Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.01.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał M. T. emeryturę od 1 września 2019 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Zakład zawiesił wypłatę świadczenia z powodu zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia, argumentując, że wnioskodawca pobiera emeryturę z MSWiA.

(decyzja k. 51 akt ZUS).

Skarżący odwołał się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę zaskarżonej decyzji i wypłatę przyznanego świadczenia, powołując się m.in. na wyrok SN z dnia 24.01.2019 r, w sprawie o sygn. I UK 426/17.

( odwołanie k.3-7 ).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 8-10)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. T. urodził się (...). (niesporne)

Ubezpieczony posiada od 1998 r. uprawnienia do emerytury policyjnej na mocy decyzji z 7.07.1998 r. Przyjęto 31 lat wysługi emerytalnej (75 % podstawy wymiaru). Emerytura została podwyższona o 5% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą (tak, aby z tym zwiększeniem nie przekraczała 80% tej podstawy).

Wnioskodawca nie ma doliczonego do emerytury policyjnej żadnego innego stażu zatrudnienia poza stażem wynikającym ze służby i okresami równorzędnymi ze służbą.

(okoliczności bezsporna, a nadto decyzja z 7.07.1998 r. – k. 55-58 akt ZUS i k. 29 akt MSWiA, zaświadczenie k. 34 akt ZUS, zaświadczenie k. 38 akt ZUS)

W trakcie pobierania policyjnego świadczenia emerytalnego ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w okresie od 1.12.1983 r. do 31.12.2004 r., w Centrum Hotele Sp. z o.o. w Ł. w okresie 1.01.1999 r. – 30.12.2004 r. oraz 3.01.2006 r. – 31.12.2009 r., w (...) Urzędzie Wojewódzkim w Ł. w okresie 1.11.2009 r. – 31.12.2015 r..

(okoliczności bezsporne, świadectwo pracy z 30.12.2004 r. k. 14 akt ZUS, poświadczenie dla celów emerytalno-rentowych k. 27 akt ZUS, poświadczenie dla celów emerytalno – rentowych k. 31 akt ZUS)

Po nabyciu uprawnień do tzw. emerytury mundurowej, tj. po 1998 r., wnioskodawca nie spełniałby warunków do przyznania emerytury powszechnej przy uwzględnieniu jedynie okresów podlegania powszechnemu ubezpieczeniu społecznemu, ponieważ okresy te wynoszą łącznie 16 lat i 14 dni.

(okoliczność bezsporna, a nadto pismo ZUS z 24.11.2020 r. wraz z załącznikiem k. 30-31)

W dniu 12 września 2019 r. wnioskodawca złożył w ZUS-ie wniosek o emeryturę powszechną. (niesporne).

Decyzją z 10.01.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał M. T. emeryturę od 1 września 2019 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Zakład zawiesił wypłatę świadczenia z powodu zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia.

(decyzja k. 51 akt ZUS).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. 2018 poz.1270 t.j) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Na podstawie powyższego przepisu ZUS przyznał skarżącemu emeryturę. Wypłatę świadczenia jednocześnie zawiesił, z uwagi na pobieranie przez wnioskodawcę emerytury policyjnej.

Przedmiot sporu stanowiła wykładnia przepisów prawa materialnego tj. art. 95 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1076; dalej jako ustawa emerytalna).

W rozpoznawanej sprawie spór sprowadzał się bowiem do interpretacji użytego w art. 95 ust. 2 ustawy emerytalnej zwrotu "emerytura (...) została obliczona według zasad określonych w art. 15a albo art. 18e ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, (...) Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin" i rozstrzygnięcia, czy ma on znaczenie podmiotowe czy też przedmiotowe - ukierunkowane na sposób jej obliczenia.

Sąd zważył, że Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2019 r. I UK 426/17 (OSNP 2019/9/114) uznał za właściwy taki kierunek wykładni art. 95 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, z którego wynika, że użyte w ust. 2 tego artykułu sformułowanie "emerytura (...) obliczona według zasad określonych w art. 15a albo art. 18e ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych" oznacza odwołanie się do zasad obliczenia emerytury wojskowej określonych w tych przepisach, a więc z uwzględnieniem wyłącznie służby wojskowej, co z kolei uzasadnia prawo do pobierania dwóch emerytur "wypracowanych" niezależnie od siebie. O wyjątku od zasady pobierania jednego świadczenia nie decyduje zatem data przyjęcia do służby, ale brak możliwości obliczenia emerytury wojskowej przy uwzględnieniu "cywilnego" stażu emerytalnego. Przy czym ten "brak możliwości" nie zachodzi wtedy, gdy emeryt wojskowy nie decyduje się na złożenie wniosku o doliczenie po zwolnieniu ze służby wojskowej okresów składkowych i nieskładkowych, choć mogą one zwiększyć podstawę wymiaru emerytury do 75%, lecz wówczas, gdy wynikające z przepisów prawa uwarunkowania nie pozwalają na wykorzystanie stażu "cywilnego" w emeryturze wojskowej. Wspólnym mianownikiem uzasadniającym prawo do dwóch świadczeń są uwarunkowania wynikające z przepisów prawa niepozwalające na wykorzystanie stażu "cywilnego" w emeryturze wojskowej, a nie wybór emeryta wojskowego. W rezultacie powyższych rozważań SN uznał w wyroku z 24 stycznia 2019 r. I UK 426/17, że zarzut naruszenia 36 art. 95 ust. 2 ustawy emerytalnej w związku z art. 15a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy okazał się uzasadniony.

Sąd Okręgowy w niniejszym składzie całkowicie zgadza się z zaprezentowanym powyżej stanowiskiem Sądu Najwyższego, w świetle którego w sytuacji kiedy występuje brak możliwości obliczenia emerytury wojskowej przy uwzględnieniu "cywilnego" stażu emerytalnego, ubezpieczony ma możliwość pobierania dwóch świadczeń emerytalnych z odrębnych systemów ubezpieczeniowego i zaopatrzeniowego. Zasada ta ma również zastosowanie do przypadku nabycia prawa do emerytury policyjnej, albowiem art. 95 ust. 2 określający wyjątek od zasady pobierania jednego świadczenia emerytalnego odnosi się zarówno do emerytur wojskowych jak i policyjnych.

Należy przypomnieć, że do wysługi emerytalnej żołnierza i funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., zalicza się posiadane przed powołaniem/przyjęciem do służby okresy składkowe i nieskładkowe w rozumieniu ustawy o e.r. FUS (art. 16 ust. 1 ustawy o z.e.ż.z. i art. 16 ust. 1 ustawy o z.e.f. w zw. z art. 15 tych ustaw). Owe okresy uwzględnia się w ten sposób, że emerytura wojskowa i policyjna wzrasta o 2,6% podstawy wymiaru za nie więcej niż 3 lata okresów składkowych poprzedzających służbę (a o 1,3% za każdy następny rok i 0,7% za każdy rok okresów nieskładkowych poprzedzających służbę) oraz podlega zwiększeniu - w wyniku doliczenia okresów przypadających po zwolnieniu ze służby - o 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia 1998 r. lub za okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia, pod warunkiem że emerytura ta wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru i emeryt ukończył 50/55 lat życia albo stał się inwalidą ( art. 14 ust. 4 ustawy o z.e.ż.z. i art. 14 ust. 4 ustawy o z.e.f. w zw. z art. 15 tych ustaw).

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczony pobiera emeryturę policyjną od początku w maksymalnej wysokości - 75 % podstawy wymiaru.

Zatem skarżący nie ma możliwości włączenia okresów "cywilnego" stażu emerytalnego do algorytmu obliczenia wysokości emerytury policyjnej, zatem ma prawo do wypłaty dwóch świadczeń. Zachodzi zatem wyjątek.

W rezultacie tak obranej wykładni prawa Sąd Okręgowy uznał za zasadny zarzut odwołującego dotyczący naruszenia art. 95 ust. 2 ustawy emerytalnej w związku z art. 15a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, (...) Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Odwołujący się nie ma bowiem możliwości włączenia okresów "cywilnego" stażu emerytalnego do algorytmu obliczenia wysokości emerytury policyjnej, która został obliczona w oparciu o art. 15 a w/w z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji. Zmiana wysługi emerytalnej w konsekwencji doliczenia okresów cywilnego zatrudnienia po zwolnieniu ze służby policyjnej do posiadanej dotychczas przez ubezpieczonego wysługi emerytalnej w policji, pozostawałaby bez wpływu na wysokość pobieranej przez wnioskodawcę emerytury policyjnej, ponieważ w procentowym wymiarze wysokości emerytury było już uwzględnione zwiększenie z tytułu inwalidztwa (5%), a maksymalna wysokość emerytury nie może przekraczać 75% podstawy wymiaru. Powyższe znajduje potwierdzenie w zalegającej za kartą 29 w aktach MSWiA decyzji Zakładu Emerytalno – Rentowego MSWiA z dnia 7.07.1998 r. Tym samym należało uznać, że odwołujący ma prawo do pobierania dwóch emerytur "wypracowanych" niezależnie od siebie. Odpowiednio długa służba i wzrost emerytury z tytułu inwalidztwa sprawiły, że - przy spłaszczeniu podstawy wymiaru emerytury policyjnej do maksymalnie 75% - "cywilne" okresy ubezpieczenia w żaden sposób nie zwiększałyby świadczenia. W takim przypadku ubezpieczony, jako emeryt policyjny, niezależnie od swojej woli, nie ma prawnej możliwości skonsumowania w emeryturze policyjnej żadnego "cywilnego" okresu ubezpieczenia.

W ocenie Sądu niezasadnie zastosowano art. 98 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym wstrzymanie wypłaty jednego ze świadczeń, o których mowa w art. 95, następuje od dnia, od którego przysługuje prawo do wypłaty świadczenia wyższego lub wybranego przez zainteresowanego.

Końcowo odnosząc się do powołanego przez ZUS w piśmie procesowym z 14.12.2020 r. (k. 30) wyroku TK z 15.12.2020 r. w sprawie SK 9/16, Sąd zważył, że orzeczenie to nie ma zastosowania w n/n sprawie, albowiem odnosi się ono od zupełnie innego stanu faktycznego. We wskazanym wyroku TK orzekł bowiem, że art. 7 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 586) w związku z art. 95 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 53, 252, 568, 1222 i 1578) w zakresie, w jakim wyłącza jednoczesną wypłatę uprawnionemu wojskowej renty inwalidzkiej przyznanej z uwagi na wypadek mający związek ze służbą wojskową oraz emerytury częściowej, jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (wyrok TK z 15.12.2020 r. SK 9/16, Legalis 2505986). Tymczasem w realiach n/n sprawy przedmiotem oceny jurydycznej było prawo do wypłaty emerytury powszechnej razem z emeryturą policyjną na rzecz wnioskodawcy.

Mając na uwadze wszystkie powyższe rozważania Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do wypłaty świadczenia emerytalnego od 1 września 2019 r., o czym orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

19 I 2021 roku.

A.P.