Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II C 2205/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 sierpnia 2017 roku F. B., reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego - matkę - A. B. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 9 600 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz 500 złotych tytułem odszkodowania z tytułu zwiększonych potrzeb wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty. Strona powodowa wniosła ponadto o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Żądanie strony powodowej było oparte na twierdzeniach o błędzie medycznym, polegającym na nieprawidłowym założeniu opatrunku gipsowego, za który odpowiedzialność jako ubezpieczyciel ponosił pozwany, a w wyniku którego małoletni powód F. B. doznał uszkodzenia i zaniku nerwów w lewym ręku, co spowodowało brak pełnej sprawności lewej ręki.

(pozew k. 2-7)

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 września 2017 roku pozwany (...) wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów procesu według norm prawem przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą od pełnomocnictwa.

Strona pozwana zarzuciła, że stan zdrowia F. B. nie jest skutkiem błędu medycznego, a stanowi powikłanie przebytego urazu i zastosowanego leczenia.

(odpowiedź na pozew k. 15-17)

W piśmie procesowym złożonym na rozprawie w dniu 19 października 2020 roku strona powodowa rozszerzyło powództwo w zakresie żądania zadośćuczynienia do łącznej kwoty 76 000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 9 600 złotych od dnia 23 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 66 400 złotych od dnia doręczenia pisma rozszerzającego powództwo stronie pozwanej do dnia zapłaty.

Pismo doręczono stronie pozwanej w dniu 23 października 2020 roku.

(pismo rozszerzające powództwo k. 233, dowód doręczenia pisma k. 240)

Na skutek rozszerzenie powództwa, postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 19 października 2020 roku, przekazano sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi jako właściwemu rzeczowo.

(postanowienie k. 237)

Postanowieniem z dnia 6 listopada 2020 roku Sąd zamknął rozprawę i zarządził wydanie orzeczenia na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie w trybie art. 15zzs 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z dnia 2 marca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.).

(postanowienie k. 245)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 kwietnia 2016 roku F. B. podczas zabawy doznał urazu lewej ręki. Z tego powodu w dniach od 7 do 11 kwietnia 2016 roku był hospitalizowany w Szpitalu (...) na Oddziale (...)w Ł..

(fakt bezsporny, dokumentacja medyczna k. 36, 116-117)

Podczas hospitalizacji w badaniu RTG stwierdzono nadkłykciowe złamanie kości ramiennej lewej. Wykonano zamkniętą repozycję z przezskórną stabilizacją drutami Kirschnera.

(dokumentacja medyczna k. 102-103)

F. B. został wypisany z Oddziału w unieruchomieniu lewej ręki szyną gipsową dłoniowo-ramienną. Zalecono ułożenie przeciwobrzękowe i kontrolę w (...).

(dokumentacja medyczna k. 95)

Pierwsza pomoc w Oddziale Ortopedycznym w dniach 7-11 kwietnia 2016 roku została udzielona zgodnie z wiedzą medyczną. We wczesnym okresie pooperacyjnym nie stwierdzono objawów zaburzenia ukrwienia i unerwienia kończyn.

(opinia biegłego z zakresu neurologii B. S. k. 144 - 146 oraz opinia uzupełniająca k. 166, opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

W dniu 14 kwietnia 2016 roku odbyło się kontrolne badanie F. B. w (...). Zdjęcie RTG łokcia lewego wykazało prawidłowe ustawienie odłamów. Nie stwierdzono objawów zaburzenia ukrwienia i unerwienia kończyn.

(dokumentacja medyczna k. 99)

W dniu 2 maja 2016 roku rodzice F. B. zgłosili się z synem do Izby Przyjęć Szpitala (...) w Ł. z powodu zaburzeń czucia i ukrwienia lewej ręki u syna.

(karta informacyjna k. 101)

W czasie badania lekarz stwierdził, że lewa dłoń jest chłodniejsza od prawej. Zmieniono opatrunek gipsowy. Badanie tętnic promieniowej i łokciowej wykazało, że tętno było wyczuwalne. Po chwili temperatura dłoni lewej wróciła do normy. Utrzymano poluzowane unieruchomienie i zalecono kontrolę w dniu 9 maja 2016 roku.

(karta informacyjna k. 101)

W dniu 2 maja 2016 roku zmiana opatrunku polegała na rozluźnieniu opatrunku gipsowego - mechanicznie poszerzono szynę gipsową poprzez rozciągnięcie jej krawędzi. Było to skutkiem niedokrwienia kończyny. Do objawów niedokrwienia doszło po upływie kilku tygodni od zdarzenia, na skutek stopniowego narastania obrzęku i krwiaka w miejscu złamania. Nastąpił wtórny ucisk na naczynia krwionośne i nerwy.

(opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

Gdyby przyczyną niedokrwienia kończyny był błędnie założony opatrunek gipsowy to objawy niedokrwienia pojawiałyby się w pierwszych godzinach. Przy długotrwałym ucisku powyżej 4-12 godzin niedokrwienia może dojść do uszkodzenia nerwów. W dniu 7 kwietnia 2016 roku żadnych tego typu uszkodzeń nerwów nie stwierdzono. W badaniu 14 kwietnia 2016 roku nie doszło do wykrycia uszkodzenia nerwów lewej kończyny górnej.

(opinia biegłego z zakresu neurologii B. S. k. 144-146 oraz opinia uzupełniająca k. 166)

Natomiast podczas kontroli dokonywanej w dniu 2 maja 2016 roku w Izbie Przyjęć (...) w Ł. przez lekarza prowadzącego M. C. stwierdzono zbyt ciasny opatrunek. Nie odnotowano, ile czasu już upłynęło od chwili zauważenia przez rodziców F. B. niepokojących objawów. Na skutek niedokrwienia już po kilku godzinach mogą pojawić się w mięśniach i nerwach nieodwracalne zmiany troficzne prowadzące do przykurczów stawów i zaburzeń przewodnictwa. Lekarz dokonujący kontroli stwierdził zaburzenia czucia i ruchów. F. B. zwolniono do domu zalecając jedynie ułożenie przeciwobrzękowe lewej kończyny górnej utrzymanie unieruchomienia i kontrolę za 2-3 dni. Prawidłowo rozluźniono szynę gipsową, jednakże nie zastosowano żadnych leków sprzyjających zmniejszeniu obrzęku mogących poprawić ukrwienie kończyny.

W dniu 2 maja 2016 roku należało natomiast podejrzewać możliwość pojawienia się zespołu Volkmannna, zatrzymać powoda w szpitalu oraz poddać dłuższej i dokładnej obserwacji oraz zastosować leki poprawiające ukrwienie kończyn. Przykurcz Volkmanna jest rzadkim ale typowym powikłaniem złamań nadkłykciowych kości ramiennej u dzieci. Lekarz kontrolujący nie zbadał pacjenta w tym zakresie i nie poddał go dalszej diagnostyce pod tym katem. Wpisał tylko „stan po złamaniu kości ramiennej lewej”.

(opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

Wdrożenie leków sprzyjających zmniejszeniu obrzęku jest jednym z czynników mogących wpływać na ograniczenie skutków urazu w postaci złamań nadkłykciowego kości ramiennej u dzieci, w tym na uszkodzenie nerwów.

(opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

Jest prawdopodobne, że gdyby powoda przyjęto do szpitala w dniu 2 maja 2016 roku i poddano szczegółowym badaniom, można byłoby stwierdzić uszkodzenie nerwów.

(opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

W dniu 9-13 maja 2016 roku F. B. był hospitalizowany w Oddziale Ortopedii (...). Usunięto materiał zespalający z lewej kości ramiennej. W czasie tego pobytu wstępnie był usprawniany. Zalecono dalsze leczenie w (...), kontynuację wyuczonych ćwiczeń czynnych i biernych oraz stosowanie szyny redresującej. W karcie informacyjnej wpisano: następstwa urazów kończyny górnej - przyczyna zewnętrzna urazowa.

(dokumentacja medyczna k. 93-96)

W czasie wizyty w poradni w dniu 24 maja 2016 roku lekarz stwierdził stan po złamaniu nadkłykciowym kości ramiennej lewej powikłanej przykurczem stawów IPP i IPD. Wystawiono skierowanie na rehabilitację.

(dokumentacja medyczna k. 118)

W czasie wizyty w dniu 17 czerwca stwierdzono stan po złamaniu nadkłykciowym kości ramiennej oraz podejrzenie przykurczu Volkmanna. F. B. skierowano na rehabilitację oraz do P. do dr. C..

(dokumentacja medyczna k. 119)

W dniach 15-28 lipca 2016 roku F. B. przebywał na oddziale rehabilitacji dla dzieci w Ł.. Rozpoznano niedowład lewej kończyny górnej, stan po złamaniu lewej kości ramiennej. Powoda wypisano w związku z informacją o możliwości leczenia operacyjnego w Klinie (...)w P..

(dokumentacja medyczna k. 84)

Uszkodzenie nerwu pośrodkowego i łokciowego lewego stwierdzono u małoletniego powoda w przebiegu leczenia nadkłykciowego złamania kości ramiennej lewej jako powikłanie w następstwie leczenia przebytego złamania.

(opinia uzupełniająca biegłego z zakresu neurologii B. S. k. 166)

W dniach od 29 lipca do 5 sierpnia 2016 roku F. B. przebywał w Oddziale (...)w P.. Badanie USG tętnic lewej kończyny górnej wykazało: tętnice pachową, ramienną drożną o prawidłowym przepływie, tętnice promieniową i łokciową drożną z niskooporowym przepływem. Badanie USG nerwów w dniu 1 sierpnia 2016 roku wykazało nerw pośrodkowy na poziomie około 1/2 przedramienia w miejscu gdzie widoczne są obrzęknięte i zatarte brzuśce mięśni zginaczy jest nieznacznie poszerzony z wykładnikami obrzęku włókien (4x3 mm), na poziomie dołu łokciowego w normie. Nerw łokciowy od poziomu łokcia do poziomu nadgarstka bez uchwytnych zmian morfologicznych. Postawiono rozpoznania przykurcz Volkmanna lewej kończyny górnej, zdiagnozowano neuropatię uciskową nerwu pośrodkowego i łokciowego.

(dokumentacja medyczna k. 72-83)

W dniu 3 sierpnia 2016 roku wykonano zabieg operacyjny: neurolizę nerwu pośrodkowego i łokciowego lewego. F. B. został wypisany z rozpoznaniem przykurczu Volkmanna lewej kończyny górnej, neuropatii uciskowej nerwu łokciowego i pośrodkowego.

(dokumentacja medyczna k. 72-77)

W dniu 25-30 sierpnia 2016 roku F. B. był hospitalizowany w Oddziale (...)w P.. Postawiono rozpoznanie przykurczu Volkmanna lewej kończyny górnej. Usunięto unieruchomienie ręki lewej i usprawniono lewą kończynę.

(dokumentacja medyczna k. 68)

W dniach od 2 do 23 września 2016 roku F. B. przebywał w Oddziale (...) w Ł.. Wypisany został z rozpoznaniem przykurczu Volkmanana, niedowładem kończyny górnej lewej, stanem po złamaniu nadkłykciowym kości ramiennej lewej (7 kwietnia 2016 roku), stanem po neurolizie nerwu pośrodkowego nerwu łokciowego wg Sedona 3.08.2016 r. F. B. był pod stałą opieką ortopedy i otrzymywał zabiegi rehabilitacyjne.

(dokumentacja medyczna k. 59-62)

W dniu 14 lutego 2017 roku F. B. przebył zabieg operacyjny lewej kończyny górnej w P.: wykonano tenolizę ścięgien i brzuśców zginaczy nadgarstka i palców, uwolnienie ze zrostów nadgarstka. Po wypisaniu z Oddziału była kontynuowana rehabilitacja. W dniach od 20 do 23 listopada 2017 roku F. B. był hospitalizowany w Oddziale Ortopedii w P.. Wykonano zabieg operacyjny przecięcia blizn przykurczających, tenolizę zginaczy, korekcję przykurczu nadgarstka. Zalecono ułożenie kończyny lewej na temblaku, unieruchomienie w łusce gipsowej przez sześć tygodni. W dniach 18-22 maja 2018 roku ponownie był hospitalizowany w Oddziale Ortopedii w P.. Wykonano badanie EMG i podjęto decyzję o odroczeniu zabiegu operacyjnego na okres jednego roku. Zalecono dalszą rehabilitację.

(dokumentacja medyczna k. 70-71)

Cierpienia fizyczne doznane przez F. B. należy określić jako bardzo duże. Związane były z doznawanym bólem, licznymi pobytami w szpitalach, kolejnymi operacjami, pozostawieniem lewej kończyny górnej w unieruchomieniach gipsowych i ortezie, ćwiczeniami i zabiegami usprawniającymi, ograniczeniami w sprawności. Cierpienia nadal trwają. W wyniku przykurczu Volkmanna doszło do znacznych zaburzeń czynnościowych lewej ręki, powodujących znaczne utrudnienie w codziennym funkcjonowaniu powoda.

(opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej T. Z. k. 160-163)

Uszczerbek na zdrowiu powoda na skutek obrażeń doznanych w czasie zdarzenia w dniu 7 kwietnia 2016 roku w zakresie narządów ruchu jest stały i wynosi obecnie 15% - pkt 131a rozporządzenia.

(opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

Z punktu widzenia neurologicznego uszczerbek na zdrowiu F. B. należy ocenić jako 18% (pkt 181 i 10% oraz pkt 181 k 8%).

(opinia biegłego z zakresu neurochirurgii B. S. k. 144-146 oraz opinia uzupełniająca k. 166)

Na skutek operacji powstała blizna lewego przedramienia w wyniku wielokrotnego leczenia operacyjnego przykurczu Volkmanna. Stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych lewego przedramienia wynosi 5% - pkt 19a.

(opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej T. Z. k. 160-163)

Uszczerbek na zdrowiu u F. B. jest przyczynowo-skutkowo związany z urazem lewej kończyny górnej, zaistniałym w dniu 7 kwietnia 2016 roku. Złamanie nadkłykciowe lewej kości ramiennej było tylko jednym z elementów tego urazu. Samo złamanie zrosło się prawidłowo. Decydującym o powstaniu wszystkich uszczerbków był rozwój zespołu Volkmanna.

(opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. k. 188-193 oraz opinia uzupełniająca k. 210-211)

F. B. ponosił koszty związane z leczeniem, na które składały się: dwie sztuki temblaku w kwocie 30,99 zł, ćwiczenia indywidualne z terapeutą 700 zł, usługi medyczne w wysokości 300 zł, lampa moment 100W 59 zł.

(faktury k. 32-34 37-43)

Rokowania na przyszłość są uzależnione od dalszego leczenia F. B.. Leczenie nie zostało jeszcze zakończone.

(opinia biegłego z zakresu neurochirurgii B. S. k. 144-146 oraz opinia uzupełniająca 166)

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dowodów zgromadzonych w sprawie na który składały się: dokumentacja medyczna leczenia F. B. oraz opinie biegłych: opinia biegłego z zakresu neurochirurgii B. S. wraz z opinią uzupełniającą, opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej T. Z. oraz opinia biegłego z zakresu ortopedii A. W. wraz z opinią uzupełniającą, jak również zeznania w charakterze strony przedstawiciela ustawowego F. A. B..

W powyższym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Odpowiedzialność pozwanego opiera się na umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z placówką medyczną - art. 822 k.c. Warunkiem uskutecznienia takiej odpowiedzialności jest zaistnienie zdarzenia pociągającego za sobą odpowiedzialność odszkodowawczą ubezpieczonego, w przedmiotowej sprawie (...) w Ł.. Podmioty prowadzące działalność leczniczą ponoszą odpowiedzialność za szeroko rozumiane błędy medyczne na podstawie art. 430 k.c. w zw. z art. 415 k.c.

W przedmiotowej sprawie pozwanym był Zakład (...), ubezpieczający jednostkę leczniczą, w której lekarz wykonywał swoje czynności jako osoba będąca podwładnym w rozumieniu art. 430 k.c. Legitymacja bierna nie była w przedmiotowej sprawie kwestionowana.

W zakresie leczenia F. B. kluczowa okazała się ocena działań leczniczych podjętych w dniu 2 maja 2016 roku, a ocenionych w szczególności przez biegłego ortopedę.

Orzecznictwo wskazuje, że do przyjęcia winy osoby, o której mowa w art. 430 k.c., nie jest potrzebne wykazanie, iż osoba ta naruszyła przepisy dotyczące bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego, wystarczy jeżeli wina tej osoby polega na zaniechaniu zasad ostrożności i bezpieczeństwa, wynikających z doświadczenia życiowego i okoliczności danego wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1975 r., II CR 140/75). Zastosowanie art. 430 k.c. nie wymaga jakiejkolwiek winy zwierzchnika (uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 12 czerwca 1976 r., III CZP 5/76, OSNCP 1977, Nr 4, poz. 61).

Spowodowanie szkody na osobie w warunkach błędu w sztuce medycznej jest specyficzną postacią deliktu prawa cywilnego, którego zaistnienie wymaga zaistnienia przesłanek odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, czyli szkody, winy i adekwatnego związku przyczynowego. Ściślej biorąc, błąd w sztuce medycznej jest jedynie obiektywnym elementem winy lekarza wykonującego czynności medyczne, stanowi bowiem czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, niezgodną z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Subiektywnym natomiast elementem koniecznym dla przypisania winy lekarzowi jest jego umyślność lub niedbalstwo (M. Filar, S. Krześ, E. Marszałkowska-Krześ, P. Zaborowski, Odpowiedzialność lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej, Warszawa 2004, s. 29 i n.; orzeczenie SN z 1 kwietnia 1955 r., IV CR 39/54, OSNCK 1/1957, poz. 7 oraz Lex nr 118379). Stwierdzenie błędu w sztuce medycznej, w kontekście odpowiedzialności zakładu opieki zdrowotnej, w którym miał miejsce zabieg czy czynność medyczna, jest natomiast całkowicie niezależne od osoby konkretnego lekarza oraz od okoliczności podjęcia czynności medycznej. Istotne jest bowiem to, iż czynność tę wykonał pracownik zakładu w ramach jego działalności. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 13 maja 2020 roku (Dz.U.2020.849 tj.) o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego. Artykuł 6 ust. 1 oraz art. 8 ww. ustawy stanowi o obowiązku udzielania świadczeń medycznych z należytą starannością oraz w oparciu o aktualną wiedzę medyczną.

W przedmiotowej sprawie ustalono, że samo założenie opatrunku gipsowego zostało dokonane zgodnie ze sztuką i wiedzą lekarską. Leczenie F. B. w początkowym stadium było prawidłowe. Nieprawidłowości wystąpiły w leczeniu podjętym od dnia 2 maja 2016 roku. W tym dniu, podczas badania lekarz prowadzący zaniechał czynności, które mogłyby wyłączyć możliwość pojawienia się lub zmniejszyć negatywne skutki zespołu Volkmanna, który istotnie pojawił się u powoda. W dniu 2 maja 2016 roku powinna zostać podjęta diagnostyka w zakresie tego zespołu, ponieważ, jak ustalili biegli, pojawiły się ku temu wyraźne przesłanki. Należało podejrzewać możliwość pojawienia się zespołu Volkmannna, zatrzymać powoda w szpitalu oraz poddać dłuższej i dokładnej obserwacji oraz zastosować leki poprawiające ukrwienie kończyn. Przykurcz Volkmanna jest rzadkim, ale typowym powikłaniem złamań nadkłykciowych kości ramiennej u dzieci. Mimo to, lekarz kontrolujący nie zbadał pacjenta w tym zakresie i nie poddał go dalszej diagnostyce pod tym kątem. Błąd spowodował, że poszkodowany pozbawiony został prawidłowej opieki medycznej, właściwego leczenia. Tymczasem z opinii biegłych wynika natomiast, że nie można wykluczyć, iż przyjęcie powoda do szpitala w dniu 2 maja 2016 roku i zastosowanie postępowania związanego z podejrzeniem zespołu Volkmanna, pozwoliłoby na uniknięcie dalszego rozwoju jego ciężkich objawów, które ostatecznie wystąpiły. Nie można również wykluczyć, że brak zastosowania właściwych leków przyczynił się do ostatecznego skutku leczenia.

Tymczasem lekarz wpisał tylko „stan po złamaniu kości ramiennej lewej”. Zaniechanie leczenia to stanowiło naruszenie prawa pacjenta, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, tj. prawa do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.

W niniejszej sprawie pojawienie się zespołu Volkmanna można było przewidzieć w świetle wiedzy medycznej. Jego powstanie winno zostać zauważone przez lekarzy prowadzących, co mogłoby nawet wyłączyć jego powstanie lub choćby groźne skutki tego zespołu ograniczyć. Zachodzi więc adekwatny związek przyczynowo-skutkowy między błędną diagnozą lekarza i nie podjęciem działań prowadzących do wykrycia zespołu Volkmanna, a jego rozwojem i ostatecznymi skutkami. Błąd w leczeniu powoda polegał na opóźnieniu w diagnostyce tego zespołu i nie podjęcia także leczenia farmakologicznego już od dnia 2 maja 2016 roku, które mogłyby wykluczyć jego powstanie lub choćby ograniczyć jego skutki. Sąd orzekający w sprawie podziela przy tym pogląd judykatury, iż w tak zwanych procesach lekarskich nie jest wymagane, aby związek przyczynowy pomiędzy postępowaniem lekarza a powstałą szkodą został ustalony w sposób absolutnie pewny. Wystarczające jest wykazanie prawdopodobieństwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 czerwca 2015 r. sygn. akt I ACa 511/14).

W przedmiotowej sprawie z opinii biegłych wynika, że uszczerbek na zdrowiu u F. B. jest przyczynowo-skutkowo związany z urazem lewej kończyny górnej, zaistniałym w dniu 7 kwietnia 2016 roku. Złamanie nadkłykciowe lewej kości ramiennej było tylko jednym z elementów tego urazu. Samo złamanie zrosło się prawidłowo i bezskutkowo – nie powodując uszczerbku na zdrowiu. Decydujące dla istniejącego obecnie uszczerbku było rozwinięcie groźnego powikłania w postaci zespołu Volkmanna. Biegli wskazali, że przyjęcie powoda do szpitala w dniu 2 maja 2016 roku i zastosowanie postępowania związanego z podejrzeniem zespołu Volkmanna mogłoby pozwolić na uniknięcie dalszego rozwoju jego ciężkich objawów. Jak wskazali biegli, wdrożenie leków sprzyjających zmniejszeniu obrzęku jest jednym z czynników mogących wpływać na ograniczenie skutków urazu w postaci złamań nadkłukciowego kości ramiennej u dzieci, w tym na uszkodzenie nerwów. Powód został pozbawiony możliwości podjęcia takiego leczenia, zapobieżenia skutkom ucisku nerwów. Opinie biegłych wskazują, że gdyby powoda przyjęto do szpitala w dniu 2 maja 2016 roku i poddano szczegółowym badaniom, można byłoby stwierdzić uszkodzenie nerwów i wdrożyć natychmiastowe leczenie zespołu Volkmanna.

Mając powyższe na uwadze przyjąć należało, że udowodniony został adekwatny związek przyczynowy pomiędzy błędną diagnozą i niepodjęciem określonych działań przez lekarza w dniu 2 maja 2016 roku a skutkami w postaci cierpień fizycznych i leczenia (szkodą) wynikających z zespołu Volkmanna. Jak wskazano wyżej, w procesach medycznych przy wykazywaniu przesłanki związku przyczynowo - skutkowego można poprzestać na wysokim prawdopodobieństwie takiego związku, co wynika z trudności dowodowych związanych z procesami leczenia organizmu człowieka. Tym samym, na płaszczyźnie przyczynowości jest możliwe przypisanie zachowaniu pracownikowi szpitala błędu w sztuce lekarskiej (art. 361 § 1 k.c.). Skutkiem ustalenia, że zachowania personelu medycznego pozostają w normalnym związku przyczynowym z powikłaniami, które występują u powoda, jest możliwość przypisania odpowiedzialności za szkodę pozwanemu ubezpieczycielowi (art. 430 k.c. w zw. z art. 415 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c.).

Z przytoczonych względów, w ocenie Sądu, doszło do zaniedbań w procesie leczniczym F. B.. Jak wynika z wcześniejszych rozważań, materiał dowodowy zgromadzony w sprawie dał podstawę do oceny, iż postępowanie zespołu leczniczego było nieprawidłowe, niezgodne z obowiązującymi standardami.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią ostatniego przepisu w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis art. 445 § 3 stosuje się odpowiednio.

Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności, w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości czy nieodwracalnego charakteru. Kryteria, jakimi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, to: wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest np. kalectwo u młodej osoby), rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, stopień i rodzaj cierpień fizycznych i psychicznych, intensywność (natężenie, nasilenie) i czas trwania tych cierpień, ewentualnie stopień kalectwa, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia - kalectwo, oszpecenie, skutki uszczerbku w zdrowiu na przyszłość (np. niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy artystycznej, rozwijania swoich zainteresowań i pasji, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utrata kontaktów towarzyskich, utrata możliwości chodzenia do teatru, kina, wyjazdu na wycieczki), szanse na przyszłość, związane np. z możliwością kontynuowania nauki, z wykonywaniem wyuczonego zawodu, życiem osobistym, poczucie nieprzydatności społecznej i bezradność życiowa powstałe na skutek zdarzenia, wywołującego obrażenia ciała, konieczność korzystania ze wsparcia innych, w tym najbliższych, przy prostych czynnościach życia codziennego - oraz szereg innych czynników podobnej natury do wyżej wskazanych, pozbawienie możliwości osobistego wychowywania dzieci i zajmowania się gospodarstwem domowym, aktualne warunki oraz stopa życiowa społeczeństwa kraju, w którym mieszka poszkodowany, a najbliższym punktem odniesienia powinien być poziom życia osoby, której przysługuje zadośćuczynienie, gdyż jej stopa życiowa rzutować będzie na rodzaj wydatków konsumpcyjnych mogących zrównoważyć doznane cierpienie, konieczność przedstawiania przez sumę zadośćuczynienia odczuwalnej wartości ekonomicznej, przynoszącą poszkodowanemu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne, nie będącej jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, co wynika z kompensacyjnego charakteru zadośćuczynienia, indywidualne właściwości i subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej, jeśli będą istotne na tle konkretnej sprawy, trwałość kalectwa, powodującego cierpienia fizyczne oraz ograniczenie ruchów i wykonywanie czynności życia codziennego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 24 lipca 2013 roku, I ACa 338/13, wyrok SN z dnia 23 kwietnia 1969 r., I PR 23/69; wyrok SN z dnia 4 października 1967 r., II PR 338/67, wyrok SN z dnia 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07; wyrok SN z dnia 8 października 2008 r., IV CSK 243/08; wyrok SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, s.7; wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 r., II CR 57/72, OSNCP 1972, nr 10, poz. 183; wyrok SN z dnia 17 września 2010 r., II CSK 94/10; wyrok SN z dnia 29 września 2004 r., II CK 531/03; wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2002 r., II CKN 605/00, wyrok SN z dnia 29 maja 2008 r., II CSK 78/08; wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, OSP 2010, z. 5, poz. 47; wyrok SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, s.7, wyrok SN z dnia 4 lutego 2008 r., III KK 349/07, Biul. PK 2008, nr 4, s.7; wyrok SN z dnia 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, wyrok SN z dnia 19 maja 1998 r., II CKN 756/97).

W niniejszej sprawie cierpienia fizyczne poszkodowanego zostały opisane przez biegłych jako bardzo duże, związane z długotrwałym leczeniem, licznymi zabiegami, noszeniem opatrunków, które to leczenie cały czas trwa i będzie kontynuowane.
W wyniku rozwinięcia się zespołu Volkmanna doszło do 38 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Powód w wyniku operacji doznał blizn trwałych na ciele. Przy ustalaniu zadośćuczynienia należało mieć także na uwadze to, że F. B. ma zaledwie 7 lat, a doznany uszczerbek na zdrowiu już na początku życia będzie rzutował na jego sprawność i funkcjonowanie w przyszłości, bowiem leczenie zespołu Volkmanna nie zostało zakończone. Nie jest możliwe określenie ostatecznego rezultatu leczenia. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że odpowiednią dla zrekompensowania krzywdy będzie zadośćuczynienie w wysokości 76 000 złotych.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c. § 1. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W przedmiotowej sprawie zachodziły także okoliczności do żądania naprawienia szkody majątkowej. Zasady odpowiedzialności skutkujące obowiązkiem naprawienia szkody majątkowej są tożsame, jak ustalone wyżej. W przedmiotowej sprawie konieczne było leczenie, którego koszty zostały wykazane fakturami dotyczącymi sprzętu medycznego, rehabilitacji i kosztów dojazdu. Powód żądał z tego tytułu kwoty 500 złotych, która to kwota jest niższa niż wynikająca z załączonych do pozwu faktur, w związku z tym żądanie podlegało uwzględnieniu w całości.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie natomiast z art. 455 k.c. Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Termin wykonania zobowiązania z tytułu umowy ubezpieczenia został określony w art. 817 § 1 k.c., zgodnie z którym ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni od otrzymania zawiadomienia o wypadku.

Powód żądanie zapłaty kwot 9 600 złotych oraz 500 złotych zgłosił w dniu 23 grudnia 2016 roku. Roszczenie stało się zatem wymagalne od dnia następnego po dniu 22 stycznia 2017 roku, kiedy przypadał ostatni dzień terminu zapłaty. Odsetki od powyższych sum należały się zatem od dnia 23 stycznia 2017 roku. W zakresie pozostałej sumy zadośćuczynienia tj. od kwoty 66 400 złotych tytułem zadośćuczynienia odsetki były żądane od dnia, w którym doręczono pozwanemu odpis pisma rozszerzającego powództwo, które to pismo należało traktować jako wezwanie do zapłaty tej sumy. W związku z tym od wyżej wskazanej kwoty odsetki zasądzono od dnia 23 października 2020 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Na koszty procesu powoda, zwolnionego od kosztów sądowych, składało się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3 600 złotych, ustalone w oparciu § 2 pkt 5 w zw. z § 19 (pierwotna wartość przedmiotu sporu wynosiła 10.100 zł) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 listopada 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800).

Zgodnie z treścią art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2020.755 t.j.) w zw. z art. 98 k.p.c. nieuiszczonymi kosztami sądowymi, sąd obciążył pozwanego.

Na koszty sądowe złożyła się opłata od pozwu, po rozszerzeniu powództwa w wysokości 3 825 złotych, ustalona w oparciu o treść art. 13 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Na wydatki, wyłożone tymczasowo przez Skarb Państwa składały się wynagrodzenia biegłych za sporządzenie opinii w sprawie: 598,72 złote (k. 142), 103,14 zł (k. 168), 359,41 zł (k. 168), 2 013,45 zł (k. 198), 182,52 (k. 219). W związku z powyższym w punkcie 3 wyroku sąd nakazał zwrócić pozwanemu na rzecz Skarbu Państwa kwotę 7 082,24 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

ZARZĄDZENIE

Doręczyć odpis wyroku wraz z uzasadnieniem pełn. pozwanego.