Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2020 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, Wydział I Cywilny

w składzie :

Przewodniczący: SSO Donata Nowocień - Pluta

Protokolant: Dorota Malinowska

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2020 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. w W.

przeciwko J. B.

o zapłatę kwoty 133.811,12 zł

I.  zasądza od pozwanej J. B. na rzecz strony powodowej (...) Bank S.A. w W. kwotę 93.922,46 zł (dziewięćdziesiąt trzy tysiące dziewięćset dwadzieścia dwa złote czterdzieści sześć groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 119.832,83 zł od dnia 11 stycznia 2019 r. do dnia 21 maja 2019 r. i od kwoty 79.944,17 zł od dnia 22 maja 2019 r. do dnia zapłaty;

II.  umarza postępowanie w dalszej części;

III.  zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 12.108 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1964/19

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Bank S. A. w W. domagała się zasądzenia od pozwanej J. B. kwoty 133.811,12 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 11 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu podała, że strony zawarły umowę kredytu w rachunku bieżącym. Pozwana spłacała raty kredytu w kwotach i terminach odbiegających od przyjętego przez strony harmonogramu spłat. Strona powodowa wzywała pozwaną do zapłaty, a następnie wypowiedziała całą umowę. Wysokość roszczenia dochodzonego pozwem wynika z wyciągu z ksiąg banku. Podejmowane przez stronę powodową czynności nie doprowadziły do polubownego ustalenia warunków spłaty zadłużenia.

W dniu 8 lutego 2019 r. Sąd Rejonowy (...) w (...) wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniający w całości żądanie strony powodowej.

Pozwana wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty. W uzasadnieniu swojego stanowiska podała ona, że strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła swojego roszczenia, nie wykazując przede wszystkim, że między stronami doszło do zawarcia umowy kredytowej i na jaką kwotę, oraz faktu oddania do dyspozycji pozwanej tej kwoty w ramach przedmiotowej umowy, nie przedstawiła także żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń tj. pokwitowania czy potwierdzenia przelewu oraz nie udowodniła wystarczająco kwoty dochodzonego roszczenia.

W toku procesu strona powodowa cofnęła w części żądanie i domagała się zasądzenia od pozwanej kwoty 93.922,46 zł z odsetkami umownymi od dnia wniesienia pozwu, tj. od 11 stycznia 2019 r. do dnia zapłaty, naliczanymi od kwoty 119.832,83 zł oraz odsetkami umownymi od dnia 22 maja 2019 r. do dnia zapłaty naliczanymi od kwoty 79.944,17 zł wg stopy procentowej, stanowiącej dwukrotność oprocentowania odsetek ustawowych za opóźnienie, wynikającej z przepisu art. 481§2 ¹ k.c. Strona powodowa wskazała, że w związku z posiadanym zabezpieczeniem spłaty w postaci gwarancji de minimis udzielonej przez Bank (...) do wysokości 60% kwoty salda kapitału pozostałego do spłaty wobec braku spłaty wierzytelności wystąpiła do gwaranta z żądaniem wypłaty środków tytułem udzielonej gwarancji i w dniu 22 maja 2019 r. otrzymała od Banku (...) kwotę 39.888, 66 zł.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 9 maja 2016 r. pozwana, prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) zawarła ze stroną powodową umowę kredytu – „Kredyt (...)”. Całkowita kwota kredytu wynosiła 212.772,00 zł. Zawierało się nim 142.800 zł na cel operacyjny – finansowanie bieżącej działalności, 7.140,00 zł – prowizja za weryfikację prowadzonej działalności gospodarczej, 1.142,40 zł – opłata prowizyjna z tytułu objęcia kredytu gwarancją oraz 62.832,00 tytułem prowizji za udzielenie kredytu.

