Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 1897/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14 października 2019 roku wydanym w sprawie z powództwa W. D. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 11.247,20 zł, Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w punkcie 1. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9.889,20 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 lutego 2017 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.359,02 zł; w punkcie 2. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.540,92 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(wyrok k. 291, uzasadnienie k. 303-316v.)

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. zaskarżając wyrok w części, a mianowicie w zakresie punktu 1. co do kwoty 1.918,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, to jest ponad kwotę 9.329,42 zł oraz w zakresie punktu 2. – w całości, zarzucając wyrokowi:

1)  naruszenie prawa procesowego, to jest art. 233 § 1 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieustaleniu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu zakupu przez poszkodowanego nowego pojazdu marki N. (...) jeszcze przed zakończeniem najmu pojazdu zastępczego, a to w dniu 10 grudnia 2014 r., co skutkowało przyjęciem jako uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego po tej dacie;

2)  naruszenie prawa materialnego, to jest art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 362 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym pozostaje najem w pełnym okresie 67 dni, podczas gdy 10 grudnia 2014 r. poszkodowany dysponował nowym pojazdem i tym samym kontynuowanie najmu pojazdu zastępczego po tym dniu nie było uzasadnione realną potrzebą.

Podnosząc powyższe zarzuty pozwany wniósł o:

1)  zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa;

2)  rozstrzygniecie o kosztach postępowania, w tym o kosztach zastępstwa procesowego w zakresie postępowania w pierwszej instancji stosownie do wyniku postępowania i odpowiedzialności strony za wynik sprawy;

3)  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych;

4)  dopuszczenie na zasadzie art. 382 k.p.c. dowodu z wydruku z rejestru Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego zawierającego odpowiedź na pytanie nr (...) na okoliczność posiadania przez poszkodowanego M. W. nowego pojazdu mechanicznego od dnia 10 grudnia 2014 r.

(apelacja k. 321-324 i pismo UFG k. 326)

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego w całości i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o pominięcie nowego dowodu w postaci wydruku z rejestru (...).

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

W dniu 10 grudnia 2014 r. poszkodowany M. W. był posiadaczem samoistnym samochodu marki N. (...) o numerze VIN (...) oraz numerze rejestracyjnym (...).

(wydruk z rejestru Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego k. 326)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej jest w całości zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku.

Ustalenia faktyczne Sądu I instancji, w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy wymagały uzupełnienia w powyższym zakresie. Dopiero bowiem uzupełnienie ustaleń dokonanych przez Sąd Rejonowy o dowód przeprowadzony w postępowaniu odwoławczym w postaci wydruku z rejestru Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego na okoliczność posiadania przez poszkodowanego M. W. nowego pojazdu mechanicznego od dnia 10 grudnia 2014 r., daje bazę do prawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, który Sąd odwoławczy uczynił podstawą własnego rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy uwzględnił, że rozpoznając apelację sąd II instancji orzeka zarówno na podstawie materiału zgromadzonego w pierwszej, jak i w drugiej instancji (także w oparciu o nowe fakty i dowody) i obowiązany jest brać pod uwagę stan sprawy istniejący w chwili orzekania (art. 382 k.p.c.), co jest konsekwencją przyjęcia, że postępowanie odwoławcze polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy. W realiach rozpoznawanej sprawy oznacza to, że dopuszczając zawnioskowany w apelacji dowód, sąd drugiej instancji jest obowiązany dokonać jego oceny mając na uwadze cały, tak rozumiany, materiał zebrany w sprawie.

Załączony przez pozwanego w toku postępowania apelacyjnego dokument - wydruk z rejestru Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, stanowi nowy dowód w sprawie, którego pozwany nie powołał na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego wobec zawężonego zakresu postępowania prowadzonego przez Sąd I instancji, a ogniskującego się wokół kwestii w ogóle odpowiedzialności pozwanego za powstałą szkodę. Skutkiem tego okres najmu pojazdu zastępczego kwestionowany aktualnie w apelacji nie był przez strony szczególnie eksponowany i zeznania świadka M. W. (poszkodowanego), który podał, że nowy pojazd nabył w styczniu 2015 roku, nie były weryfikowane. Niewątpliwie po ustaleniu zasady odpowiedzialności pozwanego, okoliczność nabycia przez poszkodowanego innego pojazdu wcześniej niż czas wskazany przez niego w zeznaniach, stanowi istotną okoliczność dla rozstrzygnięcia sporu (art. 227 k.p.c.) co do uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego w sytuacji rozliczenia szkody w pojeździe jako całkowitej. Z tego względu sąd odwoławczy nie pominął tego dowodu na zasadzie art. 381 k.p.c. i w konsekwencji uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy winien zostać uzupełniony i oceniony w postępowaniu apelacyjnym, co czyni zasadnym zarzut 1) apelacji.

Jednocześnie Sąd Okręgowy uznał, że zgłoszone w odpowiedzi na apelację wnioski dowodowe nie powinny zostać uwzględnione, gdyż brak jest potrzeby konkurencyjnego ustalania w istocie tych samych faktów inną drogą, skoro przedłożony przez pozwanego dowód z wydruku z rejestru Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego powołanego do prowadzenia takich danych, w sposób dostateczny i niebudzący wątpliwości wskazuje, że poszkodowany w tym czasie nabył inny pojazd.

Powyższe ustalenie, skutkowało odmienną od przyjętej przez Sąd Rejonowy oceny prawnej co do zasadności dochodzonego przez powoda odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w okresie 67 dni tego najmu, co stanowi o skuteczności zgłoszonego w apelacji zarzutu braku adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy tym kosztem a zdarzeniem szkodzącym (zarzut naruszenia art. 361 § 2 k.c. i następne - zarzut 2) apelacji).

Należy podzielić stanowisko pozwanego, że dysponowanie przez poszkodowanego innym pojazdem od 10 grudnia 2014 r. uzasadnia twierdzenie, że kontynuowanie najmu pojazdu zastępczego po tym dniu do dnia 23 grudnia 2014 roku nie było celowe ani uzasadnione realną potrzebą poszkodowanego.

Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia z dnia 22 listopada 2013 r., sygn.. akt III CZP 76/13, odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita).

W konsekwencji zasadnym jest skrócenie o 13 dni ustalonego przez Sąd Rejonowy 67-dniowego okresu najmu pojazdu zastępczego. Zatem wyrównanie uszczerbku majątkowego powoda, jako cesjonariusza z tytułu szkody, za którą odpowiedzialność ponosi pozwany, winno obejmować zwrot kosztów poniesionych z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez 54 dni, przy uwzględnieniu niekwestionowanej przez pozwanego stawki najmu 147,60 zł, a więc kwotę 7.970,40 zł.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w punkcie I. wyroku zmienił na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. wyrok Sądu Rejonowego w zakresie punktu 1. obniżając zasądzoną w pierwszym myślniku kwotę 9.889,20 zł do kwoty 7.970,40 zł i oddalił powództwo w odniesieniu do kwoty 1.918,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 28 lutego 2017 roku. Jednocześnie Sąd Okręgowy związany zakresem zaskarżenia wynikającym z apelacji (zaskarżona wyłącznie różnica 1.918,80 zł wynikająca z zasądzonych przez Sąd I instancji a należnych powodowi kwot z tytułu zwrotu uzasadnionych kosztów najmu pojazdu zastępczego) nie miał podstaw do zmiany wysokości zasądzonych w punkcie 1 w drugim myślniku, skapitalizowanych odsetek, które muszą się ostać.

W konsekwencji zmiany rozstrzygnięcia, obniżeniu uległa zawarta w punkcie 2. zaskarżonego wyroku należna powodowi kwota tytułem zwrotu kosztów procesu, ustalona na podstawie art. 100 k.p.c. poprzez stosunkowe jej rozdzielenie zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy wynikającej z art. 98 § 1 i § 3 k.p.c., jako, że pozwany wygrał postępowanie apelacyjne w całości. Zasądzoną od powoda na rzecz pozwanego kwotę 650 zł stanowią poniesione przez niego koszty z tytułu: opłaty od apelacji – 200 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym – 450 zł.

Iwona Godlewska Jolanta Jachowicz Ryszard Badio