Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1001/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

sędzia Jarosław Klon

Protokolant

Katarzyna Stefańczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2020 r. w Gliwicach

sprawy A. N. (N.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania A. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 22 czerwca 2020 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że przyznaje odwołującemu A. N. prawo do emerytury pomostowej od 1 czerwca 2020r.

(-) SSO Jarosław Klon

Sygn. akt. VIII U 1001/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 czerwca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu A. N. prawa do emerytury pomostowej w związku z tym, że nie udowodnił on 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przedstawiając szerszą argumentację niż w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Stan faktyczny:

W dniu 27 maja 2020 roku ubezpieczony A. N., urodzony (...), złożył wniosek o emeryturę pomostową. Ubezpieczony 60 lat ukończył (...). Wykazał on 30 lat, 11 miesięcy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. nie zaliczył ubezpieczonemu pracy w szczególnych a to z uwagi na to, że świadczona przez niego praca nie znajduje odzwierciedlenia w nowych wykazach prac wymienionych odpowiednio w załączniku nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych.

Dowód: decyzja ZUS z dnia 22 czerwca 2020 roku,

Ubezpieczony był zatrudniony w okresie od 3.05.1982– 21.11.1992 roku, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku murarza pieców i urządzeń przemysłowych w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C.. Była to praca w warunkach szczególnych, w hutach żelaza i stali, przy bieżącej konserwacji i remontach pieców i urządzeń przemysłowych.

W tym czasie świadczył pracę w hutach i koksowniach. Były to prace naprawcze pieców przemysłowych. Były to prace polegające na remontowaniu pieców martenowskich. W zakres tych prac wchodziło usuwanie elementu wlewowego, częściowe wyburzanie gorących pieców i wymurowywanie ich od początku. Praca odbywała się w ubraniach roboczych, maskach i rękawicach.

Dowód: świadectwo pracy z 21 listopada 1992 roku (k.15 akt ZUS), świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 21 listopada 1992 roku (k.17) akt ZUS, zeznania ubezpieczonego A. N. – rozprawa z dnia 26 października 2020 roku,

Od 23.11.1992 – 30.04.2004 roku ubezpieczony świadczył pracę w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w pełnym wymiarze czasu pracy jako murarz pieców i urządzeń przemysłowych. Była to praca w warunkach szczególnych w hutach żelaza i stali przy bieżącej konserwacji i remontach pieców i urządzeń przemysłowych, wedle Nr 2 Zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, w których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz. (...) nr 1-3 poz.1 wraz ze zmianą Zarządzenia nr 48 Ministra Przemysłu z dnia 10.05.1989 roku).

W tym czasie świadczył pracę w hutach i koksowniach. Były to prace naprawcze pieców przemysłowych. Były to prace polegające na remontowaniu pieców martenowskich. W zakres tych prac wchodziło usuwanie elementu wlewowego, częściowe wyburzanie gorących pieców i wymurowywanie ich od początku. Praca odbywała się w ubraniach roboczych, maskach i rękawicach. Praca była wykonywa na terenie Huty (...), Huty (...), Huty (...), Huty (...).

Dowód: świadectwo pracy z 30 kwietnia 2004 roku (k.19 akt ZUS), świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 24 maja 2004 (k.21) akt ZUS, zeznania ubezpieczonego A. N. – rozprawa z dnia 26 października 2020 roku,

W okresie od 4.05.2004 roku – 31.10.2005 roku ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w M., w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze murarza pieców i urządzeń przemysłowych i robotnika ogólnobudowlanego.

Następnie od 2.11.2005 roku – 24.12.2006 roku pracował w (...)T. W. w B., w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze murarza pieców i urządzeń przemysłowych i robotnika ogólnobudowlanego.

W tym czasie wykonywał te same prace co w przedsiębiorstwach wykazanych wyżej.

Dowód: świadectwo pracy z 31.10.2005 roku k. 23, świadectwo pracy z 27.12.2006 roku, (k.24 i 25 akt ZUS), zeznania ubezpieczonego A. N. – rozprawa z dnia 26 października 2020 roku,

Argumentacja prawna:

Odwołanie ubezpieczonego okazało się zasadne.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2018r., poz. 1924 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej
60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Po myśli art. 3 ust. 1 prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z ust. 3 tego przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 (ust.4). Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3 (ust. 5). Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust.7).

Z kolei zgodnie z art. 49 powoływanej ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

W mniejszej sprawie ostatecznie nie było przedmiotem sporu, że ubezpieczony urodził się po dniu 31 grudnia 1948r., osiągnął wymagany wiek 60 lat, posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przedmiotem sporu było natomiast, czy ubezpieczony wykazał co najmniej
15 lat pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze,
w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy?

W ocenie Sądu przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało w sposób nie budzący wątpliwości, iż ubezpieczony legitymuje się okresem 15 lat pracy o szczególnych warunkach, określonej pod poz. 7, załącznika nr 1, tj. prace murarskie bezpośrednio w piecach hutniczych, odlewniczych, bateriach koksowniczych oraz w piecach do produkcji materiałów ceramicznych.

Za takim przyjęciem przemawiają:

1)  świadectwa pracy z:

a)  (...) Przedsiębiorstwa (...) w C.,

b)  Przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,

c)  zaświadczenia z tych przedsiębiorstw o wykonywaniu przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych,

2)  zeznania samego ubezpieczonego.

Z treści dokumentów i zeznań ubezpieczonego wynika jednoznacznie, że w okresie:

1)  od 3.05.1982– 21.11.1992 roku,

2)  od 23.11.1992 – 30.04.2004 roku,

świadczył pracę opisaną w stanie faktycznym a jej charakter i sposób wykonywania ewidentnie odpowiada treści prac, opisanych w poz. 7 załącznika nr. 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, a okres tych prac to zdecydowanie ponad 15 lat.

Takiej ocenie charakteru jego pracy u tych pracodawców nie przeczy fakt, że
w świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych, potwierdzono mu okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w dziale III poz.15 wykazu B (Dz.U. nr 8/83) oraz w dziale I poz. 15 załącznika nr 2 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy w których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz. MHiPM nr 1-3, poz.1) wraz ze zmianą Zarządzenia nr 48 Ministra Przemysłu z dnia 10.05.1989 r.

Oczywistym jest, że odwołujący wykonując pracę opisaną w stanie faktycznym w wyżej wymienionych przedsiębiorstwach, świadczył ją w hutach, gdzie ze względu na technologię prac murarskich i remontowych, prace te odpowiadały opisowi poz.7 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. W konsekwencji natomiast fakt uznania jego pracy w tym okresie, za pracę w szczególnych warunkach, na „starych” zasadach, nie stoi na przeszkodzie do równoczesnego jej uznana również za pracę szczególnych warunkach, w rozumieniu przepisu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Bez znaczenia pozostaje, że organ rentowy kwestionował zapisy świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem wykazany w postępowaniu sądowym za tych świadectw a też innych dowodów.
W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Mając na uwadze ustalone okoliczności Sąd uznał, że ubezpieczony,
od 1 czerwca 2020 roku, spełnia wszystkie, określone powyżej, przesłanki prawa do emerytury pomostowej, gdyż niewątpliwie pracując stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako murarz, bezpośrednio w piecach hutniczych i koksowniczych, w wyżej wymienionym okresie spornym, wykonywał pracę w warunkach szczególnych przed dniem 1 stycznia 1999r., gdyż praca tego rodzaju zaliczona jest do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W konsekwencji powyższego Sąd, na podstawie powołanych przepisów,
z mocy art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej począwszy od 1 czerwca 2020 roku, tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku.

(-) Sędzia Jarosław Klon