje na występowanie u skarżącego zaburzeń psychicznych czy trudności osobowościowych.

(pisemna opinia biegłego z zakresu psychologii klinicznej mgr G. J. - k. 119)

W ramach ponownego rozpoznania sprawy, po uchyleniu zaskarżonego wyroku, Sąd Okręgowy, postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2019r. dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego diabetologa (innego niż dr M. P., i dr D. K. (2) ) na okoliczności: czy wnioskodawca (urodzony (...)) był całkowicie niezdolnym do pracy zarobkowej – na dzień wydania decyzji ZUS z dnia 10 listopada 2017r. ( i czy jest całkowicie niezdolny do pracy ) a jeśli tak, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres, oraz czy naruszenie sprawności organizmu powstało:

a) przed ukończeniem 18 roku życia.

b) w trakcie nauki w szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia,

c) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej;:

- czyli pod wskazania , daty powstania, ewentualnej, jeśli – jest - całkowitej niezdolności do pracy;

Sąd, poprosił biegłego o zapoznanie się z opiniami wydanymi w sprawie , w tym opinią biegłej diabetolog D. K. (2) i wypowiedzenie się, czy konieczna jest opinia biegłego innej specjalności ;.

W świetle opinii biegłego diabetologa i z zakresu chorób wewnętrznych z okręgu Sądu Okręgowego w Krakowie , dr n. med. G. C. (1) , wnioskodawca cierpi na cukrzycę typu I, przewlekle niewyrównaną, o przebiegu chwiejnym, przebyte ciężkie niedocukrzenia , alergie na analog insulinowy L., stan po appendektomii, , nadciśnienie tętnicze, młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, , przebyte stany zapalne dróg oddechowych , krwawienie z nosa, hiperbilirubinemię z przewagą pośredniej , brodawczaka okolicy języczka do obserwacji. Wnioskodawca , zdaniem biegłej, spełnia warunki do uznania go za osobę całkowicie niezdolną do pracy okresowo, do chwili ukończenia nauki w szkole ( aktualnie w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych) . Na dzień wydania decyzji z dnia 10.07.2017r. był niezdolny do pracy. Całkowita niezdolność do pracy trwa od lipca 2015r i jest związana z naruszeniem sprawności organizmu, które powstało przed 18 rokiem życia oraz w trakcie nauki w szkole.. Zdaniem biegłej , cukrzyca jest przewlekle, źle wyrównana metabolicznie, wymagana była ośmiokrotna hospitalizacji w latach 2010-2016 z powodu ostrych powikłań cukrzycy( kwasica ketonowa , ciężkie niedocukrzenia) , wymagał częstych reedukacji zdrowotnych i żywieniowych. Wymaga pomocy osób drugich w związku z nawracającymi niedocukrzeniami, pomocy psychologicznej w wyborze zawodu i uzyskaniem wykształcenia.

(opinia biegłego diabetologa dr C. k. 271-273)

W piśmie z dnia 7 lutego 2020r. pełnomocnik ZUS przedstawił uwagi pod adresem, opinii

(pismo ZUS z dnia 7.02.2020r. k.288 )

W opinii uzupełniającej bieglej diabetolog, wprawdzie podtrzymała swój wniosek orzeczniczy, ale wskazała na brak podstaw, do dokładnego badania okulistycznego , laryngologicznego, neurologicznego wnioskodawcy.

(opinia uzupełniająca bieglej diabetolog k. 301)

Postanowieniem z dnia 12 maja 2020r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, zwracając się z prośbą o zapoznanie się z opiniami, wydanymi przez biegłych, w sprawie – dotychczas.

( postanowienie k. 312)

Z punktu widzenia medycyny pracy, toksykologii klinicznej i pulmonologii wnioskodawca jest w pełni zorientowany (orientacja auto i allopsychiczna). Tok myślenia sprawny, wypowiedzi logiczne, zgodne z wykształceniem. Rytmy dobowe nie zaburzone. Odwołujący się przytomny w pełnym logicznym kontakcie. Wydolny krążeniowo i oddechowo. Porusza się samodzielnie b. sprawnie. Ubiera się i rozbiera się samodzielnie. Zdejmuje sprawnie buty i skarpetki. Budowa ciała prawidłowa. Tkanka podskórna słabo rozwinięta. Głowa średnio miarowa bez cech świeżego urazu. Gałki oczne osadzone prawidłowo, symetryczne, źrenice średnio szerokie. Osłuchowo nad polami płuc szmer pęcherzykowy prawidłowy. Akcja serca miarowa o częstości 70/min. RR 120/75 tony czyste. Brzuch miękki, niebolesny bez patologicznych oporów. Objawy otrzewnowe nb. Perystaltyka leniwa. Objaw G. obustronnie ujemny. Operacje wyrostka robaczkowego jako dziecko. Na skórze tatuaże. Bez zaników mięśniowych.

Biegły opisał postawę Skarżącego , w trakcie badania : że jest praworęczny. Porusza się po gabinecie b. sprawnie. Wszystkie polecenia wykonuje b. sprawnie adekwatnie. Nastrój wyrównany. Głowa średniomiarowa, niebolesna opukowo i uciskowo bez cech świeżego urazu. O., szczytowy ujemny. Bolesności uciskowej i opukowej wyrostków kolczystych kręgów nie stwierdzono. Bez ograniczenia ruchomości dużych stawów kończyn i kręgosłupa. NN czaszkowe b/z. Gałki oczne osadzone prawidłowo, szpary powiekowe równe. Objawy oponowe nb. Bez niedowładów, zaburzeń czucia i koordynacji. Siła chwytu rąk b. dobra symetryczna. Sprawność palców obu rąk dobrze zachowana. Ruchomość nadgarstków zarówno grzbietowa jak i dłoniowa prawidłowo zachowana. Objawy L.’e nb. Bez objawów korzeniowych, rozciągowych. PP- prezentuje przy odległości ok. 0 cm. BM- O.. Odruchy głębokie kończyn górnych i dolnych zachowane - symetryczne , słabe. Objawy patologiczne nb. Bez oczopląsu. Bez wzmożonego napięcia mm. przykręgosłupowych na całej długości kręgosłupa. Ruchy w stawach kręgosłupa zachowane. Bez zaników mięśniowych. Bez bolesności uciskowej i palpacyjnej kręgosłupa na całej jego długości. Wnioskodawca sprawnie zmienia pozycje ciała na kozetce oraz wstaje z kozetki. Zgięcie grzbietowe i podeszwowe stóp w pełnym zakresie. Skarżący neguje problemy z oddawaniem moczu czy stolca. Ponadto nie stwierdzono cech duszności, kaszlu oraz kataru w czasie ponad godzinnego badania. Temp. 36,6 st.

Biorąc pod uwagę dokumentację medyczną wnioskodawcy, jak i jego stan kliniczny brak jest podstaw do orzeczenia jego całkowitej niezdolności do pracy. Brak jest istotnego naruszenia sprawności Ubezpieczonego w zakresie somatycznym czy psychicznym. W badaniu przedmiotowym ogólnolekarskim i neurologicznym nie stwierdzono istotnych odchyleń. Ponadto, nie stwierdzono niedowładów, objawów korzeniowych, ubytkowych, zaburzeń równowagi statyki ciała, zaburzeń koordynacji psychoruchowej, oczopląsu, pr. R. ujemna.

Analiza dokumentacji medycznej - głównie w zakresie leczenia diabetologicznego, opisu przebiegu cukrzycy, daje podstawy orzeczenia częściowej niezdolności do pracy Ubezpieczonego ze względu na liczne ograniczenia oraz p-wskazania zdrowotne w zakresie medycyny pracy do wykonywania szeregu rodzajów pracy.

Jednak wskazane ograniczenia sprawności organizmu , nie czynią wnioskodawcy całkowicie niezdolnego do pracy tj. do jakiejkolwiek pracy.

