Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Jolanta Dzitowska

Protokolant st.sekr.sądowy Donata Romanowska

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2021r .w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa głównego S. K. (1)

przeciwko R. K. (1)

o podwyższenie alimentów

oraz z powództwa wzajemnego R. K. (1)

przeciwko S. K. (1)

o ustalenie, że ustał obowiązek alimentacyjny lub obniżenie alimentów

1.  Oba powództwa oddala.

2.  Koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

Jolanta Dzitowska

Sygn. akt III RC 85/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 maja 2020 r. powódka S. K. (1) wniosła o podwyższenie z dniem 1 lipca 2020 r. alimentów na jej rzecz orzeczonych od R. K. (1) wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn. akt VI RC 1210/14 z kwoty po 1.200 zł miesięcznie do kwoty po 1.500 zł miesięcznie, a także o zniesienie kosztów postępowania.

Powódka w uzasadnieniu wskazała, iż w ciągu 5 lat nie występowała z pozwem o podwyższenie alimentów, jednak stało się to konieczne, albowiem żyje na granicy ubóstwa. Podała, że w trakcie trwania małżeństwa małżonkowie wspólnie podjęli decyzję, iż powódka będzie zajmować się domem i wychowaniem dzieci, zaś pozwany będzie aktywny zawodowo. Pozwany często był nieobecny w domu z powodu obowiązków służbowych, podwyższał swe kwalifikacje, a w 2004 r. przeszedł na emeryturę, która według wiedzy powódki wynosi około 6.000 zł miesięcznie. Alimenty w kwocie 1.200 zł są jedynym źródłem utrzymania powódki. S. K. (1) wskazała, iż wnosi o ustanowienie alimentów dożywotnio. Podała również, że ze względu na jej wiek, ciężko jest znaleźć pracę.

Pozwany R. K. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów w całości.

Wystąpił z powództwem wzajemnym i wniósł o uchylenie z dniem 1 czerwca 2020 r. obowiązku alimentacyjnego względem S. K. (1), ewentualnie zaś o obniżenie alimentów do kwoty 300 zł miesięcznie.

Żądał również zasądzenia od powódki (pozwanej wzajemnej) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wskazał, iż stan łożenia alimentów na była małżonkę winien ulec zmianie z uwagi na upływ ponad pięciu lat od orzeczenia obowiązku alimentacyjnego, a także bierną postawę S. K. (2) względem zapewnienia sobie utrzymania i brakiem niedostatku po jej stronie. Podkreślił, że w 2016 r. darował żonie swój udział w nieruchomości gruntowej zabudowanej domem jednorodzinnym, który strony wspólnie zbudowały. W ocenie R. K. (1) powódka (pozwana wzajemna) ma możliwość wynajęcia części domu, w którym zamieszkuje i zapewnienia sobie z tego tytułu stałego źródła dochodu. Ponadto mogłaby sprzedać dom, który ma powierzchnię około 140 m ² i kupić mniejsze lokum, co obniżyłoby koszty jej utrzymania i zapewniło środki do życia na dobrym poziomie. Wskazał również, iż S. K. (1) odziedziczyła udział w domu po rodzicach, a jej postępowanie należy uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ponieważ ani w trakcie małżeństwa, ani po jego ustaniu nie dążyła do usamodzielnienia się. W ocenie pozwanego (powoda wzajemnego) jego stan majątkowy nie jest lepszy, niż stan byłej małżonki, albowiem nie posiada on własnego domu, a jedynie mieszka w wynajmowanej kawalerce o powierzchni 28 m ². W ocenie pozwanego (powoda wzajemnego) S. K. (1) nie wykazała się żadną próbą usamodzielnienia się od czasu rozwodu, a twierdzenia powódki (pozwanej wzajemnej) odnośnie trudności znalezienia pracy w jej wieku są gołosłowne.

Sąd ustalił, co następuje:

S. K. (1) i R. K. (1) zawarli związek małżeński w dniu 16 stycznia 1988 r. w G.. Z małżeństwa posiadają jedną córkę – M. K., która urodziła się w (...) r. S. K. (1) posiada również syna z poprzedniego związku – D. W. urodzonego w (...)W takcie trwania małżeństwa powódka (pozwana wzajemna) nie realizowała się zawodowo, a zajmowała się domem i dziećmi. Jedynie w latach 2008-2012 pracowała w Niemczech (d: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 5 sygn. akt VI RC 1210/14; pismo powódki k. 39).

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn. akt VI RC 1210/14 Sąd Okręgowy w Olsztynie orzekł rozwiązanie małżeństwa R. K. (1) i S. K. (1) przez rozwód z winy obu stron, a także zasądził alimenty na rzecz S. K. (1) od R. K. (1) w kwocie po 1.200 zł miesięcznie, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w opłatności którejkolwiek z rat (d: wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn. akt VI RC 1210/14).

W toku postępowania rozwodowego R. K. (1) otrzymywał świadczenie emerytalne w wysokości 5.233,13 zł miesięcznie, zaś S. K. (1) nie posiadała własnego źródła utrzymania. (d: decyzja o waloryzacji emerytury wojskowej k. 7, sygn. akt VI RC 1210/14)

Pozwany (powód wzajemny) obecnie otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 5.800 zł miesięcznie, a oprócz byłej żony nie ma nikogo na swoim utrzymaniu. Miesięczny koszt wynajmu mieszkania, w którym R. K. (1) zamieszkuje to kwota około 900 zł. Pozwany (powód wzajemny) nie posiada zobowiązań pożyczkowych, ani kredytowych. Jest właścicielem samochodu marki V. z 2005 r. Pozwany (powód wzajemny) nie ma również problemów ze zdrowiem (d: wyjaśnienia pozwanego k. 56v.).

Powódka (pozwana wzajemna) obecnie pozostaje bez pracy i bez prawa do świadczenia emerytalnego, mimo wymaganego wieku. Umową z dnia 13 września 2016 r. zawartą między R. K. (1), a S. K. (1) w formie aktu notarialnego byli małżonkowie dokonali podziału wspólnego majątku. W konsekwencji własność nieruchomości zabudowanej oznaczonej nr geodezyjnym 411/11 położonej w K. przypadła wyłącznie S. K. (1). Powódka (pozwana wzajemna) zarówno w chwili orzeczenia obowiązku alimentacyjnego przez Sąd Okręgowy, jak i obecnie zamieszkuje w wymienionej nieruchomości (d: akt notarialny k. 21).

Powódka (pozwana wzajemna) jest współwłaścicielką 1/8 części domu rodzinnego o powierzchni około 98 m ² położonego w G. przy ul. (...). Pozostałymi współwłaścicielami nieruchomości jest matka powódki (pozwanej wzajemnej), siostra oraz brat. W domu tym mieszka matka powódki (pozwanej wzajemnej) wraz z mężem i brat (d: pismo powódki (pozwanej wzajemnej k. 40; wyjaśnienia powódki k. 56).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn. akt VI RC 1210/14 orzekł obowiązek alimentacyjny na rzecz S. K. (1) od R. K. (2) w kwocie 1.200 zł miesięcznie na podstawie art. 60 § 1 kro, zgodnie z którym małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

W myśl art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Zmianę stosunków powoduje także zdarzenie, wskutek którego obowiązek alimentacyjny wygasa.

Przechodząc w pierwszej kolejności do powództwa S. K. (1) o podwyższenie zasądzonych alimentów na jej rzecz do kwoty 1.500 zł, należy wskazać, iż Sąd nie znalazł podstaw do jego uwzględnienia. Co prawda powódka (pozwana wzajemna) w dalszym ciągu pozostaje bez pracy, jednak jej sytuacja finansowa polepszyła się od czasu uprawomocnienia się wyroku ustalającego alimenty na jej rzecz. S. K. (1) na mocy umowy z dnia 13 września 2016 r. stała się jedyną właścicielką domu w K., który to stanowił współwłasność stron postępowania. W ocenie Sądu alimenty w kwocie 1.200 zł miesięcznie są w stanie w dalszym ciągu zaspokoić podstawowe i usprawiedliwione wydatki powódki (pozwanej wzajemnej). Wskazać należy, iż potrzeby osoby dorosłej nie rosną tak diametralnie, jak jest to w przypadku małoletnich, którzy wraz z wiekiem zmieniają się fizycznie, rozwijają swoje zainteresowania i spożywają większą ilość posiłków. Ponadto Sąd ma również na uwadze, że S. K. (1) jest osobą sprawną i zdrową, a jeżeli pragnie żyć na wyższym poziomie i dysponować większymi środkami pieniężnymi, winna zadbać o swoje zatrudnienie, chociażby w okresie letnim, kiedy to dużo łatwiej znaleźć pracę z uwagi na sezon turystyczny.

Przechodząc zaś do powództwa R. K. (1) wskazać należy, iż domagał się on uchylenia obowiązku alimentacyjnego względem S. K. (1) z dniem 1 czerwca 2020 r. ewentualnie obniżenia kwoty alimentów do 300 zł miesięcznie.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż obowiązek alimentacyjny względem małżonka wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu w sytuacji, gdy zobowiązanym do alimentacji jest małżonek, który to nie został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego (art. 60 § 3 kro). To czasowe ograniczenie obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami nie wchodzi w rachubę, gdy zobowiązanym do alimentacji jest małżonek winny rozkładu pożycia, i to niezależnie od tego, czy zobowiązany jest w stosunku do małżonka, który także jest winny rozkładu, czy w stosunku do małżonka, który winy za rozkład pożycia nie ponosi. W związku z tym, iż zgodnie z wyrokiem rozwodowym z dnia 12 czerwca 2015 r. to oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia, przepis art. 60 § 3 kro, a tym samym upływ pięcioletniego terminu trwania obowiązku alimentacyjnego, nie mógł mieć na gruncie niniejszej sprawy zastosowania.

R. K. (1) nie zdołał wykazać w toku postępowania, iż od uprawomocnienia się wyroku zasądzającego obowiązek alimentacyjny względem byłej małżonki nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby konieczność zmiany orzeczenia Sądu Okręgowego na podstawie art. 138 kro. Pozwany (powód wzajemny) w dalszym ciągu otrzymuje świadczenie emerytalne, które obecnie wynosi więcej, bo około 5.800 zł miesięcznie. Nie obciążają go żadne zobowiązania kredytowe, a także nie ma nikogo na swym utrzymaniu, poza byłą małżonką S.. R. K. (1) nie ma również problemów ze swoim stanem zdrowia. Należy zatem stwierdzić, iż jego sytuacja majątkowa jest dobra, a zarazem stabilna, dzięki stałemu świadczeniu emerytalnemu.

Sąd zwrócił uwagę, iż strony postępowania pozostawały w związku małżeńskim przez okres 26 lat. Przez ten czas powódka (pozwana wzajemna) wychowywała wspólne dziecko stron, swojego syna z poprzedniego związku i głównie zajmowała się domem, jedynie w okresie od 2008 r. do 2013 r. pracowała w Niemczech, podczas gdy to pozwany (powód wzajemny) przez okres małżeństwa realizował się zawodowo. W ocenie Sądu stan, iż powódka (pozwana wzajemna) pozostawała przez wiele lat bez pracy, był co najmniej przez pozwanego (powoda wzajemnego) akceptowany.

W chwili orzeczenia rozwodu S. K. (1) miała 57 lat, obecnie zaś ma lat 63. Sąd ma na uwadze, iż wraz z wiekiem ludziom ciężej znaleźć pracę, co oczywiście nie oznacza, iż jest to niemożliwe. Ponadto powódka (pozwana wzajemna) przez wiele lat nie podnosiła swych kwalifikacji zawodowych i nie kształciła się w celu zdobycia zawodu.

W związku z tym, że powódka (pozwana wzajemna) jest już jedynym właścicielem domu w K., koszty związane z utrzymaniem nieruchomości zaczęły obciążać wyłącznie nią. Sam pozwany (powód wzajemny) wskazał, iż przepisując dom na byłą małżonkę myślał, że uniknie problemów, chociażby takich jak koszty jego utrzymania jako współwłaściciela. Nadto warto również podkreślić, iż dom w K. nie posiada pozwolenia na użytkowanie, co sam pozwany (powód wzajemny) przyznał podczas rozprawy w dniu 14 października 2020 r. Wada ta znana była pozwanemu (powodowi wzajemnemu) już w momencie podziału majątku, a zatem wie, że sprzedaż nieruchomości w celu zakupu mniejszego mieszkania przez powódkę (pozwaną wzajemną) może okazać się znacznie utrudniona (d: wyjaśnienia pozwanego (powoda wzajemnego) k. 56v.).

Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom świadka M. L. (d: zeznania k. 103-107), aczkolwiek miał przede wszystkim na uwadze, iż Sąd Okręgowy orzekł rozwód między stronami z winy obu małżonków. Ponadto świadek nie ma wiedzy, czy powódka (pozwana wzajemna) po rozwiązaniu związku małżeńskiego z pozwanym (powodem wzajemnym) poszukiwała pracy, M. L. wskazała, iż jedynie się domyśla, że nie.

Mimo wszystko, należy przede wszystkim podkreślić, iż pozwany nie zdołał w toku niniejszego postępowania wykazać, iż nastąpiła zmiana stosunków w postaci pogorszenia jego sytuacji finansowej, czy też tego, że powódka (pozwana wzajemna) nie znajduje się już w niedostatku. Warto zauważyć, iż Sąd Okręgowy orzekając obowiązek alimentacyjny względem S. K. (1) ustalił, iż znajduje się ona w niedostatku. W chwili obecnej sytuacja życiowa powódki (pozwanej wzajemnej) nie zmieniła się znacząco, albowiem w dalszym ciągu pozostaje ona bez pracy, mimo deklarowanych chęci jej znalezienia.

Ze względu na powyższe, Sąd oba powództwa oddalił.

Biorąc pod uwagę, iż żadne z powództw wniesionych przez strony niniejszego postępowania nie zasługiwało na uwzględnienie, Sąd na podstawie art. 100 kpc zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania.

Jolanta Dzitowska