Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Z. W. wniosła pozew przeciwko pozwanym A. W. (1) oraz A. C. (1) o zasądzenie świadczenia alimentacyjnego w wysokości po 400,00 zł miesięcznie od każdego z pozwanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że jej sytuacja jest bardzo trudna. Zamieszkuje z synem G. W., który osiąga dochód w wysokości wynagrodzenia minimalnego. Pozostaje na utrzymaniu syna. Z powodu stanu zdrowia nie podejmuje pracy. Opłaty za mieszkanie wynoszą: czynsz – 110 zł, woda - 160 zł, prąd - 180 zł, gaz - 60 zł, media - 60,00 zł, telefon 50 zł, internet – 50 zł, opał na zimę, leki 350 zł. Dodała, że pozwany osiąga miesięczny dochód w kwocie 3000 zł, zaś pozwana w kwocie 2.500 zł.

Pozwani A. C. (1) i A. W. (1) wnieśli o oddalenie powództwa w całości.

Postanowieniem tut. sądu z dnia 31 października 2018 roku w sprawie III RCo 7/18 Z. W. została w całości zwolniona od kosztów sądowych oraz ustanowiono dla niej pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata, którego wyznaczyła Okręgowa Rada Adwokacka w T..

Sąd ustalił, co następuje:

Z. W. jest matką A. C. (1) ur. (...) oraz A. W. (1) ur. (...).

Dowód: odpis zupełny aktu urodzenia A. C. – k. 25, odpis zupełny aktu urodzenia A. W. – k. 36

Wyrokiem z dnia 4 marca 1999 roku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy rozwiązał małżeństwo Z. W. i J. W., powierzając powódce wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron. Zobowiązał pozwanego do uiszczania alimentów na rzecz małoletnich: A. – w kwocie 180 zł, A. – w kwocie 150 zł oraz G. w kwocie 140 zł, płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca począwszy od uprawomocnienia się wyroku, do rąk matki małoletnich.

Dowód: odpis wyroku – k. 40

A. W. (1) jest zatrudniony od 1 kwietnia 2019 roku na umowę o pracę na czas określony do 16 lipca 2021 roku z wynagrodzeniem brutto 2.250 zł, netto 1.640 zł. Pracuje w usługach budowlanych, od 1 stycznia do 31 marca 2019 roku nie pracował bo w firmie był postój. Na utrzymaniu ma trójkę dzieci, tj. córkę w wieku 8 lat oraz bliźniaków w wieku 1 rok i 4 miesiące. Jego żona nie pracuje, zajmuje się wychowywaniem dzieci. Wszyscy mieszkają w wynajmowanym mieszkaniu, czynsz wynosi 500 zł plus opłaty. Do mieszkania otrzymują dopłatę w kwocie 400 zł. Oprócz wynagrodzenia pozwanego dochód rodziny stanowi też świadczenie 500 plus na każde z dzieci.

Dowód: zaświadczenie – k. 18, zeznania pozwanego – eprotokół z 10 maja 2019 roku, 00:19:06-00:28:50, k. 24v-25

A. C. (1) uzyskuje wynagrodzenie z tytułu u mowy o pracę w kwocie 1.643,78 zł netto. Na utrzymaniu ma dwójkę dzieci w wieku 9 i 11 lat. Jest zamężna, jej mąż od listopada 2018 roku nie pracuje, uzyskuje zasiłek dla bezrobotnych w kwocie 665,70 zł brutto. Jej rodzina zamieszkuje w domu jednorodzinnym razem z teściami. Dom został darowany przez teściów pozwanej i jej mężowi. Miesięczne opłaty za dom razem z ratami kredytu, który został zaciągnięty na remont domu wynoszą około 2.000 zł. Opłaty eksploatacyjne dzielone są na wszystkich, także na teściów.

Dowód: zaświadczenie – k. 23, decyzja – k. 22, zeznania pozwanej – eprotokół z 10 maja 2019 roku, 00:32:28-00:39:18, k. 25-25v

Z. W. nie pracuje, jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, ostatni raz pracowała 4 lata temu przez dwa lata w charakterze niani. Wcześniej dorywczo pracowała w gospodarstwie rolnym. Stałej pracy nigdy nie miała. Jej dochód stanowią alimenty w kwocie 60,00 zł należne od jej byłego męża J. W.. Zamieszkuje razem z synem G. W. w mieszkaniu o pow. 16m2, syn opłaca rachunki oraz zapewnia wyżywienie. Z. W. posiada zadłużenie na kwotę 6.000 zł z tytułu zakupu telefonów komórkowych. Choruje na cukrzycę typu 2, ma problemy z kręgosłupem, osteoporozę. Nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności, ubiegała się o nie dwa razy. Nie otrzymuje żadnych świadczeń z opieki społecznej, odmówiono jej ich przyznania. Na rzecz Z. W. prowadzona jest egzekucja świadczeń alimentacyjnych od byłego męża J. W.. W okresie od sierpnia 2017 roku do dnia 9 maja 2019 roku komornik przekazał na jej rzecz kwotę 11.560,70 zł, w tym 10.300,70 zł z tytułu odsetek. Począwszy od maja 2019 roku komornik egzekwuje kwotę 60 zł z tytułu alimentów bieżących oraz alimenty zaległe w kwocie 8.136,90 zł i odsetki w kwocie 1.352,53 zł. Średnia miesięczna wpłata na rzecz pozwanej oscyluje wokół kwoty 500 zł.

Dowód: zeznania powódki – eprotokół z 10 maja.2019 roku, 00:04:32-00:16:55, k. 24v-25

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz przesłuchanie powódki i pozwanych.

Sąd uznał za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, gdyż nie było podstaw do ich podważenia. Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani prawdziwości treści w nich zawartych. Dokumenty te w szczególności podważyły twierdzenia powódki zawarte w pozwie odnośnie wysokości zarobków pozwanych. Brak było także podstaw do zakwestionowana zeznań stron.

Przechodząc do rozważań prawnych należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 128 krio obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Polega on na dostarczaniu osobie uprawnionej środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania Art. 129 krio stanowi zaś, że obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Jednocześnie zgodnie z art. 130 krio obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka. Jak stanowi art. 132 krio obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. Poza dzieckiem, które nie jest się w stanie samodzielnie utrzymać uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (art. 133 krio).

W świetle orzecznictwa, pojęcie niedostatku z art. 133 § 2 krio obejmuje zarówno wypadki, gdy uprawniony do alimentacji nie ma żadnych środków utrzymania, jak również taką sytuację materialną, w której osoby uprawnione nie mogą lub nie potrafią samodzielnie w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego w zakresie utrzymania i wychowania (wyrok SN z 1974.02.20, III CRN 388/73, OSNC 1975/2/29). Jednocześnie jednak należy zauważyć, że popadnięcie w niedostatek pozwala żądać alimentów jedynie wówczas, gdy nie stało się to umyślnie lub też gdy nie jest ono efektem hulaszczego trybu życia. W przeciwnym razie żądanie alimentów może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (wyrok SN z 1974.04.22, III CRN 66/74, LEX nr 7468).

W niniejszej sprawie analiza zgromadzonego materiału procesowego wskazuje, że powództwo Z. W. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Przede wszystkim w ocenie sądu powódka nie pozostaje w niedostatku, chociaż nie ulega wątpliwości, że jej sytuacja majątkowa nie jest dobra. Jedyny dochód powódki stanowią zaległe i bieżące alimenty, które są egzekwowane przez komornika sądowego od byłego męża powódki. Jest to kwota około 500 zł miesięcznie. Niemniej jednak na chwilę obecną dochód ten jest stały. Powódka zamieszkuje z synem i z tego tytułu powinna partycypować w kosztach utrzymania mieszkania. Koszty te nie są jednak duże, stanowią około połowy dochodu powódki. Kwota jaką ma do dyspozycji powódka nie jest niższa niż kwota jaką ma do dyspozycji w przeliczeniu na członka rodziny syn powódki, bez uwzględnienia świadczenia 500 plus. Co istotne, powódce świadczeń z opieki społecznej. Powódka posiada co prawda długi, ale są one wyłącznie wynikiem jest niefrasobliwości – powstały wskutek zakupu telefonów komórkowych. Powódka podniosła, że jej stan zdrowia nie pozwala na wykonywanie pracy, jednak jak dotąd powódka nie otrzymała orzeczenia o niepełnosprawności. Nie poszukuje w sposób czynny pracy, jest zainteresowana jedynie pracą w charakterze opiekunki małego dziecka z wynagrodzeniem 900 zł miesięcznie.

Abstrahując od sytuacji majątkowej powódki, sytuacja majątkowa pozwanych nie jest na tyle dobra, aby mogli oni podołać obowiązkowi łożenia na rzecz powódki. Każdy z pozwanych posiada na utrzymaniu własne dzieci, jest jedynym żywicielem rodziny, przy dochodach odpowiadających wynagrodzeniu minimalnemu.

Poza tym były mąż powódki nadal żyje, jest zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych wobec powódki, ale w niewielkim zakresie. Powódka nie przedłożyła wyroku, w którym ustalono obowiązek alimentacyjny jej męża, niemniej jednak z informacji od komornika sądowego wynika, że wyrok ten zapadł co najmniej 8 lat temu. Powódka powinna w pierwszej kolejności, zgodnie z brzmieniem art. 130 krio podjąć próbę podwyższenia alimentów należnych jej od byłego męża, a dopiero w dalszej kolejności dochodzić ich od dzieci.

Mając powyższe na uwadze, sąd oddalił powództwo.

Kosztami sądowymi obciążono Skarb Państwa na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, mając na uwadze, że powódka byłą zwolniona z obowiązku ich ponoszenia.

W punkcie III sentencji wyroku sąd przyznał pełnomocnikowi powódki adw. M. K. zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, co znajduje oparcie w § 2 pkt 2, § 4, § 10 ust. 1 pkt 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 18).