Ubezpieczony może wykonywać pracę przystosowaną do rodzaju i charakteru swojego podstawowego schorzenia tj. cukrzycy, np. portiera (poza pracą w nocy), szatniarza, kuriera czy gońca, może wykonywać lekkie prace fizyczne, np. sprzątanie (poza pracą na wysokości). Tym samym wskazać należy, że w dacie wydania spornej decyzji ZUS tj. w listopadzie 2017 roku wnioskodawca nie był całkowicie niezdolny do pracy. Skarżący jest w pełni samodzielny i sprawny.

W związku z powyższym, stopień naruszenia sprawności organizmu skarżącego oceniony łącznie w zakresie wszystkich schorzeń, mając na uwadze poziom posiadanych przez niego kwalifikacji zawodowych nie czyni go w dacie wydania spornej decyzji ZUS całkowicie niezdolnym do pracy.

Wskazać także należy, że stwierdzona cukrzyca o bardzo chwiejnym przebiegu, licznych spadkach glikemii i zdarzających się 6-7 razy w tygodniu stanach niedocukrzeń może powodować uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego podobne do stanu niedotlenienia. Jednak tego rodzaju uszkodzenia nie zostały stwierdzone. Wskazane stany nie powodują istotnego deficytu intelektualnego u wnioskodawcy. Wnioskodawca dobrze sobie radzi z nauką w szkole średniej - uzyskując bardzo dobre oceny. Przy czym trudno wskazać czy tego rodzaju ewentualny deficyt intelektualny pojawi się w przyszłości u Wnioskodawcy. Z kolei, istniejący u skarżącego stan intelektualny nie ma wpływu na ocenę jego całkowitej niezdolności do pracy. Wskazać także należy, jak podał odwołujący, że dziennie przyjmuje 90 jednostek insuliny. Większa ilość przyjmowanych jednostek insuliny w ciągu doby nie ma natomiast wpływu, biorąc pod uwagę treść opinii gdyż jej podstawą była bezpośrednia ocena stopnia naruszenia sprawności organizmu Ubezpieczonego.

(pisemna podstawowa opinia biegłego z medycyny pracy, toksykologii klinicznej i pulmonologii lek. med. P. R.- k. 347-352 verte, pisemna uzupełniająca opinia biegłego z medycyny pracy, toksykologii klinicznej i pulmonologii lek. med. P. R.- k. 378-379 verte)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o załączone do sprawy akta organu rentowego ubezpieczonego, w tym dokumentację orzeczniczo-lekarską oraz na podstawie opinii biegłych sądowych , z opinii których dopuścił dowód Sąd Okręgowy , uprzednio rozpoznający sprawę VIII U 2335/17 , jak i z opinii biegłych : z zakresu: chorób wewnętrznych i diabetologii – dr n. med. G. C. (2) , oraz z zakresu medycyny pracy, neurologa P. R..

Kwestią sporną przedmiotowego postępowania jest ustalenie, czy decyzja organu rentowego, wydana w oparciu o ustalenia komisji lekarskiej ZUS, w zakresie uznania, że skarżący nie jest całkowicie niezdolny do pracy, jest słuszna.

Wskazać należy, że, w uprzednio prowadzonym postępowaniu przez Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie VIII 2335/17, biegli z zakresu: chorób wewnętrznych i diabetologii (D. K. (2)), psychiatrii (G. P.) , podzielili stanowisko organu rentowego, nie znajdując podstaw do uznania wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do pracy. Biegły z zakresu psychologii klinicznej ( G. J.) twierdził, że u wnioskodawcy nie stwierdzono występowania zaburzeń w zakresie procesów poznawczych na podłożu zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym, zaś przeprowadzone badanie nie wskazuje na występowanie u skarżącego zaburzeń psychicznych czy trudności osobowościowych.

Uwzględniając wniosek Skarżącego , zawarty w piśmie procesowym z dnia 27.07.2018r. ( k. 133) Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego sądowego diabetologa na okoliczności , wskazane w postanowieniu z dnia 13.08.2019r. ( k. 207)

Sąd nie podzielił wniosku orzeczniczego, zawartego w opinii biegłego z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii dr n. med. G. C. (2), która twierdziła, że skarżący spełnia warunki do uznania go za osobę całkowicie niezdolną do pracy okresowo, do chwili ukończenia nauki w szkole ze wskazaniem , że wnioskodawca był całkowicie niezdolny do pracy na dzień wydania decyzji ZUS z dnia 10.07.2017 r. albowiem: nie ulega wątpliwości, że biegła, w sposób szczegółowy i skrupulatny opisała, przy uwzględnieniu wielu kryteriów, stan zdrowia wnioskodawcy. Jednakże, co istotne, biegła nie wykazała takiego stopnia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, który implikowałby tezę o utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a tylko taka przesłanka , mogłaby stanowić podstawę orzeczenia jego - całkowitej niezdolności do pracy. Biegła nie wskazała, ewentualnych, powikłań cukrzycowych, które implikowałyby – ograniczenie sprawności np.: neuropatię albo polineuropatię, retinopatię , ani nefropatię, zespól stopy cukrzycowej i tp. ( znane Sądowi notoryjnie). I właśnie – brak wskazania, także w opinii uzupełniającej ( k. 301) , nie tylko powikłań diabetologicznych, ale podkreślenie braku wskazania podstaw, zdaniem biegłej dr C., do dokładnego badania okulistycznego , laryngologicznego, neurologicznego, zdaniem Sądu, implikuje uprawnioną tezę o - naruszeniu sprawności organizmu Skarżącego w stopniu, nie powodującym utratę zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Sąd zwraca uwagę na schematyczne elementy, zawarte w opinii – sądowo lekarskiej ( np. strona 1 opinii karta 271 akt sądowych: ”u kobiet; dane dotyczące menstruacji, liczby porodów, poronień” ) Analizując pozostałe wnioski Skarżącego, zawarte w piśmie z dnia 27.07.2018r. (k. 133) Sąd nie podzielił sugestii pominięcia opinii biegłego psychiatry. Sąd także tę opinię przeanalizował i zwrócił uwagę na konkluzję orzeczniczą – wnioskodawca nie cierpi na zaburzenia procesów poznawczych, a taki rodzaj – powikłania , gdyby wystąpił, mógłby naruszać sprawność organizmu .

Zgodnie z wnioskiem z dnia 27.07.2018r. Sąd przeanalizował kartę informacyjną ze Szpitala (...) (…) w W. z dnia 20.07.2018r. ( k. 137), w której odnotowano rozpoznanie kwasicy ketonowej i sugestię - pogłębienia edukacji i ustalenie aktualnego zapotrzebowania na insulinę .

Sad także przeanalizował Orzeczenie nr (...) Powiatowej Komisji Lekarskiej z dnia 16.02.2018r. ( k. 136) uznającej wnioskodawcę za niezdolnego do służby wojskowej w czasie pokoju , z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych do terytorialnej służby wojskowej i zaliczającej do kategorii zdolności D.

Dokonując oceny materiału dowodowego , ponownie, jako Sąd I instancji , Sąd miał na uwadze , znaną notoryjnie okoliczność , że cukrzyca jest chorobą nieuleczalną, ale umożliwiającą aktywność zawodową, przy zachowaniu reżimu, związanego z insulinoterapią [ a wnioskodawca , cierpiący na cukrzycę typu I , takiemu, właśnie, rodzajowi terapii, jest poddany] .

Sąd podzielił wniosek orzeczniczy, zawarty w opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, neurologa , że wnioskodawca nie był, w dacie wydania zaskarżonej decyzji tj. 10.11.2017r. – całkowicie niezdolnym do pracy, albowiem opinia jest kompleksowa, wszechstronna, wnikliwa, merytorycznie znakomicie uzasadniona , nadto została wydana , po zapoznaniu się biegłego, na prośbę Sądu ( postanowienie z dnia 12 maja 2020r. punkt 3 k. 312) z całokształtem materiału dowodowego , zgormadzonego na etapie wydania opinii ( czyli w dniu 3.09.2020r – k. 347- 352 odwr.)

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej ( Dz.U.2020.0.1300 t.j.) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18. roku życia,

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia,

3) w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Z kolei ust.2 powyższego przepisu brzmi: osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1 przysługuje:

1. renta socjalna stała – jeśli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;

2. renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 w/w, ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, zwany dalej „lekarzem orzecznikiem”, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”.

Zgodnie z treścią przepisu art. 12 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020.0.53 t.j.), niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust.2). Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem 5 lat, niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3 ustawy).

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy, uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1).

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia: daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu, zwany dalej "lekarzem orzecznikiem" (art. 14 ust. 1).

Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy” na gruncie art. 12 ust. 1 i art. 13 ust. 1 w/w ustawy należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest zatem osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym jak i ekonomicznym. Ustawodawca dał temu wyraz w powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą utratą zdolności do pracy lub znacznym jej ograniczeniem przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy (Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 25 lipca 2012 r. II UK 328/11).

Ustalenia dokonane, w toku przedmiotowej sprawy, nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, bowiem, że wnioskodawca A. Z. nie był osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , w dniu wydania zaskarżonej decyzji..

W przedmiotowej sprawie orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 7 listopada 2017 roku ustalono, że skarżący nie jest całkowicie niezdolny do pracy. U wnioskodawcy rozpoznano cukrzycę typu 1 chwiejną niepowikłaną.

Wobec zakwestionowania przez wnioskodawcę w niniejszym postępowaniu orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS, Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, obejmujące dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu: chorób wewnętrznych i diabetologii, psychiatrii, psychologii klinicznej oraz z zakresu medycyny pracy.

O niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy, zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Dotyczy to również schorzeń o przewlekłym charakterze, które niewątpliwie występują u ubezpieczonego (wyrok SN z 1 grudnia 2000 r. II UKN 113/00, OSNP 2002/14/343).

W oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu chorób wewnętrznych i diabetologii D. K. (2) Sąd ustalił, iż w przypadku wnioskodawcy cukrzyca jest bardzo chwiejna co może być związane z przebiegiem choroby, ale także wiąże się z zaniedbaniami samokontroli i stratyfikacji insulinoterapii. Tym samym, u odwołującego rozpoznano chwiejną cukrzycę insulinozależną w trakcie insulinoterapii w schemacie intensywnej insulinoterapii (H. + A.), niedobór I. A i IgG, nadciśnienie tętnicze, brodawczak języczka, stan po appendektomii (2010). Wnioskodawcę uznaje się za częściowo niezdolnego do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia - przy znacznym ograniczeniu zdolności w wykonywaniu pracy zarobkowej w związku ze znaczną chwiejnością cukrzycy w przypadku badanego oraz koniecznością zatrudnienia w warunkach pracy chronionej na stanowiskach przystosowanych do niepełnosprawności powoda stopień niepełnosprawności) i stworzenie możliwości samokontroli i spożywania regularnych posiłków oraz podawania stosownych dawek insuliny.

W badaniu psychiatrycznym u wnioskodawcy nie stwierdzono żadnych zaburzeń psychicznych w oparciu o badania psychiatryczne i psychologiczne. Z punktu widzenia psychiatrii odwołujący nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

W badaniu psychologicznym u skarżącego nie stwierdzono występowania zaburzeń w zakresie procesów poznawczych na podłożu zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym. Z kolei przeprowadzone badanie nie ujawniło występowania u wnioskodawcy zaburzeń psychicznych czy trudności osobowościowych.

W oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, toksykologii klinicznej i pulmonologii u wnioskodawcy brak jest podstaw do orzeczenia jego całkowitej niezdolności do pracy. Co więcej, brak jest istotnego naruszenia jego sprawności w zakresie somatycznym czy psychicznym. Biorąc pod uwagę liczne ograniczenia wnioskodawcy oraz p-wskazania zdrowotne, w tym mając na uwadze jego dokumentację medyczną, jak i stan kliniczny głównie w zakresie leczenia diabetologicznego wskazać należy, że owe ograniczenia nie czynią jednak wnioskodawcy całkowicie niezdolnego do pracy tj. do jakiejkolwiek pracy. Odwołujący może wykonywać pracę przystosowaną do rodzaju i charakteru swojego podstawowego schorzenia tj. cukrzycy. Tym samym, stopień naruszenia sprawności organizmu skarżącego, oceniony łącznie w zakresie wszystkich jego schorzeń, a w tym, przy uwzględnieniu poziomu posiadanych przez niego kwalifikacji zawodowych nie czyni go w dacie wydania spornej decyzji ZUS całkowicie niezdolnym do pracy.

Jak już wskazano powyżej, normatywną przesłanką uzyskania prawa do renty socjalnej jest istnienie całkowitej niezdolności do pracy, której nie stwierdza się u odwołującego.

Wskazane w cytowanym artykule, przesłanki, muszą być spełnione kumulatywnie, brak, choćby jednej z nich powoduje brak prawa do świadczenia. Uznając, że A. Z. nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej, bezprzedmiotowym jest badanie pozostałych przesłanek, warunkujących uzyskanie prawa do renty socjalnej.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Tutejszemu Sądowi nie umknęło załączone do odwołania od zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 10 listopada 2017 roku, orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) z dnia 18 listopada 2015 roku, zgodnie z którym A. Z. zaliczono do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Wskazane orzeczenie zostało wydane do dnia 30 listopada 2019 roku, zaś niepełnosprawność skarżącego istnieje od 11-go roku życia. Z kolei ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 25 lipca 2015 roku. Obecnie, od dnia 1.12.2019r. wnioskodawca nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Pojęcie umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie jest równoznaczne z pojęciem całkowitej czy też częściowej niezdolności do pracy. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że błędne jest utożsamianie pojęcia niepełnosprawności z pojęciem niezdolności do pracy określonym w art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych . Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (art. 4) wiąże zaliczenie do stopnia niepełnosprawności ze zdolnością do wykonywania zatrudnienia, a nie z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych, a nadto z możliwością wypełniania ról społecznych jako elementu uczestnictwa w życiu społecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2005 roku, I UK 102/04). Orzeczenie stwierdzające znaczny stopień niepełnosprawności nie jest równoznaczne z orzeczeniem lekarza orzecznika organu rentowego o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 roku, II UK 77/05, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (...)- (...)).

Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca posiada wykształcenie podstawowe , jest uczeniem szkoły dla Dorosłych . Ale jest młodym człowiekiem, w aspekcie aktywności zawodowej , ma 22 lata , jest więc osobą, w wieku nie wyłączającym, możliwości wykonywania aktywności zawodowej, uzyskania zawodu, uzyskania kwalifikacji do wykonywania pracy z zachowaniem reżimu , koniecznego przy cukrzyc typu I czyli z właściwą insulinoterapią, dietą itp. Wprawdzie jak wynika z opinii biegłych, nie posiada , z uwagi na cukrzycę typu I, możliwości wykonywania każdej pracy, ale jego potencjalnie możliwości mobilnej aktywizacji zawodowej, mając na uwadze zakres już posiadanych kwalifikacji, uzyskiwanych , wprawdzie nieśpiesznie , ale konsekwentnie , od lat, istnieją, choć z uwagi na sytuację ekonomiczną na rynku pracy podjęcie nowej, nie jest zadaniem łatwym . Jednakże, Sąd , miał na uwadze, ze aktualnie, stanie pandemii , jest wiele ofert zdalnej nauki ( on-line) i można z nich skorzystać, co umożliwiłoby, na przykład, uzyskanie kwalifikacji zawodowych , na przyszłość..

Sąd dokonał analizy sytuacji wnioskodawcy, w oparciu o przepis art. 13 ust.1 Ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy