Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 874/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Małgorzata Peteja-Żak

Sędziowie Piotr Mika (spr.)

Grażyna Tokarczyk

Protokolant Dominika Koza

przy udziale Marka Dutkowskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej w G.

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2019 r.

sprawy G. S. (poprzednio M.) ur. (...) w R.

syna J. i S.

oskarżonego z art. 291 § 1 kk przy zast. art. 12 kk, art. 258 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 21 stycznia 2019 r. sygnatura akt IX K 1311/10

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zwalnia oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 874/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Rejonowy w Gliwicach, wyrok z dnia 21 stycznia 2019 r. sygn. IX K 1311/10

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na treść wyroku polegające na umorzeniu postępowania karnego z uwagi na niedopuszczalność jego dalszego prowadzenia po tym, jak zbieg negatywnych przesłanek procesowych określonych w art. 17 par 1 pkt 1 i 2 k.p.k. został stwierdzony dopiero po przeprowadzeniu dowodów i wyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych, co oznacza, iż sąd dokonał oceny podstaw odpowiedzialności oskarżonego, co winno skutkować wydaniem wyroku uniewinniającego, a nie umarzającego postępowanie z powodu przedawnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew stanowisku skarżącego w sprawie nie zachodziła konkurencja negatywnych przesłanek procesowych. Zgodnie z ustaleniami sądu I instancji oskarżony dopuścił się czynów opisanych w punktach 10 i 11 zaskarżonego wyroku. W takiej sytuacji wobec stwierdzenia upływu terminu przedawnienia karalności ustalonych przez sąd przestępstw oskarżonego prawidłową przesłanką negatywną procesu karnego skutkującą umorzeniem postępowania była przesłanka wskazana w art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku w punktach 10 i 11 i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku wobec stwierdzenia prawidłowej postawy umorzenia postępowania z u wagi na upływ terminu przedawnienia karalności popełnionych przez oskarżonego przestępstw

3.2.

Wynikający konkludentnie z uzasadnienia apelacji zarzut naruszenia art. 7 kpk i art. 410 kpk skutkujący błędnymi ustaleniami faktycznym polegający na przekroczeniu zasad swobodnej oceny dowodów i nieuwzględnieniu:

1.  treści wyjaśnień oskarżonego A. N. złożonych w postępowaniu sądowym, w których oskarżony ten potwierdzając znajomość z A. Z. (1), który przyjeżdżał z G. S., sprostował, że blok silnika samochodu marki U. brał od Z. i nie znał nazwiska G., jak też wskazał, że S. nigdy nie pomagał mu sprzedawać samochodów ani ich ukrywać, jak też nie wydał mu żadnych poleceń;

2.  treści wyjaśnień oskarżonego A. Z. (1), w których oskarżony ten przyznając się do zarzucanych mu czynów złożył wyjaśnienia szczegółowo opisujące jego przestępczą działalność, potwierdził jedynie znajomość z G. S., twierdząc, że nigdy nie był świadkiem przekazywania przez S. N. bloku silnika jakiegokolwiek samochodu, że nic nie wie o ukrywaniu bloku silnika, czy pomocy S. w ukrywaniu go, a nadto, że nie działał w zorganizowanej grupie przestępczej razem z S., z którym spotykał się jedynie okazjonalnie;

3.  treści wyjaśnień oskarżonego M. U. dotyczących G. S., w których oskarżony ten przyznał się, że zna wszystkich oprócz oskarżonego S.;

4.  treści wyjaśnień oskarżonego A. M., w których oskarżony ten podał, że zna G. S. jedynie z widzenia przez Z., nie pomagał S. w ukrywaniu jakichkolwiek samochodów ani w ich zbywaniu, S. też nie pomagał w ukrywaniu czy zbyciu czerwonego F. (...) ani innych rzeczy,

5.  sylwetki pracującego i studiującego oskarżonego G. S., który nie przystaje nie tylko do sprawy, ale przed wszystkim do pozostałych współoskarżonych,

6.  wyjaśnień oskarżonego G. S., który nie przyznał się do zarzuconych mu czynów, oświadczając, że nie ma nic wspólnego z działalnością przestępczą i handlem samochodami;

7.  nieustalenia konkretnych dat czynów oskarżonego, danych pojazdów i ich rzeczywistej wartości oraz osób pokrzywdzonych;

8.  faktu, że A. M. po złożeniu wyjaśnień obciążających oskarżonego został zwolniony z aresztu,

9.  faktu, że współoskarżeni obciążającego oskarżonego G. S. wyjaśnienia złożyli z chęci poprawy swojej sytuacji procesowej, a wyjaśniając na rozprawie w warunkach pełnej swobody wyjaśnienia te zmienili,

10.  braku inicijatywy oskarżyciela publicznego w toku przeprowadzanych czynności sądowych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie kolidowało z zasadami rozumowania ani doświadczenia życiowego obdarzenie walorem wiarygodności wyjaśnień złożonych w postępowaniu przygotowawczym przez A. N., A. Z. (1) oraz A. M.. W wyjaśnieniach tych współoskarżeni logicznie i precyzyjnie opisali działania oskarżonego, świadczące o udziale w zorganizowanej grupie przestępczej I mającej na celu kradzież samochodów marki F., przerabiania numerów i oznaczeń identyfikacyjnych, sprzedaż uzyskanych w ten sposób części samochodowych oraz dokonywanie przeróbek numerów identyfikacyjnych nadwozia i silnika celem legalizacji nowo powstałych samochodów..

Ad,. I Z wyjaśnień A. N. wynikało , że oskarżony wspólnie z A. Z. (1) przekazał mu samochód marki F. (...) koloru czerwonego o poj. silnika 900 cm3 i samochód osobowy marki F. (...) – koloru czarnego. (wyjaśnienia - karty 66, 121-123, 127, 149,Tom I.) Wyjaśnienia te A. N. podtrzymał także w toku konfrontacji z oskarżonym G. S. (karty 1690-1691 tom IX) Wyjaśnienia złożone w postępowaniu przygotowawczym A. N. podtrzymał w toku rozprawy w dniu 13 stycznia 2014 roku (karty 3368, tom XXXIII) W istocie oskarżony N. sprostował w toku rozprawy, że od G. S. nie przyjmował, żadnego bloku silnika, lecz przecież to zachowanie nie zostało przez sąd I instancji przypisane oskarżonemu S., zaś niekonsekwencja A. N. w tej materii jest w pełni wytłumaczalna znaczną liczbą samochodów oraz części samochodowych, które były przedmiotem jego przestępczej działalności. Niczego do oceny wiarygodności wyjaśnień A. N. nie wnosi argument, że wcześniej nie znał on nazwiska G. S., jak też fakt, że G. S. nie wydawał mu poleceń, ani nie pomagał mu w sprzedaży czy też ukryciu samochodów. G. S. nie przypisano przecież kierowniczej roli w działalności grupy przestępczej, a to że oskarżony G. S. nie pomagał A. N. w sprzedaży bądź ukryciu samochodów nie świadczy także o tym, aby zachowanie oskarżonego związane z dostarczeniem skradzionych pojazdów nie mogło zostać ocenione jako pomoc do zbycia lub ukrycia rzeczy pochodzących z kradzieży.

Ad. II Faktem jest, że A. Z. (2) początkowo w swoich wyjaśnieniach ukrywał udział oskarżonego G. S. w przestępstwach (wyjaśnienia karty 82-83, tom I, 224-225, 208-210, 259-260 tom. II. Ostatecznie jednak począwszy od wyjaśnień złożonych w dniu 18 maja 2001 roku (karty 262-264, tom II ) konsekwentnie potwierdzał stawiane oskarżonemu G. S. zarzuty. A. Z. (2) wyjaśniając na rozprawie (karty 2438, 2520-2522, 2800, 2644-2645) potrzymał obciążające G. S. wyjaśnienia z postępowania przygotowawczego. I w tym przypadku zaprzeczona przez A. Z. (2) kwestia udziału G. S. w pomocy do zbycia, czy tez ukryciu bloku silnika samochodowego nie ma znaczenia dla oceny wiarygodności A. Z. (2), skoro wcześniej okoliczności tej nie wskazywał on w postępowaniu przygotowawczym, a ostatecznie G. S. nie przypisano pomocy w zbyciu czy też ukryci bloku silnika samochodowego. Także kwestia częstotliwości spotkań pomiędzy A. Z. (2) a G. S. nie ma istotnego znaczenia dla możliwości oceny ich wzajemnych powiązań jako działań podejmowanych w ramach zorganizowanej grupy przestępczej.

Ad. III. Fakt braku znajomości pomiędzy M. U. a G. S. i to w sytuacji, gdy pozostali oskarżeni nie wskazywali w żaden wyraźny i stanowczy sposób na wzajemną znajomość tych osób, nie ma znaczenia dla oceny wiarygodności relacji wskazujących na udział oskarżonego G. S. w zarzuconych mu przestępstwach, jak też nie stanowi przeszkody dla przypisania oskarżonemu udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, w skład której wchodził także M. U.. Działalność zorganizowanej grupy przestępczej nie musi wcale wiązać się ze wzajemną znajomością wszystkich jej członków.

Ad. IV. Z wyjaśnień A. M. złożonych w postępowaniu przygotowawczym, w tym z protokołu konfrontacji pomiędzy nim a G. S. z 21 mam 2001 roku wynikało , że oskarżony przekazał mu samochody osobowe marki F. (...) koloru czerwonego , F. (...) – koloru niebiesko – zielony metalik pięciodrzwiowy o mocy silnika 55KM oraz F. (...) koloru zielonego (karty 1120-1122, tom. VI, 1373-1375, 1386-1387 tom VII, 1429-1431, 1436-1437, 1458-1459, 1471 tom VIII, 1781-1783, tom IX) Wyjaśnienia z postępowania przygotowawczego, obciążające G. S. zostały przez A. M. podtrzymane na rozprawie w dniu 17 października 2002 roku (karta 3583, tom XVIII) i 6 kwietnia 2011 roku (karty 2593-2594, tom XXIX) Depozycje A. M. z rozprawy jakoby nie pomagał G. S. w ukryciu samochodów samochodów są jednoznacznie sprzeczne z treścią jego wyjaśnień z postępowania przygotowawczego i tłumaczyć należy je jedynie jako efekt braku zrozumienia roli jaką A. M. pełnił w przestępczym procederze, w szczególności faktu, że przyjęcie przez niego od G. S. kradzionych samochodów w istocie stanowiło pomoc do ich ukrycia i dalszego zbycia.

Ad. V Fakt, że w okresie ustalonej przez sąd I instancji przestępczej działalności G. S. był on osobą pracującą zarobkową jak też studiował prawo, w żadnym razie nie stanowi okoliczności mogącej zaprzeczyć obciążającym oskarżonego depozycjom 3 współoskarżonych. Zasady doświadczenia życiowego uczą, że chęć zysku sprawia, że także osoby posiadające stałą pracę zarobkową i legalne dochody, podejmują się przestępczych działań w celu polepszenia swojej sytuacji materialnej zgodnie z wysokimi aspiracjami w tej materii. Sam fakt studiowania prawa nie impregnuje przed pokusą przestępczego polepszenia swojej sytuacji materialnej.

Ad. VI. Okoliczność, że oskarżony G. S. w swoich wyjaśnieniach nie przyznawał się do zarzuconych mu przestępstw również nie pozwala na odrzucenie jako niewiarygodnych wyjaśnień osób współoskarżonych. Logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego zaprzeczenie wyjaśnień oskarżonego S. odnaleźć należy w omówionych wyżej wyjaśnieniach A. N., A. Z. (2) i A. M.. Wypada przy tym wskazać także na fakt rozpoznania wizerunku G. S. przez M. C., która potwierdziła, że widziała go w obecności A. Z. (2) i A. N. i kojarzyła go jako osobę posiadającą prawnicze wykształcenie (protokół okazania wizerunku - karta 1692, tom IX ) Tym samym wyjaśnienia oskarżonego G. S. znajdują zaprzeczenie w 4 niezależnych od siebie dowodach, których wiarygodność nie może rodzić istotnych zastrzeżeń.

Ad. VII Nie stoi na przeszkodzie przypisaniu oskarżonemu sprawstwa zarzuconych czynów niemożność ustalenia dokładnych dziennych dat jego zachowań, precyzyjnych danych pojazdów ani osób pokrzywdzonych tj. właścicieli skradzionych samochodów przekazywanych przez oskarżonego w celu ukrycia lub zbycia, jak też niemożność ustalenia dokładnej wartości tych pojazdów.

Ad. VIII. Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżony A. M. nie został zwolniony z aresztu po tym jak złożył wyjaśnienia obciążające G. S.. Pierwsze wyjaśnienia obciążające oskarżonego złożył on w dniu 16 listopada 2000 roku, zaś zwolnienie A. M. z aresztu śledczego miał miejsce dopiero w dniu 28 sierpnia 2000 roku.

Ad. IX Okoliczność, że złożeniu obciążających oskarżonego G. S. wyjaśnień przez pozostałych współoskarżonych może towarzyszyć motywacja związana z polepszeniem sytuacji procesowej, sama w sobie nie może przekreślać wiarygodności wyjaśnień współoskarżonych, tym bardziej że postawę taką przyjął nie jeden, lecz trójka współoskarżonych. Mimo korygowania przez współoskarżonych wyjaśnień w toku rozprawy, żaden z nich nie wskazał na rozprawie, aby treści obciążające oskarżonego G. S. w postępowaniu przygotowawczym były niezgodne z prawdą.

Ad. X Brak inicjatywy dowodowej z strony oskarżyciela publicznego w toku postępowania sądowego nie mógł mieć żadnego wpływu na ocenę wiarygodności omówionych wyżej dowodów obciążających oskarżonego G. S..

Wniosek

Brak wniosku

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

1 OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Umorzenie postępowania karnego przeciwko oskarżonemu G. S. o czyny z art. 291 § 1 k.k. w zw, z art. 12 § 1 k.k. oraz z art. 258 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty naruszenie prawa procesowego sformułowane w apelacji obrońcy okazały się bezzasadne a równocześnie nie ujawniono uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu niezależnie od kierunku i granic wywiedzionego środka odwoławczego.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Zasady słuszności, którymi kierował się sąd odwoławczy wskazywały na konieczność zwolnienia oskarżonego od poniesienia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w sprawie, która po kilkunastoletnim postępowaniu zakończyła się umorzeniem postępowania przeciwko oskarżonemu

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego G. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

umorzenie postępowania przeciwko oskarżonemu G. S. o czyny z art. 291 par 1 i art. 258 par 1 kk z punktów 10 i 11 zaskarżonego wyroku

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana