Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1177/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 marca 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. stwierdził, że A. N. nie podlega od dnia 2 października 2019 roku ubezpieczeniom społecznym: obowiązkowym emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu chorobowemu z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Zdaniem organu rentowego ustalone okoliczności, wyjaśnienia złożone przez wnioskodawczynię oraz zgromadzone w postępowaniu wyjaśniającym dokumenty w szczególności dokumenty świadczące o ponoszeniu kosztów i braku przychodów oraz okoliczność nieskorzystania z możliwości opłacenia niższych składek obliczonych od podstawy uzależnionej od przychodu przemawiają za uznaniem, że ubezpieczona faktycznie nie rozpoczęła wykonywania działalności.

/decyzja k. 74v-78 akt ZUS/

Wnioskodawczyni A. N. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w dniu 27 kwietnia 2020 roku złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę oraz o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Podniosła, że w spornym okresie faktycznie prowadziła działalność gospodarczą.

/odwołanie k. 3-5v/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 maja 2020 roku wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy podtrzymał dotychczasową argumentację wskazaną w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 53-54v/

Na rozprawie poprzedzającej wydanie rozstrzygnięcia w sprawie pełnomocnicy stron podtrzymali dotychczasowe stanowiska.

/stanowiska 00:00:18, 00:40:22 - płyta CD k. 234/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. N. ukończyła studia na Akademii (...) w Ł. na Wydziale Grafiki i Malarstwa (w 2008 r.) oraz na Wydziale Rzeźby (w czerwcu 2019 r.).

/formularz rekrutacyjny k. 20-27v, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Ubezpieczona w latach 2008-2009 była zatrudniona w Wytwórni (...) jako prezenter wystaw, w 2009-2012 - w firmie (...) jako architekt wnętrz. W latach 2012- 2015 prowadziła własną działalność gospodarczą, wykonując głównie usługi z zakresu projektowania wnętrz dla klientów firmy (...), w tym w latach 2013-2015 przebywała na urlopie macierzyńskim i wychowawczym w związku z urodzeniem dziecka.

Bezpośrednio przed zarejestrowaniem działalności ubezpieczona była zarejestrowana w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, korzystała z pomocy finansowej rodziny, otrzymywała także alimenty na dziecko w kwocie 500 Euro.

/zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Po ukończeniu studiów na Wydziale Rzeźby wnioskodawczyni podjęła decyzję o zarejestrowaniu własnej działalności gospodarczej z zamiarem sprzedaży internetowej swoich dzieł oraz prowadzenia warsztatów edukacyjnych. W tym celu skorzystała z kilkumiesięcznego, wieloetapowego programu rozwoju własnej firmy dedykowanej osobom bezrobotnym w ramach projektu „POSTAW NA WŁASNY BIZNES w (...) O. Metropolitarnym”. Projekt obejmował przeprowadzenie procesu rekrutacyjnego, tj. rozmowy rekrutacyjne, stworzenie wstępnego biznesplanu, konieczność zarejestrowania działalności gospodarczej, przejście szkolenia z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, zawarcie umowy o udzielenie wsparcia finansowego, stworzenie docelowego biznesplanu.

/zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Odwołująca się ukończyła w dniach 1-9 lipca 2019 r. szkolenie i zdała egzamin z zakresu ABC działalności gospodarczej. Celem szkolenia było przygotowanie uczestników do prowadzenia działalności gospodarczej oraz wyposażenie ich w niezbędną wiedzę teoretyczną.

/zaświadczenie k. 28-28v, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni od 2 października 2019 roku rozpoczęła wykonywanie działalności gospodarczej pod nazwą (...) w Ł.. Przeważającą działalnością gospodarczą jest artystyczna i literacka działalność twórcza. Stałym miejscem wykonywania działalności gospodarczej jest Ł., ul. (...) lok. 3U.

/wpis do (...) k. 2-4 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Odwołująca się powierzyła prowadzenie księgowości i rachunkowości swojej działalności gospodarczej zewnętrznemu biuru rachunkowemu.

/faktury VAT k. 42-46 akt ZUS, potwierdzenie przelewu k. 40 akt ZUS/

Z tytułu prowadzonej działalności w dniu 2 października 2019 roku wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z podstawą wymiaru składek, która stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

/bezsporne, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

W deklaracji rozliczeniowej za: październik 2019 roku wnioskodawczyni wskazała jako podstawę wymiaru składek kwotę 2.766,77 zł, za listopad 2019 roku – 1715,40 zł, za grudzień 2019 roku – 2.859,00 zł, za styczeń 2020 roku – 2.326,86 zł, za luty 2020 roku – 1838,46 zł. Wnioskodawczyni opłaciła należne składki za wskazane miesiące.

/bezsporne/

Zgłoszenie wyższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne
było związane z faktem, że nie upłynął do chwili zarejestrowania działalności 5-letni okres wymagany do skorzystania z tzw. preferencyjnych składek na ZUS przerwy od zakończenia poprzedniej działalności gospodarczej wnioskodawczyni oraz możliwością sfinansowania w ramach ww. programu dofinasowania składek ZUS w pełnej wysokości.

W dniu 8 października 2019 r. wnioskodawczyni (jako uczestnik) zawarła z Business (...) H. P., M. P. sp.j. w W. (jako realizatorem projektu) umowę o udzielenie wsparcia na uruchomienie działalności gospodarczej w ramach regionalnego programu operacyjnego województwa (...) na lata 2014-2020 Projektu „Postaw na własny biznes w (...) O. Metropolitarnym”.

Mocą tej umowy realizator projektu zobowiązał się udzielić uczestnikowi wsparcia finansowego na uruchomienie działalności gospodarczej a uczestnik zobowiązał się prowadzić działalność gospodarczą w sposób nieprzerwalny przez okres co najmniej 12 miesięcy od jej rozpoczęcia (2 października 2019 roku) oraz wykorzystać udzielone wsparcie finansowe na warunkach wynikających z umowy (§1 ust. 1, §4 ust. 1 i 4).

Wsparcie jest udzielane w ramach projektu pod tytułem „POSTAW NA WŁASNY BIZNES w (...) O. Metropolitarnym”, dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) na lata 2014-2020 realizowanego na podstawie umowy o dofinansowanie projektu z dnia 3 grudnia 2018 zawartej pomiędzy realizatorem projektu a Wojewódzkim Urzędem Pracy w Ł. (§1 ust. 2).

Bezzwrotne wsparcie stanowi pomoc de minimis, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i (...) z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach programów operacyjnych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020 (§1 ust. 3).

Wsparcie finansowe obejmuje: a) jednorazową dotację w wysokości 25.100 zł, b) finansowe wsparcie pomostowe w całkowitej wysokości (bez podatku VAT) 25.200 zł wypłacane w 12 miesięcznych transzach wynoszących 2100 zł (§2 ust. 1).

Uczestnik uprawniony jest wykorzystać wsparcie finansowe wyłącznie w celu prowadzenia działalności gospodarczej i wyłącznie w sposób zgodny z biznesplanem (§3 ust. 1).

Wsparcie pomostowe w formie finansowej jest przyznawane na pokrycie: a) obowiązkowych składek ZUS, b) innych wydatków bieżących w kwocie netto, tj. bez podatku VAT (§3 ust. 11).

Realizator projektu uprawniony jest do kontroli wykonania umowy przez uczestnika w okresie 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej pod rygorem zwrotu tych środków odpowiednio w całości lub w części odsetkami (§6 ust. 1 i 6).

Uczestnik ma obowiązek rozliczyć otrzymane wsparcie finansowe, jednorazową dotację w terminie 4 miesięcy od dnia jej wypłaty a całość wsparcia pomostowego w terminie 1 miesiąca od dnia wypłaty ostatniej transzy (§8 ust. 1-3).

/umowa k. 60v-66 akt ZUS oraz k. 220-227, zaświadczenie z 8.10.2019 r. o pomocy de minimis k. 58-58v, formularz rekrutacyjny k. 20-27v, biznesplan k. 9-21v, zestawienie wydatków k. 7-8v, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

W biznesplanie ujęto m.in. adaptację pomieszczenia na pracownię co pierwotnie zaplanowano na wrzesień 2019 r.

/biznesplan k. 9-21v, zestawienie wydatków k. 7-8v/

W dniu 7 października 2019 roku wnioskodawczyni (jako najemca) zawarła z Miastem Ł. - Zarządem Lokali Miejskich w Ł. (jako wynajmującym) umowę najmu lokalu użytkowego z listy bezprzetargowej na czas nieoznaczony.

Zgodnie z umową lokal użytkowy o pow. 44,75 m kw., położony w Ł., przy ul. (...) powinien być wykorzystywany z przeznaczeniem na działalność – pracownia rzeźby. Przekazanie lokalu najemcy nastąpiło w dniu 7 października 2019 roku. Najemca jest zwolniony od obowiązku uiszczania czynszu najmu przez trzy kolejne miesiące, od dnia zawarcia umowy najmu. Opłaty obejmują czynsz najmu, opłaty zaliczkowe za świadczenia związane z eksploatacją lokalu i opłaty z tytułu wywozu odpadów komunalnych - łącznie miesięczne należności w okresie od 7 października 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. wynoszą 296,62 zł (najemca został zwolniony z czynszu przez trzy pierwsze miesiące) a od 8 stycznia 2020 r. – 585,91 zł (§1).

Wszelkie adaptacje, modernizacje, ulepszenia i zmiany struktury wynajętego lokalu, przeprowadzenie prac budowlanych mogą być dokonywane przez Najemcę wyłącznie jego własny koszt z wyłączeniem prawa regresu do Wynajmującego po uzyskaniu uprzedniej pisemnej zgody Wynajmującego oraz na podstawie zgód i pozwoleń wydanych przez stosowne organy, o ile wymagają tego przepisy prawa. W odniesieniu do lokali położonych w budynkach zabytkowych Najemca powinien uzyskać zgodę Miejskiego lub Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

/umowa k. 32v-36 akt ZUS, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni w dniu 7 października 2018 roku wystąpiła do wynajmującego z wnioskiem o udzielenie zgody na przeprowadzenie remontu w lokalu i sporządzenie umowy dotyczącej rozliczenia nakładów poniesionych na remont. Pismem z dnia 23 października 2019 roku poinformowano ubezpieczoną o zleceniu opracowania kosztorysów inwestorskich niezbędnych do podpisania umowy i wyrażenia zgody na wykonanie remontu. Wobec braku stosownej zgody w ustawowym terminie 1 miesiąca pismami z 3 grudnia 2019 r. ubezpieczona wnosiła o przyspieszenie sporządzenia kosztorysu inwestorskiego celem rozpoznania wniosku, złożyła także skargę na opieszałość w rozpoznaniu wniosku. Nadmieniła, że powyższa sytuacja utrudnia jej użytkowanie lokalu.

/pisma, wydruk e-maila k. 22-30 akt ZUS, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Opóźnienia związane z remontem lokalu użytkowego spowodowały zwolnienie w realizacji biznesplanu wnioskodawczyni, która wnioskowała o przedłużenie terminu do jego realizacji w ramach ww. programu dofinansowania. Adaptację pomieszczenia na pracownię (prace remontowo – adaptacyjne) zaplanowano na marzec 2020 roku.

/ zestawienie wydatków k. 124-125, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni poniosła koszty związane z najmem ww. lokalu użytkowego przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej.

/faktury VAT za okres październik 2019 r. – październik 2020 r. k. 48-54 akt ZUS oraz k. 160-161, 165, 166, 170, 176, 182, 186, 188, 192, 197, 201, 211/

Z uwagi na opóźnienie w sprawie sporządzenia kosztorysów inwestorskich (7 stycznia 2020 r. – kosztorys wymiany instalacji elektrycznej w lokalu użytkowym, 20 stycznia 2020 r. – kosztorys remontu lokalu użytkowego – łącznie ok. 18.000 zł) i wydania zgody na wykonanie remontu, prace remontowo – adaptacyjne rozpoczęto dopiero w styczniu 2020 roku.

/wydruk z e- maila k. 51, kosztorysy k. 114-123v, zestawienie wydatków k. 124-125, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni rozliczyła otrzymane w ramach ww. projektu wsparcie w tym wydatki poniesione na adaptację pomieszczenia na pracownię (remont lokalu), wyposażenie pracowni rzeźbiarskiej w tym przyrządy rzeźbiarskie, samochód, wizytówki. Rozliczyła także co miesiąc bieżące wydatki w tym składki ZUS, koszty najmu lokalu i prowadzenie obsługi księgowej.

/zestawienie wydatków k. 124-125, faktury VAT, paragony, wydruk z portalu Allegro, umowa kupna - sprzedaży za okres październik 2019 r. – październik 2020 r. k. 36v-50, k. 126-157, 172-174, 178-179, 183, 194, 198-199, 203-205, 207-208, 212, 213-219, potwierdzenia przelewu za składki ZUS k. 158, 162, 164, 169, 175, 180, 184, 191, 195, 200, 209, potwierdzenia przelewu za podatek od nieruchomości k. 168, 187, 190, 206, faktury VAT za obsługę księgową k. 42-46 akt ZUS oraz k. 159, 163, 167, 171, 177, 181, 185, 189, 193, 196, 202, 210, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Koszty remontu lokalu składającego się z czterech pomieszczeń i łazienki wyniosły ok. 20.000 zł. Poniesione koszty remontu w kwocie wynikającej z kosztorysów, ponad te pokryte z dofinansowania, ubezpieczona będzie mogła rozliczyć w wynajmującym w ramach opłat z tytułu najmu lokalu.

Realizator ww. projektu przeprowadził w dniu 17 września 2020 r. kontrolę prawidłowości wydatkowania środków finansowych uzyskanych w ramach uzyskanej przez wnioskodawczynię dotacji na rozwój przedsiębiorczości. Z protokołu kontroli wynika, że ubezpieczona faktycznie prowadzi dotowaną działalność gospodarczą, uzyskując z niej przychody i że wystąpiło czteromiesięczne opóźnienie w wyrażeniu przez wynajmującego zgody na remont ww. lokalu użytkowego. Pozytywnej weryfikacji poddano także zestawienie towarów i/lub usług, których zakup został dokonany ze środków finansowych pochodzących z otrzymanej dotacji.

/protokół z kontroli k. 95-97, zeznania świadka H. P. 00:03:10, 00:07:56, 00:18:27, 00:25:48, 00:31:50 - płyta CD k. 234, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

W ramach prowadzonej działalności wnioskodawczyni zajmowała się indywidualnym wykonywaniem i sprzedażą prac i wyrobów artystycznych (stroiki, figurki), za pośrednictwem Internetu i na rynku w K. oraz prowadzeniem zajęć edukacyjnych – z rysunku (w okresie wrzesień – październik 2020 r. w trybie online).

/faktury VAT za okres luty – marzec 2020 r. k. 35-36, ewidencja sprzedaży bezrachunkowej za okres luty – listopad 2020 r. k. 84-94, oferty sprzedażowe na portalu internetowym (...) k. 29-29v, wydruk e-maila dotyczący oferty sprzedażowej k. 50v, wydruk z portalu społecznościowego facebook k. 30-31, fotografie z opisami rzeźb k. 31v-34v, dowody wpłaty za zajęcia edukacyjne za okres wrzesień – październik 2020 r. k. 107-114, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

W ramach działalności wnioskodawczyni zatrudniła na podstawie umowy zlecenia zawartej na okres od 2 grudnia 2020 r. do 31 stycznia 2021 r. N. K., która zobowiązała się do sprzedaży internetowej prac plastycznych ze stawką godzinową w wysokości 17 zł. N. K. wystawiała prace wnioskodawczyni na portalach Allegro i (...), tj. figurki, rzeźby, obrazy, rysunki, szkice.

/umowa k. 67, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

W okresie październik – grudzień 2019 roku wnioskodawczyni z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie osiągnęła przychodu oraz poniosła koszty uzyskania przychodów (tj. wydatków pokrytych ww. wsparciem finansowym) w wysokości 337,23 zł.

/bilans firmy k. 38 akt ZUS, podsumowanie miesięczne Księgi P. i Rozchodów k. 56-56v akt ZUS/

W okresie styczeń – listopad 2020 roku ubezpieczona z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiągnęła przychód w wysokości 9.121 zł, wydatki wyniosły 9.272,55 zł.

/podatkowa księga przychodów i rozchodów k. 68-83, ewidencja sprzedaży bezrachunkowej za okres luty – listopad 2020 r. k. 84-94, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

W październiku 2020 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy przez krótki czas.

/zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Ubezpieczona, pomimo trudności związanych z obowiązującym w Polsce stanem epidemii, nadal prowadzi działalność.

/zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego za okresy od 7 do 11 października 2019 roku, od 18 do 29 listopada 2019 roku, od 24 do 31 stycznia 2020 roku oraz od 10 do 21 lutego 2020 roku w związku z koniecznością sprawowania opieki nad chorą małoletnią córką.

/bezsporne, zeznania wnioskodawczyni 00:33:45 - płyta CD k. 234, 00:33:45 – płyta CD k. 234 w zw. z 00:01:50, 00:16:16, 00:30:03, 00:30:37, 00:40:16, 00:54:14 - płyta CD k. 102/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach dokumentów oraz dowodów osobowych w postaci zeznań świadka H. P., zeznań odwołującej się na okoliczność faktycznego prowadzenia przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej oraz wykonywanych odpłatnie prac artystycznych.

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający by wyjaśnić sporną okoliczność, a mianowicie czy wnioskodawczyni A. N. od 2 października 2019 roku faktycznie prowadzi działalność gospodarczą, czy też zarejestrowała działalność w celu dokonania z tego tytułu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i uzyskania świadczeń
z ubezpieczenia w związku z kilkudniowymi okresami choroby jej małoletniego dziecka. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka i wnioskodawczyni, w których wskazali na realne wykonywanie działalności gospodarczej w spornym okresie. W ocenie Sądu zeznania świadka oraz wnioskodawczyni złożone w niniejszej sprawie są jasne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika ZUS o dopuszczenie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka N. K. na podstawie art. 235²§ 1 pkt 5 kpc jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, gdyż w/w osoba nawiązała współpracę z wnioskodawczynią dopiero po ponad roku czasu od zarejestrowania działalności gospodarczej przez odwołującą i już po wydaniu przedmiotowej decyzji. Okoliczności związane z przebiegiem ich obecnej współpracy nie mają zatem w ocenie Sądu znaczenia dla niniejszej sprawy. Zebrany w sprawie obszerny materiał dowodowy pozwolił na dostateczne wyjaśnienie wszystkich istotnych spornych okoliczności sprawy.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie A. N. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U.2020.266 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Na mocy art. 13 pkt 4 ustawy osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności,
z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Z mocy art. 11 ust. 2 ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie na swój wniosek.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1373, ze zm.). osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Stosownie do art. 18 ust. 8 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka
w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Z mocy art. 18a ust. 1 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (to jest osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych), w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Przepis ust. 1 art. 18a nie ma zastosowania do osób, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność (ust. 2 pkt 1).

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe w/w osób stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe.

Z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że płatnik składek, będący osobą fizyczną opłacającą składkę wyłącznie za siebie, przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca.

W myśl art. 47 ust. 2 i ust. 3 tej ustawy płatnik składek, który opłaca składki wyłącznie za siebie, przysyła jedynie deklarację rozliczeniową.

W rozpoznawanej sprawie spór dotyczył tego, czy ubezpieczona faktycznie wykonywała działalność gospodarczą, co skutkuje obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii wskazać w pierwszej kolejności należy na definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1292 z późn. zm.). Działalnością gospodarczą w rozumieniu tej ustawy jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. W myśl art. 4 ust. 1 przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.

W orzecznictwie przyjmuje się, że cechami działalności gospodarczej są:
1) zawodowy (a więc stały) charakter, 2) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań, 3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania i 4) uczestnictwo
w obrocie gospodarczym (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
z 6 grudnia 1991 r., sygn. III CZP 117/91, opubl. OSNCP 1992 nr 5, poz. 65). Podkreśla się także, iż dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie jest rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy, lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności
w odróżnieniu od ich przypadkowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się zatem, że działalność gospodarcza z założenia jest działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest
z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Nie uznaje się więc za działalność gospodarczą: działalności okresowej i sporadycznej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 listopada 2005 r., sygn. I UK 95/05, opubl. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 19-20, poz. 311, str. 863; postanowienie Sądu Najwyższego z 17 lipca 2003 r., sygn. II UK 111/03, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2003, Nr 17, poz. 1; wyrok NSA z dnia 19 marca 1991 r., (...) SA/Wa 898/90, (...) 1992, nr 3-4, poz. 58; wyrok NSA z dnia 17 września 1997 r., (...) SA/Wa (...), Pr. Gosp. 1998, nr 1, s. 32).

Wykonywanie (prowadzenie) działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzające do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawczych). Na przykład, prowadzenie działalności gospodarczej występuje zarówno w okresach faktycznego wykonywania usług, jak też w okresach wykonywania innych czynności związanych z działalnością - takich jak poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych. Wszystkie te czynności pozostają w ścisłym związku z działalnością usługową, bowiem zmierzają do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2003 r., III AUa 1531/03, OSA w B. 2004 nr 1, s. 51; por. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2003 r., II UK 111/03, Monitor Prawa Pracy-wkładka 2004 nr 7, poz. 16, według którego, faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej w czasie oczekiwania na kolejne zamówienie lub w czasie ich poszukiwania, nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego).

Niewątpliwie oceniając, czy były podejmowane czynności zmierzające bezpośrednio do prowadzenia działalności gospodarczej, należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar osoby prowadzącej działalność gospodarczą. W wyroku z dnia
30 kwietnia 1997 r., (...) SA 46/96 (Przegląd Orzecznictwa (...) 1998 nr 2, poz. 48), Naczelny Sąd Administracyjny trafnie wskazał, że w razie uznania za zaprzestanie działalności gospodarczej innych zdarzeń niż jej likwidacja, należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności obiektywne, ale także subiektywne, tzn. zamiar podatnika.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy wskazał, że wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą jedynie w celu możliwości zgłoszenia się z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystanie w związku z tym z świadczeń z ubezpieczenia
w związku z chorobą członka rodziny, o czym w szczególności świadczyć ma okoliczność zadeklarowania wysokiej podstawy wymiaru składek. Organ wskazał, że wnioskodawczyni z tytułu zarejestrowanej działalności gospodarczej nie osiągnęła żadnych przychodów, poniosła jedynie koszty.

W ocenie Sądu Okręgowego z poczynionych ustaleń faktycznych wynika, że ubezpieczona faktycznie prowadziła działalność gospodarczą od dnia 2 października 2019 roku.

A. N. w ramach działalności gospodarczej prowadzonej pod nazwą (...) w Ł. wykonywała usługi polegające na sprzedaży internetowej swoich dzieł artystycznych oraz prowadzeniu warsztatów edukacyjnych. W okresie poprzedzającym zarejestrowanie działalności, tj. w latach 2012- 2015 prowadziła własną działalność gospodarczą, wykonując głównie usługi z zakresu projektowania wnętrz dla klientów firmy (...). Następnie po urodzeniu dziecka i wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego oraz wychowawczego podjęła i ukończyła w czerwcu 2019 r. studia w Akademii (...) na Wydziale Rzeźby, by docelowo założyć w tym zakresie działalność gospodarczą. Okresowo wnioskodawczyni była zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, samotnie wychowywała dziecko, korzystała z pomocy finansowej rodziny. Jako osoba bezrobotna została skierowana do kilkumiesięcznego, wieloetapowego programu rozwoju własnej firmy w ramach programu operacyjnego finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Warunkiem otrzymania wsparcia finansowego na założenie własnej działalności było m.in. stworzenie biznesplanu, konieczność zarejestrowania działalności gospodarczej, przejście szkolenia z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej i zawarcie umowy o udzielenie wsparcia finansowego. Wnioskodawczyni finalnie zawarła w dniu 8 października 2019 r. z Business (...) H. P., M. P. sp.j. w W. umowę o udzielenie wsparcia na uruchomienie działalności gospodarczej w ramach regionalnego programu operacyjnego województwa (...) na lata 2014-2020 Projektu „Postaw na własny biznes w (...) O. Metropolitarnym”. W zamian za udzielone wsparcie finansowe w łącznej kwocie ok. 50.000 zł (w tym jednorazową dotację oraz wsparcie pomostowe wypłacane w 12 miesięcznych transzach) zobowiązana była do nieprzerwanego prowadzenia działalności gospodarczej przez okres 12 miesięcy oraz wykorzystania udzielonego wsparcia w sposób zgodny z biznesplanem (m.in. konieczność adaptacji pomieszczenia na pracownię) oraz umową (wsparcie pomostowe na pokrycie obowiązkowych składek ZUS i innych wydatków bieżących w kwocie netto), pod rygorem zwrotu środków. Ubezpieczona winna była rozliczyć dotację w terminie 4 miesięcy od dnia jej wypłaty a całość wsparcia pomostowego w terminie 1 miesiąca od dnia wypłaty ostatniej transzy. W ocenie Sądu powyższe świadczy o tym, iż wnioskodawczyni zdecydowanie poszukiwała możliwości zatrudnienia, skoro będąc zarejestrowaną jako osoba bezrobotna skorzystała z ww. programu wiążąc się ww. umową pod rygorem zwrotu udzielonego wsparcia w przypadku niedopełnienia warunków umowy. W uznaniu Sądu naturalnym i uzasadnionym okolicznościami, w jakich się znajdowała, było podjecie przez wnioskodawczynię prowadzenia działalności gospodarczej w branży, w której posiadała wymaganą wiedzę specjalistyczną i stosowne wykształcenie, oraz skorzystanie z możliwości unijnego dotowania tej działalności.

Z ustaleń wynika, że wnioskodawczyni stosownie do postanowień umowy o udzielenie wsparcia po zarejestrowaniu działalności gospodarczej zawarła w dniu
7 października 2019 roku z Miastem Ł. umowę najmu lokalu na czas nieoznaczony, z przeznaczeniem na działalność – pracownia rzeźby. Możliwość adaptacji lokalu na pracownię uzależniono od zgody wynajmującego. Na wyrażenie zgody wnioskodawczyni pomimo ponagleń z jej strony czekała około 3 miesięcy co skutkowało opóźnieniem w realizacji biznesplanu wnioskodawczyni i przesunięciem rozliczeń poniesionych wydatków w ramach unijnego programu dofinansowania. Z uwagi na niezależne od wnioskodawczyni okoliczności leżące po stronie wynajmującego, wnioskodawczyni nie mogła w pierwszych miesiącach prowadzenia działalności korzystać z niewyremontowanego lokalu, ponosząc koszty jego utrzymania (czynszu itd.), przeprowadzenie remontu lokalu rozpoczęto po uzyskaniu zgody w styczniu 2020 r.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że w toku prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawczyni rozliczyła otrzymane w ramach ww. projektu wsparcie w tym wydatki poniesione na adaptację pomieszczenia na pracownię (remont lokalu), wyposażenie pracowni rzeźbiarskiej w tym przyrządy rzeźbiarskie, samochód, wizytówki. Rozliczyła także co miesiąc bieżące wydatki w tym składki ZUS, koszty najmu lokalu i prowadzenie obsługi księgowej. Z przeprowadzonej w dniu 17 września 2020 r. kontroli prawidłowości wydatkowania środków finansowych uzyskanych w ramach ww. programu wynika, że ubezpieczona faktycznie prowadzi dotowaną działalność gospodarczą, uzyskując z niej przychody i że wystąpiło czteromiesięczne opóźnienie w wyrażeniu przez wynajmującego zgody na remont ww. lokalu użytkowego, nadto że uzyskane środki finansowe zostały wydatkowe w sposób zgodny z umową o udzielenie wsparcia i biznesplanem.

Co istotne pomimo początkowych przeszkód związanych z adaptacją wynajmowanego lokalu użytkowego na pracownię co przełożyło się na początkowy brak przychodów, wnioskodawczyni faktycznie działalność tę w spornym okresie prowadziła. Wykazała, że zajmowała się indywidualnym wykonywaniem i sprzedażą prac i wyrobów artystycznych (stroiki, figurki), za pośrednictwem Internetu i na rynku w K. oraz prowadzeniem zajęć edukacyjnych – z rysunku (w okresie wrzesień – październik 2020 r. w trybie online). W okresie grudzień 2020 roku – styczeń 2021 roku ubezpieczona zatrudniała w ramach umowy zlecenia N. K., do której należała sprzedaż internetowa prac artystycznych wnioskodawczyni. Dokumentacja finansowa potwierdza osiąganie przez wnioskodawczynię przychodów od stycznia 2020 roku. Przez cały okres prowadzenia działalności ponosiła także stosowne opłaty, w znacznej mierze pokrywane z dofinansowania. Ponadto wskazać dodatkowo należy, że ubezpieczona w toku prowadzenia działalności, w spornym okresie, przebywała na zasiłku opiekuńczym obejmującym kilka kilkudniowych okresów, jednokrotnie także sama była przez krótki okres niezdolna do pracy. Tym samym jej stan zdrowia zdecydowanie pozwalał na wykonywanie usług. Wreszcie pomimo utrudnień związanych z obowiązującym w Polsce stanem epidemii, ubezpieczona nadal prowadzi działalność.

Świadek powołany przez wnioskodawczynię – właściciel firmy zajmującej się realizacją projektu unijnego, w którym udział brała wnioskodawczyni, potwierdził w zeznaniach, że wnioskodawczyni wykonywała wskazane wyżej usługi, napotkała przeszkody związane z opóźnieniem w adaptacji lokalu użytkowego na pracownię, po uzyskaniu stosownej zgody wynajmującego wykonała remont lokalu, zaczęła uzyskiwać przychody od lutego 2020 roku, w całym spornym okresie ponosiła stosowne opłaty i wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i realizacją umowy o udzielenie wsparcia finansowego na rozwój własnej firmy, w pełni wywiązała się z postanowień umowy o udzielenie wsparcia finansowego pomimo napotkanych przeszkód w tym związanych także ze stanem epidemii w Polsce. Nadto fakt wykonywania w spornym okresie wyrobów, a także poszukiwania nowych klientów potwierdzają złożone w toku procesu dowody wpłaty, ewidencja sprzedaży bezrachunkowej, oferty sprzedażowe na portalach społecznościowych itd.

W ocenie Sądu wykonywana przez wnioskodawczynię działalność gospodarcza wykazuje cechy zorganizowania i ciągłości, zatem może być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.
W zachowaniu wnioskodawczyni przede wszystkim uwidacznia się zamiar dążenia (woli) do uczynienia z działalności gospodarczej stałego (ciągłego) źródła dochodu. Do takiego wniosku prowadzą ustalone okoliczności.

W uznaniu Sądu podjęte przez wnioskodawczynię czynności legalizujące działalność gospodarczą - wpis do ewidencji i zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych – stanowią formalne potwierdzenie faktu prowadzenia działalności gospodarczej, czego konsekwencją prawną jest podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu.

Organ rentowy zakwestionował wysokość deklarowanej przez wnioskodawczynię podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w spornym okresie
w tym znaczeniu, że ocenił je jako powód, dla którego wnioskodawczyni zarejestrowała działalność gospodarczą, aby móc skorzystać z tego tytułu ze świadczeń ubezpieczeniowych przysługujących w związku z chorobą dziecka wypłacanych od wysokiej podstawy.

Wysokość zadeklarowanej podstawy wymiaru nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy. Brak jest bowiem podstaw prawnych, które wykluczałyby możliwość podjęcia działalności gospodarczej, chociażby jedynym powodem do jej podjęcia była możliwość uzyskania ochrony ubezpieczeniowej. Na marginesie jednak należy wskazać, iż zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 21 kwietnia 2010 r. II UZP 1/10, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Sąd Najwyższy wskazał, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu (art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej), a ubezpieczeniu chorobowemu na zasadzie dobrowolności (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej). Objęcie ochroną ubezpieczeniową wiąże się z powstaniem obowiązku opłacania składek. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w myśl art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, określa zawsze podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, jedynie z ograniczeniem wynikającym z art. 20 ust. 3 ustawy systemowej, zgodnie z którym podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10. W rezultacie zakwestionowanie zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe powoduje także zakwestionowanie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Analiza art. 18 ustawy systemowej prowadzi do wniosku, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność została określona inaczej niż w przypadku ubezpieczonych, co do których podstawę tę odniesiono do przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 i 10) lub kwoty uposażenia, wynagrodzenia bądź innego rodzaju świadczenia. Łączy się to ze specyfiką działalności prowadzonej na własny rachunek i trudnościami przy określaniu przychodu z tej działalności. Z tych względów określenie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca pozostawił osobom prowadzącym pozarolniczą działalność, stanowiąc w art. 18 ust. 8 ustawy, że podstawę tę stanowi zadeklarowana kwota, z zastrzeżeniem jej dolnej granicy w wysokości 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (w brzmieniu obowiązującym przed 27 grudnia 2008 r.). W konsekwencji w przypadku tych ubezpieczonych obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich wysokość nie są powiązane z osiągniętym faktycznie przychodem, lecz wyłącznie z istnieniem tytułu ubezpieczenia i zadeklarowaną przez ubezpieczonego kwotą, niezależnie od tego, czy ubezpieczony osiąga przychody i w jakiej wysokości. W odniesieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego tych osób ustawodawca zastrzegł, jak wskazano wyżej, górną kwotę graniczną podstawy wymiaru składek w wysokości 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Inaczej rzecz ujmując, wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących działalność pozarolniczą w przedziale od 60% do 250% przeciętnego wynagrodzenia zależy wyłącznie od deklaracji ubezpieczonego, nie mając żadnego odniesienia do osiąganego przez te osoby przychodu. Po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność istnieje zatem uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wobec czego sposób w jaki realizuje to uprawnienie zależy wyłącznie od jej decyzji. Ingerencja w tę sferę jakiegokolwiek innego podmiotu jest więc niedopuszczalna, chyba że ma wyraźne umocowanie w przepisach.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, że ubezpieczona zadeklarowała podstawę wymiaru składek mając na uwadze prognozowane przychody, ujęte chociażby w biznesplanie załączonym do umowy o udzielenie wsparcia finansowego. Nie planowała napotkanych po drodze ww. przeszkód – związanych z opóźnieniem w remoncie lokalu i stanem epidemii. Nadto udzielone wnioskodawczyni wsparcie finansowe (pomostowe) mocą tej umowy obejmowało także finansowanie składek na ZUS liczonych od zadeklarowanej przez nią podstawy wymiaru. Jednocześnie nie upłynął do chwili zarejestrowania działalności 5-letni okres przerwy od zakończenia poprzedniej działalności - wymagany do skorzystania z tzw. preferencyjnych składek na ZUS.

Wskazać należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd,
że istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą
o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Do sfery ustaleń faktycznych należy, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, czy też zaprzestano jej prowadzenia lub w ogóle nie podjęto, co powoduje wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność -
w tym działalność gospodarczą - wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2007 r. sygn. III UK 133/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2008, Nr 7-8, poz. 114, str. 332; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. I UK 240/09, LEX nr 585723; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2010 r. sygn. II UK 186/09, sygn. LEX nr 590235; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. I UK 221/09, LEX nr 585715).

W niniejszej sprawie brak jest zatem podstaw do uznania, iż w spornym okresie wnioskodawczyni działalności gospodarczej nie prowadziła, a co za tym idzie nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 2 października 2019 roku. Ubezpieczona pomimo napotkanych przeszkód związanych z przedłużającą się procedurą dotyczącą wyrażenia zgody na adaptację lokalu użytkowego a także stanem epidemii w Polsce nieprzerwanie prowadziła tę działalność. Wnioskodawczyni korzystała przy tym jedynie z kilku kilkudniowych zwolnień lekarskich w związku z koniecznością opieki nad chorym dzieckiem. Organ rentowy nie wykazał przy tym, że wnioskodawczyni takiej działalności nie prowadziła i nie prowadzi.

Jeszcze raz należy podkreślić, iż cechą prowadzenia działalności gospodarczej jest prowadzenie jej w sposób zorganizowany i ciągły. Jednocześnie osoba, która podjęła pozarolniczą działalność gospodarczą, podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo, jeżeli nie ma innego tytułu do ubezpieczeń, od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności do dnia jej zaprzestania, bez względu na to czy w ramach danej działalności osiąga przychody czy też ich nie osiąga, jeżeli pozostaje w gotowości do prowadzenia tej działalności.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje

ustalił, że ubezpieczona podlega od dnia 2 października 2019 roku obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz A. N. kwotę 180,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego – stosownie do treści § 9 ust. 2 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800).

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS wypożyczając akta ZUS

VIII U 1177/20

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE