Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 41/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 26 listopada 2020 roku w sprawie II K 372/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegający na przyjęciu, że wina i społeczna szkodliwość czynu, którego dopuścił się oskarżony nie są znaczne, a nadto rodzaj i charakter naruszonego przestępstwem dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, jak również postać zamiaru i motywacja sprawcy wskazują, że zasługuje na skorzystanie z warunkowego umorzenia postępowania karnego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja okazała się zasadna w takim stopniu, iż na skutek jej wniesienia powstały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Błąd w ustaleniach faktycznych ( error facti) przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku"), bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności"). Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. W orzecznictwie trafnie podnosi się, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas: "gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania", nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu (w. SN z 24 marca 1975 r., II KR 355/74, OSNPG 9/1995, poz. 84), przy czym jest to aktualne jedynie przy zarzucie błędu o charakterze "dowolności". Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem, jak zasadnie się wskazuje, nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego (w. SN z 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 5/1975, poz. 58). Natomiast zarzut błędu w ustaleniach o charakterze "braku" może aktualnie wiązać się ze wskazaniem nowych faktów lub dowodów (zob. art. 427 § 3), błąd "braku" nie musi obciążać sądu I instancji, gdy dowód ujawnia się po wydaniu wyroku (zob. uw. 5-6 do art. 427).

W ocenie Sądu odwoławczego postępowanie przed Sądem pierwszej instancji w istocie jest dotknięte wyżej wskazanymi brakami, co rodziło konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Zgodnie z treścią art. 66 § l i 2 kk sąd może warunkowo umorzyć postę­powanie karne, wobec sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat (§ 2 ), jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że po­mimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Z kolei art. 115 § 2 kk stanowi, że przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, spo­sób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obo­wiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Tymczasem Sąd I instancji, uznając iż szkodliwość społeczna przypisane­go oskarżonemu czynu nie jest znaczna, nie wziął w należytym stopniu pod uwagę owych ustawowych okoliczności, mających wpływ na ocenę jej stopnia, a które to enumeratywnie i wyczerpująco wymienia się właśnie w art. 115 § 2 kk.

Jak podkreśla się w literaturze, przy ocenie ilości jako nieznacznej, powinno się brać pod uwagę liczbę pojedynczych porcji, które można wytworzyć z danej ilości, i rodzaj środka lub substancji, a zastosowanie tych kryteriów powinno prowadzić do ustalenia, że dana ilość jest błaha, niewiele znacząca, mało istotna (Mozgawa M. (red.), Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Michalska-Warias A., Nazar K., Wilk L., Pozakodeksowe przestępstwa przeciwko zdrowiu. Komentarz, WKP, 2017)

Sąd odwoławczy akceptuje pogląd Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, który w wyroku z dnia 23 lutego 2017 r. sygn. akt II AKa 247/16 stwierdził, że w celu ustalenia znaczenia pojęcia nieznacznej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych należy uwzględnić również - oprócz wymienionych kryteriów ilościowego i jakościowego - kryterium proporcji ilości zabezpieczonych substancji do potrzeb sprawcy ( LEX nr 2402505).

Z kolei „znaczna ilość” stanowi kryterium obiektywne i jest mierzona ilością porcji konsumpcyjnych (różnych wagowo w zależności od rodzaju narkotyku, a konkretnie jego mocy odurzającej), niezależne od tego, czy środek odurzający lub substancja psychotropowa przeznaczone są do zaspokojenia własnych potrzeb sprawcy, czy też sprawca ma względem nich inne zamiary (zob. wyrok SA w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2017 r., II AKa 168/17, LEX nr 2347811).

W świetle utrwalonego orzecznictwa za oczywiste jednak uchodzi, że znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych - w rozumieniu ustawy z 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii - jest to taka ilość, która mogłaby jednorazowo zaspokoić potrzeby co najmniej kilkudziesięciu osób uzależnionych (zob wyrok SA w (...) z dnia 24 maja 2017 r., II AKa 93/17, LEX nr 2329105; wyrok SA w (...) z dnia 18 października 2012 r., II AKa 224/12, LEX nr 1237266; wyrok SA w Warszawie z dnia 21 marca 1016 r., II AKa 247/15, LEX nr 2061769, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20 lutego 2008 r., II AKa 10/18, LEX nr 357147; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 2 lutego 2012 r., II AKa 413/11, LEX nr 1112421; postanowienie SN z dnia 23 września 2009 r., I KZP 10/09, OSNKW 2009/10/84; wyrok SN z dnia 14 lipca 2011 r., IV KK 127/11, LEX nr 897769).

W szczególności trzeba dostrzec, iż w trakcie kontroli drogowej ujawniono u oskarżonego środek odurzający w postaci ziela konopi innych niż włókniste oraz nowe substancje psychoaktywne, których ilości można uznać za nieznaczne. Jednakowoż w toku przeszukania w miejscu zamieszkania oskarżonego ujawniono także środki odurzające w postaci ziela konopi innych jak włókniste w ilości 199,46 grama netto.

Sąd Rejonowy w ogóle nie odniósł się do okoliczności, w którym pomieszczeniu w miejscu zamieszkania oskarżonego ujawniono te substancje, jak były zapakowane, czy były poporcjowane. Uszła też uwadze Sądu tak istotna okoliczność, że u oskarżonego zabezpieczono także torebkę strunową z zapięciem zawierającą nasiona konopi. Tymczasem jest to istotne z punktu widzenia oceny winy, stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz okoliczności jego popełnienia. Czyniąc ustalenia w sprawie Sąd Rejonowy nie odniósł się także do treści opinii Biura (...) w (...) ( a wręcz opinię tą pominął ).

Tymczasem z treści w/w opinii wynika, że przy założeniu, że jedna porcja aktywna zawiera 10 mg THC, z zabezpieczonego suszu roślinnego, ujawnionego w czterech torbach, można sporządzić kolejno 26, 33, 413, i 4 pełnowartościowych porcji odurzających narkotyku.

Sąd meriti bagatelizując wartość tych dowodów bezkrytycznie swe ustalenia oparł w szczególności na treści wywiadu środowiskowego oraz wyjaśnieniach oskarżonego, których ocena także nie wstrzymuje krytyki. Przede wszystkim Sąd meriti stanął na stanowisku, że oskarżony znalezione u niego środki odurzające posiadał na własne potrzeby, nie sprzedawał ich nikomu, nie jest osobą uzależnioną, krzaki konopi znalazł wyrwane w lesie. Rodzina krytycznie odnosi się do zażywania środków odurzających, a siostra gdyby wiedziała o istnieniu takich substancji, wyrzuciła by z domu oskarżonego.

Uszła uwadze Sądu meriti choćby taka okoliczność, że oskarżony nie był w stanie wyjaśnić, ile suszu otrzymał rzekomo z dwóch znalezionych w lesie ( i już wyrwanych ! ) krzaków konopi. Posiłkując się natomiast zasadami, logicznego rozumowania, wiedzy oraz doświadczenia zawodowego, życiowego oraz mając na uwadze wnioski opinii Biura (...) w L. trudno bez większego zastanowienia przyjąć, że taką ilość narkotyku, jaką ujawniono podczas przeszukania miejsca zamieszkania oskarżonego, można osiągnąć jedynie z dwóch krzaków konopi. Równie niewiarygodnie brzmią wyjaśnienia oskarżonego, kiedy utrzymuje, że znalezione krzaki w lesie były już „dziwnym trafem” wyrwane i porzucone. Oskarżony w żaden racjonalny sposób nie starał się wyjaśnić, dlaczego zebrał nasiona (ze znalezionych krzaków ) i je przetrzymywał. Ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że nie miał zamiaru mieć plantacji i wyraził żal, że posiadanych środków nie wyrzucił. Zważyć przy tym należy, że oskarżony nie był konsekwentny w kwestii utrzymania wersji, kiedy zakupił substancję narkotyczną typu „dopalacz” , ujawnioną podczas jego przeszukania – wskazał w toku zatrzymania, że był to okres przeszło trzech miesięcy wcześniej, w pierwszych wyjaśnieniach natomiast wskazał już , że było to ponad rok temu i substancję zamierzał wyrzucić. Nie był przy tym w stanie wyjaśnić ( nawet nie usiłował ) dlaczego jednakowoż tego nie uczynił.

Sąd meriti nie poczynił więc prawidłowej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w szczególności wyjaśnień oskarżonego, wywiadu kuratora, w konfrontacji z pozostałym materiałem dowodowym, w tym treścią opinii Biura (...) w L., protokołów zatrzymania, przeszukania, zgodnie z zasadami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zawodowego i nie dokonał jakiejkolwiek weryfikacji wyjaśnień oskarżonego, bezkrytycznie dając im wiarę, co rzutowało na nieprawidłowość w ustaleniu w szczególności stopnia zawinienia oskarżonego.

Uszła uwadze Sądu meriti także okoliczność płynąca z treści wywiadu kuratora, że oskarżony był już w przeszłości karany z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w 2021 roku jako osoba nieletnia. Sąd Rodzinny i Nieletnich zastosował wobec niego środek wychowawczy w postaci nadzoru kuratora. Ponadto w 2020 roku K. K. został ukarany w sprawie II W 197/20 za czyn wypełniający znamiona art. 87 §2 kw.

Ponadto K. K. jest osobą, która stosunkowo niedawno przekroczyła próg pełnoletności, nie jest niczym nadzwyczajnym więc, że posiada status osoby jednakowoż niekaranej za popełnienie przestępstwa.

Toteż zbyt pobieżne i niewystarczające są ustalenia Sąd meriti, że oskarżony prowadzi ustabilizowany i nienaganny tryb życia, a odkąd jest pełnoletni nie wchodził w konflikt z prawem, a co za tym idzie ostateczne przyjęcie, że pomimo umorzenia postępowania K. K. będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Podsumowując powyższe rozważania uznać należy, iż stwierdzone uchy­bienia odnośnie pobieżnej, wybiórczej, dowolnej oceny ujawnionego materiału dowodowego, w tym poczynionej wadliwie oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu, a zatem jednej z niezbędnych przesłanek dla warunkowego umorzenia postępowania karnego spowodowały uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponow­nego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie. Sąd Odwoławczy nie mógł we własnym zakresie wydać orzeczenia reformatoryjnego, ponieważ nie zezwala na to przepis art. 454 § 1 kpk.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przeka­zanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bełchatowie

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd meriti dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż oskarżony zasługuje na skorzystanie z instytucji warunkowego umorzenia postępowania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Rejonowy poczynił błędne ustalenia faktyczne w wyniku nieprawidłowej oceny zebranych dowodów w sposób rażąco dowolny, pobieżny i wybiórczy, wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 kpk). Dokonane bowiem w tym zakresie przez Sąd I instancji ustalenia nie odpowiadają zebranym w sprawie dowodom, a nade wszystko nie są wynikiem wszechstronnej oraz wnikliwej ich analizy. Jednocześnie zaś konkluzje Sądu meriti nie zostały wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania – uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji winien w szczegól­ności: przeprowadzić ponownie postępowanie dowodowe, bacząc, aby ewentu­alne uzasadnienie wyroku spełniało wszystkie wymogi formalne, określone w art. 424 § l kpk, a w szczególności ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu winna być kompletna, uwzględniająca wszystkie elementy, składające się na stronę przedmiotową i podmiotową przestępstwa, w tym Sąd pogłębi także rozważania co do sposobu przechowywania w miejscu zamieszkania przez oskarżonego ziela konopi, posiadania ich nasion, przeanalizuje ilość ujawnionych substancji w konfrontacji z wnioskami opinii Biura (...) w L. i w prawidłowy sposób, respektujący wymogi określone w treści art. 7 kpk, oceni zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym wyjaśnienia oskarżonego oraz wywiad środowiskowy.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 26 listopada 2020 roku w sprawie II K 372/20

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana