Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawca J. M. (1) wnioskiem złożonym w dniu 28 kwietnia 2017 r. wniósł o:

1)  ustalenie, że w skład spadku po zmarłej w dniu 5 marca 2017 r. w L. J. M. (2) wchodzi ½ udziału w lokalu mieszkalnym o pow. 54,55 m2 położonym w L. przy ul. (...) lokal (...) (wartość lokalu określił na kwotę 109.100 zł), garaż przy ul. (...) w L. oraz samochód marki R. (...) o wartości 4.000 zł,

2)  przyznanie powyższych składników majątkowych na wyłączną własność wnioskodawcy bez spłat na rzecz uczestników.

W uzasadnieniu wniosku wskazał, że spadek po zmarłej żonie odziedziczył wraz z uczestnikami (dziećmi) H. P. i M. K. po 1/3 udziału z mocy ustawy, a uczestnicy wyrazili zgodę na proponowany we wniosku sposób podziału spadku.

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania H. P. wniosła o:

1)  ustalenie, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy i spadkodawczyni wchodzi lokal mieszkalny o pow. 54,55 m2 położonym w L. przy ul. (...) lokal (...) (wartość lokalu określiła natomiast na kwotę 174.560 zł), samochód marki R. (...) o wartości 4.000 zł, telewizor S. o wartości 3.000 zł oraz środki zgromadzone na rachunku bankowym o nieustalonej kwocie,

2)  ustalenie, że w skład majątku odrębnego wnioskodawczyni wchodzi garaż przy ul. (...) w L. o wartości 10.000 zł oraz zgromadzone oszczędności na koncie dolarowym w banku (...) S.A. w kwocie 4.266 dolarów tj. 17.064,00 zł pobrane przez wnioskodawcę w kwocie 2.844 dolarów i uczestników po 711 dolarów,

3)  ustalenie, że udziały małżonków w majątku wspólnym wnioskodawcy i spadkodawczyni są równe,

4)  ustalenie że w skład spadku po spadkodawczyni wchodzi ½ udziału w lokalu mieszkalnym o pow. 54,55 m2 położonym w L. przy ul. (...) lokal (...), ½ w samochodzie marki R. (...), ½ udziału w telewizorze S., garaż położony przy ul. (...) w L. na działce nr (...), zgromadzone środki na koncie dolarowym w banku (...) S.A. w kwocie 4.266 dolarów oraz środki zgromadzone na rachunku bankowym o nieustalonej kwocie,

5)  dokonanie podziału majątku wspólnego, działu spadku i zniesienia współwłasności poprzez przyznanie składników majątkowych opisanych w pkt. 4 na wyłączną własność wnioskodawcy, a uczestniczce postępowania garaż położony przy ul. (...) w L. na działce nr (...),

6)  ustalenie że uczestniczka poniosła koszty notarialne za akty poświadczenia dziedziczenia w kwocie 170 zł i zasądzenie na jej rzecz zwroty tej kwoty od wnioskodawcy,

7)  zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwoty 32.784,67 zł, a na rzecz uczestnika M. K. kwotę 35,948,00 zł wraz z proporcjonalnie wyliczonymi kwotami tytułem udziałów w środkach zgromadzonych na rachunkach bankowych wnioskodawcy, tytułem spłaty ich udziału w majątku spadkowym i zniesienia współwłasności.

8)  zasądzenie od uczestniczki na rzecz M. K. kwoty 3.333,33 zł tytułem wyrównania jego udziału w majątku spadkowym.

W uzasadnieniu wskazała, że na mocy zawartego między stronami postępowania porozumienia wnioskodawca wyraził zgodę na przejęcie przez uczestników zdeponowanych dolarów oraz garażu, jednak umowy tej nie dotrzymał i pobrał ¾ środków znajdujących się na tym koncie. Wskazała, iż garaż został wybudowany przez wnioskodawczynie przed zawarcie małżeństwa. Dodatkowo wnioskodawca wypłacał środki z kont należących do wnioskodawczyni i wpłacał na własne. Zaprzeczyła twierdzeniom wnioskodawcy odnośnie zgodnego podziału poprzez przekazanie wszystkich składników majątkowych na jego rzecz.

Uczestnik postępowania M. K. w piśmie z dnia 4 lipca 2017 r. złożył wnioski o jednakowym brzmieniu jak uczestniczka.

Wnioskodawca w piśmie z dnia 20 lipca 2017 r. wskazał, iż oszczędności spadkodawczyni w kwocie ok. 15.000 zł pobrał w całości M. K., zaś uczestnika miała już otrzymać złotą biżuterię.

W piśmie z dnia 2 lutego 2018 r. uczestniczka rozszerzyła żądanie zasądzenia od wnioskodawcy sumy o kwotę 2.052,33 zł.

W piśmie z dnia 10 lutego 2018 r. wnioskodawca wniósł:

1)  ustalenie, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy i spadkodawczyni wchodzi poza przedmiotami wskazanymi we wniosku (w tym garaż o wartości 12.600), zgromadzone oszczędności na koncie dolarowym w banku (...) S.A. w kwocie 4.266 dolarów wypłacone przez bank zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego, złota biżuteria ok. 65 g złota o wartości 10.000 zł (w posiadaniu H. P.), środki zgromadzone na rachunku bankowym i lokatach o nieustalonej kwocie,

2)  ustalenie, że udziały małżonków w majątku wspólnym wnioskodawcy i spadkodawczyni są równe,

3)  ustalenie że w skład spadku po spadkodawczyni wchodzi ½ udziału w lokalu mieszkalnym o pow. 54,55 m2 położonym w L. przy ul. (...) lokal (...), ½ w samochodzie marki R. (...), ½ udziału w garażu położonego przy ul. (...) w L. na działce nr (...), udział zgromadzonych środkach na koncie dolarowym w banku (...) S.A. w kwocie 2.133 dolarów, ½ udziału we własności ww. biżuterii oraz 1/2 środków zgromadzonych na rachunku bankowym o nieustalonej kwocie,

4)  dokonanie podziału majątku wspólnego, działu spadku i zniesienia współwłasności poprzez przyznanie na wyłączną własność wnioskodawcy ½ udziału w lokalu mieszkalnym o pow. 54,55 m2 położonym w L. przy ul. (...) lokal (...), ½ oraz samochodu marki R. (...), a uczestniczce postępowania na wyłączną własność garaż położony przy ul. (...) w L. na działce nr (...), własność ww. biżuterii oraz o dokonanie podziału środków zgromadzonych na rachunkach bankowych spadkodawczyni zgodnie z przypadającym stronom udziałem,

5)  zobowiązanie stron do wzajemnych spłat w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia,

6)  zasądzenie od uczestników na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania.

W uzasadnieniu podał, iż uczestnicy otrzymali liczne darowizny od spadkodawczyni (w tym mieszkanie przy ul. lotników na rzecz uczestniczki) oraz od małżeństwa państwa M.. Dodatkowo uczestnicy postępowania mieli dostęp do kont bankowych spadkodawczyni, a wnioskodawca pobrał wyłącznie kwotę jaka mu przysługuje zgodnie z jego udziałem.

W odpowiedzi uczestniczka zaprzeczyła jakoby miała otrzymać darowizny od spadkodawczyni oraz że była upoważniona do pobierania środków z jej kont. Wskazała, iż wnioskodawca nie wykazał zdjęciami fotograficznymi jaką biżuterię zamierza uwzględnić w podziale.

Uczestnik postępowania w piśmie z dnia 28 marca 2018 r. wskazał, iż nie posiada jakiejkolwiek wiedzy o wymienionej przez wnioskodawcę biżuterii. Podał, iż spadkodawczyni wykupiła należące do niego mieszkanie na własność. Nadmienił, że pobrał kwotę 14.562.58 zł z konta spadkodawczyni zgodnie z jej dyspozycją na wypadek śmierci i jego zdaniem środki te nie wchodzą w skład spadku. Zaprzeczył jakoby miał otrzymać darowizny od spadkodawczyni.

W piśmie z dnia 30 maja 2018 r. uczestniczka potwierdziła, że otrzymała biżuterie która należała do majątku odrębnego spadkodawczyni (zakupione przed ślubem), a jej wartość określiła na kwotę 3.200 zł. Dodatkowo wskazała, iż wnioskodawca również zachował cztery komplety obrączek o znacznej wartości.

Uczestniczka postępowania H. P. w dniu 10 września 2019 r. poinformowała o śmierci uczestnika M. K. oraz stwierdziła, iż wstępuje w jego prawa jako jedyna spadkobierczyni, podtrzymując zgłoszone przez niego twierdzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy decyzji zarządu (...) z dnia 5 czerwca 1992 r. wydanej na wniosek J. M. (2) uczestniczka postępowania H. P. nabyła lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. lotników 16 m. 15. J. M. (2) (poprzednio K.) nabyła wcześniej prawa do tego lokalu w roku 1 lipca 1971 r. wraz z ówczesnym mężem H. K., zaś od śmierci męża 30 grudnia 1976 r. przysługiwało jej wyłączne prawo do lokalu.

Zgodnie z aktem notarialnym w dniu 31 października 2007 r. na rzecz uczestniczki postępowania H. P. (ówcześnie K.) przeniesiono własność lokalu mieszkalnego położonego przy ul. lotników 16 m. 15.

dowód:

⚫

pisma (...) wraz załącznikami, k. 518. 562-569,

⚫

akt notarialny rep. A nr (...) z dnia 31.10.2007 r., k. 499-500,

J. M. (2) zmarła w dniu 5 marca 2017 r. w L..

Na mocy aktu notarialnego rep. A nr (...) z dnia 10 marca 2017 r. dokonano poświadczenia dziedziczenia w ten sposób, że spadek po zmarłej J. M. (2) nabyli z mocy ustawy wnioskodawca J. M. (1) będący jej mężem od 1984 r. i uczestnicy postępowania będący dziećmi zmarłej H. P. i M. K. po 1/3, którzy spadek przyjęli wprost.

dowód:

⚫

odpis skrócony aktu zgonu, k. 6,

⚫

akt notarialny rep. A nr (...) z dnia 10.03.2017 r., k. 4-5,

⚫

akt notarialny rep. A nr (...) z dnia 10.03.2017 r., k. 7,

⚫

akt notarialny rep. A nr (...) z dnia 10.03.2017 r., k. 8,

W skład majątku wspólnego małżonków wnioskodawcy i spadkodawczyni m.in. wchodzi według stanu na dzień 5 marca 2017 r.:

⚫

lokal mieszkalny o pow. 54,55 m2 położony w L. przy ul. (...) lokal (...) dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...) wraz z udziałem o wysokości (...) w nieruchomości wspólnej związanej z własnością wymienionego lokalu oznaczonej jako działka nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 193.920 zł.

⚫

pojazd marki R. (...) o nr podwozia (...) o wartości 3.000 zł,

⚫

½ udziału w pojeździe marki K. S. (1) o nr podwozia (...) o wartości 2.500 zł,

⚫

telewizor marki S. o wartości 1.300 zł,

W skład spadku po zmarłej m.in. wchodzi według stanu na dzień 5 marca 2017 r.:

⚫

½ udziału o wartości 96.960 zł w lokalu mieszkalnym o pow. 54,55 m2 położonym w L. przy ul. (...) lokal (...) dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...) wraz z ½ udziału o wysokości (...) w nieruchomości wspólnej związanej z własnością wymienionego lokalu oznaczonej jako działka nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...). Pozostała ½ udziału w nieruchomości należy do wnioskodawcy,

⚫

½ udziału o wartości 1.500 zł w pojeździe marki R. (...) o nr. podwozia (...),

⚫

½ o wartości 2.500 zł udziału w pojeździe marki K. S. (1) o nr podwozia (...) znajdujący się w posiadaniu M. K.,

⚫

½ udziału o wartości 650 zł w telewizorze marki S.,

⚫

złota biżuteria o łącznej wartości 6.150 zł będąca obecnie w posiadaniu uczestniczki postępowania w tym 5 pierścionków z kamieniami - w kolorach „olwinu”, „topazu”, „cytrynu”, „rodolitu”, „ametystu” -, łańcuszek z bursztynem, łańcuszek z dwiema zawieszkami w kształcie krzyżyka i kwiatu, para kolczyków z kamieniem, para kolczyków z gwiazdy,

⚫

para złotych obrączek o wartości 845 zł,

⚫

prawo do użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...) wraz z znajdującym się na niej garażem stanowiącym odrębną własność na nieruchomości przy ul. (...) w L. dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 24.000 zł,

dowód:

⚫

akt notarialny rep. A nr (...) z dnia 02.07.1999 r., k. 9-15,

⚫

decyzja z 3.12.2012 r., k. 19-23,

⚫

opinia biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości, k. 235-272 526-546,

⚫

umowa kupna-sprzedaży z 30.05.2007 r., k. 15,

⚫

dokumentacja pojazdu K. S. (1), k. 422, 449,

⚫

dokumentacja fotograficzna, k. 149,

⚫

opinia biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości i ruchomości wraz z opinią uzupełniającą, k. 312-336, 370-372, 636-640,

⚫

akt notarialny rep. A nr 46/97 z dnia 03.01.1997 r., k. 17-18,

⚫

opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, k. 469-482

Wnioskodawca w dniu 5 marca 2017 r. posiadał na rachunku o nr (...) prowadzonym w: (...) Banku (...) z siedzibą w K. kwotę 12.554,60 zł, konto zostało otworzone 7 września 2006 r. Natomiast spadkodawczyni posiadała rachunek w (...) Bank S.A. w W. o nr (...) z kwotą 13,97 zł z konta tego korzystał uczestnik postępowania M. K.. Również w Bank (...) S.A. w W. z zadłużeniem w kwocie 19,69 dolarów. Posiadała również konto w (...) Bank (...) S.A. we W. o nr (...) z zdeponowaną 5 marca 2017 r. kwotą 5.000 zł z konta tego również korzystał uczestnik postępowania.

dowody:

⚫

potwierdzenie przelewu, k. 86,

⚫

zestawienie operacji na rachunku, k.141-142

⚫

pismo z 25.06.2018 r., k. 224,

⚫

zeznania uczestnika postępowania M. K., e-protokół z 27.06.2018 r. (00:41:14-00:47:39), k. 196.

M. K. po śmierci matki wypłacił z jej konta bankowego o nr (...) prowadzonego w (...) Banku (...) z siedzibą w K. kwotę 14.562,58 zł. Wypłata była możliwa dzięki złożeniu przez J. M. (2) dyspozycji na wypadek śmierci.

dowody:

⚫

dyspozycja z 22.08.2016 r., k. 193,

⚫

zeznania uczestnika postępowania M. K., e-protokół z 27.06.2018 r. (00:40:12-00:41:13), k. 196.

20 kwietnia 2017 r. z konta spadkodawczyni zarządzanego w funduszu inwestycyjnym zarządzanego przez (...) S.A. w W., instytucja zarządzająca wypłaciła wnioskodawcy kwotę 2.313,80 dolarów tytułem udziału w majątku wspólnym oraz kwotę 771,19 dolarów tytułem udziału w majątku spadkowym, zaś uczestniczka H. P. otrzymała 771,41 dolarów, a uczestnik M. K. 771.17 dolarów tytułem udziału w majątku spadkowym. Tym samym konto zostało zamknięte z uwagi na wypłacenie wszystkich środków pieniężnych.

dowody:

⚫

potwierdzenie wypłat (...), k. 152-153,

W dniu 4 września 2019 r. zmarł uczestnik postępowania M. K..

Na mocy aktu notarialnego rep. A nr (...) z dnia 9 września 2019 r. dokonano poświadczenia dziedziczenia w ten sposób, że spadek po zmarłym M. K. nabyła z mocy ustawy w całości H. P., która spadek nabyła z dobrodziejstwem inwentarza.

dowód:

⚫

odpis skrócony aktu zgonu, k. 435,

⚫

akt notarialny rep. A nr (...) z dnia 09.09.2019 r., k. 436,

Sąd zważył co następuje:

Wniosek co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie było dokonanie działu spadku po J. M. (2) wraz z dokonaniem podziału majątku wspólnego małżonków wnioskodawcy J. M. (1) i spadkodawczyni oraz zasądzenie odpowiednich spłat między uczestnikami.

Zgodnie z treścią przepisu art. 1035 k.c. jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Z momentem otwarcia spadku, gdy do dziedziczenia dochodzi kilku spadkobierców powstaje więc wspólność masy majątkowej, zaś każdemu ze spadkobierców przysługuje uprawnienie do żądania zniesienia współwłasności przedmiotów wchodzących w skład spadku na podstawie art. 210 k.c. w zw. z art.1035 k.c.

W myśl art. 684 k.p.c. skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd.

Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przepis art. 43 § 1 k.r.o. zawiera domniemanie, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Przepisy regulujące postępowanie o dział spadku (art. 680-689 k.p.c.), jak i przepisy normujące podział majątku wspólnego (art. 566-567 k.p.c.), nie określają wprost sposobów podziału majątku. Odsyłają do uregulowań dotyczących zniesienia współwłasności (art. 688 k.p.c.).

Sąd ze względu na zgodne stanowisko stron ustalił, iż udziały małżonków w majątku wspólnym były równe (art. 43 § 1 kro).

Zgodnie z przedstawionymi poświadczeniami dziedziczenia spadek po spadkodawczyni odziedziczył wnioskodawca oraz uczestniczka H. P. i M. K. po 1/3. Biorąc pod uwagę, iż w trakcie postępowania uczestnik M. K. zmarł, a H. P. odziedziczyła po nim spadek w pełni, przysługuje jej również udział pozostałego uczestnika.

Strony były zgodne, iż w skład majątku wspólnego małżonków i spadku wchodzi lokal mieszkalny o pow. 54,55 m2 położony w L. przy ul. (...) lokal (...) dla którego Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...). Biegły z zakresu wyceny nieruchomości określił w opinii wartość tej nieruchomości na kwotę 193.920 zł wobec udział spadkodawczyni był wart 96,960 zł. Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń wnioskodawcy co do opinii głównej biegłego, gdyż biegły ten w sposób rzeczowy profesjonalny w opinii uzupełniającej odniósł się do nich, wykazując ich niezasadność. Sąd zgodnie z wnioskami stron przyznał tą nieruchomość na wyłączną własność wnioskodawcy.

Biegły dokonał również wyceny na kwotę 24.000 zł prawa do użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...) wraz z znajdującym się na niej garażem stanowiącym odrębną własność na nieruchomości przy ul. (...) w L. dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...). Zarzuty uczestniczki do tej opinii zostały zaś w sposób szczegółowy wykazane jako bezpodstawne w opinii uzupełniającej. Sąd nie podzielił twierdzeń wnioskodawcy jakoby nieruchomość ta była objęta wspólnością majątkową, bowiem z aktu notarialnego (k.18) wynika, iż nieruchomość ta została nabyta z majątku odrębnego spadkodawczyni. Nieruchomość ta została zgodnie z wnioskami stron przyznana uczestniczce postępowania.

Strony również nie kwestionowały, iż w skład majątku wspólnego małżonków i spadku wchodzą w odpowiednich udziałach o uzgodnionej wartości pojazdy marki R. (...) (o wartości 3.000 zł) oraz K. S. (1) (o wartości 5.000). Zgodnie z wnioskami stron pojazd R. (...) został przyznany wnioskodawcy. Natomiast udział w pojeździe K. S. (2) został przyznany uczestniczce postępowania, jako że jest ona jedynym spadkobiercą po zmarłym uczestniku postępowania M. K., który posiadał ten pojazd oraz był jego współwłaścicielem.

W zakresie pozostałych składników majątkowych uwzględnionych w postanowieniu kończącym strony nie były zgodne co do ich wartości wobec czego biegły z zakresy wyceny ruchomości dokonał odpowiedniej wycen, które nie budzą wątpliwości Sądu pod względem ich profesjonalizmu.

I tak biegły wycenił telewizor marki S. na kwotę 650 zł (przyznany wnioskodawcy), złotą biżuterię znajdującą się w posiadaniu uczestniczki na kwotę 6.150 zł (i wobec czego jej przyznaną), a także wskazał cenę pary obrączek w kwocie 850 zł tożsamych ze znajdującymi się w posiadaniu wnioskodawcy (również przyznaną wnioskodawcy).

Sąd uznał wbrew twierdzeniom uczestniczki, iż w posiadaniu wnioskodawcy jest wyłącznie jedna para obrączek, gdyż nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów na swoje twierdzenia, a sam wnioskodawca przyznał na rozprawie, że otrzymał wyłącznie jeden komplet (k. 616). Nie zasługiwały natomiast na uwzględnienie twierdzenia wnioskodawcy, iż biżuteria należąca do spadkobierczyni wchodziła w skład majątku wspólnego małżonków. Wnioskodawca bowiem nie potrafił wskazać choćby przybliżonej daty i okoliczności zakupu, natomiast uczestniczka w sposób wiarygodny wskazała, iż biżuteria została zakupiona przez jej matkę podczas pobytu w związku radzieckim w trakcie jej pierwszego małżeństwa, czemu wnioskodawca nie zaprzeczył.

Sąd przyznał środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w K. w kwocie 12.554,60 zł (w tym ½ wchodzącą w skład spadku), biorąc pod uwagę, iż rachunek bankowy ten jest we władaniu wnioskodawcy.

Natomiast środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzony przez (...) Bank S.A. w W. w kwocie 13,96 zł (z tego 6,98 zł w skład spadku) oraz o nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w K. 14.562,58 zł (z tego 7.281,29 zł w skład spadku) i o nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. we W. w kwocie 5.000 zł (z tego 2.500 zł w skład spadku), Sąd przyznał w całości uczestniczce postępowania, jako że zgodnie z zeznaniami uczestnika M. kraska, korzystał on z tych środków po śmierci spadkodawczyni, a uczestniczka postępowania odziedziczyła po nim udział w spadku.

Na marginesie należało zwrócić uwagę, iż spadkodawczyni przez dyspozycje przez posiadacza rachunku bankowego zgromadzonymi środkami na wypadek śmierci na rzecz uczestnika postępowania M. K., dokonała nieodpłatnego rozrządzenia swoim majątkiem, które jest w istocie postacią darowizny (tak m.in. post. SN z 27 września 2017 r. Sygn. akt V CSK 50/17). I zgodnie z art. 1042 k.c. i podlega zaliczeniu na schedę spadkową wbrew twierdzeniom uczestników postępowania.

Uwzględniając powyższe wartości w skład spadku wchodziły środki pieniężne i składniki majątkowe o łącznej wartości 146.770,57 zł.

Uwzględniając powyższe wartości i po uwzględnieniu udziału wnioskodawcy w majątku wspólnym małżonków (w tym drugie połowy udziału przyznanych poniżej składników majątkowych na zasadzie podziału majątku wspólnego małżonków) przypadły mu ze spadku po spadkodawczyni przedmioty majątkowe: ½ udziału w lokalu mieszkalnym położonym w L. przy ul. (...) o wartości 96.960 zł, ½ udziału o wartości 1.500 zł w pojeździe marki R. (...), ½ udziału o wartości 650 zł w telewizorze marki S., para złotych obrączek o wartości 845 zł, środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w K. w kwocie 6.277,30 zł. Czyli łącznie wnioskodawcy przypadły ze spadku środki pieniężne składniki majątkowe o łącznej wartości 106.232,30 zł. Natomiast zgodnie z przysługującym mu udziałem (1/3) powinny mu przypaść składniki majątkowe o wartości 48.923,52 zł.

Uczestniczce przypadły natomiast: ½ udziału w pojeździe marki K. S. (1) o nr podwozia (...) o wartości 2.500 zł (w tym 1.250 z majątku wspólnego), złota biżuteria o łącznej wartości 6.150 zł będąca obecnie w posiadaniu uczestniczki postępowania w tym 5 pierścionków z kamieniami - w kolorach „olwinu”, „topazu”, „cytrynu”, „rodolitu”, „ametystu” -, łańcuszek z bursztynem, łańcuszek z dwiema zawieszkami w kształcie krzyżyka i kwiatu, para kolczyków z kamieniem, para kolczyków z gwiazdy, prawo do użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...) wraz z znajdującym się na niej garażem stanowiącym odrębną własność na nieruchomości przy ul. (...) w L. dla której Sąd Rejonowy w Legnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 24.000 zł, środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym o nr (...) prowadzony przez (...) Bank S.A. w W. w kwocie 13,96 zł (z tego 6,98 zł z majątku wspólnego) oraz o nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. w K. 14.562,58 zł (z tego 7.281,29 zł z majątku wspólnego) i o nr (...) prowadzony przez (...) Bank (...) S.A. we W. w kwocie 5.000 zł (z tego 2.500 zł z majątku wspólnego). Wobec czego przypadły jej ze spadku składniki majątkowe o wartości 41.188,27 zł, a 11.038,27 zł z majątku wspólnego małżonków. Natomiast zgodnie z przysługującym jej udziałem (2/3) ze spadku powinny jej przypaść składniki majątkowe o wartości 97.847,04 zł.

Zgodnie z powyższym Sąd dokonał stosownych wyliczeń i uzyskał kwotę 45.620,50 zł jako wysokość należnej uczestniczce postępowania od wnioskodawcy spłaty: 97.847,04 zł – 41.188,27 zł – 11.038,27 zł. Termin płatności należało – zdaniem Sądu – ustalić na 3 miesiąc od daty uprawomocnienia się postanowienia, bowiem z jednej strony taki termin pozwoli wnioskodawcy na zgromadzenie niezbędnych funduszy i ewentualne skorzystanie z wsparcia stosownej instytucji, a z drugiej - zapewni uprawnionej uzyskanie w racjonalnym terminie należnej kwoty. Jednocześnie nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek wnioskodawcy postępowania o odroczenie terminu spłaty i ustalenie, że nastąpi ona w ciągu 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia w niniejszej sprawie. Należy bowiem podkreślić, że spłata ma stanowić ekwiwalent utraconego majątku, a to implikuje wniosek o niemożności zbyt długiego oczekiwania przez uprawnionego na uzyskanie należnych środków. Nadto uwzględnić należało, że przedmiotowa sprawa toczy się od 2017 r., od tego zatem momentu w istocie wnioskodawca postępowania świadomy zawisłego między zainteresowanymi sporu mógł przygotowywać się finansowo na dokonanie stosownej spłaty na rzecz uczestników postępowania. Sąd miał także na uwadze, iż w wyniku działu spadku oraz podziału majątku wspólnego małżonków wnioskodawca uzyskał składniki majątkowe, które ewentualnie może spieniężyć i następnie wydatkować uzyskaną kwotę, przykładowo na przyznaną uczestniczce spłatę. Ustalenie spłaty w ślad za wnioskiem byłoby w ocenie Sądu zbyt krzywdzące i naruszałoby słuszny interes uczestniczki, która może liczyć na spłatę w stosunkowo nieodległym terminie.

Zgodnie z art. 686 k.p.c. w postępowaniu działowym sąd rozstrzyga również o wzajemnych roszczeniach współspadkobierców z tytułu posiadania przedmiotów spadkowych, poczynionych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych. Kodeks cywilny rozróżnia m.in. nakłady konieczne, użyteczne i zbytkowe. Nakładami koniecznymi są nakłady niezbędne do zachowania rzeczy w stanie umożliwiającym normalne z niej korzystanie. Nakłady użyteczne służą do ulepszenia rzeczy, a nakłady zbytkowe zaspokajają upodobania osób, które ich dokonują. Niewątpliwie zakresem art. 686 k.p.c. są objęte nakłady konieczne, a inne w zależności od okoliczność sprawy.

W niemniejszej sprawie poza twierdzeniami wnioskodawcy nie przedłożono bowiem żadnych dowodów na fakt poniesienia nakładów oraz wysokość wydatków. Okoliczność ta była kwestionowana przez uczestniczkę. Nadto żądanie rozliczenia nakładów ma charakter procesowy i winno zostać wykazane co do zasady i wysokości. Sąd oddalił żądanie w tym zakresie, albowiem fakt poniesienia i wysokość nakładów, zgodnie z art. 6 k.c. nie została wykazana i udowodniona.

Zgodnie z art. 1042 k.c. zaliczenie na schedę spadkową przeprowadza się w ten sposób, że wartość darowizn lub zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu dolicza się do spadku lub do części spadku, która ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców, a następnie każdemu z nich zalicza się na poczet jego schedy wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegającej zaliczeniu.

I w tym wypadku Sąd oddalił żądanie wnioskodawcy, albowiem zgodnie z art. 6 k.c. nie zostały wykazane i udowodnione rzekome darowizny uczynione przez spadkodawczynie na rzecz uczestników postępowania. W tym wszelkie ponad zwyczajowo przyjęte przekazywania środków na utrzymanie, czy nieruchomości. Wnioskodawca tym bardziej miał powinność okoliczności te udowodnić będąc reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., przyjmując że każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze sowim udziałem w sprawie. Sąd nie znalazł podstaw aby rozstrzygnąć o kosztach postępowania w inny sposób, bądź obciążyć tymi kosztami jedną ze stron, albowiem na skutek złożonych wniosków i przeprowadzonych opinii ostatecznie wartość nieruchomości została ustalona w innej wysokości niż wskazywane przez wszystkie strony. Przeprowadzenie tych dowodów było zatem zasadne i celowe.

Koszty opinii biegłych w kwocie niepokrytej z uiszczonych zaliczek Sąd na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych rozdzielił pomiędzy strony postępowania w udziałach po ½.

Z tych powodów orzeczono jak w sentencji.

Z

(...)

2.(...)

(...)