Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 września 2020 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z powództwa M. N. przeciwko Z. P. (1) o ustalenie, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy, sprostowanie protokołu powypadkowego oddalił powództwo, zasądził od M. N. na rzecz Z. P. (1) kwotę 120 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, nie obciążył stron kosztami sądowymi przejmując je na rachunek Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi oraz przyznał i nakazał wypłacić z rachunku Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi na rzecz adwokata D. S. kwotę 332 złote brutto tytułem wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu.

Powód reprezentowany przez pełnomocnika zaskarżył powyższe orzeczenie w części tj. w zakresie oddalenia powództwa oraz rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.naruszenie prawa materialnego poprzez błędne niezastosowanie przepisu art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych w niniejszej sprawie i błędne przyjęcie, że udar jakiego doznał powód nie powstał w warunkach cytowanego przepisu, w sytuacji gdy w dniu 7 września 2012 r. powód uległ wypadkowi przy pracy na skutek nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną powodującą wskazany udar, który nastąpił w związku z pracą;

2.naruszenie przepisów postępowania tj. art.233 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodą ocenę opinii biegłych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz specjalności z dziedziny neurologii poprzez pominięcie istotnych kwestii mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;

3. naruszenie przepisów postępowania tj. art.233 k.p.c. poprzez dowolną , a nie swobodą ocenę zeznań powoda polegającej na odmowie wiary zeznaniom powoda w części dotyczącej złych warunków pracy w oddziale firmy pozwanego w K. polegających na braku wentylacji przy stanowisku pracy spawacza, braku indywidualnych i zbiorowych środków ochrony, przekraczania stężenia/natężenia czynników szkodliwych i niebezpiecznych oraz w obu zakładach tj. w C. Drugim i K., świadczenia pracy w nadgodzinach nawet do 12 godzin dziennie oraz wykonywania czynności zawodowych w czasie przebywania pracownika na urlopie wypoczynkowym, braku przerw w pracy, występowania czynników stresogennych, podczas gdy zeznania powoda są konsekwentne, logiczne i spójne na etapie całego postępowania oraz korespondują z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie;

4. naruszenie przepisów postępowania tj. art.233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego polegające na uchybieniu zasadom logiki oraz doświadczenia życiowego oraz poczynienie dowolnych oraz wewnętrznie sprzecznych ustaleń , a w konsekwencji przyjęcie za podstawę dokonanych ustaleń faktycznych zeznań pozwanego Z. P. oraz innych świadków zeznających na jego korzyść: G. A. , R. G. , J. D. , Ł. D. , Ł. O. , P. L.;

5. naruszenie przepisów postępowania tj. art.233 k.p.c. przez błędne dokonanie ustaleń faktycznych i przyjęcie ,że:

- przyczyną wypadku , któremu uległ powód w dniu 7 września 2012 r. była przyczyna wewnętrzna, samoistna, choroba powoda tocząca się od dawna, podczas gdy powód uległ wypadkowi w pracy z powodu przyczyny/ współprzyczyny zewnętrznej w postaci warunków pracy w firmie pozwanego oraz innych czynników zewnętrznych;

- powód był obciążony kilkoma czynnikami ryzyka wystąpienia udaru mózgu w postaci nadciśnienia, migotania przedsionków, miażdżycy, podczas gdy powód nie miał zdiagnozowanych, ani nie leczył się na wskazane powyżej schorzenia, co wynika z zeznań powoda oraz jego dokumentacja medyczna datowane przed dniem wypadku nie potwierdza wystąpienia takich czynników ryzyka;

6. naruszenia prawa procesowego tj. art.98 par. 1 k.p.c. poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, podczas gdy powód nie powinien być obciążony w ogóle kosztami zgodnie z treścią art. 102 k.p.c.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji wg norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wyrokowania do dnia zapłaty.

W konsekwencji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości i ustalenia oraz sprostowania treści protokołu nr (...) r. sporządzonego dnia 3 kwietnia 2018 r. ustalającego przyczyny i okoliczności wypadku z dnia 7 września 2012 r. w ten sposób, że udar niedokrwienny mózgu i nadciśnienie tętnicze powstały na skutek warunków pracy w firmie pozwanego w C. Drugim, co stanowiło wypadek przy pracy oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, nieobciążenie powoda kosztami postępowania apelacyjnego, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Zgodnie z ustawowo przyznaną kompetencją w wypadkach wskazanych w art. 387 § 2 ¹ k.p.c. Sąd odwoławczy sporządza pisemne uzasadnienie orzeczenia w sposób uproszczony i może odstąpić od szczegółowego przedstawienia podstawy faktycznej, czy też wyczerpującej prezentacji oceny prawnej.

Sąd Okręgowy podziela w całości i przyjmuje za własne prawidłowo poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jako znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak również akceptuje dokonaną przez tenże Sąd prawidłową ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego bez konieczności ponownego przytaczania (art. 387 § 2 ¹ k.p.c.).

W ocenie Sądu odwoławczego zaskarżone orzeczenie jest prawidłowe i nie narusza dyspozycji powołanych przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego i procesowego.

Przechodząc do zarzutów apelacji w pierwszej kolejności konieczne jest odniesienie się do sformułowanych przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów postępowania. Wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do zarzutów dotyczących zastosowania prawa materialnego, ponieważ jego właściwe zastosowanie jest możliwe jedynie na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Wbrew zarzutom apelującego Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c., który stanowi, iż Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów, według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Natomiast skuteczny zarzut przekroczenia granic swobody w ocenie dowodów może mieć miejsce tylko w okolicznościach szczególnych tj. w razie pogwałcenia reguł logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego. Zatem dla skuteczności zarzutu naruszenia swobodnej oceny dowodów nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości, bowiem konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać jakie kryteria oceny dowodów naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Ponadto jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to dokonana ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego można było wysnuć wnioski odmienne ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23.01.2001 r., sygn. akt IV CKN 970/00, niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.09.2002 r., sygn. akt II CKN 817/00).

Zgodnie zaś z treścią art. 278 § 1 k.p.c. dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje w wypadkach, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy wymagane są wiadomości „specjalne”. Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego następuje więc wówczas, gdy dla rozstrzygnięcia sprawy potrzebna jest wiedza, wykraczająca poza zakres wiadomości przeciętnej osoby, posiadającej ogólne wykształcenie. Wobec tego biegłym może być jedynie osoba, która z racji wykształcenia i posiadanych uprawnień kwalifikuje się do wydania opinii i daje rękojmię należytego wykonania czynności biegłego.

W ramach przyznanej swobody w ocenie dowodów – art. 233 k.p.c. Sąd I instancji powinien zbadać wiarygodność i moc dowodu z opinii biegłego sądowego, dokonując oceny tego dowodu według własnego przekonania i na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału ( wyrok SN z dnia 30 października 2003 r., IV CK 138/02). Niemniej jednak polemika z opinią biegłego nie uzasadnia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. ( wyrok SN z dnia 9 stycznia 2002 r., II UKN 708/00 ). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza bowiem przeświadczenie strony, iż fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna.

Dowód z opinii biegłych jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej ( wyrok SN z dnia 30 czerwca 2000 r. II UKN 617/99, OSNAPiUS 2002/1/26).

Zdaniem Sądu II instancji niewątpliwym jest, że ocena stanu zdrowia wnioskodawcy, jak również kwestia ustalenia wszelkich okoliczności sprawy, w związku ze zgłoszonym przez powoda żądaniem, wymagała wiadomości specjalnych i musiała znaleźć oparcie w dowodzie zarówno z opinii biegłych lekarzy specjalistów z dziedzin schorzeń powoda, jak i biegłego specjalisty w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy uczynił podstawą swego rozstrzygnięcia opinie biegłych sądowych, którzy szczegółowo i logicznie uzasadnili zajęte w sprawie stanowisko, a co również istotne, odnieśli się do zgłoszonych przez powoda zarzutów. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dał zatem podstaw do przyjęcia, że udar jakiego doznał powód został spowodowany przyczyną zewnętrzną, a co istotne, zważywszy na moment jego powstania tj. dzień wolny od pracy, uzasadnionym jest twierdzenie, że był on następstwem ogólnego stanu zdrowia powoda i rozwijających się u niego z biegiem lat schorzeń.

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego jest – wbrew twierdzeniom apelującego – prawidłowa. Zarzuty skarżącego sprowadzają się w zasadzie jedynie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia bowiem ocenie dokonanej przez Sąd pierwszej instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego.

Zauważyć należy, że w apelacji zostały przytoczone jedynie wybrane fragmenty wypowiedzi powoda , jak i poszczególne okoliczności o treści dla niego korzystnej. Jest to jednak potraktowanie zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób wybiórczy, to jest z pominięciem pozostałego - niewygodnego lub nieodpowiadającego wersji zdarzeń przedstawionych przez powoda. Fragmentaryczna ocena materiału nie może zaś dać pełnego obrazu zaistniałych zdarzeń. Zadaniem Sądu Rejonowego – prawidłowo przez Sąd wykonanym – było przeprowadzenie całościowej oceny zebranego w sprawie materiału, ponieważ tylko taka mogła dać pełny obraz spornych okoliczności.

Znamiennym jest także, iż skarżący nie wskazał, jakie to reguły logicznego rozumowania albo też zasady doświadczenia życiowego naruszył Sąd I instancji dochodząc do powyższych wniosków. Tymczasem, jeśli w sporze dwie grupy świadków lub strony zeznają odmiennie bądź poszczególne dokumenty wskazują na odmienne okoliczności, to do Sądu meriti należy ocena, którzy świadkowie, strona i dlaczego zeznają wiarygodnie oraz które dokumenty zasługują na uwzględnienie. Danie wiary jednym, a nieprzyznanie wiary drugim świadkom, stronie bądź dokumentom, samo przez się nie narusza zasady z art. 233 § 1 k.p.c., a stanowi właśnie o istocie sędziowskiej oceny dowodów, która opiera się na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym.

Sąd I instancji nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów logicznie argumentując, z jakich względów i w jakim zakresie uznał złożone przez świadków oraz pozwanego zeznania za wiarygodne oraz wskazał wprost, że żaden z dowodów nie potwierdził odosobnionych twierdzeń powoda. Co jednak istotne, skarżący polemizując w apelacji z oceną Sądu co do merytorycznej wartości powołanych dowodów, sugerując iż Sąd działał w sposób stronniczy, nadto przedstawiając swój pogląd co do spornych okoliczności, nie wykazał, iż materiał dowodowy w sprawie był niekompletny, a wnioski Sądu nielogiczne i wewnętrznie sprzeczne. Tym samym brak było podstaw do kwestionowania poczynionych w sprawie ustaleń.

Dokonana zatem przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego w powyższym zakresie uwzględniła wszystkie aspekty sprawy, okoliczności, twierdzenia i zaprezentowane dowody. Jest ona więc wszechstronna, zgodna z doświadczeniem życiowym i zasadami logicznego rozumowania, a zatem odpowiada wymogom, jakie stawiają jej przepisy art. 233 i 327 ¹ § 1 k.p.c., i jako mieszcząca się w granicach swobodnej oceny dowodów zasługuje na akceptację Sądu II instancji tak jak i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne tegoż Sądu.

Sąd I instancji nie dopuścił się więc uchybień procesowych, które miałyby wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, a zaskarżony wyrok odpowiada wskazanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu i nie narusza żadnego ze wskazanych w apelacji strony pozwanej przepisu tego prawa. Dochodząc do poprawnych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy w konsekwencji dokonał prawidłowej subsumcji prawnej.

Jednocześnie w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie naruszył dyspozycji art.98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c.

Podkreślić należy, że podniesione przez skarżącego okoliczności dotyczące powoda nie stanowią wyłącznie o względach słuszności, które przemawiają za zastosowaniem art. 102 k.p.c. Podstawę do jego zastosowania stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym, że w danym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, niesprawiedliwe. Stanowią je zarówno fakty związane z samym procesem jak i leżące poza nim, a dotyczące sytuacji życiowej, stanu majątkowego stron, które powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie zachodził zatem szczególnie uzasadniony wypadek w rozumieniu art. 102 k.p.c.

Apelacja sprowadza się zatem do nieskutecznej polemiki z trafnym stanowiskiem Sądu Rejonowego, prezentując odmienną ocenę materiału dowodowego i wykładnię powołanych wyżej przepisów prawa, której Sąd II instancji nie podziela, akceptując stanowisko Sądu I instancji.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi w oparciu o art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O zwrocie kosztów zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U z 2018 r. poz. 265 ).

SSO Ireneusz Łaski SSO Paulina Kuźma SSO Agnieszka Domańska - Jakubowska

S.B.