Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 739/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu z dn. 17 marca 2020r., sygn. akt V K 775/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

D. K.

Oskarżony jest zatrudniony na czas nieokreślony jako pracownik zaopatrzenia w wymiarze czasu pracy: ¼

- aneks do umowy o pracę z 31.12.2019r.

- PIT-11 za rok 2019

(...)

(...)- (...)

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Aneks do umowy o pracę i PIT-11 za 2019 rok

Dowody z przedłożonych dokumentów nie budzą wątpliwości co do swojej wiarygodności

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

1-3

1.  obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art 271 § 1 i 3 kk przez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy oskarżonemu zarzuca się wystawienie tzw. pustych faktur VAT, w których udokumentował fikcyjne transakcje gospodarcze w postaci usług marketingowych, które w rzeczywistości nie miały miejsca, a które następnie zostały uznane przez spółkę (...) Sp. z o.o. za koszty uzyskania przychodów na łączną kwotę 1.155.000 zł, co godziło w obowiązek podatkowy - to zaś oznacza, iż oskarżony ewentualnie mógłby odpowiadać za naruszenie art 62 § 1 lub § 2 kks, stanowiącego leges speciales;

2.  obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść wyroku, tj. art 17 § 1 ust 6 kpk, poprzez prowadzenie postępowania i nie umorzenie jego w sytuacji, gdy nastąpiło przedawnienie karalności co do czynów popełnionych w roku 2007, zaś postanowienie o przedstawieniu zarzutów Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu datowane jest na dzień 10 maja 2017r.;

ponadto:

3.  rażąca niewspółmierność (surowość) orzeczonej kary grzywny, w konsekwencji wadliwego zastosowania kryteriów jej wymiaru (wysokości stawki dziennej)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1.

Zarzut obrazy prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, a to występku z art. 271 § 1 i 3 kk, jest bezzasadny i na uwzględnienie nie zasługuje.

Na wstępie należy podkreślić, iż apelujący – co oczywiste wobec postawienia zarzutu obrazy prawa materialnego – nie zakwestionował żadnego z ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy. W szczególności w apelacji nie podważono ustalonych przez Sąd meriti faktów polegających między innymi na tym, że spółka (...) posługiwała się fakturami, które nie dokumentowały faktycznych transakcji, w tym fakturami wystawionymi przez firmę (...) prowadzoną faktycznie przez oskarżonego D. K. umocowanego przez matkę do działania w jej imieniu. Nie podważył również skarżący faktu, iż spółka (...) zawyżyła koszty uzyskania przychodów między innymi o kwoty wynikające z faktur VAT otrzymanych od firmy (...), a nie dokumentujących faktycznie wykonanych usług. Tym samym obrońca w apelacji nie zanegował wyników przeprowadzonej przez Urząd Skarbowy W. kontroli podatkowej wobec spółki (...) w zakresie transakcji ze spółką (...) oraz wynikających z tej kontroli ustaleń, zgodnie z którymi w 40- tu przypadkach D. K., działając jako pełnomocnik wskazanej wyżej firmy, wystawił faktury VAT, dokumentujące fikcyjne transakcje gospodarcze w postaci usług marketingowych.

W efekcie apelujący nie podjął nawet próby zakwestionowania faktu, iż nie został odprowadzony podatek VAT od faktur wystawionych przez oskarżonego oraz że faktury te nie zostały wprowadzone do ewidencji. Fakty te wynikają wprost z wyjaśnień samego oskarżonego D. kluzy.

W świetle tak poczynionych oraz w żaden sposób nie kwestionowanych przez apelującego ustaleń faktycznych, zarzut wadliwej subsumcji tychże ustaleń pod przepisy prawa materialnego jest całkowicie nietrafny.

Swoje stanowisko co do tego, że czyny zarzucane oskarżonemu odpowiadają wyłącznie sprawstwu przestępstwa z art. 62 § 2 kks, apelujący w istocie opiera li tylko na nieaktualnej już linii orzeczniczej, w tym uchwale Sądu Najwyższego z 2003 roku (I KZP 22/03).

Jednocześnie obrońca zdaje się nie dostrzegać i całkowicie pomijać fakt, iż aktualna linia orzecznicza Sądu Najwyższego i sądów powszechnych jest odmienna i zasadniczo jednolita od momentu podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały w składzie 7 sędziów z dnia 24 stycznia 2013 r. (I KZP 19/12, OSNKW 2013/ 2/ 13), w której stwierdzono jednoznacznie, że reguły wyłączania wielości ocen nie mają zastosowania do idealnego zbiegu przestępstwa i przestępstwa skarbowego, o którym mowa w art. 8 § 1 kks. W uchwale tej Sąd Najwyższy trafnie przyjął, że w przypadku stosowania konstrukcji idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 kks, reguły wyłączania wielości ocen mogą służyć do redukcji kwalifikacji prawnej w ramach normatywnej analizy przeprowadzonej odrębnie dla poszczególnych deliktów (skarbowego i powszechnego) objętych tym zbiegiem, natomiast nie mają zastosowania do obu kwalifikacji prawnych jako całości. Tak więc wykluczone jest, aby przepis Kodeksu Karnego Skarbowego mógł wyprzeć na zasadzie specjalności lub konsumpcji przepis Kodeksu Karnego (lub odwrotnie).

W związku z tym art. 62 § 2 kks nie może w myśl reguły lex specialis derogat legi generali wyprzeć przepisu art. 271 § 1 kk.

Zatem stwierdzić należy, iż apelującemu umknęło, że ferowany przez niego pogląd co do wzajemnej relacji pomiędzy art. 271 § 1 kk i art. 62 § 2 kks uległ dezaktualizacji po wydaniu uchwały 7 sędziów SN z dnia 24 stycznia 2014 r. Wspomniana uchwała rozwiała bowiem wszelkie wątpliwości odnośnie tego jak oceniać należy działania osób, które wystawiają fikcyjne faktury. W sytuacji, gdy godzą one w obowiązki podatkowe w rozumieniu ordynacji podatkowej, to właściwym jest kwalifikowanie takiego zachowania z art. 271 § 1 kk, jak i z art. 62 § 2 kks. Tam natomiast gdzie wystawienie nierzetelnej faktury nie godzi w żaden obowiązek podatkowy nie można mówić o zaistnieniu czynu z art. 62 § 2 kks, wtedy wchodzi w grę wyłącznie kwalifikacja z art. 271 § 1 kk.

Sąd Odwoławczy w pełni akceptuje powołaną wyżej uchwałę 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r., jak również liczne późniejsze judykaty (np.: postanowienie SN z 15 listopada 2013 r., II KK 295/13; wyrok SA w Katowicach z 16 stycznia 2014 r., II Aka 195/13 ; wyrok SA w Katowicach z 8 sierpnia 2014 r., II AKa 200/14 i inne), w których wskazywano, że w przypadku wystawienia nierzetelnych faktur konieczne staje się orzeczenie o winie i karze zarówno za przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 kks, jak i za występek z art. 271 § 1 albo 3 kk, a następnie wydanie rozstrzygnięć o wykonaniu kar stosownie do przepisów art. 8 § 2 i 3 kks. Innymi słowy, należy odrębnie orzec o winie, karze i środku karnym za przestępstwo z Kodeksu Karnego i za przestępstwo skarbowe, a następnie wydać rozstrzygnięcie stosowne do art. 8 § 2 i 3 kks.

Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy należy skonstatować, iż w rozpatrywanym przypadku przyjęcie powyższej kwalifikacji prawnej na obecnym etapie postępowania nie było dopuszczalne- z uwagi na granice zarzutu ujętego w akcie oskarżenia oraz kierunek zaskarżenia wyroku na korzyść oskarżonego.

W świetle dyspozycji art. 434 § 1 i art. 443 kpk niedopuszczalne jest bowiem uzupełnianie opisu czynu zarzucanego oskarżonemu przez wprowadzenie do niego jakichkolwiek znamion przestępstwa, których ten opis nie zawierał przed zaskarżeniem orzeczenia na korzyść oskarżonego, jak i rozszerzania kwalifikacji prawnej o dodatkowe przepisy ustawy karnej, a więc w tym przypadku – o art. 62 § 2 kks (i to niezależnie od ewentualnego przedawnienia). W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że orzeczeniem surowszym jest nie tylko takie, które w konkretnej sytuacji zwiększa zakres dolegliwości w zakresie kary lub środka karnego, ale również takie, w którym następuje ingerencja na niekorzyść oskarżonego w zakresie ustaleń faktycznych, kwalifikacji prawnej czynu, a także wszystkich możliwych następstw tych rozstrzygnięć dla sytuacji prawnej oskarżonego (np. w razie późniejszego skazania i ustaleń co do zaistnienia recydywy).

Wobec powyższego należało przyjąć, iż czyn przypisany oskarżonemu w zaskarżonym wyroku winien pozostać zakwalifikowany z art. 271 § 1 i 3 kk w zw. z art. 12 kk.

Ad.2.

Sformułowany w punkcie 2. petitum apelacji zarzut “obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku, a to art. 17 § 1 ust. 6 kpk”, był konsekwencją zarzutu sformułowanego w punkcie 1. petitum środka odwoławczego. Wobec uznania za bezzasadny zarzutu z punktu 1. w konsekwencji jako bezzasadny jawi się również zarzut sformułowany w punkcie 2. Na marginesie wypada zauważyć, że w razie zasadności argumentacji apelującego w tym zakresie właściwym byłoby postawienie zarzutu zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej (art. 439 § 1 pkt 9 w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk). Sytuacja taka – jak wyżej wskazano – nie zachodzi jednak w przedmiotowej sprawie. Nie mamy tutaj bowiem do czynienia z wystąpieniem ujemnej przesłanki procesowej, o której mowa w art. 17 § 1 pkt 6 kpk. Skoro bowiem Sąd Rejonowy nie dopuścił się – wbrew zarzutom skarżącego – obrazy prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, kwalifikując tenże czyn z art. 271 § 1 i 3 kk w związku z art. 12 kk, to nie sposób mówić o braku umorzenia postępowania jako obrazie przepisów postępowania (czy tym bardziej bezwzględnej przyczynie odwoławczej). Czyn prawidłowo przypisany oskarżonemu w wyroku nie uległ wszak przedawnieniu.

Ad.3.

Kontrola Sądu Odwoławczego w zakresie wymiaru kary grzywny nie dała podstaw do zakwestionowania prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Sąd Rejonowy prawidłowo rozstrzygnął o rodzaju oraz wysokości wymierzonej oskarżonemu kary, zaś zawarte w apelacji zarzuty nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego wyroku w tej części.

Wskazać jedynie należy, że z utrwalonego orzecznictwa sądowego wynika spójnie, że pojęcie rażącej niewspółmierności oznacza znaczną, „bijącą w oczy” dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, zasłużoną. Nie każda zatem różnica w zakresie oceny wymiaru kary uzasadnia zarzut rażącej niewspółmierności kary, ale tylko taka, która ma charakter zasadniczy, a więc jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować.

Charakterystyki powyższej nie można było żadną miarą odnieść do wymierzonej oskarżonemu kary grzywny.

Decydując się na orzeczenie grzywny w konkretnej sprawie, sąd najpierw dokonuje oceny bezprawności zachowania sprawcy, co wyraża się w liczbie orzeczonych stawek (zgodnie z art. 33 § 1 kk), a następnie, ustalając stawkę dzienną, bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe (zgodnie z art. 33 § 3 kk).

Kara jaka została orzeczona wobec oskarżonego w żadnym wypadku nie może być uznana za rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu przepisu art. 438 pkt 4 kpk, zwłaszcza gdy się weźmie pod uwagę, że Sąd mógł ukształtować wysokość stawki dziennej od 10 zł do 2000 zł. W tym stanie rzeczy przyjęcie wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 50 zł z całą pewnością uwzględnia sytuację majątkową i możliwości zarobkowe oskarżonego, który pracuje jedynie w wymiarze 1/4 czasu pracy oraz nie ma nikogo na utrzymaniu. Kara grzywny jest zatem w pełni adekwatna - także w zakresie wysokości stawki dziennej - do ustawowych przesłanek określonych w art. 33 § 3 kk. Brak jest jakichkolwiek podstaw do wymierzenie oskarżonemu kary grzywny przy przyjęciu minimalnej ustawowej wysokości stawki dziennej.

Wnioski apelacji

1.  uchylenie wyroku w całości i umorzenie postepowania;

2.  zmiana wyroku w części, tj. co do pkt I, w zakresie dot. orzeczonej kary grzywny poprzez orzeczenie grzywny w ilości 50 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzuty apelacji, omówione wyżej, okazały się niezasadne, w konsekwencji czego wniosek o uchylenie wyroku w całości i umorzenie postepowania wobec oskarżonego, jak też alternatywny wniosek o zmianę wyroku w zakresie orzeczonej kary grzywny nie mogły zostać uwzględnione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu z dn. 17 marca 2020r., sygn. akt V K 775/18

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec bezzasadności zarzutów apelacji zmierzających do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i umorzenia postępowania, jak też zarzutu dotyczącego kary grzywny, wskazane w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia należało utrzymać w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

O kosztach procesu Sąd Odwoławczy orzekł na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych, zwalniając oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieścia z dnia 17 marca 2020r. w sprawie V K 775/18

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana