Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Mrągowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2020 roku w Mrągowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko G. B.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego G. B. na rzecz powoda (...) Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 21.543,79 zł (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset czterdzieści trzy złote i siedemdziesiąt dziewięć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od:

- kwoty 11.043,79 zł (jedenaście tysięcy czterdzieści trzy złote i siedemdziesiąt dziewięć groszy) od dnia 14 listopada 2017 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 10.500 zł (dziesięć tysięcy pięćset złotych) od dnia 18 czerwca
2019 roku do dnia zapłaty,

II.  nie obciąża pozwanego kosztami procesu,

III.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Mrągowie na rzecz adwokata M. D. wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu w kwocie 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) powiększone o kwotę 552 zł (pięćset pięćdziesiąt dwa złote) tytułem należnego podatku od towarów i usług (VAT).

Dnia 11 sierpnia 2020 roku Sąd Rejonowy w Mrągowie

stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w zakresie punktu I wyroku

co do dłużnika G. B. PESEL (...)

oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć,

aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.

Koszty postępowania klauzulowego należne wierzycielowi od dłużnika wynoszą 120 zł

Tytuł wykonawczy wydano pełnomocnikowi wierzyciela radcy prawnemu M. P.

Orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne/natychmiast wykonalne.

KRS wierzyciela: (...)

Sygn. akt I C 836/18

UZASADNIENIE

Powód – (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wystąpił przeciwko G. B. z powództwem o zapłatę kwoty 11.043,79 złotych wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 listopada 2017 roku do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając zgłoszone powództwo wskazał, że w dniu 2 października 2015 roku pozwany kierując bez uprawnień i w stanie nietrzeźwości samochodem osobowym marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) spowodował wypadek drogowy, w wyniku którego W. K. doznała obrażeń. W związku z opisanym zdarzeniem oraz zgłoszeniem szkody w ramach umowy ubezpieczenia OC powód przyznał poszkodowanej kwotę 11.043,79 złotych świadczenie za doznaną krzywdę. Powód podniósł, że domagał się zwrotu tej kwoty od pozwanego w oparciu o art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jednakże pozwany nie uiścił żądanej należności.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 3 stycznia 2018 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nakazał pozwanemu G. B., aby zapłacił powodowi (...) Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 11.043,79 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 listopada
2017 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany G. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że powód nie przedstawił żadnych wyliczeń ani okoliczności faktycznych, które uzasadniałyby wysokość dochodzonego roszczenia regresowego. Nadto podniósł, że Sąd Rejonowy w Mrągowie w sprawie karnej orzekł od pozwanego na rzecz poszkodowanej nawiązkę w kwocie 10.000 złotych, co winno zaspokoić roszczenia cywilnoprawne poszkodowanej.

Pismem procesowym z dnia 4 czerwca 2019 roku powód rozszerzył żądanie pozwu, domagając się nadto zasądzenia od pozwanego kwoty 10.500 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pisma zawierającego rozszerzenie pozwu do dnia zapłaty.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 2 października 2015 roku G. B. kierując pojazdem marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) spowodował wypadek drogowy, w wyniku którego W. K. doznała poważnych obrażeń w postaci wstrząśnienia mózgu oraz wieloodłamowego złamania miednicy bez przemieszczenia, które naruszyły czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni. W chwili zdarzenia nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi i znajdował się w stanie nietrzeźwości.
Za spowodowanie tego zdarzenia wyrokiem Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 16 maja 2017 roku sygn. akt II K 41/17 G. B. został skazany na karę łączną jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat. Nadto zasądzono od niego świadczenie pieniężne w kwocie 5.000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej oraz nawiązkę w kwocie
10.000 złotych na rzecz poszkodowanej W. K..

(bezsporne, a nadto dowód: notatka urzędowa – k. 30, wyrok Sądu Rejonowego w Mrągowie z dnia 24 maja 2016 roku sygn. akt II W 217/16 – k. 31, wyrok Sądu Rejonowego
w M. z dnia16 maja 2017 roku sygn. akt II K 41/17 – w aktach sprawy II K 41/17)

W chwili zdarzenia z dnia 2 października 2015 roku samochód marki V. (...)
o numerze rejestracyjnym (...) był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej
w (...) Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W.. Zakład ubezpieczeń prowadził postępowanie likwidacyjne w zakresie szkody poniesionej przez W. K. i w jego wyniku wypłacono jej świadczenia w łącznej wysokości 21.543,79 złotych.

(dowód: informacja z (...) k. 32, dokumentacja z postępowania likwidacyjnego – k. 33-74, k. 143-173)

G. B. stopniowo spłaca nawiązkę na rzecz poszkodowanej W. K., lecz robi to nieregularnie i w niewysokich ratach z uwagi na swoją trudną sytuację życiową i finansową. Jest on osobą uzależnioną od alkoholu, po odbytym leczeniu odwykowym, które jednak okazało się na dłuższą metę nieskuteczne. Obecnie zdecydował się na kolejne leczenie odwykowe w zakładzie zamkniętym. Mieszka razem ze swoją matką, która nie pracuje, bo nie może znaleźć pracy. Ma ona 58 lat i nie ma zasiłku dla bezrobotnych, ale jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna. G. B. łącznie
ma ok. 30.000 złotych długów. Płaci należności za mieszkanie, które należy do matki.

(dowód: zeznania świadka W. K. – k. 137-138, zeznania świadka A. R. – k. 138, dokumentacja w aktach spraw III RNs 135/13 i III RNs 117/15, sprzesłuchanie G. B. – k. 111, k. 180v)

Sąd zważył, co następuje:

Zgłoszone powództwo jest zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Stosownie do treści art. 43 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019r. poz. 2214) zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu,
w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1 ustawy, przysługuje prawo dochodzenia
od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia
OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów
o przeciwdziałaniu narkomanii lub nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż stosownie do treści art. 11 zd. pierwsze kpc ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego
co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Sąd cywilny związany jest ustaleniami dotyczącymi popełnienia przestępstwa – a więc okolicznościami składającymi się na jego stan faktyczny, czyli osobą sprawcy, przedmiotem przestępstwa oraz czynem przypisanym oskarżonemu – które znajdują się w sentencji wyroku. Oznacza
to, że sąd – rozpoznając sprawę cywilną – musi przyjąć, że skazany popełnił przestępstwo przypisane mu wyrokiem karnym ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia
1977 roku sygn. akt IV PR 63/77, publ. LEX nr 7928). W postępowaniu cywilnym pozwany nie może bronić się zarzutem, że nie popełnił przestępstwa, za które wcześniej został skazany prawomocnym wyrokiem wydanym w postępowaniu karnym, ani też że przestępstwem tym nie wyrządził szkody. Związanie dotyczy, ustalonych w sentencji wyroku, znamion przestępstwa, a także okoliczności jego popełnienia, dotyczących czasu, miejsca, poczytalności sprawcy itp. (tak: Joanna Bodio w: Jakubecki Andrzej (red.), Bodio Joanna, Demendecki Tomasz, Marcewicz Olimpia, Telenga Przemysław, Wójcik Mariusz P., Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz., Zakamycze 2005). Sąd cywilny może natomiast czynić własne ustalenia w zakresie okoliczności, które nie dotyczą popełnienia przestępstwa, mimo że pozostają w związku z przestępstwem. Ustalenia te mogą różnić się
od tych, których dokonał sąd karny ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca
2005 roku sygn. akt III CK 642/04, publ. LEX nr 177207). Sąd w postępowaniu cywilnym związany jest także ustaleniem co do osoby pokrzywdzonej, zawartym w sentencji wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego za popełnienie przestępstwa ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2008 roku sygn. akt III CSK 191/08, publ. OSP 2010/1/2).

Niewątpliwym na gruncie okoliczności niniejszej sprawy jest, iż wyrok, który zapadł wobec pozwanego, jest wyrokiem karnym skazującym. Wobec powyżej przedstawionych wywodów wiąże on zatem sąd cywilny w ramach rozpoznawanej sprawy.

Na gruncie niniejszej sprawy nie ulega zatem wątpliwości, iż po stronie powodowej istniała podstawa do wystąpienia z tzw. roszczeniem regresowym wobec pozwanego. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż w chwili zdarzenia z dnia 2 października 2015 roku pozwany kierował pojazdem V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości, a nadto nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym. Kumulatywnie spełnione zostały zatem in concreto przesłanki
z art. 43 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Nie ulega również wątpliwości, że w chwili zdarzenia z dnia 2 października 2015 roku samochód marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) był ubezpieczony
od odpowiedzialności cywilnej w (...) Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą
w W.. Zakład ubezpieczeń prowadził postępowanie likwidacyjne w zakresie szkody poniesionej przez W. K. i w jego wyniku wypłacono jej świadczenia w łącznej wysokości 21.543,79 złotych.

W toku procesu pozwany zweryfikował swoje dotychczasowe stanowisko i nie kwestionował podstaw ustalenia wysokości świadczeń przyznanych W. K. w toku postępowania likwidacyjnego. W tej sytuacji bezprzedmiotowe okazały się wnioski dowodowe powoda zawarte w piśmie procesowym z dnia 15 października 2018 roku. Wobec zmiany podejścia do wspomnianego zagadnienia przez pozwanego przeprowadzanie tych dowodów byłoby nieuzasadnione z punktu widzenia ekonomiki procesowej, wobec czego postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 19 lutego 2020 roku zdecydowano o ich oddaleniu.

Mając zatem na uwadze powyższe względy – na podstawie art. 448 kc w zw.
z art. 43 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 22.05.2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O odsetkach od zasądzonej należności orzeczono w oparciu o art. 481 § 1 kc, aprobując wskazane w pozwie i piśmie rozszerzającym żądanie pozwu daty wymagalności.

O kosztach procesu (pkt II wyroku) orzeczono w oparciu o regułę z art. 102 kpc wyrażającą tzw. zasadę słuszności przy podziale kosztów procesu. W związku z wynikiem procesu pozwany winien – co do zasady – zwrócić powodowi koszty procesu. Podkreślić jednak należy, iż pozwany znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, co skutkowało zwolnieniem go od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w sprawie. W chwili obecnej próbuje zmienić swoją dotychczasową postawę życiową, podejmuje kolejne leczenie odwykowe od uzależnienia od alkoholu. Próbuje stopniowo spłacać nawiązkę na rzecz poszkodowanej orzeczoną wyrokiem sądu karnego, pomaga w utrzymaniu swojej matki,
z którą razem mieszka, a która nie pracuje i nie ma innych źródeł utrzymania. W tych okolicznościach uznać należy, że in concreto zachodził wypadek szczególnie uzasadniony
w rozumieniu art. 102 kpc, a rozstrzygnięcie o kosztach procesu w realiach sprawy winno odpowiadać poczuciu sprawiedliwości ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
10 października 2012 roku sygn. akt I CZ 66/12, publ. LEX nr 1232749).

O kosztach pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku – Prawo o adwokaturze w zw. z § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 8 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ( tekst jednolity: Dz. U. z 2019r. poz. 18) jak w punkcie III wyroku.

/-/ sędzia Krzysztof Połomski