Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

XI Ka 177/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Lublin - Wschód w Lublinie z dn. 6.12.2019 r. sygn. II K 475/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrazy art. 25 § 1 K.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, iż:

1) uderzenie M. Z. przez oskarżonego było reakcją na cios zadany mu przez pijanego M. Z. bez żadnego racjonalnego powodu (sekcja 1.1.1.2 na k. 274);

2) oskarżony uderzył M. Z. „w odwecie za to, że sam uprzednio został przez niego uderzony” (sekcja 6. na k. 277 – skoro Sąd Rejonowy poświęcił sekcję „Inne zagadnienia” kwestii obrony koniecznej, powinna ona zawierać jedynie ocenę prawną ustalonych okoliczności na gruncie art. 9 § 1 i art. 25 § 1 K.k., te zaś – niezależnie od zawartości sekcji 6. – winny zostać w całości zaprezentowane w sekcji 1.).

Jednak każde działanie obronne z istoty swej, o ile nie jest zupełnie bierne (np. tzw. parowanie ciosów), niezależnie od intencji broniącego się, odwzajemniając w pewien sposób zachowanie napastnika, zawiera element retorsji, więc obiektywnie jest swego rodzaju – jak ujął to Sąd Rejonowy – odwetem.

Natomiast ustalenie co do działania w odwecie, jak wprost wynika ze sformułowania „jak zeznał świadek, oskarżony uderzył go /…/ sam /…/ został przez niego uderzony” (podkreślenia sądu odwoławczego), oparte zostało na twierdzeniach M. Z. (można wątpić czy wymowa tego zapisu jest zgodna z rzeczywistą intencją Sądu Rejonowego, skoro M. Z. deklarował, że nie pamięta zajścia - k. 16v, czemu Sąd Rejonowy dał wiarę - "zapamiętał przebieg wydarzeń jedynie do czasu, kiedy znalazł się na placu zabaw" –sekcja 2.2.1.7. na k. 275v, zaś o odwecie wspominał P. B. - k. 61v, 105v). Jednak ten, czy inny świadek może być źródłem wiedzy jedynie o faktach. Zatem jego odczucia, czy przypuszczenia, co do (niewyrażonych przecież w żaden uchwytny sposób) intencji oskarżonego, tj. jakoby K. A. "uderzył go w odwecie", w żadnym razie nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych.

Ubocznie jedynie wspomnieć wypada, iż okoliczności mogące pośrednio świadczyć o intencji oskarżonego wykraczającej poza samo odparcie ataku, można by wyprowadzić z zeznań A. K. na k. 65, jednak Sąd Rejonowy tego nie uczynił, zaś art. 434 § 1 K.p.k. wyklucza w postępowaniu odwoławczym ustalenia na jego niekorzyść.

Z ustaleń Sądu Rejonowego nie wynika natomiast, by zamiarem M. Z. było wyłącznie zadanie oskarżonemu pojedynczego ciosu (kontekst sytuacyjny zdaje się wskazywać na coś wręcz przeciwnego – M. Z. i jego nietrzeźwi znajomi najwyraźniej szukali okazji do bójki, jeśli nie pobicia kogokolwiek). Jego awanturnicze zachowanie stwarzało potencjalne, acz realne zagrożenie. Nagłe uderzenie K. A. w twarz z pewnością zagrożenia tego nie uchylało, lecz potęgowało. Jeśli przedstawione Sądowi Rejonowemu, a uznane za wiarygodne, dowody nie dostarczały wiedzy o okolicznościach choćby pośrednio wskazujących na stan umysłu napastnika – treść jego zamiaru, zwłaszcza co do planowanej intensywności i czasu trwania ataku na oskarżonego, to ostatecznie zastosowanie znajduje dyspozycja art. 5 § 2 K.p.k., która przyjąć nakazuje, iż napastnik nie zamierzał poprzestać na owym pierwszym ciosie. Skoro zaś Sąd wprost nie ustalił, że przed zadaniem przez K. A. ciosu M. Z. zamach ze strony tego drugiego ustał, to trwał on, nie tracąc cech bezpośredniości i bezprawności. Zachowanie polegające na przeciwstawieniu się mu było więc działaniem w warunkach obrony koniecznej (gdyby nawet zamach ów obiektywnie ustał, lecz nie dostrzegł tego, czy nie uświadomił sobie napadnięty, działałby on w błędzie, o którym mowa w art. 29 K.k., gdyby zaś dostrzegł – w grę wchodziłby z jego strony eksces ekstensywny).

Zarzut obrazy art. 25 § 1 K.k. był więc trafny na tle ustaleń Sądu Rejonowego wskazanych wyżej w pkt. 1), ale okazał się nieskuteczny w świetle tych przytoczonych w pkt. 2). Skoro bowiem Sąd I instancji ustalił, że K. A. nie bronił się, lecz działał w odwecie, to nie mógł przecież ocenić takiego zachowania jako działania w warunkach kontratypu.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wadliwie postawiony zarzut, który nie uwzględnia błędnego ustalenia Sądu Rejonowego co do rzekomego działania K. A. w odwecie, nie mógł być podstawą wnioskowanej zmiany.

Natomiast postulat uniewinnienia był co do zasady słuszny.

3.2.

Obrazy niewskazanych przepisów postępowania przez nieumorzenie postępowania mimo braku prywatnego aktu oskarżenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przedmiotem postępowania jest czyn, a nie kwalifikacja prawna, i to czyn może zostać wyrokiem przypisany, bądź od jego popełnienia oskarżony może być uniewinniony. To, że na etapie postępowania przygotowawczego obraz czynu był nieco inny, a co za tym idzie jego ocena prawna - odmienna, czy też od początku była ona wadliwa albo też doszło do kontrawencjonalizacji, jeśli oskarżyciel publiczny nie cofnął aktu oskarżenia, nie zmienia faktu, iż obiektywnie postępowanie wszczęte zostało, a zarzut był popierany w odniesieniu do wykroczenia (art. 60 § 1 K.p.k.).

Wniosek

O zmianę wyroku przez umorzenie postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutu.

Umorzenie nie stanowiłoby zmiany, lecz wymagałoby uprzedniego uchylenia wyroku (art. 437 § 2 zd. 1 K.p.k.).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Działanie K. A. w warunkach obrony koniecznej.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Brak podstaw dowodowych do ustalenia przez Sąd Rejonowy, jakoby oskarżony działał w zamiarze odwetu, sprawia, iż utrzymanie wyroku w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe w rozumieniu art. 440 K.p.k.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Przypisanie przestępstwa.

Zwięźle o powodach zmiany

Oskarżony został zaatakowany przez jednego z pijanych, awanturujących się w miejscu publicznym mężczyzn. Ich zachowanie oraz liczebna przewaga niewątpliwie stwarzały poczucie zagrożenia. Reakcję oskarżonego na uderzenie zadanie mu przez M. Z. w twarz, w świetle ustaleń Sądu Rejonowego w części uznanej za trafne (przytoczone w niniejszym uzasadnieniu w sekcji 3.3.1 w pkt. 1), nie sposób traktować inaczej, niż jako działanie w obronie koniecznej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Dyspozycja art. 632 pkt 2 K.p.k.

7.  PODPIS

Artur Achrymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie oskarżonego za winnego.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana