Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Napiórkowska - Kasa

Protokolant: starszy protokolant sądowy Aleksandra Łaszuk

po rozpoznaniu w dniu 03 października 2019 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy D. C.

przeciwko (...) w W.

w związku z odwołaniem od decyzji (...) w W. z dnia 27 kwietnia 2018 roku nr: (...), decyzji z dnia 29 maja 2018 roku nr: (...)

o zasiłek chorobowy

I.  Zmienia decyzję (...) w W. z dnia 27 kwietnia 2018 roku nr: (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu D. C. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 06 marca 2018 roku do 07 maja 2018 roku.

II.  Zmienia decyzję (...) w W. z dnia z dnia 29 maja 2018 roku nr: (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu D. C. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 08 maja 2018 roku do 06 czerwca 2018 roku.

III.  Zasądza od (...) w W. na rzecz odwołującego D. C. kwotę 360 zł. (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI U 177/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 kwietnia 2018 roku, znak: (...)w W. odmówił D. C. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 marca 2018 roku do 7 maja 2018 roku. W uzasadnianiu wskazał, że został wezwany na badanie na dzień 5 marca 2018 roku celem weryfikacji zasadności zwolnienia lekarskiego. Wezwanie doręczone na adres podany do (...) zostało uznane za doręczone w trybie art. 44 § 4 k.p.a. Natomiast odnośnie niezdolności do pracy od 10 marca 2018 roku organ rentowy wskazał, że powstała po upływie 14 dni od dnia ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego tj. 30 listopada 2017 roku.

(decyzja z dnia 27.08.2018 r. –akta organu rentowego)

Od powyższej decyzji D. C. złożył odwołanie wnosząc o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 marca 2018 roku do 7 maja 2018 roku. W uzasadnieniu wskazał, że niestawiennictwo na badanie lekarza orzecznika (...) na dzień 5 marca 2018 roku było wynikiem niedoręczenia wezwania na badanie. Odwołujący wskazał, że nie otrzymał awizo dotyczącego wezwania. Podniósł ponadto, że wcześniej bywały nieprawidłowości spowodowane przez Urząd Pocztowy W. w doręczaniu przesyłek urzędowych.

(odwołanie – k. 1-4)

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 20-21)

Decyzją z dnia 29 maja 2018 roku, znak: (...)w W. odmówił D. C. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 8 maja 2018 roku do 6 czerwca 2018 roku. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że zaświadczenie lekarskie seria (...) utraciło ważność z dniem 6 marca 2018 roku. Tytuł ubezpieczenia społecznego ustał w dniu 30 listopada 2017 roku. Za okres od 6 marca 2018 roku do 7 maja 2018 roku ubezpieczonemu odmówiono prawa do zasiłku chorobowego. Brak jest zatem podstaw do przyznania praw do zasiłku chorobowego za kolejny okres od 8 maja 2018 roku do 6 czerwca 2018 roku.

(decyzja z dnia 29.05.2018 r. – akta organu rentowego dołączone do a.s. VI U 226/18)

Od powyższej decyzji D. C. złożył odwołanie wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 8 maja 2018 roku do 6 czerwca 2018 roku. W uzasadnieniu wskazał, że jednym powodem odmowy prawa do zasiłku za dalszy okres niezdolności do pracy było odebranie prawa do zasiłku na mocy decyzji z dnia 27 kwietnia 2018 roku.

(odwołanie – k. 1- 2 a.s. VI U 226/18)

Organ rentowy w odpowiedzi na powyższe odwołanie wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację jak w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy dodatkowo podniósł, że okres zasiłkowy odwołującego został wykorzystany z dniem 25 maja 2018 roku.

(odpowiedź na odwołanie – k. 11-12 a.s. VI U 226/18)

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołujący był niezdolny do pracy w okresach:

- od (...)

- od (...)

- od(...)

- od (...)

- od (...)

(okoliczności bezsporne)

W dniu 12 lutego 2018 roku na adres ul. (...) (...)-(...) W. organ rentowy nadał przesyłkę o numerze (...). Przesyłka zawierała wezwanie do stawiennictwa na badanie celem kontroli zwolnienia lekarskiego na dzień 5 marca 2018 roku. Przesyłka ani zwrotne potwierdzenie odbioru nie zostały zwrócone do organu rentowego.

(okoliczności bezsporne, nadto pismo z dnia 09.05.2018 r. – k. 12)

Odwołujący od stycznia 2018 roku zamieszkiwał w W.. Adres korespondencyjny do (...) jaki podał to ul. (...) (...)-(...) W.. Korespondencja, która była kierowana na ten adres do odbioru przez odwołującego była przekazywana odwołującemu fizycznie lub był on informowany o tym, że jest awizo. Informowali go o tym członkowie rodziny zamieszkujący w domu.

W W. przy doręczaniu przez Urząd Pocztowy na adres ul. (...) zdarzały się przypadki, że w skrzynce oddawczej znajdowała się korespondencja kierowana pod inny adres lub nie były doręczane listy, które były kierowane na ten adres. W okresie od lutego do kwietnia 2018 roku do skrzynki odbiorczej na ul. (...) w W. nie zostało złożone awizo przesyłki zawierającej wezwanie na badania na dzień 5 marca 2018 roku.

(zeznania świadka A. C. na rozprawie w dniu 09.05.2019 r. – nagranie rozprawy od 00:16:26 do 00:28:29; zeznania świadka J. S. na rozprawie w dniu 09.05.2019 r. – nagranie rozprawy od 00:31:46 do 00:37:23; zeznania świadka M. Z. na rozprawie w dniu 09.05.2019 r. – nagranie rozprawy od 00:40:55 do 00:46:38; zeznania odwołującego D. C. na rozprawie w dniu 03.10.2019 r. – nagranie rozprawy od 00:22:00 do 00:39:50)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach prawy oraz aktach organu rentowego. Sąd ponadto dał wiarę zeznaniom świadków A. C., J. S., M. Z. oraz odwołującego D. C.. Zeznania wyżej wskazanych są spójne, logiczne, nie odbiegały od zasad doświadczenia życiowego Sądu, a także wzajemnie się dopełniały. Na postawie analizy całokształtu zeznań Sąd był w stanie wywieść i ustalić konkretne okoliczności które miały miejsce przy doręczaniu wezwania odwołującemu na badanie na dzień 5 marca 2018 roku. Ponadto Sąd wskazuje, że organ rentowy nie złożył do akt sprawy, jak i do akt rentowych potwierdzenia odbioru przez odwołującego przesyłki, jak i korespondencji dotyczącej przedmiotowego wezwania wraz z kopertą w związku ze zwrotem nieodebranej przesyłki z poczty (biorąc pod uwagę podnoszone przez organ rentowy doręczenie zastępcze – awizo i zwrot przesyłki do nadawcy). Do powyższego organ rentowy został wezwany, jak w postanowieniu z dnia 9 maja 2019 roku. Dodatkowo organ rentowy został zobowiązany do przedłożenia pełnej dokumentacji potwierdzającej wykorzystanie pełnego okresu zasiłkowego, który jak organ podnosił miał zostać wykorzystany z dniem 26 maja 2018 roku. Zobowiązania tego organ rentowy również nie wykonał. Do akt sprawy jak i akt organu rentowego nie została złożona żadna dokumentacja świadcząca o tym na jakie schorzenie odwołujący leczył się w konkretnych okres oraz wskazania symbolów przyczyn niezdolności do pracy.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania Sądu w tej sprawie było odwołanie od dwóch decyzji organu rentowego odmawiającej odwołującemu prawa do zasiłku chorobowego za różne okresy. Sąd rozpoznając odwołania uznał je za zasadne w pełni.

W pierwszej kolejności Sąd rozpoznający odniesie się do kwestii zasadności odmowy prawa do zasiłku chorobowego od dnia 6 marca 2018 roku wobec tego, że odwołujący nie stawił się na badaniu przez lekarza orzecznika (...) w dniu 5 marca 2018 roku. Należy wskazać, że odwołujący był niezdolny do pracy od 10 lutego do 9 marca 2018 roku i dalej. Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa , prawidłowość orzeczenia o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawienia zaświadczeń lekarskich podlega kontroli. Jej formą jest między innymi, badanie lekarskie ubezpieczonego przeprowadzone przez lekarza orzecznika (...), z tym, że w myśl art. 59 ust. 6 w/w ustawy – w razie uniemożliwienia badania lub niedostarczenia posiadanych wyników badań w terminie wyznaczonym przez organ rentowy, zaświadczenie lekarskie traci ważność od dnia następującego po tym terminie. O uniemożliwieniu przeprowadzenia badania można mówić zasadnie wówczas, gdy ubezpieczony z przyczyn od niego zależnych, świadomie czy celowo powoduje niemożność dokonania badania. Jego zachowanie musi, zatem cechować zła wola i dążenie do uniknięcia przeprowadzenia kontroli zasadności wydanego zaświadczenia lekarskiego. Wskazuje na to sformułowanie powołanego przepisu art. 59 ust. 6 ustawy.

Nie każda sytuacja, w której osoba wezwana na termin badania przez lekarza orzecznika (...) nie stawiła się może być kwalifikowana, jako uniemożliwienie dokonania kontroli zasadności zwolnienia lekarskiego. Nie taki był, bowiem cel ustawodawcy. Art. 59 ust. 6 ustawy, posługując się terminem „uniemożliwia” zdaje się wskazywać na rzeczywisty cel wprowadzenia zapisu o utracie ważności zaświadczenia lekarskiego, a zatem na zastosowanie go do takich przypadków, kiedy ubezpieczony swoim zachowaniem doprowadza do nie przeprowadzenia badania kontrolnego co oznacza – udaremnienie lub stawanie na przeszkodzie. W rozpoznawanej sprawie odwołujący istotnie nie stawił się na termin badania, ale celem jego działania nie było uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli przez lekarza orzecznika. Szczególnie, że o wyznaczonym terminie badania odwołujący nie wiedział i nie była to sytuacja przez niego zawinina.

Zgodnie z treścią art. 44 k.p.a. w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43 k.p.a. (osobiście adresatowi lub dorosłemu domownikowi) poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru
w terminie siedmiu dni, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia,
w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia. Doręczenie uważa się za dokonane
z upływem ostatniego dnia okresu, a pismo pozostawia się w aktach sprawy. Powołując się na powyższy przepis organ rentowy uznał zwróconą przesyłkę za doręczoną prawidłowo, czego następstwem było wydanie przedmiotowej decyzji.

Domniemanie zawarte w zacytowanym przepisie może zostać obalone. Adresat może bowiem dowodzić, że pisma nie otrzymał i o nim nie wiedział. W niniejszej sprawie odwołujący podniósł, iż nie otrzymał awizo o przesyłce zawierającej wezwania na badanie w dniu 5 marca 2018r. Wskazał, że nie mieszkał wówczas pod tym adresem w W., na który wysyłana była korespondencja z (...). Wszelką korespondencję, która była kierowana na ten adres odwołujący odbierał. Była ona mu przekazywana przez zamieszkujących pod adresem ul. (...) w W. członków rodziny. W przypadku tego adresu i doręczania przesyłek przez Pocztę Polska (Urząd Pocztowy w W.) zdarzały się sytuacje, że w skrzynce znajdowały się listy nie kierowane na ten adres albo listy kierowane do innych adresatów i inne adresy. W niniejszej sprawie na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu wykazania tego, że po pierwsze wezwanie do adresata zostało wysłane, a po drugie, że nawet jeśli nie zostało przez niego odebrane w terminie to zostało zwrócone do nadawcy. W tej sprawie organ rentowy, pomimo, że był zobowiązany do przedstawienia przesyłki zawierającej wezwanie na badanie w dniu 5 marca 2018 roku i zwrotnego potwierdzenia odbioru (zwrotki) nie uczynił tego. W takiej sytuacji negatywne konsekwencje obciążają organ rentowy, który nie sprostał ciężarowi wykazania, że odwołujący skutecznie uniemożliwił przeprowadzanie badania przez lekarza orzecznika.

Ponadto skuteczność doręczenia przez awizo warunkuje stwierdzenie, że adresat w sposób niebudzący wątpliwości został zawiadomiony o nadejściu przeznaczonego dla niego pisma sądowego oraz miejsca, w którym może je odebrać. Brak tego zawiadomienia, jak też wątpliwość czy dotarło ono do adresata, czyni doręczenie bezskutecznym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1988 roku, III CRN 172/88, LEX nr 8890). Zważyć jednak należy, że organ rentowy na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego ma możliwość skorzystania z innych form zawiadamiania ubezpieczonych, może np. skorzystać z zawiadomienia telefonicznego, czy doręczenia wezwania przez swojego pracownika. Decydując się jednak na taką formę zawiadomienia, jaką zastosowano w niniejszej sprawie, to aby postawić ubezpieczonemu zarzut uniemożliwienia badania - organ rentowy musiałby wykazać, że ubezpieczony prawidłowo został wezwany, względnie, że podjął takie działania, albo zaniechania, które w sposób skuteczny zapobiegły jego stawiennictwu na termin badania, prezentując w tym zakresie złą wolę poddania się takiej weryfikacji.

Ponadto Sąd wskazuje, że w stanie prawnym obowiązującym do 1 stycznia 2019 roku tj. tym, który obowiązywał w dacie, kiedy miało odbyć się badanie i było wysyłane wezwanie nie obowiązywały przepisy art. 59 ust. 5a – 5g ustawy zasiłkowej. Wynika z nich miedzy innymi, że obowiązkiem ubezpieczonego jest poinformowanie o aktualnym adresie podmiotu wystawiającego zaświadczenie. W takiej sytuacji, jeśli nie dopełni takiego obowiązku i wezwanie zostanie wysłane na adres, pod którym nie przebywa, to mimo że go nie odebrał organ rentowy uzna to, jako wezwanie doręczone. W przypadku odwołującego nie ma takiej możliwości, ponieważ na odwołującym w lutym i marcu 2018 roku i wcześniej nie ciążył obowiązek poinformowania organu rentowego o aktualnym adresie pobytu w czasie niezdolności do pracy. Wystarczające było, że odwołującemu miała być przekazywana awizowana do niego korespondencja. Sąd ponadto wskazuje, że inne późniejsze wezwana, które były wysyłane do odwołującego na badania m.in. pismo z 11 kwietnia 2018 roku (k. 14) były kierowane na adres ul. (...) w W. i mimo, że odwołujący nie mieszkał pod tym adresem również w kwietniu 2018 roku to takie pismo otrzymał. Wszelkie powyższe okoliczności stanowią o tym, że odwołujący nie stawiając się na badaniu w dniu 5 marca 2018 roku nie zrobił tego celowo, a jego niestawiennictwo nie wynikało z okoliczności dotyczących jego winy, czy umyślnego działania. W takiej sytuacji organ rentowy w sposób niezasadny uznał, że zaświadczenie lekarskie seria nr (...) traciło ważność z dniem 6 marca 2018 roku. Jednocześnie organ rentowy nie przedstawił żadnego dowodu w związku z przyjętym przez niego doręczeniem zastępczym - na okoliczność daty, która została uznana za dzień doręczenia wezwania w trybie art. 44 § 4 k.p.a. oraz nie przedstawił zwróconej korespondencji (koperty i wezwania na badanie). Wyjaśnienia Poczty Polskiej S.A. załączone do pisma procesowego organu rentowego z dnia 21 maja 2019 roku nie wnoszą niczego do sprawy i nie wyjaśniają co stało się z przesyłką kierowaną do odwołującego.

Ustalenie powyższego legło u podstawy uznania, że niezdolność do pracy trwała od 10 lutego 2018 roku do 9 marca 2018 roku. Kolejna niezdolność do pracy powstała od 10 marca 2018 roku i trwała w ciągłości ustalanej kolejnymi zaświadczeniami lekarskimi aż do 7 maja 2018 roku. Zgodnie z art. 7 pkt 1 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy, co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Tytuł do ubezpieczenia chorobowego odwołującego ustał z dniem 30 listopada 2017 roku. Niezdolność do pracy trwała w sposób ciągły od 6 grudnia 2017 roku (okres, kiedy odwołujący nie był zatrudniony) i trwała nieprzerwanie do 7 maja 2018 roku. W tym zakresie Sąd wskazuje, że przerwa pomiędzy ustaniem tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego a powstaniem niezdolności do pracy wynosiła mniej niż 14 dni (w przypadku odwołującego 7 dni) i trwała dłużej niż 30 dni. Wobec powyższego Sąd uznał, że zasadna jest zmiana zaskarżonej decyzji z dnia 27 kwietnia 2018 roku w ten sposób, że przyznaje prawo do zasiłku chorobowego od 6 marca 2018 roku do dnia 7 maja 2018 roku.

Odnośnie decyzji z dnia 29 maja 2018 roku Sąd zważył, że w związku ze zmianą decyzji z dnia 27 kwietnia 2018 roku odwołującemu został przyznany zasiłek chorobowy od 6 marca 2018 roku do 7 maja 2018 roku. Natomiast zaskarżona decyzja odmawiała odwołującemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 8 maja 2018 roku (dnia następnego po 7 maja 2018 roku) do 6 czerwca 2018 roku. Organ rentowy, jako podstawę odmowy prawa do zasiłku za powyższy okres podał art. 7 pkt 1 ustawy zasiłkowej. Z argumentacji organu wynika, że powyższe oparł na tym, że tytuł ubezpieczenia ustał w dniu 30 listopada 2017 roku, a niezdolność do pracy powstała nie w ciągłości i po upływie 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Takie ustalenie było błędne, ponieważ niezdolność do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczonego do 6 grudnia 2017 roku trwała bez przerwy do 7 maja 2018 roku i dalej od 8 maja 2018 roku do 6 czerwca 2018 roku. W takiej sytuacji ciągła niezdolność do pracy powstała przed upływem 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia i była nieprzerwana, ponieważ kolejne okresy niezdolności do pracy następowały po sobie bez przerwy.

Odnośnie podnoszonej przez organ rentowy okoliczności, że z dniem 25 maja 2018 roku odwołujący wykorzystał 182 dniowy okres zasiłkowy – należy wskazać, że argumentacja ta jest błędna. Sąd ustalił, że od dnia 6 grudnia 2017 roku, kiedy powstała niezdolność do pracy do dnia ustania nieprzerwanej niezdolności do pracy tj. 6 czerwca 2017 roku upłynęło 182 dni zgodnie z przepisami ustawy. To właśnie z tym dniem odwołujący mógłby wykorzystać okres zasiłkowy. Jednakże Sąd wskazuje, że oprócz samego rachunkowego wyliczenia odległości pomiędzy danymi dniami istotne jest ustalenie, czy wszystkie schorzenia w tym okresie były tożsame lub współistniejące. Organ rentowy został zobowiązany do przedłożenia wszelkich dowodów na okoliczność ustalenia wykorzystania okresu zasiłkowego jak podnosił organ rentowy z dniem 25 maja 2018 roku. Organ rentowy w niniejszej sprawie był zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego. W postępowaniach z zakresu ubezpieczeń społecznych Sąd może przeprowadzać dowody z urzędu, jednak ta reguła doznaje wyjątku w przypadku strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika. Pomimo, że postępowanie z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem odrębnym określonym w przepisach Kodeksu Postępowania Cywilnego, to nadal jest to postępowanie kontradyktoryjne. Organ rentowy, aby wykazać zasadność wykorzystania okresu zasiłkowego z tym dniem oprócz zestawienia wypłaconych zasiłków powinien przedłożyć zestawienie niezdolności do pracy w przypadku odwołującego wraz ze wskazaniem symboli (...) (przyczyn niezdolności do pracy) oraz wnieść do dopuszczenie biegłego na tą okoliczność. Nie uczynił tego, więc nie sprostał ciężarowi dowodu, aby wykazać zasadność swoich twierdzeń. W tym stanie rzeczy negatywne konsekwencje ciężaru dowodu zgodnie z art. 6 k.c. obciążają organ rentowy.

Wobec powyższego Sąd zmienił również decyzję z dnia 29 maja 2018 roku przyznając odwołującemu prawo do zasiłku chorobowego za okres od 8 maja 2018 roku do 6 czerwca 2018 roku.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd miał na względzie, że odwołujący wygrał w całości odwołania od obu decyzji organu rentowego, był reprezentowany przez radcę prawnego, jako profesjonalnego pełnomocnika. Więc zgodnie z regułą art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 j.t.). Sąd zasądził dwa razy stawkę minimalną mając na uwadze dwie połączone sprawy i rozpoznanie dwóch odwołań D. C. zgodnie z jego wnioskiem.