Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 118/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2021 roku

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący Sędzia SA Ewa Leszczyńska–Furtak

Sędziowie SA Marzanna A. Piekarska–Drążek

SA Anna Kalbarczyk (spr.)

Protokolant: Tomasz Bilewski

przy udziale prokuratora Anny Gomulskiej

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2021 roku w Warszawie

sprawy R. P., syna J. i D. z domu G., urodzonego (...) w miejscowości C.

oskarżonego o czyny z art. 148 § 2 pkt 1 k.k., art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 5 k.k. w zb. z art. 275 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 10 października 2019 roku, sygn. akt XVIII K 204/19

1.  utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części;

2.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania od dnia 11 października 2019 roku do dnia 26 stycznia 2021 roku;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. L., Kancelaria Adwokacka w W., kwotę 738 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, w tym podatek VAT;

4.  zwalnia oskarżonego R. P. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 118/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10 października 2019 roku,

sygn. akt XVIII K 204/19, wydany w sprawie R. P..

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  aoUstalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.

rażącej surowości kary na skutek niedostatecznego uwzględnienia, że działanie oskarżonego nie było zaplanowane, wynikało z nagłego, niezaplanowanego impulsu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Obrońca oskarżonego – co wynika nie tylko z zakresu zaskarżenia, ale także wprost z uzasadnienia apelacji – nie kwestionuje poczynionych przez sąd ustaleń faktycznych. Niezrozumiałe jest zatem stwierdzenie obrońcy, że „Oczywiście tak jak wskazano na wstępie fakt popełnienia przez oskarżonego czynu pod wpływem alkoholu, czy też środka padaczkowego nie wyłącza odpowiedzialności karnej, ale ma wpływ na ustalenie motywów sprawcy, zaistnienie nieumyślnego działania co w konsekwencji bezpośrednio przekłada się na wymiar kary” w kontekście kolejnych stwierdzeń „…działanie oskarżonego nie było zaplanowane, z premedytacją, oskarżony działał z zamiarem nagłym powstałym po awanturze z pokrzywdzoną”. Czym innym jest zamiar nagły popełnienia czynu zabronionego, a czym innym nieumyślność działania. Przestępstwo z art. 148 k.k., we wszystkich jego formach, może być popełnione jedynie z winy umyślnej. Podkreślić należy, że wyrokiem sądu pierwszej instancji, niekwestionowanym w zakresie winy, oskarżony R. P. został uznany za działanie w zamiarze bezpośrednim.

2.  Niezasadny jest zarzut niedostatecznego uwzględnienia przez sąd pierwszej instancji, że oskarżony popełnił czyn będąc pod wpływem alkoholu i przyjętego środka przeciwpadaczkowego.

3.  Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że oskarżony w przeszłości wielokrotnie łączył alkohol z przyjmowaniem leku N. i znał skutki takiej decyzji. Oskarżony R. P. podjął świadomą decyzję o zażyciu leku i spożywaniu alkoholu, mając świadomość tego, że po pierwsze substancji tych nie powinien łączyć, po drugie że potęguje to u niego skłonność do agresji. Tym samym takie działanie oskarżonego kwalifikować należy za okolicznością obciążającą, a nie łagodzącą.

4.  Nie sposób przyznać obrońcy racji, że oskarżony R. P. jest osobą, która nie powinna zostać długoterminowo wyeliminowana ze społeczeństwa, proces jego resocjalizacji będzie skuteczny, a nadużywanie alkoholu i wcześniejsza karalność nie wskazuje na jego demoralizację.

5.  Przy ustalaniu stopnia demoralizacji oskarżonego nie sposób nie zauważyć, że oskarżony działał w sposób niezwykle brutalny, powodując u pokrzywdzonej ogromne cierpienia. Jego działanie było wywołane błahym zdarzeniem, kłótnią i spoliczkowaniem go przez pokrzywdzoną. R. P. opuścił zakład karny w maju 2015 roku, a zabójstwa dopuścił się w grudniu 2015 roku, co więcej w warunkach recydywy specjalnej, wielokrotnej.

6.  O stopniu demoralizacji oskarżonego i nieskuteczności procesu resocjalizacji świadczy także jego kryminalna przeszłość. Pierwszy wyrok skazujący w stosunku do oskarżonego zapadł w 1998 roku i obejmował czyny z art. 227 k.k. i art. 217 k.k. Kolejne wyroki skazujące świadczą o postępującej już od tego czasu demoralizacji oskarżonego, który popełniał przestępstwa o coraz większym ciężarze gatunkowym, aż do najtragiczniejszego w skutkach, czyli zbrodni zabójstwa. Wyrok skazujący z 1999 roku dotyczył czynu z art. 279 § 1 k.k., w której to sprawie zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności. W kolejnych latach w stosunku do oskarżonego orzekane były kary pozbawienia wolności bezwarunkowe, za wyjątkiem skazania w 2013 roku. W 2001 roku skazano go za czyn z art. 279 § 1 k.k., dwa czyny art. 280 § 1 k.k., art. 289 § 2 k.k., art. 283 k.k. W 2003 roku za czyn z art. 310 § 2 k.k., w 2007 roku za czyn z art. 286 § 1 k.k. Kolejne skazania obejmowały czyny z art. 280 § 1 k.k., 157 § 1 k.k. (2012 rok), art. 158 § 1 (2013 rok ), art. 291 § 1 k.k., art. 278 § 5 k.k., art. 276 k.k. (2015 rok).

7.  Co więcej oskarżony wielokrotnie przebywał w zakładach karnych, łącznie kilkanaście lat, nie wyciągając żadnych wniosków z orzekanych wobec niego kar. Stosowane wobec niego działania resocjalizacyjne nie odniosły żadnych skutków. To wskazuje, że poziom jego demoralizacji jest wyjątkowo wysoki i nie sposób uznać, by mógł on ulec zmniejszeniu na skutek działań resocjalizacyjnych.

8.  Nie bez znaczenia dla takiej oceny ma również opinia biegłych lekarzy psychiatrów, którą sąd pierwszej instancji uznał za wiarygodną i przywołał w uzasadnieniu. Wynika z niej, że biegli nie rozpoznali u oskarżonego choroby psychicznej w sensie psychozy, nie stwierdzono u niego występowania zmian organicznych w ośrodkowym układzie nerwowym. Oskarżony prezentuje sprawność intelektualną w normie, na przeciętnym poziomie, jego funkcje poznawcze nie ujawniają istotnych zaburzeń. Nie stwierdzono u niego deficytu intelektu świadczącego o upośledzeniu umysłowym, intelekt ma sprawny i wystarczający dla rozumienia i właściwej interpretacji zasad współżycia społecznego i norm prawnych. Rozpoznano u oskarżonego zespół zależności alkoholowej F10.2 wg kwalifikacji ICD 10. Jego zachowanie wynikało z nieprawidłowej osobowości o typie dyssocjalnym. Jak wskazali biegli, oskarżony R. P. jest osobą egocentryczną i zmienną, skłonną do drażliwości, reakcji gniewliwych, impulsywności oraz zachowań agresywnych. Cechuje się nadpobudliwością, chwiejnością, zmiennością emocji i nastrojów, brakiem poczucia winy. Ma tendencję do przerzucania odpowiedzialności na inne osoby, manipuluje nimi. W relacjach z ludźmi jest agresywno-sadystyczny, nacechowany skłonnością do dominacji, a jego uczuciowość wyższa jest wyraźnie niedokształcona.

9.  Bezspornym jest, że kara 25 lat pozbawienia wolności jest karą o wyjątkowym charakterze, charakterze eliminacyjnym i powinna być wymierzana za przestępstwa o najcięższym charakterze. Jej celem nie jest bowiem resocjalizacja, ale ochrona społeczeństwa przed osobami, które nie rokują żadnej poprawy, a ich właściwości wskazują na głęboką i utrwaloną demoralizację.

10.  R. P., poddawany procesom resocjalizacyjnym w trakcie licznych pobytów w zakładach karnych, niespełna osiem miesięcy po opuszczeniu jednostki penitencjarnej działając w zamiarze bezpośrednim zakatował M. G. na śmierć. Będąc zaproszonym do domu przez pokrzywdzoną, z która łączyła go wcześniej relacja osobista, powodowany nieuzasadnionymi pretensjami co do jej zachowania sprzed kilku lat, wielokrotnie, przyżyciowo, używając rąk i nóg, zadał jej z dużą siłą tępe urazy mechaniczne, w tym przynajmniej dwukrotnie deptał po jej twarzy, gdy leżała na wznak. M. G. nie zmarła od pierwszego uderzenia, jej agonia trwała długi czas. R. P. wielokrotnie uderzał w jej głowę, twarz, klatkę piersiową, brzuch i kończyny dolne, dociskał kolanami klatkę piersiową do podłogi, dusił ją przez unieruchomienie klatki piersiowej własnym ciężarem ciała oraz poprzez wywieranie silnego ucisku na szyję. Jego działanie spowodowało u niej wielonarządowe obrażenia, w tym liczne wylewy krwawe na twarzy, tułowiu i kończynach, złamania kości twarzoczaszki, złamanie kości podstawy czaszki, oderwanie podniebienia twardego, wieloodłamowe złamanie prawego ramienia żuchwy i trzonu, rozdęcie płuc, obrzęk mózgu, złamanie żeber po stronie prawej i lewej, pęknięcie torebki i miąższu śledziony, wylewy krwawe w szypule naczyniowej śledziony i wylew krwawy w korzeniu krezki jelita cienkiego, złamania prawego rogu większego kości gnykowej oraz złamanie lewego różka górnego chrząstki tarczowatej.

11.  Reasumując wysoce brutalny sposób działania oskarżonego, bez powodu, w warunkach recydywy specjalnej, jego właściwości osobiste i dotychczasowa droga życiowa wskazują bezspornie, że R. P. jest osobą o głębokiej i utrwalonej demoralizacji, która nie rokuje żadnych szans na skuteczność procesów resocjalizacyjnych. Podstawowym celem kary jest ochrona obywateli przed jego osobą, tym samym koniecznym jest jego wyeliminowanie ze społeczeństwa na długi okres czasu. W tym przypadku tylko kara pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat jest karą słuszną i sprawiedliwą.

Wniosek

o zmianę wyroku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutu apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

– brak –

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano zaskarżony wyrok w zaskarżonym zakresie, to jest co do kary.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutów apelacji i trafność rozstrzygnięcia sądu I instancji.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata B. L. kwotę 738 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, w tym podatek VAT.

1.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zwolniono oskarżonego R. P. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa – art. 624 k.p.k.

6.  PODPIS

Ewa Leszczyńska – Furtak

Marzanna A. Piekarska–Drążek Anna Kalbarczyk

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana