Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 781/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Arkadiusz Łata

ProtokolantPiotr Sikora

po rozpoznaniu w dniach 27 września 2019 r., 10 stycznia 2020 r. oraz 11 lutego 2020 r.

przy udziale Ewy Szlosar prokuratora Prokuratury Rejonowej G. w G.

sprawy J. D. ur. (...) w K.

syna J. i A.

oskarżonego z art. 177 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 23 maja 2019 r. sygnatura akt III K 1308/18

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk oraz art. 624 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok, w ten sposób, że:

a.  uchyla rozstrzygnięcie z punktu 1 i na mocy art. 66 § 1 kk i art. 67 § 1 kk warunkowo umarza postępowanie karne wobec oskarżonego J. D. o czyn polegający na tym, iż w dniu 20 sierpnia 2018 r. w G. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując rowerem na skrzyżowaniu ulic (...) nie zachował szczególnej ostrożności podczas zmiany kierunku jazdy, nie upewniając się należycie, czy poruszający się za nim motocyklem K. D. nie rozpoczął wyprzedzania i zbyt późno sygnalizując lewą ręką zamiar wykonania powyższego manewru – dopiero w trakcie jego realizacji, czym zaskoczył kierującego motocyklem, doprowadzając K. D. do położenia pojazdu na podłożu, w wyniku czego sunący po jezdni jednoślad ustawiony poprzecznie do osi jezdni zahaczył o tylne koło roweru oskarżonego powodując jego przewrócenie się, zaś kierujący motocyklem doznał obrażeń ciała w postaci złamania obojczyka lewego, które naruszyły prawidłowe czynności narządów jego ciała na okres powyżej siedmiu dni, przy czym K. D. przyczynił się do wypadku poruszając się niezmiennie na wprost, a nieprawidłowo w bliskości lewej strony pasa ruchu, na jakim się znajdował, przystępując do wyprzedzania rowerzysty przed przejściem dla pieszych, przekraczając dopuszczalną w tym miejscu prędkość i zwiększając prędkość w trakcie zbliżania się do skrzyżowania – tj. o czyn z art. 177 § 1 kk i ustala okres próby na 1 (jeden) rok,

b.  uchyla rozstrzygnięcie z punktu 2 i na mocy art. 67 § 3 kk orzeka od oskarżonego J. D. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. D. nawiązkę w kwocie 300 zł (trzysta złotych),

c.  na mocy art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów opinii biegłego K. P. w kwocie łącznej 1144,30 zł (tysiąc sto czterdzieści cztery złote i trzydzieści groszy) i ustala rozmiar wydatków orzeczonych w punkcie 3 na kwotę 110 zł (sto dziesięć złotych);

2.  w pozostałej części utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy;

3.  zasądza od oskarżonego J. D. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. D. kwotę 1176,80 zł (tysiąc sto siedemdziesiąt sześć złotych i osiemdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym;

4.  zasądza o oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa częściowo wydatki poniesione w postępowaniu odwoławczym w kwocie 2247,77 zł (dwa tysiące dwieście czterdzieści siedem złotych i siedemdziesiąt siedem groszy) i wymierza mu jedną opłatę za obie instancje w kwocie 100 zł (sto złotych), zwalniając go od wydatków w zakresie pozostałym i tą częścią wydatków obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 781/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 23 maja 2019 roku - sygn. akt III K 1308/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

J. D.

- sygnalizowanie przez oskarżonego lewą ręką manewru zmiany kierunku ruchu dopiero w trakcie jego realizacji, po przejechaniu pierwszego przejścia dla pieszych - na wysokości ulicy (...) - zarzucony czyn art. 177 § 1 kk

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...)utrwalone na płycie, wydruki tego nagrania, wyjaśnienia oskarżonego, opinia biegłego B. Ś.

21, 22, 84, 96, 142 - 198

2.1.1.2.

J. D.

- skierowanie roweru w lewą stronę - ku osi jezdni , przerwanie tego manewru, gdy z tyłu pojawił się motocykl oraz "odejście" roweru w stronę prawą w kierunku prawej krawędzi jezdni - zarzucony czyn z art.177§ 1 kk.

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...)utrwalone na płycie, wydruki tego nagrania, opinia biegłego B. Ś..

21, 22, 96, 142 -196

2.1.1.3.

J. D.

- manewr obronny motocyklisty poprzez "położenie" pojazdu na ziemi w wyniku czego jednoślad sunął siła bezwładu po jezdni będąc ustawiony poprzecznie do jej osi - zarzucony czyn z art. 177 § 1 kk.

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...)utrwalone na płycie, wydruki tego nagrania, opinia biegłego B. Ś..

21, 22, 96, 142 - 196

2.1.1.4.

J. D.

- "zahaczenie " sunącego w powyższych okolicznościach motocykla o tylne koło roweru, upadek rowerzysty - zarzucony czyn z art. 177 § 1 kk

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...)utrwalone na płycie, wydruki z tego nagrania, opinia biegłego B. Ś..

21, 22, 96, 142 - 196

2.1.1.5.

J. D.

- poruszanie się motocyklisty przed kolizją niezmiennie na wprost w bliskości lewej strony pasa ruchu, na którym się on znajdował - zarzucony czyn z art. 177 § 1 kk.

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...)utrwalone na płycie, wydruki z tego nagrania, opinia biegłego B. Ś.

21, 22, 96, 142 - 196

2.1.1.6.

J. D.

- przekroczenie przez motocyklistę w trakcie zbliżania się do skrzyżowania dopuszczalnej administracyjnie i zarazem bezpiecznej prędkości, zwiększanie prędkości w czasie zbliżania się do skrzyżowania oraz przystąpienie do manewru wyprzedzania rowerzysty bezpośrednio przed przejściem dla pieszych - zarzucony czyn z art.177 § 1 kk.

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...) utrwalone na płycie, wydruki tego nagrania, opinia biegłego B. Ś..

21, 22, 96, 142 - 196

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

- nagranie monitoringu miejskiego z kamery (...) utrwalone na płycie oraz wydruki z tego nagrania

- nagranie utrwalone wspomnianą kamerą położoną w pozycji : " przód - góra "w stosunku do kierunku poruszania się obu uczestników kolizji w sposób obiektywny i wyraźny ( widoczny wręcz " gołym okiem " ) oddawało zachowanie na drodze i poszczególne manewry podejmowane przez oskarżonego i oskarżyciela posiłkowego, a nade wszystko przebieg kolizji, jak również topografię terenu i sytuację na drodze.

Treści nagrania nie sposób zatem było skutecznie zakwestionować.

- opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych B. Ś.

- opinia uwzględniała całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym zwłaszcza wyjaśnienia oskarżonego J. D., wszystkie zabezpieczone w toku postepowania nagrania monitoringu miejskiego, biegły rozważył pełne spektrum zachowań każdego z uczestników wypadku drogowego pod kątem ich prawidłowości i nieprawidłowości, następstw i skutków, rozwijanych prędkości, sytuacji na drodze, topografii terenu, znaków obowiązujących na miejscy zdarzenia. Opinia została sporządzona zgodnie z zasadami wiedzy fachowej, nie zawierała luk i wewnętrznych sprzeczności, biegły nie dopuścił się uchybień metodologicznych. Nie ujawniły się żadne okoliczności podważające zaufanie do wiedzy i bezstronności biegłego.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

- zeznania oskarżyciela posiłkowego K. D. w tych fragmentach, gdy twierdził on, iż rowerzysta nie sygnalizował lewą ręką manewru zmiany kierunku ruchu, jak również że doszło ze strony rowerzysty do " zajechania " drogi.

- na inny przebieg wypadków naprowadzonych wyżęj fragmentach zdarzenia wskazywały relacje procesowe oskarżonego ( problematyka sygnalizowania ręką manewru zmiany kierunku ruchu ), lecz przede wszystkim nagrania utrwalone kamerą (...), które wprost przesądzały, że sygnalizacja taka miała miejsce, lecz nastąpiła w praktyce dopiero w momencie przystąpienia oskarżonego do wykonywania tegoż manewru, nie zaś " zawczasu ". Nagranie przekonywało też o braku " klasycznego " zajechania motocykliście drogi, jako iż rowerzysta zdołał - jeszcze przed momentem kolizji - " odejść " w prawo ku krawędzi jezdni i usunąć się z toru jazdy K. D., zaś do kolizji doszło w efekcie zahaczenia o tylne koło roweru przez sunący bezwładnie po jezdni i " położony " motocykl.

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 kpk polegająca na dowolnej i wykraczającej poza ramy swobodnej oceny dowodów analizie materiału dowodowego z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, w szczególności na uznaniu, iż :

1. opinia wydana w sprawie przez biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych jest kompletna i spójna, podczas gdy z samej treści opinii wynika, że została oparta na niekompletnym materiale dowodowym, tj. z pominięciem kluczowego nagrania monitoringu, którego analiza przeczy wnioskom wyciągniętym przez biegłego,

2. prędkość z jaką poruszał się motocyklista (pokrzywdzony K. D.) nie miała znaczenia dla zaistnienia i przebiegu zdarzenia, gdyż nieznacznie przekroczyła maksymalną dopuszczalną prędkość na tym odcinku, podczas gdy z analizy stanu faktycznego, zapisu monitoringu i ze wskazań doświadczenia życiowego wynika, że rażąco odbiegała ona od prędkości bezpiecznej i była bezpośrednią przyczyną wypadku,

3. rowerzysta nie sygnalizował w żaden sposób manewru, podczas gdy z nagrań video wynika, że sygnalizował zamiar skrętu w sposób prawidłowy, a gdyby miał to czynić w sposób jaki opisał biegły (tj. kilkanaście metrów przed skrzyżowaniem) wprowadziłby w błąd pojazdy oczekujące na tym skrzyżowaniu na włączenie się do ruchu.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca ma rację kwestionując opinię biegłego, jako iż rzeczywiście osadzona ona została na zapisie monitoringu miejskiego utrwalonego jedną tylko kamerą, a mianowicie znajdującą się w pozycji : "tył - bok " w stosunku do toru ruchu obu uczestników zdarzenia, nie uwzględniając w praktyce widoku zapisanego kamerą umieszczoną w pozycji : przód - góra " względem kierunku, w którym się poruszali. Tymczasem ten drugi zapis przedstawiał widok wyraźniejszy, uwzględniał dokładniej topografię terenu i sytuację na drodze. Ogólnikowe stwierdzenia biegłego zaprezentowane przed Sądem I instancji, przy braku wszelkiego odniesienia się do drugiego zapisu w opinii pisemnej jedynie utrwalały tezę, iż nie został on w należytym stopniu wzięty pod rozwagę przy sporządzaniu stanowiska biegłego. Opinia pierwotna dotknięta była ponadto dodatkowymi wadami, o których niżej w tytule : " Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji " ( 5.2 ).

Znaczne przekroczenie dozwolonej, a i bezpiecznej prędkości przez kierującego motocyklem nie pozostawało bez wpływu na zaistnienie inkryminowanego zdarzenia. Stosownie bowiem do ocen i ustaleń Sądu Okręgowego poczynionych między innymi na gruncie opinii biegłego uzyskanej w odwoławczej fazie procesu, rozwijanie nadmiernej prędkości przez oskarżyciela posiłkowego i zwiększanie jej, gdy zbliżał się on do skrzyżowania stanowiło jeden z szeregu czynników przyczynienia się pokrzywdzonego do wypadku, pozostając z wypadkiem w bezpośrednim związku przyczynowym. Zachowanie prędkości bezpiecznej oraz szczególnej ostrożności, w warunkach gdy motocykl pozostawał w odległości 32 metrów od rowerzysty, gdy ten przystąpił do manewru zmiany kierunku ruchu, umożliwiałoby K. D. bądź to wyhamowanie, bądź to ominięcie oskarżonego z prawej jego strony. Nadmierna prędkość oskarżyciela posiłkowego nie była jednak jedyną ani też wyłączną przyczyną wypadku. Szerzej na ten temat w tytule : " Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji " ( 5.2 ).

Skarżący myli się natomiast zarzucając bezpodstawne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, jakoby rowerzysta nie sygnalizował w żaden sposób manewru zmiany kierunku ruchu, podczas gdy co innego wynikało z nagrania monitoringu. Faktycznie bowiem, o czym przekonywały pisemne motywy zaskarżonego wyroku, uznano że sygnalizacja ręką w wykonaniu J. D. miała jednak miejsce, lecz nastąpiła już po rozpoczęciu zjazdu do osi jezdni, zatem w chwili rozpoczęcia manewry, nie zaś " zawczasu ", jak wymaga tego ustawa ( vide : k - 113 i 113 verte ). Sposób sygnalizowania zamiaru zmiany kierunku ruchu przez oskarżonego nie mógł natomiast zostać oceniony jako prawidłowy w świetle regulacji przepisu art. 22 ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Bliżej w omawianych materiach w tytule : " Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji " ( 5.2 ).

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Spóźnione zasygnalizowanie przez oskarżonego lewą ręką zamiaru zmiany kierunku ruchu, które nie czyniło zadość wymogom ustawowym ( art. 22 ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym ) stanowiło - wbrew stanowisku obrońcy - jedną z przesłanek dojścia wypadku do skutku, pozostającą z nim w bezpośrednim związku przyczynowym. Doprowadziło bowiem zaskoczonego motocyklistę ( z uwzględnieniem uchybień przepisom drogowym, jakich sam się on dopuścił) do gwałtownej reakcji obronnej, "położenia" jednośladu na podłożu i następnie do zahaczenia sunącego bezwładnie po jezdni pojazdu ( w poprzecznej pozycji względem osi jezdni ) o tylne koło "odchodzącego" w prawo roweru oraz jego przewrócenia. W przypadku zasygnalizowania " zawczasu " zamiaru zmiany kierunku ruchu motocyklista dysponował wszelkimi możliwościami uniknięcia wypadku. Dalej w powyższej materii w tytule : " Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji " ( 5.2 ). Nie mogło być zatem mowy o uniewinnieniu J. D..

Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji jest z kolei sprzeczny z art. 437 § 2 kpk.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść wyrażający się nietrafnym uznaniem, że to oskarżony w sposób nagły i nieostrożny wykonał manewr zmiany kierunku jazdy, co pozwoliło na przypisanie mu winy za naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i spowodowanie wypadku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Spóźnione zasygnalizowanie przez oskarżonego lewą ręką zamiaru zmiany kierunku ruchu, które nie czyniło zadość wymogom ustawowym ( art. 22 ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym ) stanowiło - wbrew stanowisku obrońcy - jedną z przesłanek dojścia wypadku do skutku, pozostającą z nim w bezpośrednim związku przyczynowym. Doprowadziło bowiem zaskoczonego motocyklistę ( z uwzględnieniem uchybień przepisom drogowym, jakich sam się on dopuścił) do gwałtownej reakcji obronnej, "położenia" jednośladu na podłożu i następnie do zahaczenia sunącego bezwładnie po jezdni pojazdu ( w poprzecznej pozycji względem osi jezdni ) o tylne koło "odchodzącego" w prawo roweru oraz jego przewrócenia. W przypadku zasygnalizowania " zawczasu " zamiaru zmiany kierunku ruchu motocyklista dysponował wszelkimi możliwościami uniknięcia wypadku. Dalej w powyższej materii w tytule : " Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji " ( 5.2 ).

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w tym zwłaszcza opinia biegłego uzyskana przez Sąd Okręgowy nie dostarczył najmniejszych podstaw, by przyjmować iż J. D. nie ponosi żadnej winy za zaistnienie wypadku drogowego. Nie mogło być mowy o jego uniewinnieniu, zaś wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji jest sprzeczny z regulacją art. 437 § 2 kpk.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok, w ten sposób, że :

a. uchylono rozstrzygnięcie z punktu 1 i na mocy art. 66 § 1 kk i art. 67 § 1 kk warunkowo umorzono postępowanie karne wobec oskarżonego J. D. o czyn polegający na tym, iż w dniu 20 sierpnia 2018 roku w G. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując rowerem na skrzyżowaniu ulic (...) nie zachował szczególnej ostrożności podczas zmiany kierunku jazdy, nie upewniając się należycie, czy poruszający się za nim motocyklem K. D. nie rozpoczął wyprzedzania i zbyt późno sygnalizując lewą ręką zamiar wykonania powyższego manewru - dopiero w trakcie jego realizacji, czym zaskoczył kierującego motocyklem, doprowadzając K. D. do położenia pojazdu na podłożu, w wyniku czego sunący po jezdni jednoślad ustawiony poprzecznie do osi jezdni zahaczył o tylne koło roweru oskarżonego powodując jego przewrócenie się, zaś kierujący motocyklem doznał obrażeń ciała w postaci złamania obojczyka lewego, które naruszyły prawidłowe czynności narządów jego ciała na okres powyżej siedmiu dni, przy czym K. D. przyczynił się do wypadku poruszając się niezmiennie na wprost, a nieprawidłowo w bliskości lewej strony pasa ruchu, na jakim się znajdował, przystępując do wyprzedzania rowerzysty przed przejściem dla pieszych, przekraczając dopuszczalną w tym miejscu prędkość i zwiększając prędkość w trakcie zbliżania się do skrzyżowania - tj. o czyn z art. 177 § 1 kk i ustalono okres próby na jeden rok,

b. uchylono rozstrzygnięcie z punktu 2 i na mocy art. 67 § 3 kk orzeczono oskarżonego J. D. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. D. nawiązkę w kwocie 300 -zł,

c. na mocy art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów opinii biegłego K. P. w kwocie łącznej 1144, 30 -zł i ustalono rozmiar wydatków orzeczonych w punkcie 3 na kwotę 110 -zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Apelacja obrońcy okazała się w znacznym stopniu zasadna i skuteczna o tyle, iż w następstwie jej wywiedzenia zmieniono zaskarżony wyrok w sposób wskazany wyżej. Nade wszystko rację ma obrońca powołując niepełny charakter opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych sporządzonej w przygotowawczej fazie postępowania, który analizował przebieg przedmiotowego zdarzenia praktycznie wyłącznie w oparciu o zapis z kamery monitoringu miejskiego umieszczonej w pozycji: "tył - bok" , kompletnie pomijając widok z kamery znajdującej się w pozycji : "przód - góra". Zdawkowe, odmienne wypowiedzi biegłego zaprezentowane na rozprawie głównej przed Sądem I instancji ( vide : k 98 - 99 ), iż miał na uwadze również ten ostatni materiał, nie znajdowały natomiast jakiegokolwiek odzwierciedlenia na piśmie. Stanowisko dotychczasowego biegłego, który mimo przywołania zapisów z kamery "przód- góra" podtrzymał ostatecznie swe pierwotne wnioski było ponadto wprost sprzeczne z obrazami uwidocznionymi w przedmiotowym materiale, rozpoznawalnymi "gołym okiem".

Nie były to jedyne mankamenty dyskredytujące dowodowo wspomnianą opinię. Jak wskazano w postanowieniu z dnia 2 października 2019 roku ( vide : k - 136 ) została ona oparta między innymi o analizę zeznań J. D. złożonych początkowo w roli świadka, a zatem bez zachowania gwarancji procesowych przysługujących mu w związku ze zmianą statusu procesowego. Zeznania składane w charakterze świadka utraciły w związku z powyższym wszelkie znaczenie procesowe i nie mogły stanowić dowodu. Tym samym, nie mogły być podstawą analiz biegłego mogących mieć jakikolwiek wpływ na końcowe ustalenia faktyczne i rozstrzygnięcie o sprawstwie i winie. Oskarżyciel publiczny w ogóle nie zauważył naprowadzonego zagadnienia kierując do Sądu akt oskarżenia, jakiego zasadniczym oparciem miała być bezwartościowa dowodowo opinia biegłego.

Z omówionych powodów w badanym przypadku nie występowało tym samym problematyka "sprzeczności dwóch opinii" i potrzeba rozważenia dopuszczenia dowodu z opinii trzeciego biegłego. Opinia mająca znaczenie dowodowe w badanej sprawie była tylko jednia, a mianowicie ta która powstała w wyniku inicjatywy Sądu Okręgowego i która nigdy nie została skutecznie podważona pod względem merytorycznym, czy też pod kątem wiedzy lub bezstronności nowego biegłego przez żadną ze stron procesowych, w tym przez oskarżycieli.

Obraz z obu kamer w kontekście wyjaśnień oskarżonego, zeznań oskarżyciela posiłkowego i opinii biegłego B. Ś. nie tylko uprawniał, lecz wręcz zobowiązywał do poczynienia ustaleń faktycznych w znacznej mierze odmiennych aniżeli zaproponowane przez prokuratora i ostatecznie przyjęte przez Sąd I instancji.

Nie mogło budzić wątpliwości, że rowerzysta sygnalizował lewą ręką zamiar zmiany kierunku ruchu, lecz uczynił to dopiero po przejechaniu pierwszego przejścia dla pieszych, znajdując się już na wysokości ulicy (...), a wcześniej rozpoczął manewr przemieszczenia się w lewo zmieniając tor ruchu. Działanie to pozostawało przy tym dopuszczalne, skoro J. D. zamierzał zjechać w lewo z jezdni, którą się poruszał, a zatem przed skrzyżowaniem mógł jechać środkiem pasa ruchu, na jakim się znajdował. Winien był jednak wyraźnie zasygnalizować to zanim przystąpił do manewru, nie zaś w jego trakcie.

Oskarżony słysząc z tyłu odgłos motocykla bez wątpienia przerwał następnie powyższy manewr i zjechał w prawo oddalając się od toru kolizyjnego, w efekcie czego tory jazdy obu pojazdów nie przecięły się. Tymczasem motocyklista zaskoczony manewrem rowerzysty w lewo "położył" jednoślad na podłożu w wyniku czego "sunąc" po jezdni i będąc ustawiony poprzecznie do jej osi "zahaczył" on o tylne koło oddalającego się wtedy w prawo roweru J. D. doprowadzając go do upadku i w dalszej konsekwencji do powstania obrażeń omówionych wyżej. Nie zaistniało zatem typowe "zajechanie" drogi - jak utrzymywał oskarżyciel posiłkowy.

Wszystko powyższe wynikało wprost z obrazów utrwalonych kamerą "przód - góra". Nieskuteczne pozostaje przeto ewentualne zaprzeczanie wspomnianym faktom. Widać je było "gołym okiem".

Zasadniczy błąd w działaniach rowerzysty wyrażał się zatem spóźnionym zasygnalizowaniem zamiaru zmiany toru ruchu - dopiero w momencie realizowania manewru. D. powinien uczynić to wcześniej, nim do manewru przystąpił, do czego obligowała go zasada wynikająca z uregulowania przepisu ar. 22 ust. 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Kierujący rowerem ewidentnie "zaskoczył" zarazem motocyklistę - K. D. i sprowokował reakcje obronne tego ostatniego. Zachowanie oskarżonego pozostawało przy tym w bezpośrednim związku przyczynowym z inkryminowanym zdarzeniem. W sytuacji wyraźnego i dokonanego zawczasu zasygnalizowania zamiaru zmiany kierunku ruchu znajdujący się z tyłu o 32 metry ( co przekonująco wyliczył biegły Ś. ) oskarżyciel posiłkowy był w stanie wykonać manewr wyprzedzenia rowerzysty z jego prawej strony ( zjeżdżając w prawo - w stronę krawędzi jezdni ) lub hamując uniknąć wszelkiej kolizji z rowerem.

W braku omawianego "spóźnienia" w sygnalizacji podejmowanego manewru, do wypadku z całą pewnością by nie doszło. Wykluczenie zawinienia i w konsekwencji sprawstwa po stronie oskarżonego nie wchodziło tym samym w rachubę.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy obligował ponadto do równoczesnego stwierdzenia całego szeregu istotnych nieprawidłowości i naruszeń przepisów oraz zasad obowiązujących w ruchu drogowym w wykonaniu oskarżyciela posiłkowego K. D., pozostających w równym stopniu w bezpośrednim związku przyczynowym z zaistnieniem przedmiotowego wypadku, a powodujących ustalenie przyczynienia się pokrzywdzonego do zdarzenia.

Zgodnie z przepisem art.16 ust. 1 i 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym kierujących wszelkimi pojazdami obowiązuje ruch prawostronny. Oznacza ona - jako zasadę - obowiązek poruszania się w bliskości prawej krawędzi jezdni ( zatem ani jej środkiem, ani też w pobliżu osi rozdzielającej pasy ruchu ). D. natomiast w nieuprawniony sposób przemieszczał się środkiem "swojego" pasa ruchu w bliskości osi, choć nie zamierzał wykonywać nigdzie skrętu w lewo i poruszał się tylko i wyłącznie na wprost poprzez skrzyżowanie. Powyższy sposób jazdy pokrzywdzonego został niepodważalnie utrwalony w nagraniu filmowym.

Po wtóre, w miejscu gdzie doszło do zdarzenia ustanowiono administracyjne ograniczenie prędkości do 50 km/h. Oskarżyciel posiłkowy zaś ponad wszelką wątpliwość ( co wynikało z w pełni wiarygodnych obliczeń biegłego Ś. ) poruszał się z szybkością wyższą niż średnia mieszcząca się w przedziale 58- 65 km/h, a co więcej zwiększał ją zbliżając się do skrzyżowania. Było to dostrzegalne "gołym okiem" w zabezpieczonych w sprawie nagraniach z obu kamer, gdzie wyraźnie widać, że rozwijał prędkość zdecydowanie większą aniżeli wszystkie inne obecne tam pojazdy.

Po trzecie, pokrzywdzony ewidentnie przystąpił do manewru wyprzedzania rowerzysty na odcinku pomiędzy dwoma przejściami dla pieszych, gdy obowiązujące przepisy jednoznacznie zabraniają tego, tak na przejściach, jak i bezpośrednio przed nimi. Przepisy art. 25 ust. 1 i art.26 ust. 1 i ust.3 ustawy - Prawo o ruchu drogowym nakazują natomiast kierującemu pojazdem przy zbliżaniu się zarówno do skrzyżowania, jak i do przejścia dla pieszych zachowanie szczególnej ostrożności, ustąpienie pierwszeństwa pojazdom nadjeżdżającym z prawej strony i pieszym znajdującym się na przejściu. Jak wspomniano , niedopuszczalne jest wyprzedzanie pojazdów na przejściu dla pieszych oraz bezpośrednio przed nim.

Zasady powyższe zobowiązywały motocyklistę do zwiększonej obserwacji, redukcji prędkości do pozwalającej bezpiecznie udzielić pierwszeństwa, o jakim mowa wyżej, nawet w sytuacji braku pieszych w obrębie przejścia, czy też innych pojazdów po stronie prawej. Reguła zachowania ostrożności szczególnej w podobnych przypadkach, dotyczy wszystkich rodzajów skrzyżowań niezależnie od tego, czy kierujący porusza się drogą z pierwszeństwem przejazdu, czy też nie.

W wyniku naruszeń naprowadzonych wyżej K. D. przyczynił się do zaistnienia wypadku. Jego zachowanie pozostawało w bezpośrednim związku przyczynowym ze zdarzeniem. Gdyby bowiem przemieszczał się w bliskości prawej krawędzi jezdni, zmniejszył prędkość i zwolnił przed skrzyżowaniem z łatwością ominąłby po prawej stronie skręcającego w lewo rowerzystę, a zatem nie doszłoby do wypadku.

Zdecydowanie więcej błędnych zachowań wyróżnić należało po stronie pokrzywdzonego, jednakże wypadek drogowy zawiniony został przez każdego z nich.

W takim stanie rzeczy Sąd Okręgowy ocenił, iż stopień zawinienia oskarżonego i stopień szkodliwości społecznej jego zachowań nie były znaczne. Spóźnione zasygnalizowanie zamiaru zmiany kierunku jazdy stanowiło jeden zaledwie element procesu, jaki doprowadził do przedmiotowego zdarzenia. Jak wspomniano, dalsze elementy wynikały już z działań oskarżyciela posiłkowego i nie były wywołane wprost przez J. D.. Sąd odwoławczy uznał przeto za dalece niesprawiedliwe, by tylko on ponosił odpowiedzialność karną na zasadzie wyłączności za spowodowanie wypadku drogowego, skoro uchybienia obu jego uczestników nakładały się na siebie i nawet przeważały w wykonaniu K. D..

Oskarżony ponadto nigdy wcześniej nie był karany za przestępstwo, rozpatrywane zdarzenie było ewidentnie odosobnionym incydentem w jego życiu. Sylwetka i dotychczasowy sposób życia dawały tym samym podstawę do przyjęcia pozytywnej względem niego prognozy społeczno - kryminologicznej. Zdaniem Sądu Okręgowego sam fakt przeprowadzenia procesu karnego będzie w przypadku oskarżonego dostatecznym hamulcem skłaniającym do przestrzegania prawa na przyszłość i nie ma bezwzględnej potrzeby wymierzania mu kary - choćby kary łagodniejszego rodzaju. Nie budzą nadto wątpliwości okoliczności przedmiotowego zdarzenia.

Sąd II instancji uznał tym samym za uzasadnione, by warunkowo umorzyć postępowanie karne wobec J. D., przy ustaleniu okresu próby na jeden rok. W realiach faktycznych badanego przypadku niesprawiedliwe pozostawało również obciążanie oskarżonego odpowiedzialnością odszkodowawczą w pełnej żądanej wysokości, a to właśnie z uwagi na przyczynienie się pokrzywdzonego do zaistnienia kolizji. Sąd odwoławczy zmodyfikował przeto zapadły wyrok również i w tym zakresie zasądzając na rzecz oskarżyciela posiłkowego jedynie nawiązkę po myśli art. 67§ 3 kk w symbolicznej tylko wysokości 300 -zł mającej oznaczać "współprzyczynienie się" J. D. do zdarzenia. W materiach "czysto" odszkodowawczych otwarta pozostaje dla K. D. droga procesu cywilnego, gdzie zostanie szczegółowo uwzględniony i rozważony czynnik przyczynienia się. W postępowaniu karnym podobne rozważania prowadziłyby do nieuzasadnionej niczym przewlekłości procesu..

Nie było ponadto sprawiedliwe obciążanie oskarżonego w ramach wydatków dotychczasowego postępowania również kosztami opinii biegłego oferowanej przez prokuratora, której wartość dowodową Sąd odwoławczy zakwestionował, a to w kwocie 1144, 30 -zł. Na zasadzie słuszności zwolniono J. D. od ich ponoszenia, ustalając że wydatki określone w punkcie 3 zaskarżonego wyroku wyniosą jedynie 110 -zł.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Zasądzenie od oskarżonego J. D. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. D. kwoty 1176, 80 -zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa

adwokackiego w postępowaniu odwoławczym.

Apelacja obrońcy oskarżonego, co do zgłoszonych w niej wniosków końcowych - tj. zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonego lub uchylenia tegoż orzeczenia i przekazania sprawy do rozpoznania ponownego - nie została uwzględniona. Rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu postępowania karnego oznaczało bowiem w istocie stwierdzenie sprawstwa i winy oskarżonego, zatem winien on zostać potraktowany w sferze problematyki kosztów reprezentacji adwokackiej strony przeciwnej - jako strona przegrana. W pełni uzasadnione pozostawało przeto obciążenie go na rzecz oskarżyciela posiłkowego obowiązkiem zwrotu wspomnianych kosztów.

Sąd Okręgowy uczynił to zatem przyjmując za podstawę stawkę minimalną w kwocie 840-zł ustanowioną w przepisie § 11 pkt.4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, powiększoną o 20% za każdy kolejny termin rozprawy, gdzie występował pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

4.

Zasądzenie od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa częściowo wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym w kwocie 2247, 77 -zł i wymierzenie mu jednej opłaty za obie instancję w kwocie 100 -zł, zwolnienie go od wydatków w zakresie pozostałym i obciążenie wydatkami w tej części - Skarb Państwa.

Analogicznie jak w punkcie 3 i z identycznych powodów oskarżony winien zostać potraktowany jaka strona "przegrana", co uprawniało do obciążenia go na rzecz Skarbu Państwa wydatkami postępowania odwoławczego oraj jedną opłatą za obie instancje (w obliczu zmiany wyroku ). Uwzględniając treść rozstrzygnięcia i uznanie przyczynienia się oskarżyciela posiłkowego do wypadku, zasady słuszności przemawiały za tylko częściowym obciążeniem go kosztami opinii biegłego uzyskanej w odwoławczej fazie przedmiotowego procesu. Sąd II instancji zasądził tym samym od J. D. w ramach wydatków tego postępowania równowartość połowy kosztów wspomnianej opinii wynoszącą 2227, 77- zł oraz kwotą 20 -zł stanowiącą zwrot kosztów doręczania pism w postepowaniu odwoławczym, czyli w sumie kwotę 2247, 77 - zł. Oskarżonemu wymierzono ponadto, zgodnie z uregulowaniem art. 10 ust. 1 w zw. z art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych jedną opłatę za obie instancje w kwocie 100 -zł.

1PODPIS

sędzia Arkadiusz Łata

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie oskarżonego za winnego czynu z art. 177 § 1 kk i wymierzenie za niego kary samoistnej grzywny oraz zasądzenie od J. D. na rzecz pokrzywdzonego K. D. obowiązku naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana