Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 listopada 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., powołując się na art. 48a i 52 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przyznał ubezpieczonemu zasiłek chorobowy od podstawy wymiaru wynoszącej 2300,32 zł.

W uzasadnieniu swego stanowiska organ wskazał, iż podstawa wymiaru zasiłku chorobowego została ustalona z uwzględnieniem przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe z października 2018 r., przy czym wynosi ona 2.300,32 zł, czyli przeciętną miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tej podstawy.

Odwołanie od powyżej decyzji wniósł ubezpieczony domagając się jej zmiany poprzez przyznanie zasiłku chorobowego od podstawy wymiaru wynoszącej 9.584,67 zł (k. 24-26) oraz wskazując, iż w sytuacji powoda zastosowanie winien znaleźć art. 49 ust. 3 ww. ustawy. Ponadto ubezpieczony wniósł o zasądzenie od organu, na swoją rzecz, kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i w żaden sposób nie odnosząc się do argumentów zawartych w odwołaniu. Ponadto organ rentowy wniósł o zasądzenie od ubezpieczonego, na swoją rzecz, kosztów procesu według norm prawem przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. S. w okresie od 1 października 2006 r. do 30 września 2018 r. podlegał, w związku z pozostawaniem w stosunku pracy z (...) Uniwersytetem Technologicznym w S., obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu.

S. S. równolegle, od 2005 r., prowadził działalność gospodarczą.

Od 1 października 2018 r. S. S. nie pozostawał już w stosunku pracy. Zgłosił się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej z maksymalną podstawą wymiaru wynoszącą 11.107,50 zł.

S. S. pozostawał niezdolny do pracy od 5 października 2018 r. do 5 kwietnia 2019 r.

Bezsporne, a nadto dowód: zeznania ubezpieczonego na rozprawie w dniu 10 czerwca 2020 r. – skrócony protokół rozprawy – k. 31-32, (...) P (...) k. 8, świadectwo pracy – k. 27, (...) P (...) k. 29, (...) k. 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12 akt organu;

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione jedynie części.

Przedstawiony powyżej stan faktyczny pozostawał między stronami w całości bezsporny, a Sąd ustalił go na podstawie dowodów z dokumentów przywołanych w pierwszej części uzasadnienia, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, a także korespondujących z tymi dowodami zeznań ubezpieczonego.

Spór sprowadzał się natomiast do tego, w jaki sposób, w ustalonych powyżej okolicznościach faktycznych, winna zostać wyliczona dla ubezpieczonego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, którą organ określił na kwotę 2.300,32 zł, natomiast ubezpieczony na kwotę 9.584,67 zł.

Kwestię świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, do których należy m.in. zasiłek chorobowy, regulują przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej dalej ustawą zasiłkową.

Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli podlega dobrowolnie temu ubezpieczeniu, przy czym – jak stanowi art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej - do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami regulują art. 48 – 52 a ustawy zasiłkowej.

Co do zasady podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Artykuł 48 a ustawy zasiłkowej dotyczy sytuacji ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, podlegającego ubezpieczeniu chorobowemu przez okres krótszy niż okres 12 miesięcy. Przepis ten w ust. 1 pkt 1 i 2 stanowi, iż podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:

1)  przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku

oraz

2)  kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku oraz liczby tych miesięcy.

Natomiast art. 49 ustawy zasiłkowej dotyczy sytuacji, gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, przy czym ust. 3 tego przepisu stanowi, że w przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres tego ubezpieczenia rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, stosuje się odpowiednio art. 48 a.

W ocenie Sądu to właśnie ten przepis znajduje zastosowanie do sytuacji ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, a którego niezdolność do pracy rozpoczęła się w okresie krótszym niż 30 dni (w przypadku ubezpieczonego w ogóle nie było przerwy) od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu.

Art. 49 ust. 3 ustawy zasiłkowej nakazujący odpowiednie zastosowanie art. 48 a, w punktach 1 i 2 stanowi, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

1)  przyjmuje się miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na

ubezpieczenie chorobowe oraz kwotę zadeklarowaną, w przeliczeniu na pełny miesiąc kalendarzowy, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc kalendarzowy, w których powstała niezdolność do pracy, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4

oraz

2)  w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, o której mowa w

art. 48 a ust. 1 pkt 2, uwzględnia się również miesiąc kalendarzowy, w którym powstała niezdolność do pracy.

W myśl art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (zwanej dalej ustawą systemową) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a (a zatem również osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą) stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i ubezpieczenia rentowe z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Ustęp 2 wskazuje, że nie stosuje się ograniczeń z art. 19 ust. 1, tj. ograniczenia dotyczącego rocznej podstawy wymiaru składki, natomiast w myśl art. 20 ust. 3 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie kwoty 250% przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia, o którym mowa w art.19 ust. 10.

W Obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2018 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia z dnia 8 grudnia 2017 r. (M.P. z 2017 r., poz. 1174), na podstawie art. 19 ust 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ogłoszono, że kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2018 wynosi 133.290 zł, a przyjęta do jej ustalenia kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 4.443 zł.

60% z kwoty 4.443 zł to 2.665,80 zł, co pomniejszone o 13,71 % (w myśl art. 3 ust. 4 stawy zasiłkowej przez przychód należy rozumieć kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe) daje kwotę 2.300,32 zł (2.665,80 zł – 365,48 zł).

250% kwoty 4.443 zł to 11.107,50 zł, co pomniejszone o 13,71 % daje kwotę 9.584,67 zł (11.107,50 zł – 1.522,83 zł).

Przechodząc zatem do wyliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ubezpieczonego na podstawie ww. art. 49 ust. 3 ustawy zasiłkowej odwołującemu się do ww. art. 48 a ustawy zasiłkowej ze zmianami wskazanymi w ww. art. 49 ust. 3 ustawy zasiłkowej, należy wskazać, że podstawę wymiaru zasiłku stanowi suma:

- 2.300,32 zł (kwota 2.665,80 zł pomniejszona o 13,71 % i pomnożona razy 1, bo za pełny miesiąc ubezpieczenia należy traktować również miesiąc kalendarzowy, w którym powstała niezdolność do pracy)

oraz

- 607,02 zł (różnica między kwotą 9.584,67 zł a 2.300,32 zł, czyli już po pomniejszeniu o 13, 71%, to 7.284,35 zł, co podzielone przez 12 daje 607,02 zł – iloczyn 1/12, czyli 607,02 zł i 1, bo za pełny miesiąc kalendarzowy należy traktować również miesiąc kalendarzowy, w którym powstała niezdolność do pracy, to 607,02 zł)

Podstawa wymiaru zasiłku wynosi zatem w przypadku ubezpieczonego 2.907,34 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w sposób wskazany w punkcie I wyroku oraz, w punkcie II wyroku, oddalił odwołanie w pozostałym zakresie.

W punkcie III wyroku Sąd zniósł między stronami koszty procesu, które sprowadzały się do kosztów zastępstwa procesowego (obie strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników) na podstawie art. 100 k.p.c., w myśl którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W niniejszej sprawie z jednej strony decyzja organu podlegała zmianie, z drugiej zaś zmiana nie została dokonana w takim zakresie, jakiej domagał się ubezpieczony, stąd też Sąd dokonał wzajemnego zniesienia kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

30 marca 2020 r.