Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił Z. O. (1) prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury na podstawie art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie złożył nowych dowodów oraz nie ujawnił nowych okoliczności mających wpływ na wysokość kapitału początkowego przyjętą do wyliczenia wysokości emerytury.

/decyzja – k. 273 plik II akt ZUS/

W dniu 5 sierpnia 2019 r. Z. O. (1) złożył odwołanie od powyższej decyzji. Wniósł o przyjęcie wynagrodzenia na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (na druku Rp-7) z lat 1971-1976.

/odwołanie - k. 3/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w odpowiedzi na odwołanie
z dnia 16 sierpnia 2019 r. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację. Dodatkowo wyjaśnił, iż uwzględnienie w zaskarżonej decyzji wynagrodzenia na podstawie zaświadczenia na druku Rp-7 z lat 1971-1976 pozostało bez wpływu na zmianę wartości kapitału początkowego a tym samym emerytury.

/odpowiedź na odwołanie - k. 4-4v/

W piśmie procesowym z dnia 30 września 2019 r. wnioskodawca wniósł o szczegółowe wyliczenie kapitału początkowego z uwzględnieniem wynagrodzeń na podstawie druku Rp-7 z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) z lat 1971-1976 oraz druku Rp-7 z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od lutego 1976 r. do kwietnia 1979 r., kwestionując jako zaniżony wwpw za 1976 r.

/pismo – k. 17-18/

W piśmie procesowym z dnia 7 stycznia 2020 r. pełnomocnik wnioskodawcy (jego żona) wniósł o uwzględnienie wynagrodzeń:

- za okres zatrudnienia w Zakładach (...) w latach 1968-1969 na podstawie dokumentacji dostępnej w Archiwum,

- za okres zatrudnienia w Zakładach (...) w styczniu 1976 r. na podstawie legitymacji ubezpieczeniowej,

- za okres zatrudnienia w Instytucie (...) w K. od 15 listopada 1972 r. do 15 lutego 1973 r. na podstawie druku Rp-7,

- za okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od lutego 1976 r. do kwietnia 1979 r. na podstawie umów o pracę i świadectwa pracy ze stawką godzinową plus premia.

/pismo – k. 41-42/

W piśmie procesowym z dnia 9 marca 2020 r. ZUS podniósł, że za okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. nie uwzględnił stawek godzinowych wynikających z angaży wobec braku informacji o ilości faktycznie przepracowanych godzin (dopiero od 1977 r. karty wynagrodzeń) oraz wysokości premii wobec braku precyzyjnego określenia tej wysokości (do 40%).

/pismo – k. 64-64v/

Na rozprawie z dnia 10 września 2020 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o uwzględnienie premii regulaminowej wnioskodawcy za okres zatrudnienia w Zakładach (...).

/oświadczenie 00:01:06 – płyta CD k. 86/

W piśmie procesowym z dnia 16 września 2020 r. wnioskodawca wniósł o uwzględnienie premii regulaminowej wnioskodawcy za okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł..

/pismo – k. 90/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Z. O. (1) urodził się w dniu (...) W dniu 25 lutego 2015 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

/bezsporne, wniosek – k. 1-8 plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. ustalił kapitał początkowy Z. O. (1) na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1977 r. do 31 grudnia 1986 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 99,28%, co zostało pomnożone przez kwotę bazową w wysokości 1.220,89 zł, w związku z czym podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 1.212,10 zł. Przyjęto łącznie 34 lat, 8 miesięcy i 17 dni, tj. 416 miesięcy okresów składkowych oraz 1 miesiąc okresów nieskładkowych (po ograniczeniu do 1/3 uwzględnionych okresów składkowych). Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 98,02%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osoby w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniosła osi 174.354,07 zł.

/decyzja k. 8-9 plik II akt ZUS, obliczenie wskaźnika – k. 7 plik II akt ZUS/

Decyzją zaliczkową z dnia 7 kwietnia 2015 r. ZUS II Oddział w Ł. przyznał Z. O. (1) prawo do emerytury od 15 lutego 2015 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne (67.542,63 zł) oraz kapitału początkowego (555.523,11 zł) z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (208,50 miesięcy). Emerytura wyliczona zgodnie zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej wyniosła = 2.988,32 zł brutto [(43.329,36 zł + 555.523,11 zł + 24.213,27 zł) : 208,50 = 2.988,32 zł].

/decyzja - k. 58-59v plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 17 kwietnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w Ł. ponownie ustalił kapitał początkowy Z. O. (1) na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1984 r. do 31 grudnia 1993 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 114,16%, co zostało pomnożone przez kwotę bazową w wysokości 1.220,89 zł, w związku z czym podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 1.393,77 zł. Przyjęto łącznie 34 lat, 8 miesięcy i 17 dni, tj. 416 miesięcy okresów składkowych oraz 1 miesiąc okresów nieskładkowych (po ograniczeniu do 1/3 uwzględnionych okresów składkowych). Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 98,02%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osoby w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy. W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniosła 191.489,98 zł.

/decyzja k. 14-15 plik II akt ZUS, obliczenie wskaźnika – k. 13 plik II akt ZUS/

Decyzją zaliczkową z dnia 22 kwietnia 2015 r. ZUS II Oddział w Ł. przeliczył Z. O. (1) emeryturę od 15 lutego 2015 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne (67.539,37 zł) oraz kapitału początkowego (610.121,19 zł) z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (208,50 miesięcy). Emerytura wyliczona zgodnie zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej wyniosła = 3.250,17 zł brutto [(67.539,37 zł + 610.121,19 zł) : 208,50 = 3.250,17 zł].

/decyzja - k. 63-64v plik I akt ZUS/

Decyzją ostateczną z dnia 24 maja 2017 r. ZUS II Oddział w Ł. przyznał Z. O. (1) prawo do emerytury od 15 lutego 2015 r., tj. od daty, od której przyznano świadczenie. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne (67.539,39 zł) oraz kapitału początkowego (610.121,19 zł) z uwzględnieniem waloryzacji składki i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (208,50 miesięcy). Emerytura wyliczona zgodnie zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej wyniosła = 3.246,31 zł brutto [(42.751,98 zł + 610.121,19 zł + + 23.983,41 zł) : 208,50 = 3.246,31 zł].

/decyzja - k. 130-131v plik I akt ZUS/

W dniu 14 czerwca 2019 r. odwołujący złożył wniosek o ponowne przeliczenie emerytury z uwzględnieniem wynagrodzeń uzyskanych w okresie zatrudnienia w na podstawie druku Rp-7 z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w okresie od 13 września 1968 r. do 31 stycznia 1976 r. na podstawie druku Rp-7.

/wniosek – k. 269-269v plik I akt ZUS/

Decyzją z dnia 1 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Z. O. (1) ponownego ustalenia kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. ponieważ przedłożone dowody nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego.

/decyzja – plik II akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 2 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił Z. O. (1) prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury.

/decyzja – k. 273 plik II akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od 13 września 1968 r. do 31 stycznia 1976 r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, ostatnio na stanowisku samodzielnego konstruktora w Zakładach (...) w Ł. (następnie (...) S.A. w Ł., obecnie (...) S.A. w Ł.). W świadectwie pracy z 31.01.1976 r. wskazano, że ostatnio otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 2.800 zł miesięcznie (kat. 9) oraz premię 10%.

/świadectwa pracy z 31.01.1976 r. i z 14.10.2003 r. – akta osobowe – koperta k. 60, świadectwo pracy z 28.12.1985 r. – k. 3 plik I akt ZUS/

Początkowo wnioskodawca był zatrudniony na podstawie angażu na 7-dniowy okres próbny a po jego upływie na czas nieograniczony na stanowisku elektryka z zaszeregowaniem do gr. VII.

/angaż, wniosek o przyjęcie do pracy, deklaracja, karta obiegowa zmian w stosunku pracy (przyjęcia) – akta osobowe – koperta k. 60/

Z dniem 21 października 1969 r. wnioskodawca został zwolniony z pracy celem odbycia zasadniczej służby wojskowej.

/karta obiegowa zwolnienia – akta osobowe – koperta k. 60, świadectwo pracy z 14.10.2003 r. – akta osobowe – koperta k. 60/

Od 22 października 1969 r. do 14 października 1971 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową.

/książeczka wojskowa – k. 4- 7 plik I akt ZUS, karta powołania do wojska – akta osobowe – koperta k. 60/

Po odbyciu służby wojskowej wnioskodawca ponownie został zatrudniony na czas nieograniczony (w ciągłości) w Zakładach (...) w Ł. od 8 listopada 1971 r. na stanowisku młodszego konstruktora z wynagrodzeniem 2.200 zł miesięcznie plus premia regulaminowa.

/angaż, deklaracja, podanie o zatrudnienie, karta obiegowa zmian w stosunku pracy (przyjęcia) – akta osobowe – koperta k. 60/

Kolejnymi angażami przyznano dokonano przeszeregowania wnioskodawcy i przyznano wynagrodzenie:

- od 1 lipca 1972 r. na stanowisku konstruktora – 2.450 zł miesięcznie, pozostałe warunki bez zmian,

- od 1 lutego 1973 r. na stanowisku konstruktora – 2.600 zł miesięcznie plus premia regulaminowa,

- od 1 października 1973 r. na stanowisku konstruktora - 2.800 zł miesięcznie plus premia regulaminowa,

- od 1 stycznia 1974 r. na stanowisku samodzielnego konstruktora – 2.800 zł miesięcznie wg kat. 9 plus premia do 10%.

/angaże, wnioski o przeszeregowanie, karta przebiegu zatrudnienia – akta osobowe – koperta k. 60/

Zgodnie z opinią ww. zakładów z 27 października 1972 r. ubezpieczony wywiązywał się ze swoich obowiązków bardzo dobrze.

/opinia - akta osobowe – koperta k. 60/

Z legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy wynika, że ubezpieczony w 1975 r. uzyskał w ww. Zakładach wynagrodzenie 38.708 zł, zaś przeciętne miesięczne wynagrodzenie w tym roku wynosiło 3225 złotych..

/legitymacja ubezpieczeniowa – k. 8 – 12 plik I akt ZUS oraz k. 21/

Za okres zatrudnienia wnioskodawcy od 13 września 1968 r. do 31 stycznia 1976 r. w Zakładach (...) w Ł. (obecnie (...) S.A. w Ł.) wydano wnioskodawcy zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (na druku Rp-7). Zarobki w nim wskazane za wyjątkiem 1975 r. (1971 r. - 4.400 zł, 1972 r. – 27.900 zł, 1973 r. – 31.650 zł, 1974 r. – 33.600 zł, 1975 r. – 33.600 zł, 1976 r. – 2.800 zł) zostały uwzględnione przez organ rentowy przy obliczaniu wysokości należnej ubezpieczonemu emerytury. Za 1975 r. ZUS przyjął wynagrodzenie wskazane w legitymacji ubezpieczeniowej (38.708 zł). Za pozostały okres zatrudnienia w tym przedsiębiorstwie (...) przyjął wynagrodzenia minimalne, w tym za miesiąc styczeń 1976 roku.

/druk Rp – 7 – k. 270-271 plik I akt ZUS oraz k. 19-20v, legitymacja ubezpieczeniowa – k. 8 – 12 plik I akt ZUS oraz k. 21/

Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w (...) w latach 1968-1976 różniły się między sobą. Na wynagrodzenie za pracę składało się m.in. zasadnicze wynagrodzenie i premia regulaminowa.

/zeznania świadka T. T. 00:04:49 - płyta CD k. 137, zeznania świadka B. M. 00:15:48 - płyta CD k. 137, zeznania wnioskodawcy 00:23:37 - płyta CD k. 137/

Z. O. (1) w okresie od 15 listopada 1972 r. do 15 lutego 1973 r. był także zatrudniony w Instytucie (...) w K. (obecnie Sieć Badawcza Ł. – Instytut (...) w K.) na podstawie umowy o pracę na czas określony, w 1/2 wymiaru czasu pracy, na stanowisku technika konstruktora.

/świadectwo pracy – k. 49-49v/

Za okres zatrudnienia wnioskodawcy od 15 listopada 1972 r. do 15 lutego 1973 r. w Instytucie (...) w K. wydano wnioskodawcy zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (na druku Rp-7). Z zaświadczenia wynika, że wnioskodawca uzyskał wynagrodzenie w 1972 r. w wysokości 1.917 zł i w 1973 r. – 2.624 zł.

/druk Rp-7 – k. 50-51v/

Ubezpieczony w okresie od 5 lutego 1976 r. do 30 kwietnia 1979 r. był zatrudniony w pełnym wymiaru czasu pracy, ostatnio na stanowisku montera elektronika w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. (następnie ZRMPMs (...) Z-4 w Ł., później Przedsiębiorstwo (...) w Ł.). W świadectwie pracy wskazano, że ostatnio otrzymywał wynagrodzenie wg grupy IX/E, tj. ze stawką godzinową 19 zł oraz premię uznaniową do 30%.

/świadectwo pracy – k. 13-13v plik I akt ZUS oraz k. 47-47v, zaświadczenie – k. 40 plik I akt ZUS/

Początkowo wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na 2-tygodniowy okres próbny, na stanowisku montera – elektronika w Biurze Koordynacji Importu Części Zamiennych z zaszeregowaniem do kat. IX tj. ze stawką godzinową 17 zł plus premia do 40% ustalana w oparciu o układ zbiorowy pracy. Po upływie okresu próbnego ubezpieczony był zatrudniony na czas nieokreślony na tych samych warunkach pracy i płacy.

/umowy o pracę – k. 44-46, wniosek o przyjęcie do pracy – k. 43/

Brak dokumentacji płacowej za 1976 r.

Na karcie wynagrodzenia za 1977 r. i za 1979 r. wskazano, że wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie wg grupy IX ze stawką godzinową 17 zł a od 1 lutego 1977 r. 19 zł plus nagroda 30%.

/karty wynagrodzeń – k. 41 -42 plik I akt ZUS/

Za okres zatrudnienia wnioskodawcy od 5 lutego 1976 r. do 30 kwietnia 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. zachowały się karty wynagrodzeń z lat 1977-1979. Zarobki w nich wskazane (1977 r. – 62.104 zł, 1978 r. – 73.106 zł, 1979 r. – 28.211 zł) zostały uwzględnione przez organ rentowy przy obliczaniu wysokości należnej ubezpieczonemu emerytury. Za styczeń 1976 r. ZUS przyjął wynagrodzenia minimalne, bowiem brak jest danych w dokumentacji osobowo - płacowej.

/karty wynagrodzeń – k. 41-42 plik I akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy w postaci zachowanej dokumentacji osobowej wnioskodawcy, dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, a także częściowo na podstawie zeznań skarżącego i zeznań świadków T. T. i B. M..

Sąd nie uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego sprawy, zeznań skarżącego oraz zgłoszonych świadków: T. T. i B. M. w zakresie w jakim mówili o wysokości poszczególnych składników wynagrodzeń. Podkreślić należy, że z uwagi na upływ czasu świadkowie nie są w stanie pamiętać dokładnych składników oraz wysokości wynagrodzeń swoich, a tym bardziej wynagrodzenia Z. O.. Twierdzenia wnioskodawcy oraz zeznania świadków, odnośnie wysokości premii otrzymywanej w okresie zatrudnienia w Zakładach (...) w Ł. od 13 września 1968 r. do 31 stycznia 1976 r. są niespójne. Świadek T. T. zatrudniony na analogicznym stanowisku zeznał bowiem początkowo, iż otrzymywał premię w wysokości 15%, następnie stwierdził, że premia wynosiła 10%, a później 15%. Świadek ten jedynie przypuszczał, że wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie w proporcjonalnej do jego zarobków wysokości, by za chwilę stwierdzić, że wnioskodawca miał wynagrodzenie większe od niego, ale nie był tego pewien co do premii wnioskodawcy, nie był w stanie określić jej procentowej wysokości. Co istotne, świadek ten miał innego niż wnioskodawca kierownika. Natomiast świadek B. M. zatrudniony również na analogicznym stanowisku zeznał, iż otrzymywał premię w wysokości 15%, nie pamiętał przy tym wysokości swoich ówczesnych zarobków. Co istotne z wnioskodawcą pracował w krótkim okresie od maja 1973 r. do października 1974 r. Z kolei wnioskodawca zeznał, że otrzymywał premię co miesiąc w wysokości 10% oraz premię co kwartał w wysokości 15% co dawało jego zdaniem statystycznie premię w wysokości 15% miesięcznie. Stwierdził także, że z uwagi na upływ czasu świadkowie nie pamiętają wszystkiego i z tego względu świadek T. T. wspomniał o premii w wysokości 10% zamiast 15%. Dodatkowo zeznania te są gołosłowne, bowiem nie znajdują potwierdzenia w załączonych dokumentach. Z zachowanego świadectwa pracy z 31.01.1976 r. wynika bowiem jedynie, że wnioskodawca otrzymywał ostatnio premię 10%. Natomiast z zachowanych angaży w większości wynika jedynie, iż wnioskodawcy przyznano premię po ponownym przyjęciu wnioskodawcy po odbyciu służby wojskowej od 8 listopada 1971 r. (wnioskodawcy przyznano premię regulaminową, bez wskazania jej wysokości), w angażu z 1 stycznia 1974 r. wnioskodawcy przyznano premię do 10%. Zresztą co istotne za ww. okres sporny wnioskodawcy uwzględniono wysokość wynagrodzeń na podstawie druku Rp-7 (lata 1971-1974, 1976) i legitymacji ubezpieczeniowej (1975 r.) zaś w angażu do momentu zwolnienia wnioskodawcy do odbycia służby wojskowej brak jakiejkolwiek wzmianki o premii. Zatem brak było podstaw, aby jedynie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy przyjąć, że premia we wskazanej przez niego wysokości 15% została faktycznie wypłacona.

Odnośnie żądania wnioskodawcy uwzględnienia wynagrodzenia za styczeń 1976 r. w zakładach (...) wskazanego wg niego w legitymacji ubezpieczeniowej w wysokości 3.225 złotych wskazać trzeba, że obok tej kwoty w legitymacji widnieje jedynie data wpisu, tj. 31.01.1976 r., nie ma natomiast oznaczenia, że kwota ta odpowiada wynagrodzeniu za styczeń 1976 r. W sposób wyraźny co do wysokości i czasokresu w legitymacji ubezpieczeniowej (38.708 zł) wskazano jedynie kwotę otrzymaną przez wnioskodawcę w 1975 r. co zostało przez ZUS uwzględnione. Zauważyć przy tym należy, że kwota 3.225 zł odpowiada ilorazowi ww. kwoty 38.708 zł przez 12 miesięcy, zatem dotyczy ona 1975 r. Nie jest więc możliwe uwzględnienie tej kwoty jako wynagrodzenia za styczeń 1976 r., zwłaszcza, że kwota wynagrodzenia za ten miesiąc w innej wysokości wynika z druku Rp-7, uwzględnionego przez organ rentowy.

Wreszcie co do roszczenia wnioskodawcy dotyczącego uwzględnienia premii regulaminowej, którą otrzymywał w okresie od 5 lutego 1976 r. do 30 kwietnia 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. w wysokości 40%, wskazać należy, że i w tym zakresie zeznania wnioskodawcy są niespójne i nie mogły stanowić podstawy do ustalenia konkretnej wysokości otrzymywanej przez niego premii. Wskazać należy, że z zachowanego świadectwa pracy wynika, że wnioskodawca otrzymywał premię uznaniową do 30%, w umowach o pracę - premię do 40% ustalaną w oparciu o układ zbiorowy pracy, na karcie wynagrodzenia za 1977 r. - nagrodę 30%. Zresztą, co istotne za ww. okres sporny wnioskodawcy uwzględniono wysokość wynagrodzeń na podstawie kart wynagrodzeń z lat 1977-1979, brak było dokumentacji płacowej za 1976 r. Zatem brak było podstaw, aby jedynie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy przyjąć, że premia we wskazanej przez niego wysokości 40% została faktycznie wypłacona.

Sąd pominął wniosek dowodowy strony skarżącej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 kpc jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz brak danych źródłowych o faktycznej wysokości premii i tak nie pozwoliłby na wydanie opinii.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 1270, ze zm.) prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Stosownie natomiast do art. 25 analizowanej ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Na mocy art. 26 ust 1 analizowanej ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. Ponadto stosownie do ust. 2 i 3 w/w przepisu wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach, a średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Z kolei ust. 4 i ust. 5 tego samego przepisu stanowi, iż Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2. Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przepis ust. 2 art. 174 stanowi, że przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, to jest w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 r..

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r.

W myśl art. 15 ust. 1 analizowanej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne
i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i 5 w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego r. z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty,

oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

W związku z treścią zacytowanych przepisów można stwierdzić, iż kwota kapitału początkowego zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 rokiem, podstawy wymiaru oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku ubezpieczonego, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.

Przytoczone zasady postępowania – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia
7 maja 2003 r. sygn. III UZP 2/03 (OSNP 2003/14/338) - tak przy ustalaniu prawa do świadczenia, jak i jego przeliczaniu, pozwalają na ogólną uwagę, iż zamiarem ustawodawcy było umożliwienie ubezpieczonym dokonanie wyboru, w ramach prawa, najkorzystniejszego z ich punktu widzenia okresu, z którego podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, będzie stanowić podstawę wymiaru świadczenia.

Zgodnie z § 21 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 237 poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana tu regulacja, wyrażona także w poprzednio obowiązującym Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10 poz. 49 ze zm.) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak, aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak m. in. SN w wyr. z 25.07.1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324 a także SA w Warszawie wyrok z dnia 4.03.1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7 SA w Rzeszowie z dnia 27.06.1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy SA w Białymstoku III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Należy podkreślić, iż Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawia,
że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe.

Dlatego, w niniejszej sprawie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dokumentacji związanej ze spornymi okresami pracy wnioskodawcy, zeznań wnioskodawcy i świadków T. T. i B. M. zatrudnionych wraz z wnioskodawcą w Zakładach (...) w Ł. na przestrzeni okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 13 września 1968 r. do 31 stycznia 1976 r., co pozwoliło przeanalizować zasadność jego żądania.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca, po sprecyzowaniu swojego odwołania ostatecznie zażądał uwzględnienia do wynagrodzenia ze spornych okresów zatrudnienia w:

- Zakładach (...) w Ł. od 13 września 1968 r. do 31 stycznia 1976 r. wynagrodzenia za styczeń 1976 r. na podstawie wpisu do legitymacji ubezpieczeniowej oraz w całym tym okresie stałego składnika wynagrodzenia, tj. premii regulaminowej w wysokości 15%,

- (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 5 lutego 1976 r. do 30 kwietnia 1979 r. liczonego wg stawki godzinowej oraz stałego składników wynagrodzenia, tj. premii regulaminowej w wysokości 40%,

- w Instytucie (...) w K. od 15 listopada 1972 r. do 15 lutego 1973 na podstawie druku Rp-7.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na ustalenie wysokości zarobków uzyskiwanych przez wnioskodawcę w spornym okresie zatrudnienia,
w określony przez niego sposób, co do premii regulaminowych. Skarżący w toku postępowania nie udowodnił w sposób pewny i konkretny faktycznych wysokości premii, jakie uzyskiwał w trakcie zatrudnienia w Zakładach (...) oraz w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł., poza okresami, które ZUS uwzględnił na podstawie wiarygodnych dokumentów płacowych (druk Rp-7 co do lat 1971-1974 i 1976, legitymacja ubezpieczeniowa co do 1975 r., karty wynagrodzeń co do lat 1977-1979).

Poczynione ustalenia nie pozwalają również w ocenie Sądu na ustalenie wysokości wynagrodzenia za styczeń 1976 r. w Zakładach (...) wskazanego wg niego w legitymacji ubezpieczeniowej w wysokości 3.225 złotych. Z oglądu legitymacji ubezpieczeniowej wynika bowiem, że obok tej kwoty widnieje jedynie data wpisu, tj. 31.01.1976 r., brak jest oznaczenia jakoby kwota ta miała dotyczyć wynagrodzenia za styczeń 1976 r., z analizy natomiast wynika, że kwota ta dotyczy r. 1975. Przypomnieć należy, że kwota za styczeń 1976 r. została przez organ rentowy uwzględniona na podstawie druku Rp-7.

Nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione.

Reasumując stwierdzić należy, że brak jest podstaw do innego sposobu obliczenia wysokości emerytury Z. O. (1), biorąc pod uwagę ww. nieudokumentowane składniki wynagrodzenia wnioskodawcy. Natomiast z hipotecznych wyliczeń organu rentowego, z uwzględnieniem ww. kwot wynagrodzeń wynikających z zachowanej dokumentacji osobowej wnioskodawcy wynika, że nadal najkorzystniejszy jest dotychczasowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 114,16% wyliczony z kolejnych 10 lat kalendarzowych 1984-1993, ustalony decyzją o ponownym ustaleniu kapitału początkowego z dnia 17 kwietnia 2015 r. warunkujący wysokość emerytury ustalonej decyzją z dnia 24 maja 2017 r.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak sentencji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawcy z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia apelacji

K.W.