Dowód:

umowa kredytu z 9.05.2016 r., k. 59-61

dyspozycja uruchomienia kredytu, k. 62-63

harmonogram, k. 64

wyciąg nr (...) z dnia 2.12.2019 r., k. 65-67

historia odsetek, k. 68-69

Pismem z dnia 1 września 2017 r. strona powodowa wezwała pozwaną do spłaty całości zadłużenia w kwocie 18.689,64 zł. Pozwana odebrała powyższe wezwania w dniu 19 września 2017 r.

Dowód:

wezwanie do zapłaty z dnia 1.09.2017 r. wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 70-73

Pismem z dnia 1 grudnia 2017 r. strona powodowa wezwała pozwaną do spłaty całości zadłużenia w kwocie 14.243,97 zł.

Dowód:

wezwanie do zapłaty z dnia 1.12.2017 r., k. 75-76

W dniu 28 lutego 2018 r. strona powodowa z powodu niedotrzymania przez pozwaną warunków umowy i nieuregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty wypowiedziała umowę o kredyt. Kwota zadłużenia na dzień sporządzania wypowiedzenia umowy wynosiła 32.653,35 zł, na którą składały się następujące kwoty: 31.177,85 zł –kapitał wymagalny, 145,50 – odsetki od należności nie spłaconych w terminie, 1.330 zł – opłaty i prowizje.

Dowód:

wypowiedzenie umowy z dnia 10 maja 2016 r., k. 78

Pismem z dnia 14 sierpnia 2018 r., odebranym w dniu 29 sierpnia 2018 r. strona powodowa wezwała pozwaną do zapłaty 126.820,93 zł tytułem wymagalnego zadłużenia.

Dowód:

przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 14.08.2018 r. wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 80-85

Dnia 25 czerwca 2019 r. pozwana została po raz kolejny wezwana do zapłaty pozostałej do spłaty wierzytelności w kwocie 111.004,35 zł. Na powyższą kwotę składało się: 79.944,17 – kapitał, 16.198,18 – odsetki, 14.862,00 – koszty.

Dowód:

przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 25.06.2019 r., k. 86-90

Zgodnie z przedłożonym wyciągiem z ksiąg banku wynika, iż zadłużenie pozwanej na dzień 11 stycznia 2019 r. wynosiło 133.811,12 zł, składały się na nie następujące kwoty: 119.832,83 zł – niespłacony kapitał, 11.518,29 – odsetki od należności nie spłaconej w terminie do dnia 10 stycznia 2019 r., 2.460 zł – koszty ( koszty, opłaty, prowizje)

Dowód:

wyciąg z ksiąg banku z dnia 11.01.2019 r., k. 91

historia wpłat, k. 97

zestawienie należności i spłat kredytu od 10.05.2016 r. do 20.11.2018 r., k. 98-100

zestawienie należności i zaległości kapitałowe z kalkulacją odsetek za zwłokę za okres od 10.05.2016 r. do 2.12.2019 r.

raport dekretów, k. 103-104

tabela opłat i prowizji, k. 114

regulamin kredytowania, k.115-121

Sąd zważył, co następuje:

powództwo podlegało uwzględnieniu w części, co do której strona powodowa nie cofnęła powództwa wobec spłaty zadłużenia przez gwaranta, w pozostałej części postępowanie podlegało umorzeniu.

Strona powodowa wykazała swoje roszczenie zarówno co do zasady, jak
i wysokości.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2187 – jednolity tekst z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z powyższego wynika, że kredyt jest przedmiotem świadczenia kredytodawcy w łączącym go z kredytobiorcą stosunku zobowiązaniowym. Przedmiotem tego świadczenia jest kredyt w znaczeniu ekonomicznym rozumiany, jako określony potencjał finansowy banku udostępniony innej osobie, zgodnie z umówionymi zasadami. Do najważniejszych cech kredytu bankowego należą więc celowość, gdyż kredyt udzielany jest na dokładnie określony cel, odpłatność, ponieważ kredytobiorca jest zobowiązany do zapłacenia odsetek, prowizji od udzielonego kredytu, oraz fakt, iż kredytodawcą może być jedynie bank lub inny podmiot uprawniony do tego na podstawie odrębnych ustaw. Kredyt można zdefiniować więc jako stosunek ekonomiczny pomiędzy bankiem a kredytobiorcą, którego treścią jest dostarczenie przez bank określonej kwoty środków pieniężnych dla kredytobiorcy, pod warunkiem jej późniejszego zwrotu wraz z wynagrodzeniem banku w postaci odsetek i prowizji. Głównym świadczeniem kredytobiorcy w ramach umowy kredytowej jest zwrot kredytu, czyli pobranych z banku środków pieniężnych. Obok jednak korzystania z kredytu i obowiązku zwrotu składającej się na niego kwoty, przepis art. 69 ust. 1 Prawa bankowego nakłada na kredytobiorcę obowiązek zapłaty odsetek kapitałowych, czy prowizji. Odsetki są świadczeniem ubocznym względem spełnienia obowiązku zwrotu udzielonego kredytu. Zastrzeżenie obowiązku zapłaty odsetek i prowizji jest więc elementem przedmiotowo koniecznym dla skutecznego zawarcia umowy kredytu. Oznacza to, że wynagrodzenie tego rodzaju bank kredytujący musi pobrać zawsze dla zachowania ważności danej umowy jako umowy kredytu. Nie można więc ubiegać się o udzielenie kredytu, który pozbawiony byłby odsetek, czy prowizji.

Umowa dołączona do akt sprawy odpowiada wszystkim przedmiotowo istotnym warunkom umowy kredytu. Zauważyć należy, że pozwana zawierała umowę, jako osoba, prowadząca działalność gospodarczą w celu finansowania bieżącej działalności, a nie jako konsument. Wskazane w umowie kredytu opłaty są stosunkowo wysokie, jednak należy mieć na uwadze, że pozwana musiała liczyć się z nimi, ponieważ otrzymany przez nią kredyt należy zaliczyć do kategorii kredytów wysokiego ryzyka, stąd strona powodowa zastosowała obostrzenia, które pozwana zaakceptowała. Ustalone prowizje stanowiły cenę za udzielenie kredytu, należały więc do świadczeń głównych umowy kredytu. Strony wprowadziły ponadto oprocentowanie kredytu równe 0%, z zastrzeżeniami, że od przeterminowanego kapitału naliczane były odsetki, a wysokość rat była równa. W ocenie Sądu, nieuzasadnione jest twierdzenie pozwanej, że strona powodowa poprzez zawarcie rozważanej umowy naruszyła zasady współżycia społecznego, jak zasady uczciwego obrotu, czy rzetelnego postępowania w stosunku do pozwanej.

Stronie powodowej służyło prawo do sporządzenia na podstawie ksiąg banku wyciągu oraz innych oświadczeń podpisanych przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzonych pieczęcią banku i dokumenty takie miały moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń (art. 95 ust. 1 pr. bankowego). Dokument dołączony do pozwu w postaci wyciągu z ksiąg banku jest zatem zgodnie z art. 244§1 k.p.c. w zw. z art. 95 ust. 1 pr. bankowego dowodem istnienia i wysokości wierzytelności strony powodowej. W niniejszej sprawie wyciąg z ksiąg banku z dnia 11 stycznia 2019 r. w powiązaniu z pozostałymi przeprowadzonymi w sprawie dowodami w postaci dokumentów, tj. umowy kredytu, wezwań do zapłaty wraz z dowodem ich doręczenia pozwanej, wyliczenia odsetek, przy jednoczesnym braku jakichkolwiek dowodów przeciwnych, pozwalał na wyprowadzenie jednoznacznych ustaleń faktycznych co do istnienia i wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności.

Powodowy bank powoływał się na brak spłaty wynikającego z umowy zadłużenia wraz z odsetkami, zaś pozwana twierdzenia te kwestionowała, powołując się na to, że strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła swojego roszczenia nie wykazując przede wszystkim, że między stronami doszło do zawarcia umowy kredytowej i na jaką kwotę, oraz faktu oddania do dyspozycji pozwanej tej kwoty w ramach przedmiotowej umowy, nie przedstawiła także żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń tj. pokwitowania czy potwierdzenia przelewu oraz nie udowodniła wystarczająco kwoty dochodzonego roszczenia. O ile jednak strona powodowa przedstawiła dowody z powołanych wyżej w uzasadnieniu wyroku dokumentów, na okoliczność prawdziwości twierdzeń uzasadniających roszczenia pozwu, o tyle pozwana żadnych kontrdowodów nie przedstawiła, poprzestając jedynie na gołosłownym i ogólnikowym zaprzeczeniu prawidłowości wyliczenia roszczenia. Pozwana ograniczyła swoje stanowisko procesowe wyłącznie do negowania żądania pozwu, nie wykazując żadnej inicjatywy dowodowej, choć to na niej spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu. Taka postawa procesowa strony pozostaje w wyraźnej sprzeczności z treścią art. 3 k.p.c. (strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody).

Roszczenie kredytodawcy (Banku) o zwrot kredytu powstaje dopiero po wykorzystaniu odpowiedniej sumy kredytowej przez kredytobiorcę. Takie wykorzystanie oznacza wykonanie umowy kredytowej przez bank w postaci oddania kredytobiorcy odpowiedniej sumy kredytowej do jego dyspozycji. Dokonane w sprawie ustalenia faktyczne świadczą o tym, że doszło do wykorzystania sumy udzielonego kredytu przez pozwaną. Wynika to przede wszystkim z dyspozycji uruchomienia kredytu. Pozwana zobowiązała się zwrócić bankowi wykorzystaną sumę kredytu, jednakże zwrot ten nie nastąpił w terminie określonym w umowie kredytu. Niespłacenie kredytu w terminie lub w wysokości określonej w umowie stanowi niewykonanie zobowiązania przez kredytobiorcę.

Pozwana nie wykazała, że faktycznie spłaciła zaciągnięty kredyt w całości bądź w części, zarówno w odniesieniu do kapitału, jak i do odsetek, względnie że ustalone przez bank zadłużenie jest niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, tj. że jest niezgodne z kwotami, które pozwana zapłaciła. Pozwana nie podjęła w tym zakresie żadnej inicjatywy dowodowej poza własnymi negowaniem twierdzeń pozwu.

Powyższe okoliczności przekonują, że wobec bezspornego faktu zawarcia przez strony umowy kredytowej, to pozwaną negującą wierzytelność Banku obciążał obowiązek wykazania, że dokonała spłaty kredytu. Bezspornie takiego dowodu pozwana nie przedstawiła, zaś całokształt dowodów zaoferowanych przez stronę powodową, dawał podstawy dla udzielenia ochrony prawnej stronie powodowej.

Kredytobiorca obowiązany jest do zapłaty odsetek za opóźnienie (art. 481 k.c.), których wysokość zazwyczaj określana jest w umowie kredytu powyżej stopy odsetek ustawowych (tzw. odsetki karne). Kredyt nie został ostatecznie spłacony, dlatego powództwo należało uwzględnić w całości.

Sąd kierując się powyższym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

W punkcie II wyroku Sąd umorzył postępowanie w dalszej części ze względu na cofnięcie przez stronę powodową części żądania.

W punkcie III sentencji, Sąd stosownie do wyrażonej w art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu, zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 12.108 zł. Strona powodowa poniosła koszty zastępstwa procesowego w kwocie 5.400 zł ustalone w oparciu o §2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265 – jednolity tekst), strona powodowa uiściła również 6.691 zł tytułem opłaty od pozwu i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.